رومن گیرشمن

رومن گیرشمن (اکتبر ۱۸۹۵ – سپتامبر ۱۹۷۹) (به فرانسوی: Roman Ghirshman) باستان‌شناس فرانسوی اوکراینی‌تبار بود.

تیم گیرشمن، نشسته از راست به چپ: رومن گیرشمن، تانیا گیرشمن و کوننتنو.

وی در خارکف اکراین در خانواده‌ای یهودیبه دنیا آمد. به سال ۱۹۱۷ به پاریس نقل مکان کرد تا باستان‌شناسی و زبان‌های باستانی را فراگیرد، تحصیلاتش را در دانشگاه سوربن، مدرسه تحصیلات عالیه و مدرسه عالیه لوور به پایان رسانید. نخستین کار تجربی او زمانی بود که همراه با یک هیئت باستان‌شناسی فرانسوی به تلو واقع در عراق رفت (۱۹۳۰). وی بیشتر به آثار باستانی ایران علاقه‌مند بود، در سالهای بعد، در راس هیئتی همراه با همسرش، تانیا گیرشمن به ایران آمد و به حفاریهایی در تپه گیان نهاوند، زرامین سفلی، لرستان، اسدآباد، تپه سیلک، بگرام، بیشاپور و شوش پرداخت.

وی در ۱۹۴۹ سفری به کوه‌های سخت‌گذر بختیاری کرد و برای نخستین بار در ایران موفق به کشف غاری که مسکن انسان‌های عصر نوسنگی بود گردید.

مطالعات وی در چغازنبیل در ۴ جلد چاپ شده‌است. همچنین وی گروه کاوش در جزیره خارگ، ایوان کرخه، و آثار پارت‌ها در مسجد سلیمان خوزستان را سرپرستی کرد.

نوشته‌ها

گیرشمن آثار زیادی در زمینه باستان‌شناسی، تاریخ، کتیبه‌ها و سکه‌های ایرانی و افغانستان از خود به یادگار گذاشت و بارها از سوی انجمن‌های گوناگون از او به خاطر خدمت به فرهنگ‌ها تجلیل به عمل آمد. با ۳۰۰ یادداشت و ۲۰ کتاب منتشر شده، گیرشمن پربارترین و مورد توجه‌ترین کارشناس دربارهٔ ایران باستان بود. برخی از پژوهش‌های وی دربارهٔ شوش هنوز منتشر نشده، اما راهنمای باستان‌شناسان دیگر مانند هنری گش (Henri Gashe) در مطالعات باستان‌شناسی در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ در ایران بوده‌است.

از مهم‌ترین آثارش کتاب "ایران از آغاز تا اسلام" است که در ایران توسط دکتر محمد معین ترجمه شد و در سال ۱۳۳۶ خورشیدی اولین جلد آن چاپ شد.

جستارهای وابسته

• شوش
• تپه سیلک
• بیشاپور

منابع

• ترجمه از بخش انگلیسی ویکی‌پدیا.
• مقدمه کتاب سرزمین جاوید؛ ترجمه ذبیح‌الله منصوری
• درباره تانیا گیرشمن