پرش به محتوا

فنلاند

ویرایش پیوندها
مختصات: ۶۵° شمالی ۰۲۷° شرقی / ۶۵°شمالی ۲۷°شرقی / 65; 27
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
جمهوری فنلاند


فنلاند
سرود: 
Maamme  (فنلاندی)
Vårt land  (سوئدی)
(فارسی: "سرزمین ما")
موقعیت  فنلاند  (dark green)

– در اروپا  (green و dark grey)
– در اتحادیه اروپا  (green)  —  [Legend]

پایتختهلسینکی
۶۰°۱۰′۱۵″ شمالی ۲۴°۵۶′۱۵″ شرقی / ۶۰٫۱۷۰۸۳°شمالی ۲۴٫۹۳۷۵۰°شرقی / 60.17083; 24.93750
بزرگترین شهرپایتخت
زبان(های) رسمی
به رسمیت شناختهزبان(های) ملی
گروه‌های قومی
(۲۰۲۱)[۱][۲]
دین(ها)
(۲۰۲۱)[۳]
نام(های) اهلیت
حکومتجمهوری پارلمانی متمرکز[۴]
الکساندر اشتوب
پتری اورپو
جوسی هالا اهو
قوه مقننهمجلس
استقلال 
۲۹ مارس ۱۸۰۹
۶ دسامبر ۱۹۱۷
ژانویه – مه ۱۹۱۸
۱۷ ژوئیه ۱۹۱۹
۳۰ نوامبر ۱۹۳۹ – ۱۳ مارس ۱۹۴۰
۲۵ ژوئن ۱۹۴۱ – ۱۹ سپتامبر ۱۹۴۴
• پیوستن به اتحادیه اروپا
۱ ژانویه ۱۹۹۵
• پیوستن به ناتو
۴ آوریل ۲۰۲۳
مساحت
• کل
۳۳۸٬۴۵۵ کیلومتر مربع (۱۳۰٬۶۷۸ مایل مربع) (۶۵)
• آبها (٪)
۹٫۷۱ (۲۰۱۵)[۵]
جمعیت
• برآورد سال ۲۰۲۳
Neutral increase ۵٬۶۱۴٬۵۷۱[۶] (۱۱۶)
• تراکم
۱۶٫۴ بر کیلومتر مربع (۴۲٫۵ بر مایل مربع) (۲۱۳)
تولید ناخالص داخلی (GDP)  برابری قدرت خرید (PPP)برآورد ۲۰۲۲ 
• کل
افزایش $۳۲۱٫۲ میلیارد[۷] (۶۰)
• سرانه
افزایش $۵۸٫۰۱۰[۷] (۲۱)
تولید ناخالص داخلی (GPD) (اسمی)برآورد ۲۰۲۲ 
• کل
افزایش $۲۶۷٫۶۱ میلیارد[۷] (۴۶)
• سرانه
افزایش $۵۳۷۴۵[۷] (۱۶)
شاخص جینی (۲۰۲۱)افت مثبت ۲۵٫۷[۸]
شاخص توسعه انسانی (۲۰۲۱)افزایش ۰٫۹۴۰[۹]
(۱۱)
واحد پولیورو (€) (EUR)
منطقه زمانییوتی‌سی+۲ (EET)
• تابستان (ساعت تابستانی)
یوتی‌سی+۳ (EEST)
گاه‌شماریdd.mm.yyyy[۱۰]
جهت رانندگیراست
پیش‌شماره تلفنی+358
کد ایزو ۳۱۶۶FI
دامنه سطح‌بالا.fi, .axa
  1. دامنه .eu نیز استفاده می‌شود، این دامنه برای همهٔ کشورهای عضو اتحادیه اروپا مشترک است.

فنلاند (به فنلاندی: Suomi) با نام رسمی جمهوری فنلاند (به فنلاندی: Suomen tasavalta) کشوری نوردیک در شمال اروپا است. این کشور حدود ۵٫۶ میلیون نفر جمعیت دارد و پایتخت آن شهر هلسینکی است. حدود یک میلیون نفر از جمعیت کشور در منطقه کلان‌شهری هلسینکی زندگی می‌کنند. فنلاند از شمال با نروژ، از شرق با روسیه، از غرب با سوئد مرز زمینی دارد.
واحد پول این کشور یورو است.

