تاج‌الملوک آیرملو: تفاوت میان نسخه‌ها

نام کامل
	نیم‌تاج آیرملو

تاج‌الملوک آیرملو
تاج‌الملوک آیرملو
ملکهٔ ایران
	تاج الملوک آیرملو ملکه ایران، همسر رضا شاه پهلوی مادر محمدرضا پهلوی شاه سابق ایران
زاده	۲۷ اسفند ۱۲۷۴; باکو، امپراطوری روسیه (جمهوری آذربایجان کنونی)
درگذشته	۱۹ اسفند ۱۳۶۰ (۸۶ سال); آکاپولکو مکزیک
آرامگاه	نیویورک
همسر	رضاشاه پهلوی;
فرزند(ان)	محمدرضا پهلوی، علیرضا; اشرف، شمس
نام کامل
نام کامل
	نیم‌تاج آیرملو
پدر	تیمورخان آیرملو

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت قدیمی‌تر تفاوت جدیدتر ←

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

دیداریویکی‌متن

درخط

نسخهٔ ‏۱۰ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۱۸:۲۳

نیم‌تاج آیرُملو (۲۷ اسفند ۱۲۷۴ در باکو - ۱۹ اسفند ۱۳۶۰ در آکاپولکو مکزیک) معروف به «تاج‌الملوک» یا «ملکه مادر»، ملکهٔ ایران در دوران سلطنت رضاشاه پهلوی و مادر محمدرضا پهلوی بود.

زندگی‌نامه

در روز ۱۷ دی ۱۳۱۴ تاج‌الملوک آیرُملو، همسر رضاشاه و دخترانشان شمس و اشرف بدون حجاب به دانشسرای تربیت معلم رفتند. این نخستین‌بار بود که خانواده شاه بدون حجاب و روبنده در مجمعی عمومی ظاهر می‌شدند.
از نزدیکان رضاشاه نقل شده‌است که فرمان کشف حجاب برای رضاشاه کبیر بسیار دردآور بود، اما برای اعتلای زنان ایرانی و آزادکردن و رهایی آنان از اسارت و فرهنگ عرب این فرمان را ضروری می‌دانستند.^[۱]

از راست: اشرف پهلوی، شهناز پهلوی، تاج‌الملوک، محمدرضا پهلوی و فرح دیبا در مراسم نامزدی محمدرضا و فرح پهلوی

نیم‌تاج خانم یا تاج‌الملوک دختر یاور (سرگرد) تیمورخان آیرملو و از سران قزاق بود. وی در سال ۱۲۹۵ خورشیدی به عقد رضاشاه پهلوی درآمد. تاج‌الملوک مادر محمدرضا و اشرف و علیرضا و شمس پهلوی است. وی پس از پادشاهی محمدرضاشاه پهلوی، «ملکه مادر» لقب گرفت.

ازدواج با رضا شاه پهلوی

او زمانی که هنوز رضاشاه پهلوی افسر آتریاد قزاق بود، با وی ازدواج کرد. رضا شاه پهلوی برای تشکیل خانواده خود در محله سنگلج خانه‌ای اجاره نمود و ظرف مدت ۵ سال، صاحب چهار فرزند (دو دختر و دو پسر) شد. این چهار فرزند شمس پهلوی، محمدرضا (محمدرضا پهلوی)، اشرف پهلوی و علیرضا پهلوی نام دارند. تاج‌الملوک پس از به سلطنت رسیدن رضاشاه پهلوی، به علت اینکه مادر ولیعهد محسوب می‌شد از اعتبار و نفوذ ویژه‌ای برخوردار شد که آن را در دوران سلطنت پسرش نیز حفظ کرد.

در دوران پادشاهی

تاج‌الملوک در دوران پادشاهی رضاشاه یک بانوی درباری و ملکه بود و اجازه دخالت در مسائل سیاسی را نداشت و تنها در امور مالی فعالیت می‌کرد. وی در سال ۱۳۱۲ برای دیدار ولیعهد جوان محمدرضا سفرهایی به آلمان، سوئیس و فرانسه داشت.^{^{[نیازمند منبع]}}

به دستور محمدرضاشاه، کاخی در منطقه مازوپشته زوات در جنوب غرب شهر چالوس برای سکونت و استراحت وی تحت مدیریت اسدالله علم ساخته شد. مادر محمدرضاشاه حدود یک ماه در سال به ویژه زمانی که پسرش در کاخ رامسر به سر می‌برد در این کاخ زندگی می‌کرد. این کاخ به کاخ مادر مشهور است.

