خوانسار

خوانسار
کشور	ایران
استان	اصفهان
شهرستان	خوانسار
بخش	مرکزی
نام(های) پیشین	خانسار، خانیسار
مردم
جمعیت	۳۲۵۱۵
جغرافیای طبیعی
مساحت	۹۰۰ کیلومتر مربع
ارتفاع	۲۲۵۰ متر
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه	۲۴ درجه سانتیگراد
میانگین بارش سالانه	۳۵۴ میلیمتر
روزهای یخبندان سالانه	۱۲۰ روز
اطلاعات شهری
شهردار	حسن شفعتی
پیش‌شمارهٔ تلفن	۰۳۷۱
وبگاه	گلستان خوانسار
خوانسار روی نقشه ایران ۳۳٫۱۳°شمالی ۵۰٫۱۹°شرقی / 33.13; 50.19

خوانسار شهری است از توابع استان اصفهان, ایران. این شهر مرکز شهرستان خوانسار است.

وجه تسمیه

نام خوانسار به صورت خونسار بوده که به معنی چشمه‌سار است. خان، خانی و خُن در فارسی به معنی چشمه است که واژه کردی کانی (چشمه) نیز با آن هم‌ریشه‌است.

جغرافیا

موقعیت

خوانسار در عرض جغرافیایی ۳۳ درجه و ۱۳ دقیقه شمالی و طول جغرافیایی ۵۰ درجه و ۱۹ دقیقه شرقی در ناحیه‌ای نه چندان دور از کویر مرکزی ایران در فاصله حدود ۱۵۰ کیلومتری شمال‏غرب شهر اصفهان واقع شده‌است.

میدان ۲۲ بهمن شهر خوانسار

اقلیم

خوانسار شهری است خوش آب و هوا با ارتفاع ۲۲۵۰ متر بالاتر از سطح دریا و پوشش گیاهی متنوع که لاله‌های واژگون آن معروف هستند.

متوسط بیشترین دمای هوای خوانسار در گرمترین ماه تابستان به ۳۱ درجه سانتی گراد می‌رسد و متوسط دمای شبانه روز در همین ماه بیست و چهار درجه سانتی گراد است. در زمستان سرمای آن دلنشین همراه با ریزش انبوه برف است.

مکان‌ها

جاهای دیدنی

گلستانکوه خوانسار از مناطق دیدنی این شهرستان است که در اردیبهشت ماه با لاله‌های بسیار جلوه زیبایی می‌گیرد. گلستانکوه در مسیر خوانسار به اصفهان در ۱۵ کیلومتری شهر خوانسار واقع شده‌است.

از دیگر جاذبه‌های شهر خوانسار پارک سرچشمه است که با چشمه‌های زیبا که از دل کوه بیرون می‌ایند همه ساله تعداد زیادی گردشگر را به خود جذب می‌کند. سد باغکل، چشمه ونگ، قنات حلغوت، مجتمع تفریحی شهید فیاض بخش (بهزیستی)، دربند، گردنگاه، کوچه باغ‌های بسیار زیبا و...

مکانهای تاریخی

یکی از شهرهای مذهبی ایران با قدمت دیرینه می‌باشد. از اماکن مذهبی و تاریخی این شهر می‌توان به شازده احمد، امامزاده سید صالح، بابا ترک و بابا پیر، مسجد جامع، بقعه دخترون بکر، مسجد ریسان، خانه ابهری‌ها، خانه سلطانی‌ها واقع در بابا سلطان و.... اشاره کرد.

حسینیه قدیمی در شهر خوانسار

محله‌ها

این شهر دارای محلات زیادی می‌باشد که از جمله محله بالا (رئیسان، سرچشمه، شهرک، موریزان)، ارسور. وادشت، پایتخت -بیدهند-جوزچه- سونقان- چهار باغ - کوی کتابچی‌ها و باب سلطان، قود جان، بابا سلطان، تیدجان، سنگ شیر، هرستانه وهمچنین روستاهای متعددی چون رحمت اباد، خم پیچ، مهراباد، تجره، دوشخراط، سنگ سفید و.... می‌باشد که جمعاً تشکیل شهروشهرستان زیبای خوانسار را می‌دهند. البته محله سونقان دارای محلی به نام سه راه سرهنگ می‌باشد. سه راه سرهنگ به دلیل وجود شخصیتی به نام علی اصغر موحدی ملقب به سرهنگ نامگذاری گردیده چون سرهنگ از اولین رانندگان به نام شهرستان به شماره می آمده است.

