راوند

برای دیگر کاربردها راوند (ابهام‌زدایی) را ببینید.

راوند
کشور	ایران
استان	اصفهان
شهرستان	کاشان
بخش	مرکزی
نام(های) پیشین	رهاوند، ناوند
سال شهرشدن	۱۳۷۰
مردم
جمعیت	۴۷٬۰۰۰نفر(۱۳۹۵)
جغرافیای طبیعی
ارتفاع	۱۰۰۰ متر
اطلاعات شهری
شهردار	محمود اشرفی
ره‌آورد	انار،آلوچه، قیصی،انگور،خرمالو،توت وصیفی جات
پیش‌شمارهٔ تلفن	۰۳۱
شناسهٔ ملی خودرو	ایران
راوند روی نقشه ایران ۳۴٫۰۱۹°شمالی ۵۱٫۳۴۴۸°شرقی / 34.019; 51.3448

راوند یکی شهرهای بخش مرکزی شهرستان کاشان در استان اصفهان ایران است. راوند بدلیل پرورش ماهیان زینتی ، به پایتخت ماهیان زینتی کشور ملقب است ونیز اولین شهرهای است که پرچم ولایت آل البیت بر بام آن برافراشته شده که به این جهت به دارالولایه شهرت دارد.

راوند یکی از شهرهای شهرستان کاشان در استان اصفهان این شهر با جمعیت ۴۷٫۰۰۰هزار نفری در بخش مرکزی شهرستان کاشان با فاصله حدود ده کیلومتری شمال غرب شهرستان و در مسیر اصلی قم-کاشان واقع و ارتفاع آن از سطح دریا هزار متر است. شهر راوند از نظر وسعت جغرافیایی و جمعیت بزرگترین شهر واقع در شهرستان کاشان می باشد. یکی از شهرک های صنعتی راهبردی کشور ( شهرک صنعتی شهر راوند) را در خود جای داده است. شهر راوند پایتخت ماهیان زینتی کشور است و سالانه ۷۰ درصد ماهیان زینتی ایران در این شهر تولید می‌شود که این فعالیت در ۵۵۰ مرکز تولید وپروش جاری است و کارآفرینی اشتغال بسیاری از جوانان شهر را فراهم کرده است. محصولات کشاورزی این شهر می‌توان به انار،آلوچه،قیصی،انگور،خرمالو،توت و صیفی‌جات اشاره کرد. کارخانه فرش ماشینی شهر راوند اولین و بزرگترین تولید کننده فرش ماشینی در خاورمیانه است که در این شهر واقع است.

