شهرستان کازرون

کازرون
پرونده:Kazmap.JPG
اطلاعات کلی
کشور	ایران
استان	فارس
نام‌های پیشین	گازرا
اداره
فرماندار	کاووس رییسی
مردم
جمعیت	۲۶۶٫۵۶۴ نفر
رشد جمعیت	3.2
تراکم جمعیت	65 نفر بر کیلومتر مربع
مذهب	شیعه
جغرافیای طبیعی
مساحت	4062 کیلومتر مربع کیلومتر مربع
ارتفاع از سطح دریا	860 متری از سطح دریا

شهرستان کازرون یکی از شهرستانهای استان فارس در کشور ایران است که در غرب این استان قرار دارد و مرکز آن شهر کازرون است. شهرستان کازرون آب و هوایی نسبتاً گرم با مقدار شدت متفاوت دارد. دریاچه پریشان که یکی از مهمترین دریاچه‌های آب شیرین کشور است در جنوب شرقی آن قرار دارد. این شهرستان از مناطق تاریخی و باستانی ایران است و آثار تاریخی فراوانی را در بر دارد. خرابه‌های شهر شاپور را در ۲۰ کیلومتری کازرون قابل مشاهده‌است.

جغرافيا

موقعيت

شهرستان کازرون از شهرستانهاي غربي استان فارس از شرق به شهرستان شیراز، از شمال به شهرستان ممسنی و از غرب و جنوب به استان بوشهر و از جنوب شرقی به شهرستان فراشبند محدود می‌شود.

جمعيت

جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵، برابر با ۲۶۶٫۵۶۴ نفر بوده‌است . برای دریافت اطلاعات بیشتر به این لینک مراجعه نمائید. [۱]

هرم جمعیتی شهرستان کازرون در سال 1382

مردان	سن	زنان
۵۲۹	بیش‌تر از ۸۰	۴۸۶
۱٬۴۹۸	۷۵−۷۹	۱٬۳۰۵
۲٬۴۹۱	۷۰−۷۴	۱٬۹۹۹
۲٬۶۹۲	۶۵−۶۹	۲٬۳۲۴
۲٬۲۸۷	۶۰−۶۴	۲٬۴۴۲
۲٬۵۳۴	۵۵−۵۹	۳٬۲۶۴
۴٬۲۶۵	۵۰−۵۴	۴٬۷۴۷
۶٬۴۰۶	۴۵−۴۹	۵٬۷۴۱
۷٬۵۷۳	۴۰−۴۴	۶٬۹۶۴
۸٬۴۸۰	۳۵−۳۹	۸٬۵۸۹
۹٬۴۷۵	۳۰−۳۴	۱۰٬۳۱۲
۱۱٬۹۵۱	۲۵−۲۹	۱۲٬۵۲۴
۱۹٬۲۳۱	۲۰−۲۴	۱۷٬۸۷۷
۲۱٬۷۶۸	۱۵−۱۹	۲۰٬۵۸۷
۱۶٬۶۳۵	۱۰−۱۴	۱۵٬۴۵۷
۱۳٬۴۰۲	۵−۹	۱۲٬۳۸۵
۲۳٬۶۸۹	۰-۴	۲۲٬۷۱۰

تقسیمات کشوری

شهرستان کازرون شامل 6 بخش می باشد:

• بخش مرکزی شهرستان کازرون
  • دهستان بلیان
  • دهستان دریس
  • دهستان شاپور
  • دهستان امامزاده سیدحسین
    • بخش مرکزی به مرکز شهر کازرون

شهرها: کازرون

• بخش جره و بالاده
  • دهستان جره
  • دهستان دادین
  • دهستان فامور
    • بخش جره و بالاده به مرکز شهر بالاده

شهرها: بالاده

• بخش چنار شاهیجان
  • دهستان انارستان
  • دهستان سمقان
    • بخش چنارشاهیجان به مرکز شهر قائمیه

شهرها: قائمیه

• بخش خشت( بخش جدید تفکیک شده از بخش خشت و کمارج از دیماه 1387 )
  • دهستان امامزاده محمد
  • دهستان بورکی
    • بخش خشت به مرکز شهر خشت

