سید حسین طباطبایی بروجردی: تفاوت میان نسخهها
Neveshtar.sh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: متن دارای ویکیمتن نامتناظر ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Neveshtar.sh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
'''سید حسین طباطبایی بروجردی''' (۱۲۵۴ در [[بروجرد]] - ۱۰ فروردین ۱۳۴۰ در [[قم]]) معروف به '''آیتالله معظم طباطبایی بروجردی''' از [[مرجع|مراجع]] [[شیعه]] ایرانی در سدهٔ چهاردهم میباشد. وی به مدت هفده سال زعیم [[حوزه علمیه قم]] بود و پس از درگذشت [[سید حسین طباطبایی قمی]] مرجعیت عامه شیعیان را به مدت نزدیک به ۱۵ سال بر عهده داشت. |
'''سید حسین طباطبایی بروجردی''' (۱۲۵۴ در [[بروجرد]] - ۱۰ فروردین ۱۳۴۰ در [[قم]]) معروف به '''آیتالله معظم طباطبایی بروجردی''' از [[مرجع|مراجع]] [[شیعه]] ایرانی در سدهٔ چهاردهم میباشد. وی به مدت هفده سال زعیم [[حوزه علمیه قم]] بود و پس از درگذشت [[سید حسین طباطبایی قمی]] مرجعیت عامه شیعیان را به مدت نزدیک به ۱۵ سال بر عهده داشت. |
||
او در خانوادهای مذهبی از علما و از سادات طباطبایی که نسب خود را با سی واسطه به امام حسن مجتبی میرساندند متولد شد. |
او در خانوادهای مذهبی از علما و از سادات طباطبایی که نسب خود را با سی واسطه به امام حسن مجتبی میرساندند متولد شد. [[سید محمدمهدی بحرالعلوم]] و سید محمد باقر بحر العلوم، عموی پدربزرگش و میرزا سید محمود طباطبایی بروجردی (استاد [http://al-athar.ir/home/Content?id=3923&code=5 سید هاشم موسوی خوانساری ]) عموی پدرش که غالباً با [[ناصرالدین شاه]] در ستیزه بود{{مدرک}} از مشهورترین نیاکان او در زمانهای اخیر بودند. بروجردی تحصیلات رسمی خود را در دوازده سالگی در مدرسه محلی در بروجرد به همراه پدرش سید علی و دیگر علما شروع کرد. در ۱۳۱۰ به اصفهان که هنوز مرکز اصلی آموزش مذهبی در ایران بود رفت و بخش اصلی آموزش خود را گذراند. معلمین او در علوم مذهبی ابوالمعالی کلباسی، محمدتقی مدرسی و سید محمدباقر درچهای بودند. او همچنین با آخوند ملا محمدکاشی و جهانگیر خان قشقایی معروف و عرفان را با محمد مقدس اصفهانی خواند.{{پیوند مرده|تاریخ=سپتامبر ۲۰۱۷}}<ref name="iranicaonline.org" /> |
||
== تولد == |
== تولد == |
نسخهٔ ۱۳ سپتامبر ۲۰۱۷، ساعت ۱۷:۰۴
این نوشتار دارای پیوند مرده است. لطفاً به منظور دسترسی آسانتر به منابع، پیوندهای بایگانیشده به آن بیافزایید. |
سید حسین طباطبایی بروجردی | |
---|---|
اطلاعات شخصی | |
زاده | ۳ فروردین ۱۲۵۴ بروجرد، ایران |
آرامگاه | مسجد اعظم قم |
وبگاه |
سید حسین طباطبایی بروجردی (۱۲۵۴ در بروجرد - ۱۰ فروردین ۱۳۴۰ در قم) معروف به آیتالله معظم طباطبایی بروجردی از مراجع شیعه ایرانی در سدهٔ چهاردهم میباشد. وی به مدت هفده سال زعیم حوزه علمیه قم بود و پس از درگذشت سید حسین طباطبایی قمی مرجعیت عامه شیعیان را به مدت نزدیک به ۱۵ سال بر عهده داشت.
