اوپال (کانی)
| اوپال | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات کلی | |
| دلیل‌نام‌گذاری | از کلمه یونانی Hualos به معنی شیشه اخذ شده‌است. |
| نام دیگر | Opale |
| فرمول شیمیایی | SiO2.nH2O |
| ترکیب شیمیایی | محلول در KOH , HF متغیر - درصد H2O بین ۲۷–۱ درصد در تغییر است و ادخال‌های Ca-Mg-Al -Fe-As نیز دارد. |
| رده بندی | اکسید |
| اطلاعات کانی شناسی | |
| شکل بلوری | منشوری |
| شکل ظاهری | قطره‌ای - نودول - آگرگات - خوشه‌ای - استالاکتیت فراوان؛ در نواحی آتشفشانی عهدحاضر در آلمان، چک و اسلواکی، مکزیک، ژاپن، ایسلند، آمریکا، کانادا و… |
| رنگ | آبی یا سبز |
| سختی موس | ۶–۷ |
| جلا | شیشه‌ای |
| شکستگی | صدفی |
| شفافیت | شفاف |
| پاراژنز | کالسدوئن - اوانسیت- اوپال خالص- اوپال شیری- کالسدوئنگیرد. اسلواکی |
| اطلاعات معدنی | |
| منشأ تشکیل | بعد از آتشفشانی - دگرسانی |
| محل پیدایش | چک و اسلواکی |
| کاربرد | گاه به صورت سنگ ظریف (آگرگاتهای کوچک) مورد استفاده قرار می‌شود |
اُپال یا اوپال (به انگلیسی: Opal)، یا سنگ چشم گربه[۱] (نام‌های دیگر: اوپال، عین‌الهَر، عین‌الشمس) گونه‌ای از سنگ‌های بهادار است.
اپال یا چشم گربه گونهٔ بی‌شکل و نرم‌تر از در کوهی (SiO2·nH2O) است. سنگ چشم گربه یک سیلیس آبدار است که میزان آب آن تا ۲۰ درصد هم می‌رسد. این سنگ ممکن است بی‌رنگ باشد ولی در رنگ‌های سفید، آبی شیری، خاکستری، سرخ، زرد، سبز، قهوه‌ای و سیاه یافت می‌شود. اپال‌های سفید و سبز بیش از دیگر رنگ‌ها یافت می‌شوند و کمیاب‌ترین گونه، سرخ بر زمینهٔ سیاه است. تفاوت‌ها در رنگ چشم گربه تابعی از اندازهٔ رشد در طول موج‌های سرخ و فروسرخ است.[۲]
سنگ چشم گربه یک کانی‌وار[۳] ژله‌مانند است که در دمایی نسبتاً پایین ته‌نشین می‌شود و می‌تواند در شکاف‌ها و درزهای بیشتر تخته‌سنگ‌ها شکل بگیرد. این سنگ بیشتر در شکاف‌های لیمونیت، ماسه‌سنگ، ریولیت، مارن و بازالت شکل می‌گیرد.
اپال، نگین ملی کشور استرالیا است.
اوپال با فرمول شیمیایی SiO2.nH2O از مجموعه کانی هاست و خواص فیزیکی و شیمیایی آن شبیه اوپال است. دارای لو مینسانس فراوان سبز تا زرد-سبز است. گاه به صورت سنگ ظریف (آگرگاتهای کوچک) مورد استفاده قرار می‌گیرد. از کلمه یونانی Hualos به معنی شیشه اخذ شده‌است. محلول در KOH , HF متغیر - درصد H2O بین ۲۷–۱ درصد در تغییر است و ادخال‌های Ca-Mg-Al -Fe-As نیز دارد. برای اولین بار در چک و اسلواکی کشف شد و از نظر شکل بلور: منشوری، رنگ: آبی یا سبز، شفافیت: شفاف، شکستگی: صدفی، جلا: شیشه‌ای و در رده‌بندی اکسید است و منشأ تشکیل آن بعد از آتشفشانی - دگرسانی است.
همایند کانی‌شناسی (پارانژ) آن کالسدوئن - اوانسیت- اوپال خالص- اوپال شیری- کالسدوئنگیرد. اسلواکی است کاربرد آن: گاه به صورت سنگ ظریف (آگرگاتهای کوچک) مورد استفاده قرار می، از نظر ژیزمان قطره‌ای - نودول - آگرگات - خوشه‌ای - استالاکتیت فراوان؛ در نواحی آتشفشانی عهدحاضر در آلمان، چک و اسلواکی، مکزیک، ژاپن، ایسلند، آمریکا، کانادا و… یافت می‌شود.
اپال‌های معروف[ویرایش]
- اپال ملکه یا چشم گربه آنداموکا که به ملکه الیزابت دوم پیشکش شده‌است.
- اپال ملکه اخگر
- آتش‌سوزی تروی، چشم گربه‌ای که توسط ناپلئون به ژوزفین دو بوآرنه پیشکش شد.
- اپال دنباله‌دار هالی، بزرگ‌ترین چشم گربهٔ نتراشیدهٔ سیاه‌رنگ
- ساعت دیواری روبه‌روی بخش پذیرش ترمینال گراند سنترال منهتن نیویورک.
- چشم گربه روبلینگ، مؤسسهٔ اسمیتسونیَن.
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ نام از لغت‌نامهٔ دهخدا: سرواژهٔ عین‌الهر.
- ↑ https://www.cooberpedy.sa.gov.au/page.aspx?u=368#.WK5YcBhh2Rs
- ↑ mineraloid
- Wikipedia contributors, "Opal," Wikipedia, The Free Encyclopedia, (accessed May 31, 2010).
- پردیس کشاورزی ایران
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ اوپال (کانی) موجود است. |
 |
این یک مقالهٔ خرد پیرامون کانی‌شناسی است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