وجه تسمیه

ظاهراً نام راوند تغییر یافته ناوند مرکب از«نا»به معنای آب و«وند»پسوند تصاحب وداریی،و به معنای جای پر آب است. یاقوت حموی به نقل از حمزه اصفهانی،راوند را در اصل «رهاوند» به معنای خیر مضاعف دانسته است. در منابع قدیم، راوند را شهری تابع کاشان یا اصفهان ذکر شده است. سکه های طلای به دست آمده از قلعه مورچان «مورچه»در نزدیکی راوند که امروزه فقط قسمتی از دیوار آن باقی مانده،نشان دهنده قدمت سکونت در محدوده راوند در پیش از اسلام است. به نظر می رسد در قرنهای دوازدهم یا سیزدهم،بربقایای قلعه قدیم،قلعه ای هشت ضلعی با دیوارهای ضخیم با هشت برج بلند ساخته‌اند که برجهای ضلع غربی در ورودی قلعه از دیگر برجها بلند تر بوده است.قطر دیوار های جانبی و برجها به حدود سه الی چهار متر می رسیده است. نام راوند در شرح دیوان الحماسة ابوتمام در اشاره به قبر«ندما» در راوند آمده است.مشهوراست از سه فردی که در این قبر مدفون اند ظاهراً آن دوتن اهل کوفه واز بنی اسد بودند و در سپاه حجاج بن یوسف ثقفی برای فتح دیلم حضور داشتند. این دو در راوند با دهقانی اصفهانی آشنا شدند و بایکدیگر پیمان برادری می بستند و تا پایان عمر به مصاحبت باهم گذراندند قس یاقوت حموی،همانجا،که راوند را محل بستن پیمان برادری آنها ذکر کرده است. باوجود اشتهار عالمان منسوب به راوند، درمتون جغرافیایی قدیم نام این شهر کمتر آمده است و غالباً نسب نامه نویسان وشرح حال نگاران از راوند نام برده اند.برخی از مشاهیر منصوب به راوند عبارت اند از:حیان بن بشیر بن مخارق،ابن راوندی،قطب راوندی و فضل الله بن علی راوندی،هردو از فقها و مفسدان امامی قرن ششم،و محمد بن علی راوندی مورخ وادیب وخطاط قرنهای ششم و هفتم. حمله میانجق،از امرای خوارزمشاه در ۵۷۴ به راوند وغارت آنجا ونیز نبرد مردم راوند با الهیار خان افغان در ۱۱۶۱ وشکست او از مهم ترین خوادات تاریخی راوند به شمار می روند. در دوره ناصرالدین شاه راوند شهرهای مشهور اصفهان و جمعیت آنجا حدود هزار تن بود و آب مصرفی آنجا از پنج رشته قنات تأمین می‌شد که مهمترین آن نابر بود. باغ‌های بسیار به ویژه انار و توت،تولید ابریشم واز محصولات زراعی آنجا گندم،جو و خربزه بود. راوند در حدود ۱۳۳۰ ش،حدود دوهزار تن جمعیت داشت واز شهرهای بخش مرکزی شهرستان کاشان در استان دوم مازندران به شمار می رفت. از اواخر دوره پهلوی دوم (۱۳۲۰-۱۳۵۷) با احداث شهرک صنعتی راوند (مساحت ۳۸/۴ هکتار) در مسیر جاده راوند-کاشان، به تدریج راوند قطب صنعتی شهرستان کاشان شد و تا کنون این شهرک زمینه اشتغال بسیاری از مردم راوند را در صنایع نساجی،فرش بافی،چینی سازی،کاشی سازی فراهم ساخته است. فرش دستباف از دیر باز در راوند رواج داشته و کارگاهی تولید فرش دستباف در راوند دایر است. علاوه براین،پیرامون راوند چندین کارخانه فرش ماشینی تأسیس شده است و فرش آن در ایران و حتی جهان شهرت بسیاری دارد.یکی از این کارخانه ها کارخانه صنایع فرش راوند که اولین و بزرگترین کارخانه فرش ماشینی در خاورمیانه است. امروزه بافت قدیم راوند یا راوند قدیم به محله های برباغ،توده،پاچنار و سرلت معروف است.معماری بومی آنجا از نوع معماری مناطق گرم خشک وشامل خانه های گلی با دیوارهای بلند،سقفهای گنبدی وگاه داری بادگیر و کوچه های کم عرض و پیچ در پیچ و آب انبار ها است.

ابنیه های تاریخی راوند: بقعه امامزاده سلطان ولی ابن موسی کاظم (ع) در بافت قدیم راوند،که داری ایوانی آیینه کاری و دری مشبک با تاریخ ۱۰۷۸ است وسابقا گنبد مخروطی دوازده ترک با کاشیکاری فیروزه ای داشت که امروزه کامل بازسازی شده است، مسجد تاریخی امام صادق (ع) پاچنار از دوره قاجار که دارای دو شبستان تحتانی و فوقانی است و در ۲ اردیبهشت ۱۳۸۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، خانه تاریخی منصوری ها از دوره قاجار که در سه طبقه و با مساحت هزار متر مربع ساخته شده است و دارای اتاقهای با گچبری و مقرنس کاری است، خانه تاریخی عمارت، خانه تاریخی کاشانی، باغ تاریخی سردار، باغ تاریخی قاضی بالا، مجموعه آسیاب های آبی، مسجد تاریخی جامع، مسجد تاریخی موسی ابن جعفر (ع) توده، مسجد تاریخی ابوذر برباغ، آب انبار های تاریخی از جمله گاجی و پاچنار، دژ قلعه مورچان، مجموعه باستانی اقبالیه و چاله هوت میتوان نام برد.