شهرها: خشت

• بخش کنارتخته و کمارج ( با تغییرات جدید از دیماه 1387 )
  • دهستان کنارتخته
  • دهستان کمارج
    • بخش کنارتخته و کمارج به مرکز شهر کنارتخته

شهرها: کنارتخته

• بخش کوهمره
  • دهستان دشت برم
  • دهستان کوهمره
    • بخش کوهمره به مرکز شهر نودان

شهرها: نودان

• شهرهاي شهرستان: کازرون، بالاده، خشت، قائمیه، کنارتخته، نودان

روستاهاي شهرستان كازرون بر اساس بخش

روستاهای بخش مرکزی کازرون

مشتان - نصيراباد - خشك اباد - كمانكشي - مهرنجان - نيروگاه برق - احمدابادپل ابگينه - پل ابگينه - حاجي اباد - ابوعلي - بليان - سيف اباد - علي اباددوتو - ايازاباد - پوزه بادي - حسن اباداب كنار - درك ماه شوري - زوالي - شهرنجان - كرائي - وليداباد - پادگان اموزشي امام رضا - بهرام اباد - زرين اباددره شوري - سلطان ابادكروني - امراباد - بوشكان ميرزايي - جهان اباد - خداباد - رستم اباد - صدراباد - صمداباد - فتح اباد - فرهاداباد - محمداباد - معين اباد - منصوراباد - بنه عابد - ناصراباد - دهنوبوشكان - احمداباددريس - طالقاني - جدس - خيرابادكروني - بنه ميرزاعلي اكبر - جام بزرگي - دريس - عسگراباد - دوان - علي اباد - خسروآباد - خيرات ابادبركتك - ناصر اباد - حسن اباد - قلعه سيد - كاسكان - دهنوانقلاب - سيدحسين - دهنوكشكولي - تنگچوگان عليا - تنگ چوگان سفلي - تنگ چوگان سفلي درشوري - تنگ چوگان علياكشكولي - تنگ چوگان وسطي - اسلام اباد - بيشاپور - پنج محل - عمويي - حاجي ابادموزي - دهنوچمران - روستاي شهيدباهنر - شيخي - هفتپاره -

روستاهای بخش جره و بالاده

باغ دشت - جره - حسين اباد - ده نو - محمداباد - امامزاده سيدمحمدحسين - بيدكان - تل بيدكان - جواليقان - حسن ابادسفلي - خرم زار - قصرعلي - حسن ابادعليا - سويس - شيب تنگ - كانرود - گابدگاه - گيخ - نرگس اباد - ايلان - تل ابيض - تل گاو - زرين كويه - بيكوه - جدول تركي - اسداباد - اسلام اباد - املاك - بلبلك - پريزادلو - پشت پرسليمان - چهارطاق - حسن ابادابوالحسني - سيريزجان - شاملو - گرازروي - ابگرم - ابگرم پيرصحابي - مهارزير - اب ميك - بيدزرد - رباطك - كته خفرسفلي - كته خفرعليا - والي اباد - تل شوره - تل سامان - تل سبز - تل نقاره - سرمشهد - ارج اباد - اولادچلكو - چشمه شيرين - چمن بهرام - دادين عليا - سه تلان - نوروزاباد - اسدابادلته كوه - غريب اباد - حشمت اباد - دادين سفلي - علي اباد - علي ابادموسه لي - فتح اباد - كنارمكتب - ياندرانلو - يوسف اباد - پوسكان - جواداباد - حسين ابادخان قلي - حسين علي اباد - خان جان اباد - رضااباد - ظهراب اباد - قربان اباد - اسلام اباد - بيخك جروق - درونك - بدو - سرطاوه جروقي - كشاورزي - كوشك باقري - كوشك پس قلات - مهبودي سفلي - مهبودي عليا - بگراپالكي - بي بي هوري - قلعه ميرزايي - قلعه نارنجي - ميرچكك - نرگس زارفامور - سي سختي سفلي - كنارخشك - ملااره - تنگ گاو - عرب گاوميشي - قلات نيلو - پريشان - ده پاگاه - هلك -

