زنون

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
برای دیگر کاربردها، زنون (ابهام‌زدایی) را ببینید.
«زنو» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای زبان برنامه‌نویسی به این نام، زنو (زبان برنامه‌نویسی) را مشاهده کنید.
ید → گزنون ← سزیم
Kr
↑
Xe
↓
Rn
ظاهر
Colorless gas, exhibiting a blue glow when placed in a high voltage electric field


Spectral lines of xenon
ویژگی‌های کلی
نام، نماد، عدد گزنون، Xe، 54
تلفظ به انگلیسی ‎/ˈzɛnɒn/‎ ZEN-on[۱]
or ‎/ˈziːnɒn/‎ ZEE-non[۲]
نام گروهی برای عناصر مشابه گازهای نجیب
گروه، دوره، بلوک ۱۸، ۵، p
جرم اتمی استاندارد 131.293(6) g·mol−۱
آرایش الکترونی [Kr] 5s2 4d10 5p6
الکترون به لایه 2, 8, 18, 18, 8
ویژگی‌های فیزیکی
حالت گاز
چگالی (0 °C، 101.325 kPa)
5.894 g/L
چگالی مایع در نقطه جوش 3.057[۳] g·cm−۳
نقطه ذوب (101.325 kPa) 161.4 K، -111.7 °C، -169.1 °F
نقطه جوش (101.325 kPa) 165.03 K، -108.12 °C، -162.62 °F
نقطه سه‌گانه 161.405 K (-112°C)، 81.6[۴] kPa
نقطه بحرانی 289.77 K، 5.841 MPa
گرمای هم‌جوشی (101.325 kPa) 2.27 kJ·mol−1
گرمای تبخیر (101.325 kPa) 12.64 kJ·mol−1
ظرفیت گرمایی 5R/2 = 20.786 J·mol−۱·K−۱
فشار بخار
فشار (پاسکال) ۱ ۱۰ ۱۰۰ ۱k ۱۰k ۱۰۰k
دما (کلوین) 83 92 103 117 137 165
ویژگی‌های اتمی
وضعیت اکسید شدن 0, +1, +2, +4, +6, +8
(rarely more than 0)
(weakly اسیدic oxide)
الکترونگاتیوی 2.6 (مقیاس پاولینگ)
انرژی‌های یونش نخستین: 1170.4 kJ·mol−۱
دومین: 2046.4 kJ·mol−۱
سومین: 3099.4 kJ·mol−۱
شعاع کووالانسی 140±9 pm
شعاع واندروالانسی 216 pm
متفرقه
ساختار کریستالی face-centered cubic
مغناطیس دیامغناطیس[۵]
رسانایی گرمایی (300 K) 5.65×10-3  W·m−1·K−1
سرعت صوت (liquid) 1090 m/s; (gas) 169 m/s
عدد کاس 7440-63-3
پایدارترین ایزوتوپ‌ها
مقاله اصلی ایزوتوپ‌های گزنون
ایزوتوپ NA نیمه‌عمر DM DE (MeV) DP
124Xe 0.095% 124Xe ایزوتوپ پایدار است که 70 نوترون دارد
125Xe syn 16.9 h ε 1.652 125I
126Xe 0.089% 126Xe ایزوتوپ پایدار است که 72 نوترون دارد
127Xe syn 36.345 d ε 0.662 127I
128Xe 1.91% 128Xe ایزوتوپ پایدار است که 74 نوترون دارد
129Xe 26.4% 129Xe ایزوتوپ پایدار است که 75 نوترون دارد
130Xe 4.07% 130Xe ایزوتوپ پایدار است که 76 نوترون دارد
131Xe 21.2% 131Xe ایزوتوپ پایدار است که 77 نوترون دارد
132Xe 26.9% 132Xe ایزوتوپ پایدار است که 78 نوترون دارد
133Xe syn 5.247 d β− 0.427 133Cs
134Xe 10.4% 134Xe ایزوتوپ پایدار است که 80 نوترون دارد
135Xe syn 9.14 h β− 1.16 135Cs
136Xe 8.86% 136Xe ایزوتوپ پایدار است که 82 نوترون دارد
یونهای زنون در موتور یونی ساخت ناسا کاربرد دارد

زنون یا گزنون عنصر شمارهٔ ۵۴ در جدول تناوبی عناصر است.