در دهه‌های ۱۳۷۰و۱۳۸۰ش، به سبب توسعه کالبدی در اراضی پیرامونی، به ویژه از سوی جنوب و ایجاد عناصر شهری مختلف مانند مراکز صنعتی، آموزشی در دو سوی جاده راوند-کاشان که راوند را به کاشان آنجا را از شکل روستا خارج ساخته است و از راوند را یکی از شهرهای شهرستان کاشان قرار داده است. در منابع از مکانهای دیگر به نام راوند یاد شده است، از جمله شهری قدیم در نزدیکی موصل و قریه ای در جام خراسان، کوه الوند در همدان نیز راوند نامیده می شده است.

آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگری

• امام زاده سلطان ولی ابن موسی کاظم
• تپه نور شهدای گمنام
• محوطه اراضی اقبالیه
• قلعه مورچان

خانه های تاریخی

• خانه تاریخی منصوری ها
• خانه تاریخی عمارت
• خانه تاریخی ارباب ماشاالله
• خانه تاریخی کاشانی
• خانه تاریخی خانم غزی
• خانه باغ سردار
• خانه باغ غازی بالا

مساجد تاریخی

• مسجد جامع
• مسجد محله پا چنار (امام جعفر صادق)
• مسجد توده (موسی ابن جعفر)
• مسجد برباغ (ابوذر)
• مسجد سرلت (امام حسین)

آب انبار ها

• آب انبار محله پا چنار
• آب انبار گاجی
• آب انبار اقبالیه
• آب انبار زیارت
• آب انبار برباغ
• آب انبار توده
• آب انبار سرلت
• آب انبار باربند
• آب انبار ملیحا

آسیاب های آبی

• میرحیدر
• وزیر
• صفا
• سرراه
• کاشانی
• خان
• کوچک
• قاضی
• کاشانی
• اربابی
• اقبالیه

محله های قدیمی برباغ،توده،پاچنار،سرلت

باغات سرسبز و دیدنی

مجتمع تفریحی توریستی روناک

مشاهیر

• ابن راوندی
• قطب راوندی
• نجم‌الدین راوندی
• فضل‌الله راوندی
• امین‌الله رشیدی

مراکز علمی

• دانشگاه کاشان(راوند)
• دانشکده فنی و حرفه‌ای شهید رجایی
• دانشگاه علمی کاربردی شهید موسویان

محله ها

۱.برباغ

۲.توده

۳.پاچنار

۴.سرلت

۵.باربند

۶.باغ رضا

۷.آسیاب قاضی

۸.اسماعیل آباد (منطقه امام رضا علیه السلام)

۹.بند شیخ

۱۰.ملیحا

۱۱.شهرک المهدی عجل لولیک فرج

۱۲.شهرک شهدای صنایع

۱۳.شهرک شهید مطهری

۱۴.بلوار سردار شهید نقوی

۱۵.قاضی بالا

۱۶.سادات

۱۷.باغ خان

۱۸.سجادیه

۱۹.چهارده معصوم سلام الله علیها

۲۰.اکبر آباد (منطقه مهدیه عجل لولیک فرج)

۲۱.شهرک امام هادی علیه السلام

۲۲.شهرک مهندس کیهان

۲۳.شهرک علامه قطب راوندی

۲۴.شهرک آزادگان

مکان های ورزشی

استخر سرپوشیده کیهان که مجهز به سونا و جکوزی است. وهمچنین دارای چندین سالن ورزشی از جمله رفاه کارگران، کیهان و شهداء علاوه بر این در مجموعه ورزشی رفاه کارگران یک استادیوم فوتبال ،سالن کشتی،فوتبال صابونی،بدن سازی،خانه ژیمناستیک و زمین تنیس، چمن مصنوعی در محله سرلت فعالیت دارد.

منابع

• دائرةالمعارف جغرافیایی ایران، مهندس عباس جعفری، گیتاشناسی، چاپ دوم ۱۳۸۴