روستا های بخش خشت و کنارتخته وکمارج

بوركي عليا - رستوران حجت - بنه سيدمحمدرضا - جعفرجن - محل الدين - امامزاده علي - چهاربرج - چيتي - حسن اباد - خواجه جمالي - نظام اباد - نعمت اباد - چرون - احمداباد - اسلام اباد - ايجاني - برج سيد - كره اي - عمارت - قوري - كلاتون - دره مرادي - سرملا - شهبازخاني - برج دلبر - بي بي نازخاتون - تنگ گچي سفلي - تنگ گچي عليا - بوركي سفلي - ساختمان ستار - ساختمان شكرالله - بناف - بي بي مهلت - بكور - تلخ اب - دشت ماك - محسن اباد - تنگ مناره - پاسگاه انتظامي تونل پيسا - دهله - كمارج - شركت راه وساختمان جونك - مزرعه محمدكريم نورئ - پرگوشتي - ده كهنه كمارج - رودك - مشايخ - نوحي - ترک اباد- حاجی اباد- گوریگاه- بنکی- ترک اباد ضرغامی- کمان کشی- تل مشکو- چهل حلقه(یکی از تفرجگاهای کنارتخته)- بکر- چغاسنی- توپ خانی- محله کویکی ها- پای صد کوچکو- مزرعه کل باقر- شهرک حاج کرم-

روستاهای بخش کوهمره

بورنجان - پرك - تنگ زرد - دشت برم - دردانه - تنگ قلنگي - وارك - تل نادر - كلاني - عبدويي - گاوكشك - گرگنا - امامزاده پيرابوالحسن - علي اباد - ديكانك - اب كوره - ابوالحيات - باغستان ابوالحيات - دهگاه كنده اي - گرگدان - موردك - دوسيران - باغستان كنده اي - پاپون سفلي - پاپون عليا - ترهدان - اسلام ابادتنگ شيب - چكك -

روستاهای بخش چنار شاهیجان

بوشكان ديلمي - جعفراباد - حسين ابادديلمي - دره سگ كشته - انارستان - بازرنگان - برج سوخته سفلي - برج سوخته عليا - تل كوهك - گچ خران - تل كوشك - حكيم باشي حسين اباد - رشن اباد - حكيم باشي بالا - حاجي ابادغوري - گنجه اي - پيرسبز - سمغان - الياس اباد - ملاي انبار - تل انجير - تل ميلك - تنگ بركه - دهنوغوري - قنديل - مظفراباد - شاه گلدي -

فرهنگ

زبان

زبان مردم این شهرستان، زبان فارسی است و شماری از واژه هائی که در کازرون بکار می‌گیرند نزدیکی با زبان پارسی میانه دارد.

گویش‌ها ( کازرونی ، دوانی ، دوسیرانی ، عبدویی ) آداب ، رسوم ، سنت‌ها ، متل‌ها و مثل‌های موجود در این منطقه به خاطر در بر داشتن ویژگی‌های زبان و فرهنگ کهن این دیار ، از دیر باز توجه زبان شناسان را به خود جلب کرده‌است.

دین

پیش از حمله اعراب اهالی کازرون و شاپور و دیگر بخش‌های این شهرستان مانند همه ایرانیان دین زردشتی داشتند و بویژه در شاپور چندین آتشکده بزرگ وجود داشته که آثار ویرانه‌های آن هنوز باقی است .

