ملاحسینقلی همدانی

ملاحسینقلی شوندی همدانی

شناسنامه
نسب	جابربن عبدالله انصاری
زادروز	۱۲۳۹ ه.ق (۱۲۰۳ ه.ش)
زادگاه	قروه درجزین، ایران
تاریخ مرگ	۲۸ شعبان ۱۳۱۱ ه.ق ۱۵ اسفند ۱۲۷۲ ه.ش
محل مرگ	کربلا، عراق
آرامگاه	حرم امام حسین
دین	اسلام
مذهب	شیعه دوازده امامی
اطلاعات علمی و مذهبی
شاگردان	سید احمد کربلایی سید ابوالقاسم اصفهانی سید آقا دولت آبادی شیخ محمد بهاری شیخ باقر قاموسی میرزا جواد ملکی تبریزی سید محمد سعید حبوبی شیخ آقارضا تبریزی شیخ علی شیخ علی زاهد قمی سید محمود طالقانی نجفی شیخ موسی شراره محمدرضا تنکابنی سید جمال الدین اسدآبادی ملا محمد کاظم خراسانی شیخ آقارضا تبریزی
کتاب‌ها	تقریرات دروس فقه و اصول شیخ انصاری صلاةالمسافر امالی تقریرات درس آقا سیدعلی شوشتری مکاتبات و دستورالعمل‌ها

زندگی‌نامه

ملا حسینقلی شوندی مشهور به آخوند ملا حسینقلی همدانی و آخوند همدانی به سال ۱۲۳۹ قمری در روستای شوند درگزین از توابع قروه درجزین متولد شد. نسب وی به صحابی مشهور پیامبر اسلام، جابربن عبدالله انصاری باز می‌گردد.

در کتاب «بزرگان و سخن سرایان همدان» آمده‌است: «در زادگاه وی، شوَند درگزین جمع زیادی از نوادگان جابر زندگی می‌کنند. نزد آنان جامه‌ای از علی بن ابی‌طالب است. هرگاه مرض طاعون در آن منطقه و روستاهای اطراف پیدا می‌شده آن جامه را در آبی شستشو می‌دادند و به عنوان تبرک از آن آب می‌نوشیدند ... کسانی که از آن آب می‌نوشیدند، به طاعون مبتلا نمی‌شدند. آن گاه که شاه عباس صفوی از این موضوع مطلع گردید، مقداری از این لباس را جهت تبرک از آنان گرفت. این جامه‌ای است که امام اول شیعیان آن را به جابر، جدّ اعلای آخوند همدانی هدیه کرده‌است.»

پدرش او را به تهران فرستاد تا به تحصیل علم پرداخته و در زمرهٔ عالمان درآید. وی در تهران نزد شیخ عبدالحسین تهرانی تحصیل کرد. همچنین مدتی در سبزوار شاگرد حکیم ملاهادی سبزواری بود و بعد از آن راهی عتبات گردید. ملا حسینقلی در نجف به درس شیخ مرتضی انصاری حاضر شد و بعد از چندی با آقا سید علی شوشتری آشنا گردید و زیر نظر او به سلوک پرداخت.

به نقل از حسن زاده آملی؛ چون شیخ انصاری از دنیا رحلت کرد آخوند همدانی در پی نوشتن مطالب اصولیه و فقهیه شیخ انصاری شد، مرحوم شوشتری او را منع کرد و گفت: این کار تو نیست، دیگران هستند این کار را بکنند، شما باید مستعدین را دریابید. وی سیصد نفر را به‌طوری تربیت کرد که هر یک از اولیاء الله شدند، از آن جمله: شیخ محمد بهاری، سید احمد کربلایی، میرزا جواد ملکی تبریزی، شیخ علی زاهد قمی، سید عبدالغفار مازندرانی.

اساتید

• حاج ملا هادی سبزواری (در حکمت و فلسفه)
• شیخ مرتضی انصاری (در فقه و اصول)
• سید علی شوشتری (در سیر و سلوک)

شاگردان

شاگردان مکتب ملاحسین‌قلی را بیش از سیصد نفر ذکر کرده‌اند که نام چند تن از سرآمدان آنان بدین قرار است:

• سید احمد کربلایی
• سید ابوالقاسم اصفهانی (دامادش)
• سید آقا دولت آبادی
• شیخ محمد بهاری
• شیخ باقر قاموسی
• میرزا جواد ملکی تبریزی
• سید محمد سعید حبوبی
• شیخ آقارضا تبریزی
• شیخ علی (پسرش)
• شیخ علی زاهد قمی
• سید محمود طالقانی نجفی
• شیخ موسی شراره
• آیت‌الله شیخ محمدرضا تنکابنی
• سید جمال الدین اسدآبادی
• ملا محمد کاظم خراسانی
• شیخ آقارضا تبریزی

تألیفات و تقریرات

• تقریرات دروس فقه و اصول شیخ انصاری
• صلاةالمسافر
• تقریرات درس فقه: در مبحث رهن که یکی از شاگردانش نوشته و در کتابخانه مرحوم محدث نوری موجود است.
• تقریرات درس فقه در چهار جلد
• امالی: در موضوع اخلاق که بعضی از شاگردانش آن را جمع‌آوری کرده‌اند.
• تقریرات درس آقا سیدعلی شوشتری که به حسینیه شوشتریهای نجف وقف شده‌است.
• مکاتبات و دستورالعمل‌ها: میرزا اسماعیل تبریزی آن‌ها را جمع کرده و در کتاب تذکرةالمتقین به چاپ رسانده‌است.

درگذشت

ملاحسینقلی شوندی در سال ۱۳۱۱ ه.ق درگذشت. آرامگاه او در حرم حسین بن علی در کربلا قرار دارد.

منابع

• نامه آخوند ملا حسینقلی همدانی
• حکایاتی از ملا حسینقلی همدانی