مرگ سیاه

شیوع مرگ سیاه در اروپا از طریق آسیا (۱۳۴۶–۵۳)

بیمارستان وین

طاعون سیاه یا مرگ سیاه یک اپیدمی طاعون خیارکی است که کل اروپا را در سال ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۰ میلادی دربرگرفت. این اولین همه‌گیری بزرگ اروپا نیست، ولی تنها اولین اپیدمی‌ای است که به‌طور دقیق توسط مورخان توصیف شده‌است. تعداد مرگ‌ومیر از بیماری طاعون در این دوره کاملاً مشخص نیست، اما برآورد آن حدود یک چهارم تا یک سوم جمعیت اروپا، یا ۲۵ میلیون نفر طی این سه سال است. در همان دوره، تقریباً همین تعداد کشته (از طاعون) در آسیا برآورد می‌شود. منابع تاریخی زیادی دربارهٔ اپیدمی طاعون سیاه در آسیا وجود ندارد. تخمین زده می‌شود که یک سوم جمعیت ایران در آن زمان کشته شدند[۱].

شرح وقایع

خاستگاه

نحوهٔ شیوع طاعون سیاه در اروپا

طاعون خیارکی در این دوره در آسیای مرکزی شایع بود و به نظر می‌رسد که جنگ مغولان و چینی‌ها سبب شروع این اپیدمی شده‍است. طاعون در سال ۱۳۳۴ در یکی استان هوبئی چین شایع شد و به سرعت در استان‌های اطراف سرایت یافت. در سال ۱۳۴۶ میلادی، تاتارها آن را به اروپای شرقی منتقل کردند و در اواخر سال ۱۳۴۷ کشتی‌هایی که از آسیای مرکزی می‌آمدند، بیماری را در جنوا و مارسی شیوع دادند. در تابستان سال ۱۳۴۸ طاعون در ونیز نیز شایع شد و در عرض یک سال تمام سواحل مدیترانه را فراگرفت. پس از آن، طاعون به سرعت به سمت شمال اروپا حرکت کرد و جمعیت این نواحی را، که پس از قحطی‌های پی‌درپی، اپیدمی‌های مختلف به علت سردی هوا و جنگ‌های طولانی به شدت در برابر هر سانحه‌ای ضعیف شده‌بودند، درهم شکست. انتقال بیماری از طریق موش‌ها نقش مهمی در این روند داشت و گربه‌ها در اروپا تقریباً نایاب شدند.

شیوع در اروپا

طاعون به سرعت در اروپا شیوع یافت. بین ۶۰ تا ۱۰۰٪ افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شدند زنده نمی‌ماندند و به این ترتیب یک چهارم تا یک سوم کل جمعیت اروپا، و یک سوم تا یک دوم جمعیت اروپای غربی از بین رفتند. اپیدمی در یک شهر به‌طور متوسط بین ۶ تا ۹ ماه طول می‌کشید. باید توجه داشت که طاعون در مناطق مختلف به یک اندازه سرایت نکرد. بعضی از روستاها و حتی بعضی شهرها و نواحی اصلاً به طاعون دچار نشدند. برای مثال می‌توان بروژ، میلان، نورمبرگ و لهستان را نام برد.

توصیهٔ پزشکان

پزشکان قرن چهاردهم در برابر طاعون ناتوان بودند، با این وجود توصیه‌هایی بی‌فایده به مردم می‌کردند که در بعضی آثار از آن‌ها نام برده‌شده‌است.

• سوزاندن ساقهٔ کلم و پوست به
• روشن کردن آتش با استفاده از هیزم‌های معطر
• بخار کردن آب و بریان کردن گوشت
• حمام با آب داغ
• حجامت
• خوراندن مواد تهوع‌آور و ملین، که در واقع باعث ضعف بیمار و مرگ زودتر می‌شد
• گردهم‌آیی برای دور کردن اجنه

پی‌آمدهای طاعون سیاه

اعدام یهودیان طی طاعون سیاه

طاعون سیاه بحران‌های شدید اقتصادی، اجتماعی و مذهبی به‌دنبال داشت.

• نیروی کاری بسیار کاهش یافت و دستمزدش چند برابر شد و به این ترتیب مشکلات زیادی را به خصوص در کشاورزی به‌وجود آورد.
• مردم روستاها و زمین‌های خود را ترک کردند و زمین‌ها کم‌کم به جنگل تبدیل شدند.
• مردم شهرها را یکی پس از دیگری ترک کردند، درحالی که اطبا آگاهی و توانایی لازم را برای مبارزه و جلوگیری از شیوع طاعون نداشتند.
• تورم شدید ایجاد شد و قیمت‌ها در عرض چند هفته ده برابر شدند.
• مردم به کلیساها روی آوردند، برخی برهنه در کوچه‌ها راه می‌رفتند و خود را شلاق می‌زدند تا گناهاشان پاک شود و … بسیاری از افراد عقیده داشتند که آخرت نزدیک است.
• کلیسا که در برابر مردم بی‌جواب مانده بود خرافات را میان مردم ترویج داد. از اعمال کلیسا (با وجود تلاش‌های پاپ کلمنت ششم برای جلوگیری از آن)، سوزاندن یا دار زدن یهودیان، کولی‌ها، بیگانگان و جادوگران بود که به نوعی مقصر این بلاها محسوب می‌شدند.

جستارهای وابسته

• طاعون
• یرسینیا پستیس

منابع

• Contributeurs à Wikipédia, "Peste noire," Wikipédia, l'encyclopédie libre, http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Peste_noire&oldid=26784333
• Artikel Schwarzer Tod. In: Wikipedia, Die freie Enzyklopädie. Bearbeitungsstand: URL: http://de.wikipedia.org/w/index.php?title=Schwarzer_Tod&oldid=43518859
• http://dinosoria.com/peste_marseille.htm

تاریخ نروژ
تاریخ باستان Prehistory ∞ Stone Age Pre 1700 BC Bronze Age 1700–500 BC Iron Age 500 BC–800 AD دوره مهاجرت‌ها 21–700
قرون وسطی اولیه Petty kingdoms Unknown–11thC عصر وایکینگ‌ها 8th–11thC Unification 860–1029 Establishment 872 Hereditary kingdom 9thC–1397 Imperial realm 9thC–1814 نیروهای مسلح نروژ 9thC Migration settlement 9th–12thC Oversea colonization 9th–14thC Christianization 975–1000
قرون وسطای میانه تاریخ نروژ 1000–16th Civil War 1130–1240
قرون وسطای متأخر مرگ سیاه 1349–1353 اتحاد کالمار 1397–1523
مدرن اولیه دانمارک-نروژ 1524–1814 Reformation 1528 Council abolishment 1537 استان‌های دانمارک 1537 نروژی میانه 1604 پادشاهی مطلقه 1661
مدرن متاخر نروژ در ۱۸۱۴ 1814 قانون اساسی نروژ 1814 Union with Sweden 1814–1905 Emigration 19th–20th Language conflict 19th– Polar exploration 1892–2008 Union dissolution 1905 دوره میان‌دوجنگ تاریخ نروژ 1905–1940 Possession annexations 1920–1939 German occupation 1940–1945 Reichskommissariat 1940–1945 Quisling regime 1942–1945 تاریخ نروژ 1945–1991
تاریخ معاصر تاریخ نروژ 1966–
موضوعات وابسته Nobility in Norway
گاهشماری
درگاه نروژ