پس از فتح ایران به دست اعراب در زمان خلیفه دوم ( ۱۳ هجری قمری) و تصرف کازرون به سرداری حکم بن ابی العاص ، عده‌ای از اهالی این دیار به دین اسلام درآمدند . در سده چهارم و پنجم تعداد زردشتیان کازرون زیاد بوده‌است و دراین هنگام مردی زردشتی به نام خورشید که او را دیلم گبر نیز می‌گفتند حاکم کازرون بوده‌است . سلمان فارسی نخستین شخص از اهالی کازرون است که در خدمت حضرت رسول (ص) به دین اسلام مشرف شد و حکمی از آن جناب گرفت که کازرونیها از دادن مالیات و جزیه معاف باشند . بیشتر اهالی کازرون و اطراف آن تقریباً تا سال ۴۰۰ هجری قمری زردشتی بودند و از این سال به بعد به واسطه کوشش شیخ ابواسحق فرزند شهریار کازرونی مردم کازرون کم کم مسلمان شدند . تا زمان صفویه و رسمیت یافتن مذهب تشیع اهالی این سرزمین شافعی بودند و علمای بزرگی نیز از میان آنان برخاستند .

امروز مذهب همه اهالی شیعه اثنی عشری است و در مذهب تعصب دارند . در کازرون اقلیت‌های مذهبی کم است و در حقیقت ۹۹ درصد از مردم شهرستان کازرون مسلمان هستند و یک درصد باقی مانده شامل ادیان دیگر می‌باشد .

نژاد

نژاد مردم شهرستان کازرون ، همانندمردم جنوب ایران ، از نژاد پارسه یا ( پاراسواژ) شعبه‌ای از نژاد آریاست که تقریباً ۳ هزار سال پبش از میلاد از مسکن اصلی خود به ایران و فارس آمده‌اند . مردم کازرون تا اندازه زیادی اصالت نژاد خود را حفظ کرده‌اند ، زیرا وقتی در میان رعایای کازرون گردش می‌کنیم و صفات و عادات آنان را مورد دقت قرار می‌دهیم ، قرابت و نزدیکی زیادی با نژاد آریائی قدیم در آنان می‌بینیم . واژه‌های محلی و آداب و رسومی که نسل به نسل حفظ کرده‌اند نشانگر این واقعیت می‌باشد .

گردشگری

از جاذبه‌های شهرستان کازرون می‌توان به نرگس زار، شهر تاریخی بیشاپور، امامزاده سید حسین، تنگ و تیکاب، دشت‌های جنوب شهر کازرون، باغ نظر، آتشکده کازرون و مجسمه شاپور اول اشاره کرد. جلوه‌های بهاری و پاییزی دریاچه پریشان (فامور) جذاب و دیدنی بوده و مراتع و گلزارهای حاشیه دریاچه و پرندگان وحشی آن گردش‌گاه طبیعی و جالب توجهی را به وجود آورده‌اند. ارزش‌های زیست محیطی دریاچه پریشان بسیار کم نظیر و جالب توجه بوده و این دریاچه را به یکی از مراکز جلب گردشگران و بومیان منطقه برای گذران اوقات فراغت، تبدیل نموده‌است. چشمه ساسان که مناظر طبیعی ارزشمندی در پیرامون آن وجود دارد و غارهای تاریخی چون غار تنگ چوگان که مجسمه حجاری شده شاپور اول در آن قرار دارد، از جاذبه‌های طبیعی شهرستان کازرون به شمار می‌آیند. نقش شاپور که از بقایای شهری آباد بر جای مانده و ویرانه‌های شهر بیشاپور کازرون که به همت شاپور اول ساخته شده و کاخ‌ها و بناهای بسیاری داشته، به همراه چندین اثر مذهبی و تاریخی دیگر که قدمت بیش تر آن‌ها به دوره‌های باستانی می‌رسند، از مهم‌ترین دیدنی‌های شهرستان کازرون به شمار می‌آیند. در بخش خشت و کنارتخته شهرها و روستاهای زیادی قرار دارد که می‌توان به برخی از آنها اشاره کرد: خشت ، کنارتخته ، بورکی(اولی وسطی بالایی) ،امامزاده علی(ع)، کمارج ، بورکی آغالی ، بزین ، ترک آباد ، تل(مافی آباد)،گوریگاه ،خواجه جمالی و... در بخش خشت جاذبه‌های دیدنی عبارتند از:باغستان‌ها و نخلستان‌ها و مناطق تفریحی در امامزاده علی(ع):شاه نشین که دارای یک آبشار بسیار زیبا نیز می‌باشد و در پشت آن منطقه‌ای باز در بین کوه که بسیار سر سبز می‌باشد. در بورکی وسطی : دره هرمز که شامل قلعه تاریخی از دوره کیان به پادشاهی پور کیان وجود دارد که البته بدون امکانات کوه نوردی رفتن به آنجا محال می‌باشد.روستای تاریخی بورکی در قبل از اسلام به پور کیان شهرت داشته که با حمله اعراب و مشکل ایشان در تلفظ حرف "پ" به بور کیان خوانده می‌شده و در اثر مرور زمان و تغییر گویش‌ها به بورکی تغییر نام یافته‌است.همچنین در دره هرمز آب رودخانه فصلی جریان دارد وآثار سنگ تراشی در آن ملاحضه می‌گردد.