او در خانوادهای مذهبی از علما و از سادات طباطبایی که نسب خود را با سی واسطه به امام حسن مجتبی میرساندند متولد شد. سید محمدمهدی بحرالعلوم و سید محمد باقر بحر العلوم، عموی پدربزرگش و میرزا سید محمود طباطبایی بروجردی (استاد سید هاشم موسوی خوانساری ) عموی پدرش که غالباً با ناصرالدین شاه در ستیزه بود[نیازمند منبع] از مشهورترین نیاکان او در زمانهای اخیر بودند. بروجردی تحصیلات رسمی خود را در دوازده سالگی در مدرسه محلی در بروجرد به همراه پدرش سید علی و دیگر علما شروع کرد. در ۱۳۱۰ به اصفهان که هنوز مرکز اصلی آموزش مذهبی در ایران بود رفت و بخش اصلی آموزش خود را گذراند. معلمین او در علوم مذهبی ابوالمعالی کلباسی، محمدتقی مدرسی و سید محمدباقر درچهای بودند. او همچنین با آخوند ملا محمدکاشی و جهانگیر خان قشقایی معروف و عرفان را با محمد مقدس اصفهانی خواند.[پیوند مرده][۱]
تولد
سید حسین بروجردی در صفر سال ۱۲۹۲ق در بروجرد به دنیا آمد.[۲] پدرش سید علی طباطبایی، از علمای شهر و مادرش سیده آغابیگم، دختر سید محمدعلی طباطبائی بود. نسب ایشان، با ۳۲ واسطه به امام دوم شیعیان حسن مجتبی میرسد.
ازدواج
آیت الله بروجردی از همسر نخست خود، دو پسر و سه دختر داشت که همه در کودکی وفات کردند؛ جز یکی از دختران، به نام آغا نازنین که دو سال پس از ازدواج با عموزاده خود به نام بهاء الدین طباطبائی، هنگام زایمان، درگذشت. ازدواج دوم ایشان با دختر حاج محمد جعفر روغنی اصفهانی بود که نتیجه این ازدواج دو دختر و دو پسر است. همسر سوم آیت الله بروجردی نیز دختر سید عبدالواحد طباطبایی عموزاده او بود.[نیازمند منبع]
فرزندان
سید محمدحسن طباطبائی بروجردی در سال ۱۳۰۴ش در بروجرد متولد شد. نوشتن اکثر امور استفتائی آیت الله بروجردی به عهده ایشان بود. وی در سال ۱۳۵۶ش در شهر قم دار فانی را وداع گفت.
سید احمد طباطبائی بروجردی در سال ۱۳۱۶ش در بروجرد متولد شد و در جوانی و در سال ۱۳۵۲ش در قم از دنیا رفت.
آغا فاطمه احمدی طباطبایی، دختر بزرگ آیت الله بروجردی و همسر سید جعفر احمدی، بود که در سال ۱۳۷۲ش و در ۸۰ سالگی در قم درگذشت.
آغا سکینه احمدی، دختر دوم ایشان است و در سال ۱۳۱۲ش به دنیا آمد. او همسر سید محمد حسین علوی طباطبایی بروجردی بود.[نیازمند منبع]
تحصیلات
پس از گذراندن مقدمات علوم در سن هجده سالگی وارد دارالعلم اصفهان شد و از ابو المعالی، سید مدرس، سید محمدباقر درچهای سطوح فقه و اصول و ادبیات عرب را آموخت. همچنین چندین سال از حکیم قشقائی و حکیم کاشانی حکمت و فلسفه و کلام و منطق آموخت و پس از هشت سال اقامت در اصفهان به نجف و پس از آن بیش از ۳۰ سال در شهر خود بروجرد به تحقیق و تدریس پرداخت و فصل جدیدی از تاریخ بروجرد را رقم زد.
