علیرضا پهلوی (یکم)

با علیرضا پهلوی (دوم) اشتباه نشود.

علیرضا پهلوی
زاده	۱۲ فروردین ۱۳۰۱ ۱ آوریل ۱۹۲۲ (میلادی) تهران ایران
درگذشته	۴ آبان ۱۳۳۳ (۳۲ سال) ۲۶ اکتبر ۱۹۵۴ کوه‌های اطراف تهران، ایران در یک سانحه هوایی
همسر	کریستین شولوفسکی
فرزند(ان)	علی پاتریک پهلوی
نام کامل علیرضا پهلوی یکم
دودمان	خاندان پهلوی
پدر	رضا شاه
مادر	تاج‌الملوک آیرملو

علیرضا پهلوی با عنوان سلطنتی والاحضرت شاهپور علیرضا پهلوی، (۱۲ فروردین ۱۳۰۱ – ۴ آبان ۱۳۳۳) آخرین فرزند رضا شاه و ملکه تاج‌الملوک و تنها برادر تنی محمدرضا شاه پهلوی بود.

علی شجره در نقش وی، در سریال معمای شاه بازی کرده است.

سالهای اولیه زندگی

هنگام تولدش در دوازدهم فروردین ۱۳۰۱، پدرش رضا خان سردار سپه وزیر جنگ و مادرش تاج‌الملوک آیرملو از قدرتمندترین زنان زمان خود بود. مدتی در ایران و سوییس تحصیل کرد و در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۱۵ به ایران بازگشت و وارد دانشکده افسری شد. در سال ۱۳۲۰ از این دانشکده فارغ‌التحصیل شد و به همراه پدر به تبعیدگاهش در سن موریس رفت و تا زمان مرگ در کنار او بود.

زندگی خصوصی

شاهپور علیرضا در سال ۱۳۲۳ وارد ارتش فرانسه شد و تا سال ۱۳۲۶ در آنجا خدمت کرد و سپس به ایران بازگشت. در ایام خدمت در فرانسه با دختری لهستانی‌تبار به نام کریستیان شولوسکی ازدواج کرد و از او صاحب پسری به نام علی پاتریک پهلوی شد، ولی دربار ایران این ازدواج را به رسمیت نشناخت و بنابراین همسر و فرزند علیرضا در پاریس زندگی می‌کردند.

در ۳۰ آبان ۱۳۳۲ علیرضا پهلوی به ریاست انجمن ورزشی ارتش منصوب شد.

مرگ

علیرضا پهلوی در سقوط هواپیمایش در چهارم آبان ۱۳۳۳ در کوه‌های اطراف روستایی در استان مازندران به نام لاشک جان خود را از دست داد. پس از هفت روز تلاش بی‌نتیجه برای یافتن لاشه هواپیما، مرگ شاهپور علیرضا در یازدهم آبان رسما اعلام شد. محل قبر وی هم مثل پدرش نامعلوم و پر رمز و راز است، عده‌ای می‌گویند شاه دو روز قبل از ترک ایران یعنی در تاریخ ۲۴ دی‌ماه ۱۳۵۷ جسد آنها را از تهران به مسجد رفاعی قاهره (جایی‌که قبر خود شاه آنجاست) منتقل کرد و عده‌ای دیگر می‌گویند که جسد آنها در آرامگاه واقع در شاه عبدالعظیم ری ماند و در تخریب قبر، زیر آوار گم شد.

رویدادهای پس از مرگ

مقالهٔ اصلی: رویداد خرم‌دره

پس از مرگ وی، پسرش علی پاتریک را به ایران آوردند و تحت سرپرستی دربار قرار دادند. پس از اینکه دوست او بهمن حجت کاشانی و همسر وی کاترین عدل دختر یحیی عدل در درگیری با ساواک کشته شدند، او نیز مدتی زندانی شد ولی با پا در میانی مادربزرگش ملکه تاج‌الملوک آزاد شد. او پنج سال پس از انقلاب به فرانسه رفت و مدتی با تنگدستی در فرانسه زیست و مدتی خانه به دوش بود. او تحصیلات روانشناسی دارد و تالیفاتی نیز داشته که به گفته خودش به دلیل نفوذ خاندان شاهی ایران امکان توزیع نیافت. پس از آن به سوییس رفت و اکنون با پسرش زندگی می‌کند.

نگارخانه

• 
  علیرضا پهلوی
• 
  از راست رضاخان، شمس پهلوی و علیرضا پهلوی (یکم) در ژوهانسبورگ
• 
  علیرضا و محمدرضا پهلوی

منابع

• پهلوی‌ها، جلال اندرمانی زاده و مختار حدیدی، ج۲.