زنون

برای دیگر کاربردها، زنون (ابهام‌زدایی) را ببینید.

«زنو» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای زبان برنامه‌نویسی به این نام، زنو (زبان برنامه‌نویسی) را مشاهده کنید.

ید → گزنون ← سزیم Kr ↑ Xe ↓ Rn 54Xe جدول تناوبی
ظاهر
Colorless gas, exhibiting a blue glow when placed in a high voltage electric field Spectral lines of xenon
ویژگی‌های کلی
نام، نماد، عدد	گزنون، Xe، 54
تلفظ به انگلیسی	‎/ˈzɛnɒn/‎ ZEN-on or ‎/ˈziːnɒn/‎ ZEE-non
نام گروهی برای عناصر مشابه	گازهای نجیب
گروه، دوره، بلوک	۱۸, ۵, p
جرم اتمی استاندارد	131.293(6) g·mol−۱
آرایش الکترونی	[Kr] 5s2 4d10 5p6
الکترون به لایه	2, 8, 18, 18, 8
ویژگی‌های فیزیکی
حالت	گاز
چگالی	(0 °C, 101.325 kPa) 5.894 g/L
چگالی مایع در نقطه جوش	3.057 g·cm−۳
نقطه ذوب	(101.325 kPa) 161.4 K, -111.7 °C, -169.1 °F
نقطه جوش	(101.325 kPa) 165.03 K, -108.12 °C, -162.62 °F
نقطه سه‌گانه	161.405 K (-112°C), 81.6 kPa
نقطه بحرانی	289.77 K, 5.841 MPa
گرمای هم‌جوشی	(101.325 kPa) 2.27 kJ·mol−1
گرمای تبخیر	(101.325 kPa) 12.64 kJ·mol−1
ظرفیت گرمایی	5R/2 = 20.786 J·mol−۱·K−۱
فشار بخار
فشار (پاسکال) ۱ ۱۰ ۱۰۰ ۱k ۱۰k ۱۰۰k دما (کلوین) 83 92 103 117 137 165
ویژگی‌های اتمی
وضعیت اکسید شدن	0, +1, +2, +4, +6, +8 (rarely more than 0) (weakly اسیدic oxide)
الکترونگاتیوی	2.6 (مقیاس پاولینگ)
انرژی‌های یونش	نخستین: 1170.4 kJ·mol−1
	دومین: 2046.4 kJ·mol−1
	سومین: 3099.4 kJ·mol−1
شعاع کووالانسی	140±9 pm
شعاع واندروالانسی	216 pm
متفرقه
ساختار کریستالی	face-centered cubic
مغناطیس	دیامغناطیس
رسانایی گرمایی	(300 K) 5.65×10-3  W·m−1·K−1
سرعت صوت	(liquid) 1090 m/s; (gas) 169 m/s
عدد کاس	7440-63-3
پایدارترین ایزوتوپ‌ها
مقاله اصلی ایزوتوپ‌های گزنون
ایزوتوپ NA نیم‌عمر DM DE (MeV) DP 124Xe 0.095% 124Xe ایزوتوپ پایدار است که 70 نوترون دارد 125Xe syn 16.9 h ε 1.652 125I 126Xe 0.089% 126Xe ایزوتوپ پایدار است که 72 نوترون دارد 127Xe syn 36.345 d ε 0.662 127I 128Xe 1.91% 128Xe ایزوتوپ پایدار است که 74 نوترون دارد 129Xe 26.4% 129Xe ایزوتوپ پایدار است که 75 نوترون دارد 130Xe 4.07% 130Xe ایزوتوپ پایدار است که 76 نوترون دارد 131Xe 21.2% 131Xe ایزوتوپ پایدار است که 77 نوترون دارد 132Xe 26.9% 132Xe ایزوتوپ پایدار است که 78 نوترون دارد 133Xe syn 5.247 d β− 0.427 133Cs 134Xe 10.4% 134Xe ایزوتوپ پایدار است که 80 نوترون دارد 135Xe syn 9.14 h β− 1.16 135Cs 136Xe 8.86% 136Xe ایزوتوپ پایدار است که 82 نوترون دارد

یونهای زنون در موتور یونی ساخت ناسا کاربرد دارد

زنون یا گزنون عنصر شمارهٔ ۵۴ در جدول تناوبی عناصر است.

تاریخچه

کشف هلیم و آرگون این اندیشه را به وجود آورد که احتمال دارد عناصر دیگری از گروه گازهای بی اثر وجود داشته باشد رامسی و تراورس به جستجوی این عناصر پرداختند و به سال ۱۸۹۸ سه گاز جدید در باقی‌مانده هوای مایع کشف کردند. آنها این سه گاز را زنون نئون و کریپتون نامیدند این گاز در سال ۱۸۹۸ در انگلستان توسط William Ramsay (ویلیام رامسای) و Morris Travers (موریس تراورز) بعد از کشف کریپتون و نئون از هوای مایع کشف شد.

نام زنون (xenon) صورت خنثی از واژه یونانی xenos به معنی غریب است و می‌توان آن را به غریبه ترجمه کرد

مشخصات

زنون عنصری با عدد اتمی ۵۴؛ در گروه گازهای بی اثر یا نجیب و در دوره پنجم جدول تناوبی جای دارد. جرم اتمی ۱۳۱٫۳۰؛ ظرفیتها ۲٬۴٬۶و ۸. دارای نه ایزتوپ پایدار است.

خواص

گاز یا مایع بیرنگ، بی‌بو. گاز دارای چگالی۵٫۸۶۷۱ گرم بر لیتر (هوا=۱٫۲۹) و ثابت دی الکتریک برابر ۱٫۰۰۱۲ مایع آن دارای نقطهٔ جوش -۱۰۸٫۱۲ درجه سسیوس نقطه ذوب -۱۰۶٫۹ درجه سلسیوس غیرقابل سوختن؛ غیر سمی. از نظر شیمیایی غیرفعال است، اما کاملاً بی اثر نیست. ترکیب‌های زنون عبارت‌اند از:فلوروئید زنون(II)، هگزا فلورویید زنون، فلورید زنون (I)، اکسید زنون(VI) پرگزنات سدیم

طرز تهیه

تقطیر جزء به جزء هوای مایع

کاربرد

• لوله‌های لومینسانس
• لامپهای فلاش زن در عکاسی
• لیزر
• مطالعات ردیابی
• فلوئوریتمری
• بیحسی
• لامپ‌های ماشین (HID)

نگارخانه

• 

  طیف لامپ تخلیه پر شده توسط گاز نجیب گزنون

منابع

کتاب فرهنگ عناصر نوشته سید رضا آقاپور مقدم. http://en.wikipedia.org/wiki/Xenon