مراکز علمی و آموزشی

تحصیلات عالی

- دانشکده علوم کامپیوتر و انفورماتیک خوانسار

- دانشکده فنی و حرفه‌ای دختران خوانسار

- دانشگاه آزاد اسلامی مرکز خوانسار

- دانشکده پردیس آموزش جهاد کشاورزی شهید علایی خوانسار

- دانشگاه پیام نور مرکز خوانسار

- هنرستان آیت الله طالقانی

آموزشگاههای آزاد علمی

موسسه آموزش زبانهای خارجی «دی» تنها مرکز اختصاصی آموزش زبان‌های خارجی دخترانه در خوانسار می‌باشد که در سال ۱۳۸۵ تاسیس شده است. همچنین موسسات آموزش زبان ماهان، راهیان دانشگاه و رهپویان نیز از آموزشگاههای زبان پسرانه این شهرستان هستند.

مشاهیر

مراجع و علما

آیت الله سید محمد تقی خوانساری(مرجع تقلید)
آیت الله سید احمد خوانساری(مرجع تقلید)
آیت الله آقا جمال خوانساری
آیت الله محقق خوانساری
آقا حسین خوانساری
آیت الله سید ابوالقاسم جعفری (میر کبیر)
آیت الله سید محمد تقی غضنفری خوانساری
آیت الله شیخ ابوالفضل نجفی خوانساری
آیت الله سید حسین علوی
آیت الله نجفی خوانساری
آیت الله محمد باقر خوانساری
آیت الله صفایی خوانساری
آیت الله ابن الرضا
آیت الله سید مهدی ابن الرضا
آیت الله سید مهدی غضنفری
آیت الله سید هاشم غضنفری
آیت الله سید مرتضی علوی
آیت الله سید هادی غضنفری خوانساری
استاد شیخ حسین انصاریان

هنرمندان و دیگر افراد مشهور

اشرف الکتاب خوانساری و یدالله کابلی خوانساری از خوشنویسان بنام که متولد این شهرستان بوده‌اند.وبسایت رسمی هنرمند عالیقدر، استاد یدالله کابلی خوانساری

استاداسماعیل سعادت (متولد ۱۳۰۴)، نویسنده و مترجم ایرانی، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، مدیر گروه دانشنامهٔ زبان و ادب فارسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و عضو شورای عالی ویرایش سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نیز اهل خوانسار است.

مهندس علی اکبر میرشـفیعی، آرشیتکت و نقاش، خالق آثاری ارزشمند و ماندگار در زمینه معماری و نقاشیِ آبرنگ در شهرستان خوانسار و تهران، از هنرمندان معاصر خوانسار می‌باشد. از جمله آثار او در شهرستان خوانسار می‌توان به طراحی مجموعه دانشگاه خوانسار، بنای شهرداری، مجموعه ورزشی دارالفنون و شماری دیگر از بناهای اداری، مذهبی، فرهنگی و مسکونی اشاره کرد.
سید مرتضی خاتمی خوانساری
حاج سید حسین میر باقری
استادان آواز آقایان محمودی خوانساری و ادیب خوانساری
آقای عزت الله شاهی(عزت مطهری) از مشهورترین مبارزان پیش از انقلاب که سخت ترین شکنجه‌ها را تحمل کرد نیز در خوانسار متولد شده است.
همچنین مادر امام خمینی نیز خوانساری بوده است.
از شاعران برجسته ی این دیار می توچان آقایان یوسف بخشی خوانساری و زلالی خوانساری و احمد سهیلی خوانساری و محمد جواد ولای متخلص به افسر الشعرا(شاعر معاصر) و عبدالله کامران (متخلص به صبا -شاعر معاصر) را نام برد.

چهره‌های مدیریتی

نماینده منتخب مردم در نهمین دوره مجلس شورای اسلامی: سید محمدحسن میرمحمدی
شهردار محترم سید حسن شفعتی
دکتر سید علی میرباقری از چهره های شاخص مدیریت کلان کشور و معاون سابق وزارت کشور
مهندس علی اکبر محرابیان وزیر سابق صنایع و معادن و دستیار ویژه رییس جمهور

هتل و مهمانسرا

خوانسار دارای هتل سه ستاره به نام هتل زاگرس می‌باشد که درمهرماه۱۳۸۲ کلنگ احداث آن بر زمین زده شد و در اردیبهشت ۱۳۹۰ بازگشائی شد. این هتل دارای ۸۴ اتاق و سوئیت و ۲ جفت تالار عقد و عروسی (۴ سالن) و امکانات تفریحی و ورزشی می‌باشد.