دو زبان فنلاندی و سوئدی در این کشور رسمیت دارند. ۸۹٫۳۳ درصد از مردم کشور فنلاندی‌زبان هستند و سوئدی در چند منطقهٔ ساحلی در غرب، جنوب، و منطقهٔ خودگردان جزایر الند صحبت می‌شود.

حدود ۶۸ درصد از مردم این کشور پیرو مذهب مسیحیت لوتری هستند و ۲۸ درصد نیز مذهبی نیستند.[۱۱]

کشور فنلاند در زبان فنلاندی سوئومی (Suomi) نامیده می‌شود. واژه فنلاند که در فارسی به‌کار می‌رود از نام رایج این کشور در زبان فرانسه گرفته شده‌است.

از نظر مساحت، فنلاند هشتمین کشور در اروپا و پس از جمهوری کنگو شصت و پنجمین کشور در جهان است. فنلاند از نظر جمعیت کم‌تراکُم‌ترین کشور در اتحادیه اروپا به‌شمار می‌آید.

فنلاند از سدهٔ دوازدهم تا آغاز سدهٔ نوزدهم جزئی از سوئد بود و پس از آن در دوره‌ای تبدیل به یک دوک‌نشین بزرگ خودگردان در امپراتوری روسیه شد و این وضعیت تا انقلاب روسیه ادامه یافت.

فنلاند یکی از کشورهایی است که هر ساله در صدر جدول کیفیت بالای زندگی در جهان قرار می‌گیرند. این کشور همچنین از تاریخ ۱۴ دسامبر ۱۹۵۵ در سازمان ملل متحد نیز عضو است. این کشور در سال ۲۰۲۳ به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی یا ناتو پیوست.

تاریخ

[ویرایش]

پیشینیان مردم کنونی فنلاند یعنی فین‌ها در اواخر قرن اول و در اوایل قرن دوم میلادی مهاجرت خود را از ساحل جنوبی خلیج فنلاند به سوی فنلاند آغاز کردند. تا آن زمان فنلاند تقریباً غیرمسکونی بود و فقط قوم لاپ در آن پراکنده بودند. پس از ورود فین‌ها، لاپ‌ها به سمت شمال رفتند.

در سده دوازدهم، فنلاندی‌ها برای حفظ خود در مقابل دشمنانشان، به‌ویژه روس‌ها، از سوئد کمک خواستند و بدین گونه فنلاند به تصرف سوئد درآمد.

فنلاند در طی جنگ‌های پی‌درپی میان روسیه و سوئد صدمات سختی دید. سوئد در سال ۱۸۰۹ فنلاند را به الکساندر یکم (روسیه) تسلیم کرد.

دراوائل قرن نوزدهم نهضت استقلال‌طلبی به رهبری کسانی چون روزنبرگ نیرو گرفت. در سال ۱۸۶۳ زبان فنلاندی رسمیت یافت. از اواخر قرن نوزدهم نهضت روسی‌سازی فنلاند به وسیلهٔ تزار نیکلای دوم آغاز شد ولی منجر به مقاومت شدید فنلاندی‌ها و اعتصابات عمومی گردید. در سال ۱۹۰۱ مردم فنلاند دارای مجلس قانونگذاری و حق رأی شدند.

با روی کار آمدن مجلس بلشویک‌ها در روسیه در ۱۹۱۷، همان مجلس، استقلال فنلاند را اعلام کرد. در ۱۹۲۰ اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی نیز استقلال فنلاند را به رسمیت شناخت.

پس از جنگ جهانی دوم به‌ویژه با آغاز نیمهٔ دوم سدهٔ بیستم، فنلاند وضع طبیعی خود را به دست آورد و با وجود روابط تلخ گذشته با شوروی، هم‌اکنون دارای روابطی دوستانه با این کشور است. فنلاند رشد اقتصادی و اجتماعی خوبی دارد و توانسته در سال‌های اخیر به کشوری پیشرفته تبدیل شود.

