مراقبه

برای درون‌پویی جهان‌شمول، مدیتیشن را ببینید.

مراقبه یا درون‌پویی در اخلاق و عرفان اسلامی بخش مهمی از سیر و سلوک است که پس از توبه و مشارطه و پیش از محاسبه است. شیخ محمد بهاری دربارهٔ لفظ مراقبه می‌گوید: «مراقبه یعنی کشیک نفس را کشیدن که مبادا اعضا و جوارح را به خلاف وادارد و عمر عزیز را که هر آنی از آن بیش از تمام دنیا و ما فیها قیمت دارد، ضایع بگرداند.»

عبدالکریم حق‌شناس نیز در باب اهمیت مراقبه می‌گوید:

شیطان کاملاً به وضعیت شما مطلع است که چه کسی احکام شرع را یک دستی گرفته و چه کسی خودش را در حضور پروردگار می‌داند و چه کسی نمی‌داند؛ چه کسی مراقب است و چه کسی مراقب نیست پس بنابر این حضرت [امام صادق] فرمودند:کسی از شر این خبیث (شیطان) محفوظ است که دایم در مقام مراقبه باشد و خودش را در حضور و محضر پروردگار بداند و در ادامه فرمودند:آن کسی که شب و روزش را بی‌تفاوت می‌گذراند، دایم صید شیطان است. «واماالمهمل لاوقاته فهو صید الشیطان»

لفظ مراقبه

مراقبه کلمه‌ای عربی است که از ماده رقبه به معنی گردن و ورودگرفته شده‌است و برای که «انسان به هنگام نظارت و مواظبت از چیزی گردن می‌کشد، و اوضاع را زیر نظر می‌گیرد، این واژه بر معنی نظارت و مواظبت و تحقیق و زیر نظر گرفتن چیزی، اطلاق شده‌است.»