وی همچنین در جریان قیام قم در زمان رضاشاه علیرغم حساسیت نیروهای امنیتی در فرصتی مناسب از بروجرد خارج شده و برای همراه کردن مراجع نجف با قیام به طرف عتبات رفته و سپس با پیام حمایت مراجع آنجا به ایران آمده است. تجربه قیام حاج آقا نورالله نجفی اصفهانی به عنوان مهمترین حادثه سیاسی زندگی بروجردی قبل از مرجعیت عامه تلقی میشود.[۳]
بروجردی سالها در نجف از آخوند خراسانی، سید محمد کاظم یزدی، مرتضی طالقانی، آقا شریعت اصفهانی در رشتهٔ خارج فقه و اصول تحصیل کرد، و خود در علوم عقلی و نقلی به مرتبه اجتهاد و استادی ارتقاء یافت و در سن سیسالگی در ردیف استادان حوزه نجف به تدریس علما اشتغال داشت. بروجردی بعد از ده سال اقامت در عتبات در سال ۱۳۲۸ از عراق وارد بروجرد شد و مدت چند سال در زادگاه خود به ترویج، تدریس و تألیف مشغول گشت و چند سفر به حوزه قم آمدوشد نمود که در برهه زمان در جمله مدرسین حوزه قم قرار گرفت و دیری نگذشت که پس از فوت حائری تدریجاً در رأس اساتید بزرگ حوزهٔ قم قرار گرفت.
ورود به قم
بعد از وفات مؤسس حوزه علمیه قم شیخ عبدالکریم حائری یزدی و محمدحسین نائینی (ساکن نجف اشرف) در سال ۱۳۵۵ قمری و وفات آقا ضیاءالدین عراقی در سال ۱۳۶۱ قمری، مرجعیت عامه شیعه تا سال ۱۳۶۵ قمری بر عهده سید ابوالحسن اصفهانی قرار گرفت. سید ابوالحسن اصفهانی در نجف اشرف ساکن بود و مرجعیت عامه شیعه را بر عهده داشت. همچنین در آن سالها سید حسین طباطبایی قمی در کربلا ساکن بود و مشغول تدریس برای طلاب حوزه کربلا بود. سید حسین طباطبایی بروجردی در این ایام در بروجرد ساکن بود و مشغول تدریس برای طلاب آن منطقه و بیان مسائل شرعی برای مردم آن خطه بود. سید حسین بروجردی در سال ۱۳۶۴ قمری (۱۳۲۴ شمسی) جهت مداوا به شهر تهران آمد و در آن ایام با درخواست زیاد علما و مراجع وقت قم از جمله سید صدر الدین صدر برای آمدن به قم و ماندن در این شهر و به عهده گرفتن مقام مرجعیت مواجه شد، و بعد از اصرار بی حد علمای قم این خواسته را پذیرفت و عازم قم گشت.
در سال ۱۳۶۵ قمری سید ابوالحسن اصفهانی در نجف درگذشت و کمتر از ۴ ماه پس از آن سید حسین طباطبایی قمی نیز از دنیا رفت. پس از درگذشت سید ابوالحسن اصفهانی و سید حسین طباطبایی قمی، عملاً سید حسین طباطبایی بروجردی عهدهدار مرجعیت عامه شیعیان گشت و این موضوع به مدت نزدیک به ۱۵ سال ادامه یافت.[۳][۴][۵]
خاطرات
سعود بن عبدالعزیز بن سعود، پادشاه عربستان، سال ۱۳۳۴ شمسی به ایران سفر کرد. وی با فرستادن نماینده ای به قم، از آیت الله بروجردی در خواست ملاقات کرد ولی ایشان نپذیرفت، علمایی که در داخل بیت ایشان بودند، به آقا خیلی اصرار کردند که این ملاقات آن هم در قم به نفع تشیع است و شما بپذیرید، در جواب آیت الله بروجردی فرمود پادشاه عربستان به قم که بیاید دیدن من میآید ولی به زیارت عمه ام حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها نمیرود و من از عمه ام خجالت میکشم و بعد با حالت بغض فرمود «مگر من کی هستم!؟» سپس نامه ای به پادشاه عربستان نوشتند و ضمن سلام و تشکر، خواستار خدمت پادشاه به حجاج بیت الله الحرام شدند. پادشاه عربستان نیز هدایایی مشتمل بر قرآن نفیس، قسمتی از پرده خانه خدا و چند عبای گرانبها برای ایشان فرستادند که توسط وزیر امور خارجه ایران، وزیر امور خارجه عربستان و وزیر دربار شاه برای ایشان آورده شد.