جغرافیا

[ویرایش]
نقشه ناهمواری‌های فنلاند.

فنلاند بین طول جغرافیایی ۲۲ تا ۳۲ درجه شرقی و عرض جغرافیایی ۶۰ تا ۷۰ درجه شمالی قرار دارد. فنلاند از شمال با نروژ، از شرق با روسیه، از غرب با سوئد همسایه است. خلیج بوتنی در غرب، خلیج فنلاند در جنوب و دریای بالتیک در جنوب غربی آن قرار دارد. هلسینکی در جنوبی‌ترین نقطه کشور قرار دارد اما از همه پایتخت‌های جهان به شمال نزدیکتر است. فاصله هلسینکی تا سرحد شمالی کشور در حدود ۱۱۲۰ کیلومتر است. مرز شمالی فنلاند نزدیک به انتهای جنوبی آب‌دره‌های سواحل اقیانوس منجمد شمالی است اما خود آب‌دره‌ها در باریکه‌ای از خاک نروژ قرار گرفته‌اند. فنلاند به اقیانوس منجمد شمالی راه ندارد.[۱۲]

فنلاند سرزمینی است پَست، مشتمل بر چندین دریاچه (معروف به کشور هزار دریاچه با پوشش ۱۰ درصد از مساحت کل کشور) و ۸۶ درصد کشور پوشیده از جنگل‌های توندرا و تایگا است. رشته کوه‌های آن اغلب در نیمه شمالی واقع شده‌اند. بزرگ‌ترین دریاچه فنلاند سایمای بزرگ نام دارد که ۴۳۷۷ کیلومتر مربع مساحت آن است. طولانی‌ترین رود فنلاند نیز کمی‌یوکی با ۴۸۳ کیلومتر درازا است.
این کشور ۲۰۰۰۰ جزیره با وسعتی بیش از ۱۰۰۰۰۰ کیلومتر مربع دارد. تابستان فنلاند بسیار درخشنده و گرم و کوتاه و زمستان آن بسیار تاریک، سرد و طولانی است. در لاپلند در شمال فنلاند به مدت دو ماه تمام در زمستان خورشید طلوع نمی‌کند و در تابستان نیز دو ماه غروب آفتاب وجود ندارد.

قرار داشتن یک سوم از خاک فنلاند در بالای مدار شمالگان، این کشور را پس از ایسلند، به شمالی‌ترین کشور جهان مبدل ساخته‌است. در شمالی‌ترین نقطه فنلاند تابستان‌ها خورشید برای ۷۳ روز غروب نمی‌کند و همه ۲۴ ساعت روز هوا روشن است. در زمستان نیز ۵۱ روز خورشید طلوع نمی‌کند. به علت نامساعد بودن آب و هوای شمال فنلاند، جمعیت بسیار کمی در این مناطق زندگی می‌کند.

خاک خوب در این کشور کم است. در زمان‌های بسیار قدیم در عصر یخبندان، یخ پهنه‌های خاک این سرزمین را کنده و برده و در بسیاری مناطق جز سنگ خارا چیزی بر جای نمانده‌است. بخشی از زمین‌های فنلاند مردابی است. تابستان‌های این کشور کوتاه است اما در عوض روزهای تابستان آن بسیار طولانی است. به همین جهت کشاورزان فنلاند در همان مقدار زمین کشاورزی خود خوب عمل می‌کنند. محصولات کشاورزی آن‌ها عبارت است از جو دوسر، سیب‌زمینی، گندم و جو. بسیاری از روستاهای فنلاند روستاهای لبنیاتی است. اقلیم فنلاند برای روییدن علف مناسب‌تر است تا برای غلات. چند سده است که جماعتی از مردم فنلاند ماهیگیری می‌کنند ولی چوب فنلاند منبع مهم ثروت طبیعی آن کشور به‌شمار می‌آید. سه چهارم مساحت کشور را جنگل فرا گرفته‌است.[۱۲]

سیاست

[ویرایش]
سائولی نینیسته، رئیس‌جمهور فنلاند

نظام سیاسی فنلاند جمهوری است که بر اساس مجلس اداره می‌شود. رئیس‌جمهور مسئول معرفی نخست‌وزیر است و کابینه را نخست‌وزیر اداره می‌کند. نخست‌وزیر و کابینه‌اش باید بتوانند از مجلس رأی اعتماد بگیرند.

