تاریخ یهودستیزی
| قسمتی از چشم‌انداز یهودیت | ||||||||||||||
| قوم یهود و یهودیت | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||||||||||
|
||||||||||||||
|
|
||||||||||||||
 ویکی‌پروژه |
||||||||||||||
تاریخ یهودستیزی که به عنوان تبعیض قائل شدن علیه یهودیان به عنوان یک دین یا یک نژاد صورت می‌گیرد به قرنهای گذشته باز می‌گردد. یهودستیزی گاهی "طولانیتیرین نفرت" خوانده می‌شود زیرا از زمانهای بسیار قدیم در تمامی دنیا وجود داشته است. جروم چانز شش مرحله در یهودستیزی می‌شناسد:
- یهودستیزی قبل از مسیحیت در روم و یونان که بیشتر نژادی بود.
- یهودستیزی مسیحی که بیشتر بعد مذهبی داشت و تا زمان فعلی ادامه دارد.
- یهودستیزی اسلامی
- یهودستیزی سیاسی، اجتماعی و اقتصادی از بعد از عصر روشنفکری که زمینه ساز یهودستیزی نژادی شد.
- یهودستیزی نژادی در قرن بیستم که به صورت آلمان نازی در آمد.
- یهودستیزی مدرن که گاهی یهودستیزی جدید نامیده می‌شود.
تشکیل کشور اسرائیل در قرن بیستم و بعد از پایان جنگ جهانی دوم نیز در تشکیل یهودستیزی مدرن مهم بوده است.
تاریخچه[ویرایش]
قبل از میلاد[ویرایش]
لوئیس فلدمن نوشته است که این معمای بزرگی است که چگونه بتپرستان رومی و یونانی در ابتدا دید مثبتی نسبت به یهودیان داشتند ولیکن بعدها نوشتارهای یهودستیزانه‌ای از خود به جای گذاشته‌اند. این دیدگاههای یهودستیزانه از حدود سال ۲۷۰ قبل از میلاد آغاز شدند. بعضی اعتقاد دارند که این دیدگاههای ضد یهودی از مصر به یونان سرایت کرده بود. بعضی یونانیان نظیر ارسطو، تئوفراستوس و کلیرکوس جملات مثبتی در مورد یهودیان نوشته‌اند. ولیکن بعد از سال ۲۷۰ قبل از میلاد بیشتر نوشتارهای یونانی نسبت به یهودیان بسیار منفی است. اولین نوشتارهای ضد یهودی در یونان در حدود قرن سوم قبل از میلاد در اسکندریه یافت می‌شود. اسکندریه در این زمان مرکز بزرگترین جمعیت یهودیان در دنیا بود. مانتو که یک روحانی مصری بود نوشتارهای منفی در مورد یهودیان از خود به جای گذاشت که در نوشتارهای کارمون، لیسیماکوس، پوزیدونیوس، آپولونیوس مولون، آپیون و تاکتوس تکرار می‌شود. یکی از اولین دستورهای ضد یهودی توسط آنتیوکوس اپیفانس در سال ۱۷۰ قبل از میلاد باعث شورش مکابیان شد. فیلسوف یهودی فیلو اسکندرانی در مورد حمله به یهودیان در اسکندریه در سال ۳۸ میلادی نوشته است که تعداد زیادی از آنها کشته شدند. نوشتارهای منفی علیه یهودیان در نوشتارهای بسیاری از نویسندگان رومی و یونانی یافت می‌شود. آگاتارکیدس در مورد رسوم عجیب یهودیان و مسخره بودن قوانین آنان نوشته است و اینکه چگونه تولمی لاتوس موفق شد اورشلیم را در سال ۳۲۰ قبل از میلاد بگیرد زیرا ساکنین آن در شبات بودند. آنتیوکوس اپیفانس معبد سلیمان را خراب کرد و دین یهودیان و رسوم آنها نظیر ختنه شدن و شبات را ممنوع کرد.
امپراطوری روم[ویرایش]
تیبریوس امپراتور روم یهودیان را از روم اخراج کرد. یوسفوس فلاویوس نیز این اخراج یهودیان را در کتاب خود ذکر کرده است. رومیها بعد از نابودی معبد دوم اورشلیم در سال ۷۰ میلادی به دست تیتوس اجازه بازسازی آن را ندادند، به یهودیان مالیات اضافه بستند تا با آن معبد ژوپیتر را در رم بسازند. تلمود بابلی اشاره می‌کند که بعد از شورش بارکوخبا رومیان آنقدر یهودیان را کشتند که اسبهای آنها تا بینی غرق در خون بودند.
