محمدرضا قمشه‌ای

آقا محمدرضا صهبای قمشه‌ای (زادهٔ ۱۲۳۴ق - قمشه اصفهان) فرزند شیخ ابوالقاسم، حکیم و عارف قرن ۱۳ قمری و از حکمای اربعهٔ تهران است که بر مبنای عرفان ابن عربی و مشرب صدرایی نخست در اصفهان، فلسفه و عرفان تدریس می‌کرد. وی سپس به تهران مهاجرت کرد و در مدرسهٔ صدر به همراه استادش سیّد رضی لاریجانی فتح باب عرفانیات در تهران بود. سلسلهٔ اساتیدش به ملاعلی نوری و آقامحمد بیدآبادی و سپس تا ملاصدرا و از وی تا شیخ‌الرئیس ابن سینا می‌رسد.

وی در ۱۳۰۶ق در تهران درگذشت و در گورستان ابن بابویه دفن است.

استادان

آقا میرزا حسن نوری، استاد حکمت متعالیه وی
حاج محمدجعفر لاهیجی (لنگرودی)، نزد وی حکمت آموخت و آموختن شرح فصوص ابن عربی شروع کرد.
آقا سید رضی مازندرانی (لاریجانی)، نزد وی شرح فصوص ابن عربی به تمامه و عرفان نظری و آثار ابن عربی و صدرالدین قونوی آموخت.

آثار وی در شرح و تبیین عرفان ابن عربی و مشرب صدرایی است.

بعضی آثار:

وی شعر به سبک عراقی می‌سروده و صهبا تخلص داشته‌است:

تک بیت:

کاخ زرین به شهان خوش که من دیوانه

گوشه‌ای خواهم و ویرانه به عالم کم نیست^[۱]

* * *

مطلع غزل:

هوای باغ، فرح‌بخش و بوی گل نیکوست		و لیک خار بود به چشم طالب دوست
مرا مخوان به تماشای باغ و سیر چمن		کدام سرو به بالای دوست بر لب جوست …

* * *

رباعی:

در عالم عشق کو جهان دگر است		ارض دگر است و آسمان دگر است
هر قافله را راه بدین بادیه نیست		این بادیه را راهروان دگر است