مجلس این کشور ۲۰۰ کرسی دارد که نمایندگان آن برای دوره‌ای چهار ساله انتخاب می‌شوند. رئیس‌جمهور که مسئولیت اصلیش هدایت سیاست‌های خارجی است، هر شش سال یکبار توسط انجمن انتخاباتی برگزیده می‌شود. سن رأی در این کشور ۱۸ سالگی است و رأی دادن حق عمومی است. در حال حاضر سائولی نینیسته رئیس‌جمهور این کشور است که در سال ۲۰۱۲ به ریاست جمهوری انتخاب شد. نخست‌وزیر فنلاند سانا مارین است که در سال ۲۰۱۹ به این سِمت برگزیده شد.

عضویت فنلاند در ناتو

مقام‌های فنلاند با جدیت بیشتری در حال بررسی پیوستن کشورشان به ائتلاف نظامی ناتو به رغم هشدارهای روسیه هستند. فنلاند از سال ۱۹۹۴ در برنامه مشارکت برای صلح ناتو شرکت کرده و از آن زمان تاکنون به شکلی مداوم مشارکت‌هایش در این سازمان را افزایش داده‌است. فنلاند مدت زیادی است که شرط تعیین شده از سوی ناتو برای هزینه‌کرد دو درصد تولید ناخالص داخلی در بودجه دفاعی را عملی کرده‌است و در قابلیت‌های دریایی و هوایی سرمایه‌گذاری‌های هنگفت کرده‌است. اخیراً یک نظرسنجی نشان داد که ۲۱ درصد فنلاندی‌ها از پیوستن به ناتو حمایت می‌کنند در حالی که ۵۱ درصد با آن مخالف هستند و ۲۸ درصد نیز بی‌طرفی را ترجیح می‌دهند.[۱۳]

دولت فنلاند ساخت شبکه پناهگاه‌ها و تونل‌های زیرزمینی شهر هلسینکی به طول ۲۰۰ کیلومتر را برای استفاده مردم در شرایط جنگی و برای مقابله با تهدیدهای احتمالی روسیه تکمیل کرده‌است. مقام‌های فنلاند از آن بیم دارند که در صورت تنش روسیه با کشورهای غربی، مورد حمله ارتش روسیه قرار گیرند.[۱۴]

ساختار حکومتی و روابط سه قوّه در فنلاند

[ویرایش]
مجلس فنلاند در سال ۱۹۱۷

از میان کشورهای سرزمین‌های نوردیک، دو کشور ایسلند و فنلاند دارای سیستم حکومت جمهوری و دیگران سلطنتی هستند. البته فنلاند در یک مرحله از تاریخ به استقرار نظام سلطنتی نزدیک شده بود و آن هنگامی بود که در سال ۱۹۱۸ شاهزادهٔ آلمانی به عنوان پادشاه فنلاند انتخاب گردید؛ اما به علت جنگ جهانی دوم هرگز موفق نشد پا به خاک فنلاند بگذارد؛ بنابراین، اکثر مردم فنلاند طی انجام یک همه‌پرسی به نظام جمهوری رأی دادند. با وجود این، در قانونِ اساسی فنلاند همچنان رگه‌هایی از نظام سلطنتی باقی ماند و آن بدین معنی است که به رئیس‌جمهور قدرت واقعیِ بیشتری نسبت به بسیاری از جمهوری‌های دیگر اروپا داده شد. قدرت رئیس‌جمهوری فنلاند خیلی بیشتر از پادشاهان سوئد، هلند و انگلستان است و شاید قابل قیاس نیز نباشد. رئیس‌جمهور فنلاند قادر است پارلمان را منحل نموده و پیرامون انتخابات جدید تصمیم بگیرد. تصمیم‌گیری در سیاست خارجی فنلاند به عهده رئیس‌جمهور است. وی فرمانده نیروهای مسلح به هنگام صلح می‌باشد. او همچنین تمامی مقامات ارشد کشور را منصوب می‌نماید.