عهد جدید و یهودستیزی مسیحی[ویرایش]
با اینکه بیشتر عهدجدید توسط یهودیان نوشته شده است که پیرو عیسی شدند، جملات ضد یهودی زیادی در عهد جدید وجود دارد. این جملات توسط یهودستیزان به عنوان پایه یهودستیزی مذهبی استفاده شده است. از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عیسی با گروهی از فریسیان صحبت می‌کرد "من میدانم که شما از نسل ابراهیم هستید، ولیکن شما می‌خواهید مرا بکشید، چون حرف من در دل شما جایی پیدا نمی‌کند... شما از پدر خود شیطان هستید، و خواستهای او را انجام می‌دهید. او از آغاز یک قاتل بود و با حقیقت رابطه‌ای نداشت زیرا در او حقیقتی نیست. (انجیل یوحنا ۸:۳۷-۳۹)
- سنت استفان در برابر شورای سنهدرین :"ای مردمان لجوج، با قلبها و گوشهای ختنه نشده، شما همیشه در برابر روح القدس مقاومت می‌کنید، همانگونه که پدرانتان اینکار را کردند شما نیز می‌کنید. کدام پیامبری بود که پدرانتان آزار ندادند؟ آنها کسانی را که وعده آمدن آن درستکار (عیسی) را داده بودند کشتند و شما نیز به او خیانت کردید و او را کشتید، شما، که قانون را توسط فرشتگان دریافت کردید ولیکن آن را رعایت نکردید. (کتاب اعمال ۷:۵۱-۳)
بعد از عیسی تنش زیادی بین یهودیان و پیروان عیسی ایجاد شد و رئیسان شرع یهود در اورشلیم پیروان او را تحت فشار قرار دادند. سنت استفان سنگسار شد. پولس قبل از مسیحی شدنش بسیاری از پیروان عیسی را به زندان انداخت و کشت.
در روم مسیحی[ویرایش]
بعد از اینکه در قرن چهارم مسیحیت تبدیل به دین رسمی امپراطوری روم شد دیدگاههای یهودستیزانه مذهبی شدت یافت. نوشتارهای مسیحی دیدگاههای بسیار منفی در مورد یهودیان ابراز کردند که باعث حملات زیادی به کنیسه‌ها شد. این یهودستیزی هم در قوانین و هم درکلیساها وجود داشت. در قرن چهارم ازدواج بین یهودی مسیحی نشده و مسیحی ممنوع شد. شورای آنتیوک مسیحیان را از جشن گرفتن در عید پسح منع کرد و شورای لائودیسیا مسیحیان را از پیروی از قوانین شبات منع کرد. کنستانتین اول قوانین خاصی برای یهودیان داشت که آنان را از داشتن برده مسیحی، ختنه کردن برده‌ها، یهودی کردن مسیحیان منع کرده بود. ولیکن او به یهودیان اجازه داد که سالی یکبار در روز تیشا بآو وارد اورشلیم شوند. در قرن پنجم وضعیت یهودیان بدتر شد. دستور تئودوسیانوس یهودیان را از کارهای دولتی، ارتش و وکالت منع کرد. دادگاههای شرعی یهودی نیز تعطیل شدند. کنیسه‌ها ضبط شدند و کنیسهاهای قدیمی تنها در صورتی که در حال فروپاشی بودند اجازه تعمیر داشتند. بسیاری کنیسه‌ها تبدیل به کلیسا شدند.
اتهام کشتن خدا[ویرایش]
مسیحیان چون اعتقاد به الهیت عیسی دارند یهودیان را مجرم به بالاترین جرم ممکن یعنی کشتن خداوند می‌بینند. این اتهام مهمترین دلیل مسیحیان برای مخالفت با یهودیان بوده است. در این اتهام تمامی قوم یهود به صورت کلی به دلیل کشتن عیسی مجرم هستند. در این نوشتارها پیلاتس فرمانده رومی کمتر مقصر دانسته می‌شود زیرا او دست خود را از گناه کشتن عیسی شسته بود.