مراكز فرهنگي

دانشگاه ها

مجتمع دانشگاهی کازرون

دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون

دانشگاه پیام نور مرکز کازرون

مرکز تربیت معلم زینب کبری(س) کازرون

دانشگاه جامع علمی کاربردی مرکز کازرون

دانشگاه پیام نور مرکز نودان

دانشگاه پیام نور مرکز خشت

مراکز آموزش فنی و حرفه ای

مرکز آموزش فنی حرفه ای کازرون

مرکز آموزش فنی حرفه ای نودان

کتابخانه ها

کتابخانه شماره یک کازرون

کتابخانه شماره دو کازرون

کتابخانه شهید آیت الله مدنی کازرون

کتابخانه باقرالعلوم(ع) خشت

کتابخانه حضرت مهدی(عج) نودان

کتابخانه ولیعصر(عج) کنارتخته

کتابخانه امام رضا(ع) بالاده

کتابخانه شهید آیت الله مطهری قائمیه

کتابخانه مسجد امام حسین(ع) کازرون

کتابخانه قائم(عج) کازرون

کتابخانه سازمان تبلیغات اسلامی کازرون

کتابخانه انجمن اسلامی دانش آموزان کازرون

سینما ها

سینما پیام کازرون

سینما شهرسبز یک کازرون

سینما شهرسبز دو کازرون

سینما سعدی کازرون

سینما نودان

موزه ها

موزه مردم‌شناسی کازرون

موزه مردم شناسی دوان

موزه بیشاپور

مكان هاي ورزشي

ورزشگاه ها

ورزشگاه تختی کازرون

ورزشگاه دریس

ورزشگاه کارگران کازرون(در دست ساخت)

ورزشگاه شهدای نودان

ورزشگاه شهدای کازرون

ورزشگاه شماره دو کازرون

ورزشگاه خشت

ورزشگاه شماره سه کازرون

ورزشگاه بلیان

ورزشگاه ملاانبار

زمین‌های ورزشی

زمین ورزشی شماره یک کازرون

زمین ورزشی شماره دو کازرون

زمین ورزشی قائمیه

زمین ورزشی خشت

زمین ورزشی بالاده

زمین ورزشی سمغان(در دست ساخت)

زمین ورزشی کلانی (در دست ساخت)

زمین ورزشی ملاانبار (در دست ساخت)

زمین خاکی سرمشهد

زمین خاکی دوسیران

زمین خاکی سیف آباد

زمین خاکی دریس

زمین فوتبال بورکی

زمین فوتبال کمارج

زمین ورزشی نودان

زمین خاکی شهیدفهمیده کازرون

سالن‌های ورزشی

سالن ورزشی کوثر نودان

سالن ورزشی بالاده

سالن ورزشی انارستان

سالن ورزشی زرین آباد

سالن ورزشی قائمیه

سالن ورزشی تختی کازرون

سالن ورزشی مشتان(در دست ساخت)

سالن ورزشی مهرنجان(در دست ساخت)

سالن ورزشی کنارتخته(در دست ساخت)