تاج‌الملوک همچنین در روستای مردآباد کرج ویلایی ساخت و این روستا را شاه‌دشت (ماهدشت امروزی) نامید. این ویلا امروزه ساختمان شهرداری ماهدشت است.^{^{[نیازمند منبع]}} تاج‌الملوک آیرملو در زمان انقلاب ۱۳۵۷ به ویلای خود در آمریکا هجرت کرد و همراه فرزندش شمس در آن‌جا ساکن شد.^{^{[نیازمند منبع]}}

مرگ

او در آکاپولکو، مکزیک، در ۱۰ مارس ۱۹۸۲ (۱۹ اسفند ۱۳۶۰) پس از یک جنگ طولانی با سرطان خون هشت روز قبل از زادروز ۸۶ سالگی خود، در گذشت. جسد او به نیویورک منتقل شده و در آنجا به خاک سپرده شد.

دانستنی‌ها

به گفته اردشیر زاهدی، ملکه مادر دستپخت خوشمزه‌ای داشت و با وجود آن‌که ملکه ایران بود، برای همسر و فرزندانش خود آشپزی می‌کرد.^[۲]

منابع

↑ Hakakian, Roya (۷ دی ۱۳۹۶). "The Iran-Saudi Arabia Rivalry Has a Silver Lining". نیویورک تایمز (به انگلیسی). Retrieved 27-12-2017. {{cite web}}: Check date values in: |بازبینی= و |تاریخ= (help)
↑ اوقات فراغت شاه چگونه سپری می‌شد؟، بی‌بی‌سی فارسی

این یک مقالهٔ خرد یک شخص سیاستمدار ایرانی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

آذربایجانی‌های مهاجرت‌کرده به ایران

[1] Hakakian, Roya (۷ دی ۱۳۹۶). "The Iran-Saudi Arabia Rivalry Has a Silver Lining". نیویورک تایمز (به انگلیسی). Retrieved 27-12-2017. {{cite web}}: Check date values in: |بازبینی= و |تاریخ= (help)

[2] اوقات فراغت شاه چگونه سپری می‌شد؟، بی‌بی‌سی فارسی

[۱]