در قرون وسطی[ویرایش]
در قرون وسطی در اروپا اتفاقات زیادی علیه یهودیان افتاد. این اتفاقات شامل کشتن یهودیان، تبدیل دین اجباری، سوزاندن کتابهایشان و اخراج بود. مسیحیان اعتقاد داشتند که یهودیان دارای قدرت سحر هستند و این قدرت را با فروختن روح خود به شیطان به دست آورده‌اند. یهودستیزی در اروپا در زمان جنگهای صلیبی به بالاترین حد خود رسید. در اولین جنگ صلیبی در آلمان بسیاری از یهودیان کشته شدند. در جنگ صلیبی دوم یهودیان فرانسه نیز کشته شدند. در سال ۱۲۹۰ یهودیان به صورت کلی از انگلستان اخراج شدند. در سال ۱۳۹۶ ۱۰۰۰۰۰ یهودی از فرانسه اخراج شدند و در سال ۱۴۲۱ این اتفاق در مورد یهودیان اتریش تکرار شد. بیشتر اخراج شدگان به لهستان فرار کردند. در زمان مرگ سیاه در اروپا که باعث کشته شدن بسیاری از مردم شد، یهودیان به مسموم کردن چاههای آب متهم شدند. به دستور پاپ در سال ۱۳۴۸ تعداد زیادی از یهودیان زنده زنده سوزانده شدند.
قرآن و یهودستیزی اسلامی[ویرایش]
قرآن کتاب دینی مسلمانان دارای آیات زیادی است که به شدت دید منفی نسبت به یهودیان دارد. در زمانی که محمد از مکه به مدینه هجرت کرد، ابتدا روابط دوستانه با قبایل یهودی برقرار کرد. ولیکن بعد روابط بین پیروان دین جدید و یهودیان منفی شد و قرآن به محمد دستور می‌دهد که جهت قبله را از اورشلیم به مکه تغییر دهد. از این زمان به بعد دید آیات قرآن به شدت نسبت به یهودیان خصمانه است.
- و آنان (یهودیان) را مسلماً آزمندترین مردم به زندگی و[حتی حریص‌تر] از کسانی که شرک می‌ورزند خواهی یافت هر یک از ایشان آرزو دارد که کاش هزار سال عمر کند با آنکه اگر چنین عمری هم به او داده شود وی را از عذاب دور نتواند داشت و خدا بر آنچه می‌کنند بیناست. -قرآن ۲:۹۶
- و (یهود) آنچه را که شیطان[صفت]ها در سلطنت‌سلیمان خوانده[و درس گرفته] بودند پیروی کردند و سلیمان کفر نورزید لیکن آن شیطان[صفت]ها به کفر گراییدند که به مردم سحر می‌آموختند و[نیز از] آنچه بر آن دو فرشته هاروت و ماروت در بابل فرو فرستاده شده بود[پیروی کردند] - قرآن ۲:۱۰۲
- و یهود گفتند دست‌خدا بسته است دستهای خودشان بسته باد و به[سزای ] آنچه گفتند از رحمت‌خدا دور شوند بلکه هر دو دست او گشاده است هر گونه بخواهد می‌بخشد و قطعاً آنچه از جانب پروردگارت به سوی تو فرود آمده بر طغیان و کفر بسیاری از ایشان خواهد افزود و تا روز قیامت میانشان دشمنی و کینه افکندیم هر بار که آتشی برای پیکار برافروختند خدا آن را خاموش ساخت و در زمین برای فساد می‌کوشند و خدا مفسدان را دوست نمی‌دارد. - قرآن ۵:۶۴
- مسلماً یهودیان و کسانی را که شرک ورزیده‌اند دشمن‌ترین مردم نسبت به مؤمنان خواهی یافت. -قرآن ۵:۸۲
در دنیای اسلامی[ویرایش]
یهودیان در دنیای اسلامی دارای وضعیت ذمی بودند. با اینکه آنان مجبور به پرداخت مالیات اضافه بودند و قوانین خاصی علیه آنها وجود داشت به طور کلی آنها نسبت به اروپا در آزادی بیشتری به سر می‌بردند. در اسپانیای مسلمان یهودیان تحت سلطه خلفای اموی بسیار قدرت یافتند و اسپانیا به مرکز فرهنگ یهودی تبدیل شد. ولیکن سلسله المروید بعداً یهودیان را تحت فشار قرار داد. المهادیان که در سال ۱۱۴۷ به مغرب حاکم شدند دید منفی تری نسبت به اهل ذمه داشتند. بعضی مانند موسی ابن میمون به سرزمینهای اسلامی شرقیتر فرار کردند. در بعضی موارد در قرون وسطی یهودیان به زور در مصر، عراق، سوریه و یمن مسلمان شدند.