تعداد دوره‌های ریاست‌جمهوری فنلاند طبق متمّم قانون‌اساسی که از اکتبر ۱۹۹۱ به مورد اجراء درآمد و در ژوئیه سال ۱۹۹۱ از سوی پارلمان به تصویب رسید، مقرر گردید رئیس‌جمهور فنلاند:

۱. مستقیماً با رأی مردم انتخاب گردد. پیش از این توسط ۳۰۰ نفر از نمایندگان ویژه انتخاب رئیس‌جمهور برگزیده می‌شد. این ۳۰۰ نفر را مردم برمی‌گزیدند.

  1. رئیس‌جمهور فقط دو بار می‌تواند به این سمت انتخاب گردد.
  2. برخی از اختیارات وی کاسته و بر اختیارات نخست‌وزیر افزوده گردید.
  3. انحلال مجلس از سوی رئیس‌جمهور تنها به ابتکار موجه نخست‌وزیر و پس از شنیدن توضیحات رئیس مجلس و نظرات احزاب صورت خواهد گرفت.
  4. رئیس‌جمهور پس از شنیدن اظهارات و دیدگاه‌های احزاب در پارلمان به انتخاب وزیران اقدام خواهد نمود.
  5. دولت موظف است به هنگام تشکیل یا به هنگام وقوع از هر گونه تغییرات سیاسی قابل‌توجهی، برنامه سیاسی خود را به پارلمان تسلیم نماید و پس از گفتگو پیرامون بیانیه و برنامه سیاسی در پارلمان، دولت می‌باید رأی اعتماد حاصل نماید.
کابینه مارین

اصلاحات مزبور برای دهه‌ها است که مورد بحث و مجادله محافل سیاسی فنلاند واقع شده‌است. این گفتگوها سرانجام به نتیجه رسید و فنلاند به سوی یک سیستم با دموکراسی مستقیم گام گذاشت و مردم خود مستقیماً بالاترین مقام کشور را انتخاب خواهند کرد. نقش پارلمان

پارلمان مهم‌ترین ارگان کشور فنلاند می‌باشد که دارای ۲۰۰ نماینده است. دولت منتصب رئیس‌جمهور باید رأی اعتماد کامل از پارلمان به‌دست‌آورد. مرجع قانون‌گذاری کشور پارلمان است که رئیس‌جمهور آن را به تصویب می‌رساند.

رئیس‌جمهور این قدرت را ندارد که از اجراء قوانینی که پارلمان وضع کرده جلوگیری نماید.

کمیته روابط خارجی فنلاند از فعالیت‌های بین‌المللی گسترده‌ای برخوردار است و معمولاً جوّ داخلی را جهت سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری مهیا می‌نماید.

به علت قدرت پارلمان، فنلاند از دیدگاه غرب یک کشور با سیستم حکومت جمهوری پارلمانی تلقی می‌گردد که عالی‌ترین نهادهای سیاسی آن رئیس‌جمهور و پارلمان می‌باشد.

پارلمان فنلاند از ۹ گروه پارلمانی برخوردار است که از نمایندگان هشت حزب تشکیل شده و گروه نهم پارلمانی از سبزها می‌باشند.

قوّه قضائیّه

[ویرایش]
قوه قضاییه فنلاند در راسه‌پوری

قوّه قضائیّه فنلاند مستقل از قوای دیگر می‌باشد و این قوه از نهادهای وزارت دادگستری، دیوان‌عالی و دیوان‌عالی اداری برخوردار است. سیستم دادگستری فنلاند شامل دادگاه‌های عمومی جهت دادرسی شکایات و جرائم و نیز دیوان‌عالی به عنوان عالی‌ترین مرجع قضائی نظارت بر پایبندی قضات بر قانون، رفتار مجرمان قضایی و مقامات انتظامی می‌باشد.

دیوان‌عالی فنلاند مرکب از رئیس و تعدادی دادستان می‌باشد. آن دسته از موضوعات اداره قضائی که برطبق مواد خاص باید باز سوی دیوان‌عالی عمل گردد از قبل توسط وزارت دادگستری تهیه شده و جهت اجراء به دیوان‌عالی تسلیم می‌گردد.