تاریخچه[ویرایش]

کشف هلیم و آرگون این اندیشه را به وجود آورد که احتمال دارد عناصر دیگری از گروه گازهای بی اثر وجود داشته باشد رامسی و تراورس به جستجوی این عناصر پرداختند و به سال ۱۸۹۸ سه گاز جدید در باقی‌مانده هوای مایع کشف کردند. آنها این سه گاز را زنون نئون و کریپتون نامیدند این گاز در سال ۱۸۹۸ در انگلستان توسط William Ramsay (ویلیام رامسای) و Morris Travers (موریس تراورز) بعد از کشف کریپتون و نئون از هوای مایع کشف شد.

نام زنون (xenon) صورت خنثی از واژه یونانی xenos به معنی غریب است و می‌توان آن را به غریبه ترجمه کرد

مشخصات[ویرایش]

زنون عنصری با عدد اتمی ۵۴؛ در گروه گازهای بی اثر یا نجیب و در دوره پنجم جدول تناوبی جای دارد. جرم اتمی ۱۳۱٫۳۰؛ ظرفیتها ۲٬۴٬۶و ۸. دارای نه ایزتوپ پایدار است.

خواص[ویرایش]

گاز یا مایع بیرنگ، بی‌بو. گاز دارای چگالی۵٫۸۶۷۱ گرم بر لیتر (هوا=۱٫۲۹) و ثابت دی الکتریک برابر ۱٫۰۰۱۲ مایع آن دارای نقطهٔ جوش -۱۰۸٫۱۲ درجه سلسیوس نقطه ذوب -۱۰۶٫۹ درجه سلسیوس غیرقابل سوختن؛ غیر سمی. از نظر شیمیایی غیرفعال است، اما کاملاً بی اثر نیست. ترکیب‌های زنون عبارت‌اند از:فلوروئید زنون(II)، هگزا فلورویید زنون، فلورید زنون (I)، اکسید زنون(VI) پرگزنات سدیم

طرز تهیه[ویرایش]

تقطیر جزء به جزء هوای مایع

کاربرد[ویرایش]

  • لوله‌های لومینسانس
  • لامپهای فلاش زن در عکاسی
  • لیزر
  • مطالعات ردیابی
  • فلوئوریتمری
  • بیحسی
  • لامپ‌های ماشین (HID)

نگارخانه[ویرایش]

  • طیف لامپ تخلیه پر شده توسط گاز نجیب گزنون

منابع[ویرایش]

کتاب فرهنگ عناصر نوشته سید رضا آقاپور مقدم. http://en.wikipedia.org/wiki/Xenon

  1. ↑ J. A. Simpson & E. S. C. Weiner, ed. (1989). "گزنون". فرهنگ انگلیسی آکسفورد. 20 (2nd ed.). Oxford: Clarendon Press. ISBN 0-19-861232-X. 
  2. ↑ "گزنون". Dictionary.com Unabridged. 2010. Retrieved 2010-05-06. 
  3. ↑ [۱]
  4. ↑ Lide, David R. (2004). "Section 4, Properties of the Elements and Inorganic Compounds; Melting, boiling, triple, and critical temperatures of the elements". CRC Handbook of Chemistry and Physics (85th edition ed.). Boca Raton, Florida: CRC Press. ISBN 0849304857.  line feed character in |chapter= at position 72 (help)
  5. ↑ Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition, CRC press.
جدول تناوبی
H   He
Li Be   B C N O F Ne
Na Mg   Al Si P S Cl Ar
K Ca   Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
Rb Sr   Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
Cs Ba La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
Fr Ra Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
فلزات قلیایی فلزات قلیایی خاکی لانتانیدها اکتینیدها فلزات واسطه فلزات پس‌واسطه شبه‌فلزات نافلزات هالوژن‌ها گازهای نجیب
 جدول تناوبی با جزئیات بیشتر
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=زنون&oldid=21387533»