ممنوعیتهای شغلی[ویرایش]
ممنوعیتهای شغلی در مورد یهودیان باعث شد که آنها به کارهایی که در نظر بقیه مردم کثیف بود مانند جمع‌آوری مالیات و دادن وام مشغول شوند. این شغلها که شغلهای شیطانی مورد نیاز دانسته می‌شد مورد اجازه برای یهودیان بود. کاتولیکها در این زمان اعتقاد داشتند که سود گرفتن بر روی پول گناه است و برای مسیحیان ممنوع است. ولیکن یهودیان که این قانون به آنها اعمال نمی‌شد به این شغل روی آوردند با اینکه در تورات نیز گرفتن سود بر روی پول مورد انتقاد قرار گرفته است. این کار باعث شد که دیدگاههای مردم نسبت به یهودیان تبدیل به افراد حرصجو رباخوار تبدیل شود. در این زمان اختلاف بین بدهکار و طلبکار جنبه مذهبی نیز پیدا کرد و مسیحیانی که به یهودیان بدهکار بودند از آنها متنفر شدند. کشاورزانی که مجبور بودند مالیات را به یهودیان پرداخت کنند از این کار بسیار نفرت داشتند. قوانین زیادی در این زمان حتی تا قرن ۱۹ علیه فعالیت یهودیان وجود داشت. آنها از بسیاری شغلها منع شده بودند و اجازه نداشتند در همه جا ساکن شوند. در بیشتر مناطق یهودیان دارای محله خاصی بودند که مختص آنان بود. آنها در بسیاری موارد مجبور بودند لباس خاصی بپوشند تا از بقیه مردم متفاوت باشند.
اتهام خون[ویرایش]
در بسیاری مناطق اروپا یهودیان به خوردن خون مسیحیان در مسخره کردن اعتقاد تبدیل شدن شراب به خون عیسی توسط مسیحیان متهم شدند. بر اساس این اتهام، یهودیان یک کودک بالغ نشده را می‌دزدیدند و شکنجه می‌کردند. در این هنگام گروهی از آنها جمع می‌شدند و این مسئله را تماشا می‌کردند. کودک توسط آنها به مرگ محکوم می‌شد و در نهایت به صلیب کشیده می‌شد. خونی که از زخمهای کودک چکه می‌کرد در ظرفی جمع می‌شد. در نهایت بدن بدون خون کودک از صلیب پایین کشیده می‌شد و آیینهای سحر به کمک خون او انجام می‌شد. این داستان به صورت مشابهی در تمامی روایتهای یهودستیزانه در این زمان نقل شده است. داستان ویلیام نورویچ جزو اولین داستانهای این اتهام است.
اخراج از فرانسه و انگلستان[ویرایش]
در قرن سیزدهم و چهاردهم یهودیان از مناطق مختلفی در فرانسه به صورت دسته جمعی اخراج شدند. این اخراجها در سال ۱۱۸۲، ۱۲۵۴، ۱۳۰۶، ۱۳۲۲ و ۱۳۹۴ رخ دادند. در سال ۱۲۹۰ تمامی یهودیان از کشور انگلستان اخراج شدند. تمامی اموال آنها نیز ضبط گردید. تا سال ۱۶۵۵ یهودیان در انگلستان حضور نداشتند تا اینکه اولیور کرامول به آنان اجازه بازگشت به انگلستان داد.
در اسپانیا و پرتغال[ویرایش]
کلیسای کاتولیک به صورت تاریخی دیدگاههای بسیار منفی نسبت به یهودیان داشت. در سال ۱۴۹۲ ملکه ایزابلا یهودیان را به صورت کلی از اسپانیا اخراج کرد. بعضی از اسپانیا خارج شدند و بعضی به زندگی در اسپانیا به صورت مارانو ادامه دادند. یهودیان اخراج شده از اسپانیا که یهودیان سفاردی نامیده می‌شوند به عثمانی، هلند، فرانسه و ایتالیا رفتند. در امپراطوری عثمانی یهودیان کاملاً در دین خود آزاد بودند. شهر آمستردام در هلند نیز به یکی از مناطق مورد علاقه مهاجران یهودی تبدیل شد.
