نجم‌الدین کبری

برای دیگر کاربردها، نجم را ببینید.

شیخ نجم الدین کبری
نام	احمدبن عمربن محمد خیوقی خوارزمی
کنیه	ابوالجناب
القاب	نجم الدین و طامةالکبری
معروف به	شیخ نجم الدین کبری
بانی	موسس سلسله کبرویه
زمینه فعالیت	صوفی
	قرن ششم و هفتم هجری
زادروز	۵۴۰ هجری قمری
زادگاه
مقتول	۶۱۸ هجری قمری
محل فوت

احمدبن عمر بن محمد خیوَقی خوارزمی کنیه ابوالجناب و ملقب به نجم‌الدین و طامةالکبری و ولی‌تراش و معروف به شیخ. از صوفیان ایرانی سده ششم و هفتم هجری است. او خرقه اصل از عمار یاسر بدلیسی گرفته‌است. او بنیانگذار روش صوفی‌گری کبرویه بود.

شاگردان و خلفای شیخ نجم الدین کبری از قبیل، شیخ فریدالدین عطار، باباکمال جندی، شیخ رضی الدین علی لالا، شیخ سعدالدین محمد حمویی، شیخ نجم الدین رازی، مجدالدین بغدادی و بهاء ولد از اعاظم طریقه کبراویه و بزرگان دیگر همه از شاگردان و مریدان این شیخ می‌باشند. نجم‌الدین در طول مدت عمر ۱۲ نفر را به مریدی پذیرفت که همگی از جمله مشایخ و اولیا شدند.

وی توانست با کمک شاگردانش در مقابل سلسله سهروردیه در مغرب، سلسله کبرویه را در مشرق بنا کند و دامنه آموزه‌هایش را از خراسان و فرارود تا شام و آسیای کوچک گسترش دهد.

شیخ نجم‌الدین در ۱۲۲۱ میلادی در حمله مغول به خوارزم به قتل رسیده و آرامگاه او در منطقه تاریخی «کهنه اورگنج» در استان «داش اغوز» در شمال ترکمنستان موجود است و یکی از مهم‌ترین محل زیارت زائران محلی و خارجی ترکمنستان به‌شمار می‌آید.

مرقد نجم‌الدین کبری و شاگردان نزدیک او در سده ۱۴ میلادی بنیان‌گذاری شده و معماران آن دوران مهارت خود را در تزئین منحصر به فرد سنگ قبر نجم‌الدین کبری به کار برده بودند.

منابع

• نجم الدین کبری | لغت نامه دهخدا
• سبحانی، جعفر، موسوعة طبقات الفقهاء، ج ۷، ص ۲۷، مؤسسه امام صادق، قم، ۱۴۱۸ق.