شاگردان برجسته
- سید محمدتقی خوانساری
- سید محمدکاظم شریعتمداری
- سید محمدمهدی غضنفری
- سید عزالدین زنجانی
- مرتضی حائری یزدی
- سید موسی شبیری زنجانی
- سید محمد ضیاءآبادی
- محمد تقی بهجت
- ناصر مکارم شیرازی
دیدگاهها
اندیشه تقریب مذاهب اسلامی
سید حسین بروجردی از دارالتقریب که در سال ۱۳۲۷ شمسی در قاهره با دبیر کلی شیخ محمد تقی قمی شکل گرفت، حمایت میکرد. محمد واعظزاده خراسانی از شاگردانش که با دارالتقریب مصر ارتباط داشت، میگوید توجه آیت الله بروجردی به تقریب مذاهب اسلامی نشانگر اهتمام وی به وحدت و انسجام مسلمانان است.[۶] آیت الله بروجردی معتقد بود که شیعه در عصر حاضر باید بر مقام علمی اهل بیت تأکید ورزد مسلماً اگر شیعه به استناد حدیث ثقلین به مرجعیت علمی اهل بیت اکتفا کند قادر خواهد بود که دشمنیهای بیهوده را کنار بزند و همه مسلمانان را پیرامون محاسن کلام عترت و فقه با عظمت اهل بیت جمع کند.[۷] وی که قرآن را مایه وحدت مسلمانان میدانست، دربارهٔ عدم تحریف در قرآن میگفت:[۸]
هر کس از کیفیت نزول قرآن و حفظ آن خبر داشته باشد حتی احتمال تحریف در آن را نمیدهد و خواهد دانست که امکان تحریف وجود نداشته است. به مجردی که آیهای یا سورهای نازل میگردید و رسول اکرم آن را بر مردم تلاوت میفرمود صدها نفر آن را از برمیکردند و مرتباً آن را تکرار نموده و هر روز و شب تلاوت میکردند، بطوری که اگر در محیط اسلامی مدینه و جاهای دیگر، کسی یک کلمه را زیر و رو میکرد، همه او را تخطئه میکردند، نظیر شعر یا قصیده معروفی که اگر کسی آن را به غلط بخواند مردم بخصوص ادیبان، خطای او را میگیرند. روایات تحریفیه، سه چهارم آنها را یک نفر بنام احمد بن محمد سیاری اوائل قرن سوم، جعل کرده است.
سرانجام در عصر او شیخ شلتوت مفتی و رئیس جامع الازهر، با فتوای خود کرسی فقه جعفری را در ردیف فقه مذاهب جهان اسلام قرار داد ومورد تأیید واقع گردیده و تثبیت شد. از اینرو، وی میرزا خلیل کمرهای را بهمراه سید محمود طالقانی و گروهی از روحانیون، به نمایندگی خود به قاهره فرستاد تا از شیخ محمود شلتوت مفتی اعظم و رئیس وقت دانشگاه الازهر مصر بخاطر فتوای تاریخیاش تشکر نمایند.
اصلاحات ارضی
بروجردی یکی از مخالفان سرسخت اصلاحات ارضی بود. این مخالفت در حدی بود که محمدرضا پهلوی طرح اصلاحات ارضی را تا زمان فوت وی عملیاتی نکرد.[۹]
روش اجتهادی
او همچون علمای سلف خود مثل شیخ مفید، سید مرتضی، شیخ طوسی، شیخ طبرسی و علامه بحرالعلوم دارای جامعیتی در علوم اسلامی است در فقه شیوهای استنباطی را به کار برد.