جنبش پروتستانیسم[ویرایش]
مارتین لوتر که سرمنشاء جنبش پروتستان بود دیدگاههای یهودستیزانه زیادی داشت. او این دیدگاه را در یک نوشتار به نام درباره یهودیان و دروغهای آنان بیان کرده است. او سفارش برخورد بسیار شدیدی با یهودیان می‌دهد و حتی می‌گوید که مسیحیان به خاطر نکشتن آنان خلافکارند.
قرن هفدهم[ویرایش]
در قرن هفدهم پیتر استویوسانت آخرین رییس هلندی کولونی آمستردام نو (نیویورک) یهودیان را کلاهبردار و دشمنان قسم خورده و کافر به نام عیسی خواند. ولیکن روسای او اقدامات او را لغو کردند.
قرن هجدهم[ویرایش]
در قرن هجدهم و آغاز عصر روشنفکری بسیاری دیدگاههای قدیمی تغییر کرد. ایده شهروندی و برابری در برابر قانون گسترش یافت. ولتیر نوشتارهای زیادی در مورد یهودیان دارد که بیشتر آنان بسیار منفی هستند. در این زمان روسیه مقدار زیادی از زمینهایی که قبلاً متعلق به لهستان بود را گرفت و دارای تعداد زیادی یهودی در قلمرو خود شد. یهودیان بر اساس قوانین کلیسای ارتدوکس شرقی محدود شدند و حق مهاجرت به بقیه قسمتهای روسیه را نداشتند.
قرن نوزدهم[ویرایش]
بعد از اینکه انقلاب فرانسه حقوق برابر شهروندی به یهودیان اعطا کرد به تدریج بقیه مناطق اروپا نیز تحت تاثیر فرانسه حقوق برابر به یهودیان دادند. در این زمان کم‌کم یهودستیزی مذهبی تبدیل به یهودستیزی نژادی شد.
آلمان[ویرایش]
بعد از حمله ناپلئون به آلمان او در مناطق تحت کنترل خود به یهودیان حقوق برابر داد. ولیکن این قوانین بعد از شکست ناپلئون لغو شدند. یهودیان تا سال ۱۸۷۱ حقوق برابر در آلمان نداشتند. در سال ۱۸۵۰ ریچارد واگنر موسیقیدان آلمانی مقاله‌ای به نام یهودیت در موسیقی نوشت که حملات زیادی علیه یهودیان کرد. او اعتقاد داشت که تاثیر یهودیان در فرهنگ آلمان مخرب است.
فرانسه[ویرایش]
شکست فرانسه در جنگ فرانکو-پروسیان توسط بعضی به گردن یهودیان انداخته شد. یهودیان متهم شدند که منافع ملی را با دیدگاههای جمهوریخواه، کاپیتالیست و ضد کاتولیک خود خراب کرده‌اند.
ایالات متحده[ویرایش]
در سالهای ۱۸۸۱ تا ۱۹۲۰ حدود ۳ میلیون یهودی اشکنازی به آمریکا مهاجرت کردند. در سالهای ۱۸۸۰ به بعد گروههای پوپولیست به دلیل مشکلات اقتصادی کشاورزان شروع به نوشتن مقالات ضد یهودی به دلیل رابطه یهودیان با فعالیتهای اقتصادی کردند. با اینکه در این زمان یهودیان در بانکداری در آمریکا نقش زیادی نداشتند ولیکن قدرت بانکداران یهودی در اروپا مانند روتشیلد و جاکوب شیف در نیویورک این اتهامات را مردمپسند کرده بود.
روسیه[ویرایش]
کشته شدن تزار الکساندر دوم در روسیه به گردن یهودیان انداخته شد و یهودیان در تمامی روسیه تحت فشار قرار گرفتند. الکساندر سوم قوانین ضد یهودی زیادی وضع کرد. در این زمان تعداد زیادی از یهودیان از روسیه مهاجرت کردند.
