زبان ترکی خراسانی
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. (چگونگی و زمان حذف پیام این الگو را بدانید) |
| زبان ترکی خراسانی | |
|---|---|
| زبان بومی در: | ایران |
| منطقه | خراسان شمالی |
تعداد گویشوران | ۴۰۰٬۰۰۰ (تخمین)[۱] تا یک میلیون تن (تخمین دوفرر با احتساب مناطقی در ترکمنستان و فراتر از آمور دریا)[۲] (بدون تاریخ) |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۶۳۹-۲ |
tut |
| ایزو ۶۳۹-۳ |
kmz |
زبان ترکی خراسانی نام گونه‌ای از زبانهای ترکی است که ترک‌های خراسان بدان سخن می‌گویند. این زبان بیشتر در استان خراسان شمالی صحبت می‌شود ولی در استانهای خراسان رضوی و گلستان هم گویشور دارد. همه کسانی که به زبان ترکی خراسانی سخن می‌گویند به زبان فارسی نیز مسلط هستند.
محدوده جغرافیایی[ویرایش]
ترکی خراسانی معمولاً در بجنورد و فاروج و شیروان و بام و صفی آباد از استان خراسان شمالی و برخی نیز در قوچان و درگز و شارک، جغتای، خوشاب و جوین از استان خراسان رضوی و همچنین در استان گلستان و استان سمنان نیز سخن گفته می‌شود.
خطر انقراض[ویرایش]
سازمان یونسکو از زبانهای در معرض خطر جهان و یا منسوخ شده، اطلسی تهیه کرده است که به صورت آنلاین و به کمک نقشه‌های گوگل قابل مشاهده است. در این لیست، برای کشور ایران ۲۵ زبان در معرض خطر نشان داده شده است که ترکی خراسانی یکی از این زبان‌ها است و با عنوان زبان آسیب پذیر (Vulnerable) از آن یاد شده است.[۴] [۵]
لهجه‌ها[ویرایش]
زبان ترکی خراسانی به چندین لهجه گوناگون گویش می‌شود بگونه‌ای که بسیاری از روستاهای ترکنشین خراسان، لهجه و گویش ویژه خود را دارند ولی مهمترین آنها عبارتند از: لهجه بجنوردی، بغایری ، بیات ، بام‌صفی‌آباد، جغتایی، خوشابی لهجه قوچانی ، لهجه شارکی و لهجه شیروانی. تفاوت برخی لهجه‌ها به‌قدری است که بسیاری به سختی سخن یکدیگر را می‌فهمند. همچنین مردم شهر رامیان در استان گلستان به این زبان تکلم می‌کنند. آنان نیز بخشی از ایل گرایلی بوده و جزئی از ترکان قزلباش هستند.
رده‌بندی[ویرایش]
ترکی خراسانی به خانواده زبانهای اوغوز تعلق دارد؛ این گروه همچنین زبانهای ترکی آذربایجانی، ترکی استانبولی، زبان گاگاوز، زبان ترکمنی و زبان سالار را دربر می‌گیرد. ترکی آذربایجانی نزدیکترین زبان به ترکی خراسانی است.
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
 |
پروژهٔ ویکی‌پدیا زبان ترکی خراسانی آزمایشی در ویکی‌مدیا انکوباتور موجود است. |
- ↑ Boeschoten, H. "The speakers of Turkic languages". In L. Johanson and É. Á. Csató (eds). The Turkic languages. لندن: Routledge. ISBN 978-0-415-41261-2. Unknown parameter
|سال=ignored (help) - ↑ TURKIC LANGUAGES OF PERSIA: AN OVERVIEW
- ↑ The existence of the Altaic family is controversial. See زبانهای آلتایی.
- ↑ http://www.unesco.org/languages-atlas/
- ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_endangered_languages_in_Asia#Iran
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Khorasani Turkic language». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۴ مرداد ۱۳۸۹.
| شهرهای مهم خراسان بزرگ |    | |
|---|---|---|
| رَبع‌های خراسان | ||
| پیشینه | ||
| در تقسیمات سیاسی معاصر | ||
| زبان | ||
| هنر | ||
| مردمان خراسان برپایهٔ زبان | ||