عزاداری

عزاداری ایام محرم از ویژگی‌های منحصر به فرد شهرستان خوانسار است. در ایام سوگواری محرم خوانساری‌های مقیم شهرستان‌های دیگر به این شهر می‌آیند، به صورتی که گاهی جمعیت شهر ۴ تا ۵ برابر می‌شود. در این ماه بسیاری ازبازیګران و هنرمندان زیادی به این شهر می ایند مانند چهره ی محبوب بچه ها عمو پورنګ .برنامه عزاداری شامل دسته‌های سینه زنی و زنجیرزنی، تعزیه خوانی، مراسم نوحه خوانی ،حرکت دسته‌های شتر سوار و اسب سوار به یاد لشکریان امام حسین و پخت نذری خوشمزه است.

عسل سوغات اصلی شهر کوهستانی خوانسار

سوغات

عسل خوانسار یک فراورده طبیعی است که در ایران شهرت بسیاری دارد. گردو، بادام و الو از سایر محصولات باغی و سوغات خوانسار هستند. کوه‌های خوانسار پوشیده از گیاه گون هستند که گز انگبین از آن گرفته می‌شود. از این رو گز، یکی از محصولات بومی خوانسار است که با درصدهای مختلف گزانگبین تولید و ارائه می‌شود.

تامین آب از لرستان

مقالهٔ اصلی: انتقال آب الیگودرز به قم

پس از اجرای طرح انتقال آب از الیگودرز در شرق استان لرستان به قم که رسانه‌های ایران از آن با عنوان کلی و مبهم «طرح انتقال آب از سرشاخه‌های دز به قم» نام می‌برند، شهرستان الیگودرز اکنون تامین کننده اصلی آب مصرفی (شرب، صنعتی، کشاورزی) شهرهای خوانسار، گلپایگان، خمین، محلات، نیم ور، سلفچگان و قم می‌باشد. به گفته فتاح وزیر وقت نیرو این آب یکی از بهترین آبهای دنیا است.
در مجموع ظرفیت انتقال و جمع‌آوری آب در این طرح ۲۳ متر مکعب بر ثانیه است در حالی که بیشترین میزان آبی که از سد کرج به تهران می‌آید ۱۱ متر مکعب بر ثانیه بوده و ظرفیت سامانه یادشده بیش از دو برابر آب انتقالی از سد کرج به تهران است. این سامانه سالیانه ۱۸۳ میلیون متر مکعب آب به پشت سد کوچری منتقل می‌کند. ظرفیت نهایی انتقال آب در این پروژه ۵۰۰۰ لیتر در ثانیه است. مقدار انتقال آب برای افق سال ۱۴۱۰ به ۲۴۰ میلیون مترمکعب می‌رسد که مطالعات آن در حال انجام است.

تاریخچه

تاریخچه شهرستان خوانسار به قبل از اسلام می رسد وجود آثاری از آتشکده تیر و معبدی بنام هیکل در کوه تیر در حوالی روستای تیدجان و سنگ قبری به خط پهلوی در قریه قودجان دلیلی بر این مدعاست . مدارکی که از سابقه تاریخی خوانسار در دست است تاریخ مهاجرت دسته ای از اقوام یهود به خوانسار و سرگذشت آنها است که به زمان سلطنت کوروش می رسد . جمعیت ساکن در این شهرستان بالغ بر 37 هزار نفر بوده که با توجه به برآوردهای بعمل آمده این رقم رو به افزایش است . لازم به توضیح است که جمعیت غیرساکن این شهرستان در نیمه دوم سال به 50 هزار نفر بالغ میگردد. این شهرستان دارای یک بخش مرکزی و سه دهستان به نام های چشمه سار ، کوهسار و پشت کوه و دارای 18 روستا می باشد. در فصول سرد سال دمای هوا تا 20 درجه زیر صفر کاهش می یابد و در گرمترین روزهای فصل تابستان درجه حرارت به 38 درجه سانتیگراد افزایش می یابد و درجه رطوبت نسبی 2.32 می باشد. آب این شهرستان از طریق 179 چاه ، 158 رشته قنات و 59 رشته چشمه با میزان آبدهی 105 میلیون مترمکعب ، تأمین می شود. مردم خوانسار دارای لهجه خاصی نبوده ولیکن دارای گویش مستقل خوانساری می باشند که این گویش ریشه در زبان فارسی قدیم داشته و از قبل از اسلام در این شهرستان رایج بوده است . در کتب تاریخ نقل است شهربانو همسر امام حسین(ع) – دختر یزدگرد سوم- در هنگام اسارت در مجلس عمر خطبه ای به زبان و گویش خوانساری ایراد نموده است که این جمله معروف از اوست : اف بر ابرویزبو که نامه پیغمبرش بدرا . (یعنی اف بر خسروپرویز باد که نامه پیغمبر را پاره کرد)

• زبان‌های ایران مرکزی(خوانساری)