نصرالله مردانی

نصرالله مردانی
نصرالله مردانی- شاعر معاصر و چهره ماندگار ادبیات
زادهٔ	۱۳۲۶ کازرون، ایران
درگذشت	۱۳۸۲ کربلا، عراق
آرامگاه	بوستان مردانی کازرون
محل زندگی	تهران
ملیت	ایرانی
پیشه	شاعر
سبک	غزل
عنوان	ناصر
فرزندان	بهاره، مریم، راضیه، محمدحسن و فاطمه (شبنم)
والدین	شیخ عوض مردانی، سیده فاطمه زهرایی
جایزه(ها)	دریافت جایزه کتاب برگزیده سال۶۴ برای مجموعه «خوننامه خاک»، چهره ماندگار ادبیات ایران در سال ۸۲

نصرالله مردانی (۱۳۲۶ در کازرون - ۱۳۸۲ در کربلا) شاعر ایرانی و چهره ماندگار ادبیات ایران در سال ۱۳۸۲ است. اشعار مردانی بیشتر در زمینهٔ حماسی و انقلابی است. نصراله مردانی تحت تأثیر غزل‌های نو شاعر همشهری‌اش محسن پزشکیان به غزل روی آورد و به علت پیوند حماسه و غزل مشهور می‌باشد. کتاب خون‌نامهٔ خاک اثر مردانی در سال ۱۳۶۴ به عنوان کتاب برگزیدهٔ سال انتخاب شد. وی تا قبل انقلاب کارمند بانک ملی بود. مردانی در سال ۱۳۸۲ در کربلا درگذشت و در کازرون به خاک سپرده شد. آرامگاه مردانی در غرب شهر کازرون و در مجموعهٔ بوستان مردانی به مساحت ۱۲۰۰۰۰ متر مربع قرار گرفته‌است.

کتاب‌شناسی

• قیام نور (۱۳۶۰)
• خون‌نامهٔ خاک (۱۳۶۴): برندهٔ کتاب سال جمهوری اسلامی سال ۱۳۶۵
• آتش نی (۱۳۷۰)
• ستیغ سخن (۱۳۷۱): تذکرهٔ منظوم که در آن نام بیش از دوهزار شاعر از ظهور شعر تا زمان نیما و از بیش از یکصدوپنجاه تذکره نام برده شده‌است.
• سمند صاعقه (۱۳۷۴)
• مجموعه‌های الماس آب
• حافظ از نگاه مردانی (تصحیحی ذوقی از دیوان حافظ)
• گل باغ آشنایی (تألیف و گردآوری)
• شهیدان شاعر
• چهارده نور ازلی
• قانون عشق
• دائرةالمعارف شعر فارسی برای ائمه (به علت بیماری و مرگ وی به اتمام نرسید)

سبک

اشعار مردانی بیشتر در زمینهٔ حماسی و انقلابی بود. سبک شعری وی بسیاری از شاعران حکومتی را به دنبال خود کشاند. به طوری که جای پای ترکیبات و تصاویر او را می‌توان در غزل‌های دیگر شاعران انقلاب اسلامی تعقیب کرد. با توجه به علاقهٔ گذشته‌های دور او به فردوسی و حافظ، با الهام از این دو پیوندی بین حماسه و غزل به وجود آورد. وی که به قالب‌های کلاسیک و کهن شعر فارسی وفادار در شعرهایش به مضمون‌های مرتبط با جنگ ایران و عراق می‌پرداخت.

مؤسسهٔ فرهنگی هنری مردانی

پس از فوت مردانی، جمعی از نزدیکان و خانوادهٔ وی اقدام به تأسیس مؤسسه‌ای با نام مؤسسهٔ فرهنگی هنری مردانی جهت ترویج افکار و اندیشه‌های وی کردند. بنا به وصیت خود مردانی، کتابخانه شخصی وی نیز به این فرهنگسرا اهدا شد. این مؤسسه هم‌اکنون در بوستان مردانی و کنار آرامگاه مردانی واقع شده و از اعضای هیئت امنای این مؤسسه می‌توان به افرادی همچون غلامعلی حداد عادل، اسدالله ایمانی و محمدحسن مردانی (پسر نصرالله مردانی) اشاره کرد.

اشعار مردانی در کتاب‌های درسی

شعر زیر یکی از اشعار نصرالله مردانی است که در کتاب دبیرستان نظام قدیم ذکر شده بود:

از خوان خون گذشتند صبح ظفر سواران		پیغام فتح دارند آن سوی جبهه یاران
در شط سرخ آتش، نعش ستاره می‌سوخت		خون‌نامهٔ نبرد است آیین پاسداران
در کربلای ایثار مردانه در ستیزند		رزم‌آوران اسلام با خیل نابکاران
در شام سرد سنگر روشن چراغ خون است		ای آب دیده، تر کن لبهای روزه‌داران
در رزمگاه ایمان با اسب خون بتازند		تا وادی شهادت این قوم سربداران
گلگونهٔ شهیدان با خون گل بشویید		تا سرخ‌تر نماید رخسار روزگاران
هابیلیان کجایید قابیل دیگر آمد		ننگ است جان سپردن در دخمهٔ تتاران
در بادهای سوزان نیلوفران خاکی		چشم‌انتظار آب‌اند ای روح سبز باران
ای ابر پرصلابت، آبی ز دیده بفشان		با مرگ لاله طی شد افسانهٔ بهاران
بی‌باوران عالم با چشم دل ببینید		آیینهٔ زمان است این پیر در جماران

چند شعر دیگری که از مردانی در کتاب‌های درسی به چاپ رسیده:

• شعر " ای خدای بزرگ و هستی بخش " در دینی چهارم دبستان (تا قبل از تغییر نظام تحصیلی به شش، سه، سه)
• شعر" شب رفت و سپیده سر کشیده " در کتاب فارسی پنجم دبستان (تا قبل از تغییر نظام تحصیلی به شش، سه، سه)
• شعر "مادر ای مریم بزرگ زمان " در کتاب فارسی اول دبیرستان (در نظام تحصیلی شش، سه، سه)
• رباعی "بر دوش زمانه لحظه‌ها سنگین بود " در کتاب ادبات سوم دبرستان (تا قبل از تغییر نظام تحصیلی به شش، سه، سه)

پیوند به بیرون

• تصور آرامگاه نصرالله مردانی در سال ۹۳
• تصاویری از مردانی با شهریار، مهرداد اوستا، قیصر امین پور، ...
• مستند راز بیداری زندگی‌نامه استاد نصرالله مردانی، ...
• فیلم مقبره استاد نصرالله مردانی در سال ۹۵، ...
• مستند از کازرون تا کربلا ، ...