دیوان‌عالی اداری فنلاند شامل رئیس و تعدادی دادستان ذی‌ربط می‌باشد. در صورت نیاز به تغییر قوانین قضائی یا نیاز به اصلاح و متمّم قوانین، دیوان‌عالی و دیوان‌عالی اداری مشترکاً پیشنهادهای مربوط را تسلیم رئیس‌جمهور نموده تا مقدمات قانون‌گذاری آن فراهم گردد.

تقسیمات کشوری

[ویرایش]
نشان به فارسی به فنلاندی به سوئدی مرکز نقشه
Lapland لاپلند Lappi Lappland رووانیمی
North Ostrobothnia اوستروبوتنیای شمالی Pohjois-Pohjanmaa Norra Österbotten اولو
Kainuu کاینو Kainuu Kajanaland کایانی
North Karelia کارلیای شمالی Pohjois-Karjala Norra Karelen یوئنسو
North Savonia ساوونیای شمالی Pohjois-Savo Norra Savolax کووپیو
South Savonia ساوونیای جنوبی Etelä-Savo Södra Savolax میکلی
South Ostrobothnia اوستروبوتنیای جنوبی Etelä-Pohjanmaa Södra Österbotten سینه‌یوکی
Central Ostrobothnia اوستروبوتنیای مرکزی Keski-Pohjanmaa Mellersta Österbotten کوکولا
Ostrobothnia اوستروبوتنیا Pohjanmaa Österbotten واسا
Pirkanmaa پیرکانما Pirkanmaa Birkaland تامپره
Central Finland فنلاند مرکزی Keski-Suomi Mellersta Finland ییوسکیله
Satakunta ساتاکونتا Satakunta Satakunda پوری
Finland Proper فنلاند اصلی Varsinais-Suomi Egentliga Finland تورکو
South Karelia کارلیای جنوبی Etelä-Karjala Södra Karelen لاپه‌انرانتا
Päijänne Tavastia پی‌ینه تاواستیا Päijät-Häme Päijänne Tavastland لاهتی
Tavastia Proper تاواستیای اصلی Kanta-Häme Egentliga Tavastland همه‌انلینا
Uusimaa اوسیما Uusimaa Nyland هلسینکی
Kymenlaakso کومن‌لاکسو Kymenlaakso Kymmenedalen کوتکا
Åland اُلند Ahvenanmaa Åland ماریهام

فرهنگ

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: فرهنگ فنلاند
پساپالو شناخته‌شده به عنوان ورزش ملی در فنلاند

مهم‌ترین رویدادهای مهم تاریخی یا ورزشی در فنلاند «پاوو نورمی» و «لاسه ویرن» هستند. این کشور موفقیت‌های ورزشی مهمی در زمینه اتومبیل‌رانی و قهرمانی فرمول یک داشته‌است. «یاری لیتمانن» و «سامی هوپیا»، دو ستاره فوتبال این کشور هستند.[۱۵]

از شخصیت‌هایی فرهنگی فنلاند می‌توان به «ژان سیبلیوس» یا آهنگسازان معاصری چون «کایا ساریاهو» و «ماگنوس لینبرگ» و رهبران ارکستری مانند «پکا سالونن»، «یوکا پا ساراسته»، «ساکاری اورامو» و «اوسو وانسکا» را نام برد.[۱۵]

فنلاندی‌ها به فنلاندی بودن شرکت نوکیا و «لینوس توروالدز»، سازنده لینوکس افتخار می‌کنند. فنلاندی‌ها شدیداً علاقه‌مندند که هر چه در خارج در مورد آن‌ها می‌نویسند را بخوانند و همیشه نظر بازدیدکنندگان از فنلاند را دربارهٔ این کشور می‌پرسند.[۱۵]