[۲]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{pp|small=yes|expiry=۲۰۲۰۰۵۳۰۱۲۱۲۳۷}}
+{{pp|small=yes|expiry=20200530121237}}
 {{pp-vandalism|expiry=مه ۳۰, ۲۰۲۰|small=yes}}
 {{بهبود منبع}}
@@ خط ۷: / خط ۷: @@
 | عنوان         = ملکهٔ ایران
 | تصویر         = Tadj_olMolouk.jpg
-| زیرنویس تصویر = تاج الملوک آیرملو ملکه ایران، همسر [[رضا شاه]] مادر [[محمدرضا پهلوی]] شاه سابق ایران
+| زیرنویس تصویر = تاج الملوک آیرملو ملکه ایران، همسر [[رضا شاه پهلوی]] مادر [[محمدرضا پهلوی]] شاه سابق ایران
 | دوران         =
 | تاجگذاری      =
@@ خط ۲۴: / خط ۲۴: @@
 | شهبانو        =
 | همسر          =
-| همسر ۱        = [[رضاشاه]]
+| همسر ۱        = [[رضاشاه پهلوی]]
+| همسر ۲        =
-| همسر ۲        = [[غلامحسین صاحب دیوانی]]<ref>http://www.iichs.ir/Picture-3358/همسران-رضاشاه/?id=3358</ref>
 | همسر ۳        =
 | کاخ           =
@@ خط ۳۷: / خط ۳۷: @@
 | امضاء         =
 }}
-'''نیم‌تاج آیرُملو''' (۲۷ اسفند ۱۲۷۴ در [[باکو]] - ۱۹ اسفند ۱۳۶۰ در [[آکاپولکو، گوئررو|آکاپولکو]] [[مکزیک]]) معروف به «'''تاج‌الملوک'''» یا «ملکه مادر»، [[ملکه همسر|ملکهٔ]] [[ایران]] در دوران سلطنت [[رضاشاه]] و مادر [[محمدرضا پهلوی]] بود.
+'''نیم‌تاج آیرُملو''' (۲۷ اسفند ۱۲۷۴ در [[باکو]] - ۱۹ اسفند ۱۳۶۰ در [[آکاپولکو، گوئررو|آکاپولکو]] [[مکزیک]]) معروف به «'''تاج‌الملوک'''» یا «ملکه مادر»، [[ملکه همسر|ملکهٔ]] [[ایران]] در دوران سلطنت [[رضاشاه پهلوی]] و مادر [[محمدرضا پهلوی]] بود.
 == زندگی‌نامه ==
@@ خط ۴۵: / خط ۴۵: @@
 نیم‌تاج خانم یا تاج‌الملوک دختر یاور ([[سرگرد]]) [[تیمورخان آیرملو]] و از سران قزاق بود. وی در سال ۱۲۹۵ خورشیدی به عقد [[رضاشاه|رضاشاه پهلوی]] درآمد. تاج‌الملوک مادر [[محمدرضا پهلوی|محمدرضا]] و [[اشرف‌الملوک پهلوی|اشرف]] و علیرضا و شمس پهلوی است. وی پس از پادشاهی محمدرضاشاه پهلوی، «ملکه مادر» لقب گرفت.
-== ازدواج اول با [[رضا شاه]] ==
+=== ازدواج با [[رضا شاه پهلوی]] ===
 او زمانی که هنوز [[رضاشاه پهلوی]] افسر آتریاد قزاق بود، با وی ازدواج کرد. [[رضا شاه پهلوی]] برای تشکیل خانواده خود در محله [[سنگلج]] خانه‌ای اجاره نمود و ظرف مدت ۵ سال، صاحب چهار فرزند (دو دختر و دو پسر) شد. این چهار فرزند [[شمس پهلوی]]، محمدرضا ([[محمدرضا پهلوی]])، [[اشرف پهلوی]] و [[علی‌رضا پهلوی (اول)|علیرضا پهلوی]] نام دارند. تاج‌الملوک پس از به سلطنت رسیدن [[رضاشاه پهلوی]]، به علت اینکه مادر [[ولیعهد]] محسوب می‌شد از اعتبار و نفوذ ویژه‌ای برخوردار شد که آن را در دوران [[پادشاهی|سلطنت]] پسرش نیز حفظ کرد.
+=== در دوران پادشاهی ===
-== ازدواج دوم [[غلامحسین صاحب دیوانی]] ==
-ک سال پس از مرگ [[رضا شاه]] تاج‌الملوک آیرملو با فرزند یکی از مالکان بزرگ فارس یعنی [[غلامحسین صاحب دیوانی]]  از خاندان قوام شیرازی ازدواج کرد. [[غلامحسین صاحب دیوانی]]  که از نظر سنی از تاج الملوک کوچکتر بود بعد از چند سال از او جدا شد.<ref>http://www.iichs.ir/Picture-3358/همسران-رضاشاه/?id=3358</ref>
-== دوران پادشاهی خاندان پهلوی ==
 تاج‌الملوک در دوران پادشاهی رضاشاه یک بانوی درباری و ملکه بود و اجازه دخالت در مسائل سیاسی را نداشت و تنها در امور مالی فعالیت می‌کرد. وی در سال ۱۳۱۲ برای دیدار ولیعهد جوان '''محمدرضا''' سفرهایی به آلمان، سوئیس و [[فرانسه]] داشت.{{مدرک}}
-به دستور [[محمدرضا پهلوی]]، کاخی در منطقه مازوپشته زوات در جنوب غرب شهر [[چالوس]] برای سکونت و استراحت وی تحت مدیریت [[اسدالله علم]] ساخته شد. مادر محمدرضاشاه حدود یک ماه در سال به ویژه زمانی که پسرش در [[کاخ رامسر]] به سر می‌برد در این کاخ زندگی می‌کرد. این کاخ به [[کاخ مادر]] مشهور است.
+به دستور محمدرضاشاه، کاخی در منطقه مازوپشته زوات در جنوب غرب شهر [[چالوس]] برای سکونت و استراحت وی تحت مدیریت [[اسدالله علم]] ساخته شد. مادر محمدرضاشاه حدود یک ماه در سال به ویژه زمانی که پسرش در [[کاخ رامسر]] به سر می‌برد در این کاخ زندگی می‌کرد. این کاخ به [[کاخ مادر]] مشهور است.
 تاج‌الملوک همچنین در روستای مردآباد کرج ویلایی ساخت و این روستا را شاه‌دشت ([[ماهدشت]] امروزی) نامید. این ویلا امروزه ساختمان شهرداری ماهدشت است.{{مدرک}} تاج‌الملوک آیرملو در زمان [[انقلاب ۱۳۵۷]] به ویلای خود در آمریکا هجرت کرد و همراه فرزندش شمس در آن‌جا ساکن شد.{{مدرک}}
-== مرگ ==
+=== مرگ ===
 او در آکاپولکو، مکزیک، در ۱۰ مارس ۱۹۸۲ (۱۹ اسفند ۱۳۶۰) پس از یک جنگ طولانی با [[سرطان خون]] هشت روز قبل از زادروز ۸۶ سالگی خود، در گذشت. جسد او به نیویورک منتقل شده و در آنجا به خاک سپرده شد.
@@ خط ۷۴: / خط ۷۱: @@
 {{ترتیب‌پیش‌فرض:آیرُملو، تاج‌الملوک}}
 [[رده:افراد ایرانی آذری‌تبار]]
 [[رده:افراد دودمان پهلوی]]
 [[رده:اهالی باکو]]
 [[آذربایجانی‌های مهاجرت‌کرده به ایران]]
 [[رده:تبعیدشدگان مربوط به انقلاب ۱۳۵۷ ایران در ایالات متحده آمریکا]]