سالن ورزشی سرمشهد

سالن ورزشی شهیدفهمیده کازرون

سالن ورزشی مجتمع فرهنگی ورزشی هلال احمر کازرون

سالن ورزشی کشتی،پینگ پنگ،بدنسازی،رزمی کازرون

سالن ورزشی جام بزرگی

سالن ورزشی قلعه سید

سالن ورزشی دوسیران

استخرها

استخر روباز تختی کازرون

استخر سرپوشیده کارگران کازرون

استخر سرپوشیده نودان

استخر سرپوشیده کازرون

اقتصاد

اشتغال

طی نیمه اول و دوم دهه ۸۵-۱۳۷۵، در این شهرستان جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر شاغل به طور متوسط سالانه به ترتیب ۹۳/۳ درصد و ۹۳/۳ درصد افزایش خواهد یافت. تعداد شاغلان ۱۰ ساله و بالاتر به ترتیب از ۵۷۸۳۳ نفر در سال ۱۳۷۵ به ۷۰۳۷۷ نفر در سال ۱۳۸۰ و ۸۵۶۷۴ نفر در سال ۱۳۸۵ افزایش یافت.

کشاورزی و دام داری

محصولات کشاورزی شهرستان کازرون عبارت‌اند از: غلات، تنباکو ، خرما، برنج، حبوبات ، پنبه، مرکبات که برخی از این محصولات جزء صادرات شهرستان نیز می‌باشند. از سوی دیگر به لحاظ این که ایلات و عشایر در منطقه پراکنده هستند. دام داری و تولیدات دامی رونق چشم‌گیری دارد. انواع فرآورده‌های لبنی و پشم و پوست و روغن از تولیدات دامی بخش دام پروری کازرون است.

مراكز اقتصادي

نیروگاه ها

نیروگاه سیکل ترکیبی کازرون

نیروگاه برق قائمیه (در حال ساخت)

سدها

سد نرگسی جره و بالاده(در حال ساخت)

پتروشیمی ها

پتروشیمی کازرون(در حال ساخت)

پتروشمی نودان(در حال ساخت)

مكان هاي شهري

هتل ها

هتل بیشاپور کازرون

پارک ها

باغ نظر کازرون

پارک هزار و صد شهید کازرون

پارک آزادی کازرون

بوستان مردانی کازرون

بوستان رفیع کازرون

پارک طالقانی کازرون(تنگ تیکاب)

بوستان ایمنی کازرون

تپه شادی کازرون(شهر بازی)

پارک سلمان کازرون

پارک معلم کازرون

پارک جنگلی کازرون

پارک بنفشه کازرون

بازارها

بازار کازرون

پایگاه‌های اورژانس

پایگاه اورژانس کازرون

پایگاه اورژانس تنگ ابولحیات

پایگاه اورژانس کنارتخته

ترمینال ها

ترمینال شهرسبز کازرون

فرودگاه ها

فرودگاه سمپاشی کاسکان کازرون

راه‌ها

بزرگراه‌ها

بزرگراه قائمیه-دشت ارژن

بزرگراه کازرون-بالاده(در دست ساخت)

بزرگراه بالاده-فراشبند(در حال ساخت)

هجده کیلومتر از جاده کازرون-دشت ارژن

راه‌های آسفالت

کازرون-قائمیه

کازرون-بیشاپور

کازرون-کنارتخته

کازرون-بالاده (در حال تبدیل به بزرگراه)

قائمیه-نورآباد

قائمیه-بابامنیر

قائمیه-دشت ارژن

قائمیه-بیشاپور

قائمیه-کنارتخته

کنارتخته-خشت

کنارتخته-بیشاپور

کنارتخته-برازجان

کنارتخته-تنگ فاریاب

کنارتخته-سعدآباد

بالاده-کازرون

بالاده-فراشبند (در حال تبدیل به بزرگراه)

سی و هفت کیلومتر از جاده کازرون-دشت ارژن

پنج کیلومتر اول جاده بالاده-کره بس

پنج کیلومتر آخر جاده بالاده-کره بس

راه‌های شنی

خشت-میشان

سی و هشت کیلومتر وسط جاده بالاده-کره بس

جستارهای وابسته

• کازرون