دنیای اسلامی[ویرایش]
در قرن نوزدهم وضعیت یهودیان در کشورهای اسلامی بدتر شد. در سال ۱۸۲۸ یهودیان بغداد کشته شدند. در سال ۱۸۳۹ یهودیان مشهد کشته شدند و تعدادی مجبور به اسلام آوردن شدند. در سال ۱۸۶۷ یهودیان بارفروش (بابل) کشته شدند. در ایران و تحت حکومت مسلمانان شیعه وضعیت یهودیان بدتر از کشورهای دیگر بود. زیرا اسلام شیعه یهودیان را نجس می‌دانست و هرگونه برخورد با آنان را برای مسلمانان ممنوع کرده بود. اروپاییان زیادی که از ایران در این زمان بازدید کرده بودند در مورد برخورد خشن و شدید ایرانیان با یهودیان مطالب زیادی نوشته‌اند. در سال ۱۸۴۰ یهودیان دمشق متهم شدند که یک مسیحی را در آیین سحرآمیز به قتل رساندند. در سال ۱۸۶۴ یهودیان مراکش کشته شدند. در سال ۱۸۶۹ یهودیان در تونس به قتل رسیدند. در سال ۱۸۹۱ مسلمانان اورشلیم از حکومت عثمانی خواستند جلوی مهاجرت یهودیان از روسیه را بگیرد.
قرن بیستم[ویرایش]
در قرن بیستم یهودستیزی نژادی شدت گرفت که در نهایت منجر به هولوکاست و کشتن شش میلیون یهودی شد. در روسیه در این زمان کتاب پروتکل زعمای صهیون چاپ شد و در بین مردم بسیار رایج بود. در سال ۱۹۱۷ انقلاب بلشویک قوانین ضد یهودی را لغو کرد. ولیکن نیروهای مخالف بلشویکها تحت سلطه ارتش سفید بسیاری از یهودیان را در مناطق تحت کنترل خود به قتل رساندند. این نیروها در پخش تئوری توطئه یهودی و کتاب پروتکل زعمای صهیون به تمامی دنیا نقش زیادی داشتند. در فرانسه به قدرت رسیدن لئون بلام رییس جمهور یهودی باعث پخش احساسات ضد یهودی شد. در حکومت ویشی تحت سلطه آلمان در جنگ جهانی دوم یهودستیزی در فرانسه شدت یافت. آلمان نازی مهمترین قدرت در پخش احساسات ضد یهودی بود. آدولف هیتلر در کتاب خود نبرد من ایده‌های یهودستیزانه زیادی مطرح کرد. قوانین نورنبرگ در سال ۱۹۳۵ ازدواج یهودی و غیریهودی را ممنوع کردند. خشونت علیه یهودیان توسط دولت آلمان نازی تشویق می‌شد. در ۹ و ۱۰ نوامبر سال ۱۹۳۸ این خشونت در کریستالناخت به اوج خود رسید. در سال ۱۹۴۲ آلمانیها تصمیم به راه حل نهایی برای یهودیان گرفتند و یهودیان را به اردوگاههای کار اجباری بردند. در این اردوگاهها بیش از شش میلیون یهودی جان خود را از دست دادند. در ایالات متحده مهاجرت گسترده یهودیان باعث ایجاد احساسات ضد یهودی شد. کشته شدن لئو فرانک در جنوب آمریکا باعث ایجاد اتحادیه ضد افترا شد. بیشترین یهودستیزی در آمریکا در بین سالهای ۱۹۲۰ تا ۱۹۳۰ بود. هنری فورد مؤسس کارخانه ماشینسازی فورد در پخش ایده‌های یهودستیزانه در آمریکا و کتاب پروتوکل زعمای صهیون نقش زیادی داشت. هیتلر هنری فورد را می‌ستود و تصویری از او در اتاق کاری خود داشت. بعد از جنگ جهانی دوم یهودستیزی در اروپای شرقی شدت یافت. در آمریکا بعد از سالهای ۱۹۸۰ تئوریهای توطئه نظیر نظم نوین جهانی و دولت پنهان یهودی شدت یافت. با جنگهای آمریکا در خلیج فارس فعالان ضد جنگ در مورد لابی یهودی مطالب زیادی نوشتند. در این زمان تئوریهای توطئه در مورد حکومت تسخیر شده توسط صهیونیست شدت یافت. پت بوچانن سناتور آمریکایی در مخالفت با جنگ عراق در سال ۱۹۹۰ در مورد لابی اسرائیل و فشار آن به دولت آمریکا صحبت کرد.
منابع[ویرایش]
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «History of antisemitism». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی ، بازبینی‌شده در ۲۱ تیر ۹۳..