شیوه او در فقه بر چند محور استوار است:
- اهمیت به آراء قدماء
- اهمیت به روایات و فتاوای
- تکیه بر ادله وروایات اولیه
- ریشه یابی مسائل
تألیفات
سید حسین طباطبایی بروجردی بر کتابهای فقیه شیخ صدوق، تهذیب و استبصار شیخ طوسی، خصال و رجال و آمالی و علل الشرایع اسانیدی ضمیمه نمود. وی حاشیه بر کفایه آخوند خراسانی و نهایه طوسی به رشته تحریر برد، و یک دوره فقهی از تقریرات او به جا ماند. در عصر او رساله عملیه توضیح المسائل برای مقلدین با اسلوب تازه و جالبی در سراسر جهان منتشر شد.
چند مورد از کتابهای او عبارت است از:
- حاشیه علی کفایه الاصول
- المهدی فی کتب اهل السنه
- الآثار المنظومه، انیس المقلدین
- مجمع الفروع، مناسک الحج
- جامع احادیث الشیعه
- مستدرک فهرست منتخب الدین
- تجرید اسانید الامانی
- تجرید اسانید الاستبصار
درگذشت
او در ۱۰ فروردین ۱۳۴۰ (شوال ۱۳۸۰ قمری) در سن ۸۶ سالگی بر اثر بیماری قلبی درگذشت. پیکرش را در حرم فاطمه معصومه در قم به خاک سپردند.
در پی درگذشت آیت الله بروجردی، سفرا و نمایندگان کشورهای اسلامی ابراز همدردی کرده و کشورهای شوروی، آمریکا و انگلیس پرچمهای سفارتخانهها و کنسولگریهای خود را در ایران به نشانه احترام به صورت نیمه افراشته نگه داشتند.
جستارهای وابسته
- سید احمد خوانساری
- سید محمدتقی غضنفری
- سید مصطفی صفایی خوانساری
- سید احمد زنجانی
- علی محمد بروجردی
- سید محمدباقر سلطانی
منابع
- ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref>
غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نامiranicaonline.org
وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ http://www.broujerdi.ir/index.php/2016-03-22-07-51-29/2016-03-22-07-58-49
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ موسی نجفی (۱۳۸۴)، اندیشه سیاسی و تاریخ نهضت حاج آقا نورالله اصفهانی، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، ص. ۴۰۴، شابک ۹۷۸۹۶۴۶۳۵۷۷۱۶ پارامتر
|چاپ=
اضافه است (کمک) - ↑ آیت الله العظمی سید حسین طباطبایی قمی
- ↑ عباس حاجیانی دشتی (۱۳۷۲)، عنصر فضیلت و تقوی حضرت آیتالله العظمی قمی (قدسسره)، مفید (محلاتی)، ص. ۳۵
- ↑ محمد واعظ زاده خراسانی (اسفند ۱۳۸۶). «وحدت و انسجام اسلامی از نگاه آیتالله بروجردی». پایگاه اطلاعرسانی حضرت آیتالله العظمی بروجردی.
- ↑ علامه واعظ زاده خراسانی. ندای وحدت. مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی. ص. ۲۷۵.
- ↑ محمد واعظ زاده خراسانی. زندگی آیتالله العظمی بروجردی. مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی. ص. ۳۶۵.
- ↑ هرانا: ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، حسن یوسفی اشکوری: روحانیت، مدافع نظام ارباب و رعیتی بود، گفتوگو از سیمین روزگرد، نوشتهشده در ۲۱ امرداد ۱۳۹۵؛ بازدید در ۲۸ مرداد ۱۳۹۵.
- سرگذشت نیکان، بازبینی ۸ فروردین ۱۳۸۶.
- وبسایت صدا و سیما، بازبینی ۱۲ فروردین ۳۸۶.
پیوند به بیرون
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ سید حسین طباطبایی بروجردی موجود است. |