سید محمدحسن الهی طباطبایی
سید محمدحسن الهی طباطبایی | |
|---|---|
 سید محمد حسن الهی طباطبایی | |
| اطلاعات شخصی | |
| زاده | ۲۲ رجب ۱۳۲۶ ه. ق ۲۹ مرداد ۱۲۸۷ ه. خ تبریز، ایران |
| درگذشته | ۱۳ ربیع‌الاول ۱۳۸۸ ه. ق ۲۰ خرداد ۱۳۴۷ ه. خ (۶۲ سال) تبریز، ایران |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه |
| استادان | سید ابوالحسن اصفهانی، محمدحسین نائینی، سید حسین بادکوبه‌ای، سید علی قاضی طباطبایی، مرتضی طالقانی |
سید محمد حسن الهی طباطبایی (متولد ۱۲۸۵ش تبریز – درگذشته ۱۳۴۷ش تبریز) از عرفای معاصر و فقیه و ریاضی‌دان و فیلسوف شیعه بود. او برادر کوچکتر سید محمدحسین طباطبایی بود. همچنین او شاگرد سید علی قاضی طباطبایی و مرتضی طالقانی بوده است.
جد
[ویرایش]محمد تقی قاضی طباطبایی (متوفی ۱۲۲۰ یا ۱۲۲۲ قمری) جد سوم محمد حسن الهی است. میرزا علی آقا قاضی و سید محمدعلی قاضی طباطبایی در این شخص با نامبرده و برادرش علامه طباطبایی اشتراک نسب دارد.[۱]
نسب
[ویرایش]وی از نوادگان عبدالوهاب تبریزی که نسب وی هم به حسن مثنی ابن حسن مجتبی می‌رسد.[۲]
پدر
[ویرایش]محمد قاضی طباطبایی (پدر محمد حسن الهی) خود از روحانیان شهر تبریز بوده که با خانواده یحیوی تبریز وصلت کرد و اولین ثمره این پیوند محمد حسین طباطبایی نامیده می‌شود.[۳]
همسر
[ویرایش]سید محمدحسن در سنین جوانی با دختر سید محمدباقر قاضی خواهر سید محمدعلی قاضی طباطبایی ازدواج کرد که ثمره این پیوند یک فرزند پسر به نام سید محمد الهی و سه دختر است. یکی از دخترانش در سن ۱۸ سالگی به دلیل بیماری درگذشت که سید محمدحسن را بسیار متأثر ساخت. اما او در این مصیبت صبر پیشه ساخت و کوچک‌ترین حالت گله و شکایت از خویش نشان نداد. دختر دیگر ایشان با آقای سلماسی (از بازرگانان تبریز) ازدواج کرد و دختر کوچکتر ایشان نیز همسر آقای دکتر عبدالحمید شهیدی می‌باشد.[۴]
تولد تا کودکی
[ویرایش]محمد حسن الهی در سال ۱۲۸۵ خورشیدی در تبریز متولد شد. ۱۸ ماهه بود که مادرش و ۴ ساله بود که پدرش را از دست داد. سرپرستی و نظارت بر اموال و زندگی او و برادرش در منزل پدری واقع در خیابان مسجد کبود تبریز به یکی از محترمین خانواده پدری سپرده شد. او دوازده ساله بود که درس و کتاب را شروع کرد و به همراه برادر به مکتب رفت.
استادان
[ویرایش]از استادان محمدحسن الهی سید ابوالحسن اصفهانی، محمدحسین نائینی، سید حسین بادکوبه‌ای را می‌توان نام برد. او همچنین از شاگردان سید علی قاضی طباطبایی و مرتضی طالقانی بوده است.
شاگردان
[ویرایش]محمدعلی ارتقایی و میرزا موسی تبریزی از شاگردان وی بودند که نقل‌های زیادی از روابط ایشان در کتاب‌های متعدد وجود دارد.[نیازمند منبع]
حسن حسن‌زاده آملی از دیگر شاگردان اوست که در مورد استادش چنین می‌نویسد:[۵]
- «نکته‌ای بلند از استادم شادروان جناب علامه آقا سید محمد حسن الهی طباطبایی تبریزی به یادگار دارم، روزی در مزار شیخان قم به حضور مبارکش افتخار تشرف داشتم و هیچ‌گاه در محضر فرخنده اش یک کلمه از دنیا گله و شکوه‌ای و حرف کم و زیاد مادی نشنیدم. فرمود: آقا! انسان‌ها همچون معادن هستند باید آن‌ها را استخراج نمود. غرض آن جناب اینکه همچنان که کوه‌ها دارای معادن طلا، نقره، الماس، فیروزه و غیره هستند، انسان‌ها دارای معادن گوناگون حقایق و معارفند. باید هر کسی کوه وجودش را بشکافد و آن معادن را استخراج کند؛ یعنی در روان‌شناسی بکوشد تا آب زندگی از او بجوشد، البته این سخن را عمق دیگر است.»
درگذشت
[ویرایش]محمدحسن الهی در روز دوشنبه ۲۰ خرداد ۱۳۴۷ (۱۳ ربیع‌الاول ۱۳۸۸ ه. ق) درگذشت[۶] و در مقبره‌ای معروف به " «ابو حسین»" در شهر قم به خاک سپرده شد.[۴]
منابع
[ویرایش]- ↑ باقرزاده ارجمندی، سیداحمد؛سادات عبدالوهابیه، فصل‌نامه متن‌پژوهی پیام بهارستان، دوره ۲، س. ۸، ش. ۲۶، پاییز و زمستان ۱۳۹۴، ص ۲۸۸ و ۲۸۹ و نقیب‌زاده مشایخ طباطبا، سیدحسین‌علی؛ هدیه لآل عبا فی نسب آل طباطبا؛ [چاپ اول]: [تهران]، چاپخانهٔ مجلس، ۱۳۳۱، ص ۱۷ تا ۳۳ و طباطبایی، سیدمحمدحسین؛ نسب‌نامهٔ خاندان طباطبایی (اولاد امیر سراج‌الدین عبدالوهاب)؛ به کوشش و با مقدمهٔ سیدهادی خسروشاهی؛ چاپ اول: قم، مؤسسه بوستان کتاب (زندگینامه و خاطرات: ۵۲، تاریخ: ۳۷۶)، ۱۳۹۱، ص ۲۸ تا ۳۷ و رجائی، سیدمهدی؛ المعقبون من آل أبی‌طالب: أعقاب‌الإمام‌الحسن‌المجتبی علیه‌السلام؛ چاپ اول: قم، مؤسسه‌عاشوراء، ۱۳۸۵ هـ.ش. الجزء الاول؛ ص ۳۳۵ و باقرزاده ارجمندی، سیداحمد؛ مأخذشناسی توصیفی سادات عبدالوهابیه، جستارهای تاریخ اسلام، س۲، ش ۴ (پاییز و زمستان ۱۴۰۱). ص ۶۵ـ۱۰۱.
- ↑ همان
- ↑ نگهبان مرزهای فضیلت[پیوند مرده]، مجله پاسدار اسلام، بهمن ۱۳۷۵، شماره ۱۸۲
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «علامه الهی طباطبایی». بایگانی‌شده از اصلی در ۹ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۲ اکتبر ۲۰۱۹.
- ↑ معرفت نفس، نوشته حسن حسن‌زاده آملی، جلد دوم، صفحه ۲۴۲، درس ۸۱
- ↑ زندگینامه و حالات آیت‌الله محمد حسن الهی(ره) بایگانی‌شده در ۳۰ اوت ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine مؤسسه فرهنگی عرفات