آموزش

[ویرایش]
یک آموزشگاه خصوصی بزرگسالان در فنلاند

فنلاند به عنوان یکی از بهترین‌ها و شاید بهترین نظام آموزشی دنیا شناخته می‌شود.[۱۶] نظام آموزشی فنلاند سیستمی برابرطلب بدون هیچ گونه شهریه‌ای می‌باشد. در مدرسه به دانش آموزان تمام وقت نهار رایگان داده می‌شود. برنامه‌های آموزش پیش دبستانی که عمدتاً در مهدکودک‌ها به کودکان رده‌های سنی ۰ تا ۶ سال ارائه می‌گردد. علاوه براین، مراکز مراقبتی روزانه خانوادگی نیز جهت نگهداری و مراقبت از کودکان مادران شاغل دایر می‌باشند. کودکان رده‌های سنی ۶ تا ۷ سال نیز قادر به پیگیری آموزش خود در مراکز پیش دبستانی یا مدارس جامع می‌باشند. مدارس جامع، مدارسی می‌باشند که آموزش در آن ۹ سال به طول می‌انجامد. در این مدارس همچنین آموزش پیش دبستانی به کودکان رده سنی ۶ سال عرضه می‌گردد.

مقطع تکمیلی متوسطه LUKIO، که مدت زمان سه سال آموزش عمومی به طول انجامیده و سرانجام به آزمون نهایی سراسری منتهی می‌گردد. آموزش مقدماتی حرفه‌ای (آموزش ۳–۲ ساله) که در مدارس فنی وحرفه‌ای تخصصی یا چند رشته‌ای ارائه می‌شود. آموزش عالی فنی و حرفه‌ای (آموزش ۵–۳ سال) که معمولاً در دانشکده‌های تخصصی عرضه می‌گردد که می‌توان یا پس از مدرسه جامع یا پس از اتمام تحصیلات مقطع متوسطه در آن حضور یافت. مدارک کار آموزی دوره‌های مذکور به صورت روش جایگزین عرضه می‌شود.

به‌طور کلی می‌توان گفت که ساختار آموزشی کشور فنلاند بر ساختار ذیل استوار می‌باشد:

آموزش پایه

  • نوع مدارس عرضه‌کننده این آموزش: مدارس جامع
  • مدت برنامه: ۹ سال
  • طی مقاطع سنی: ۷ تا ۱۶ سال
  • گواهی‌نامه یا دیپلم اعطایی: گواهی فراغت از تحصیل

آموزش تکمیلی متوسطه مدرسه عمومی است که به آزمون نهایی سراسری منتهی می‌شود. در این آزمون صلاحیت ورود به کلیه اشکال آموزش عالی تعیین می‌گردد.

  • نوع مدارس عرضه‌کننده این آموزش: LUKIO/ GYMNASIET
  • مدت برنامه: ۳ سال
  • طی مقاطع سنی: ۱۶تا۱۹ سال
  • گواهینامه یا دیپلم اعطایی: گواهی قبولی در آزمون نهایی

آموزش فنی و حرفه‌ای

  • نوع مدارس عرضه‌کننده این آموزش: Ammatillinen Koulutus / Yrkesutbildning
  • مدت برنامه: ۳ سال
  • طی مقاطع سنی: ۱۶ تا ۱۹ سال
  • گواهینامه یا دیپلم اعطایی:گواهی آموزش حرفه‌ای مقدماتی، گواهی آموزش حرفه‌ای پیشرفته، گواهی آموزش حرفه‌ای تخصصی
نظام آموزشی جدید

از سال ۲۰۱۶، تمام مدارس این کشور شمال اروپا نظام آموزشی جدید را با عنوان «یادگیری پدیده محور» در پیش خواهند گرفت. برای نمونه، دانش آموزان کلاس چهارم یک مدرسه علاقه دارند تا همراه با معلم‌های خود تاریخ تکامل تلفن‌های هوشمند را بررسی کنند. برای بررسی این موضوع، وقتی صحبت از این می‌شود که چرا مردم از تلفن همراه استفاده می‌کنند، ریاضیات و آمار به کار گرفته می‌شوند و برای فهمیدن اینکه پیامک چگونه شیوه نگارش مردم را تغییر داده پای ادبیات به میان می‌آید. به این ترتیب، دانش‌آموزان به سرعت با موضوع ارتباط برقرار می‌کنند.[۱۶]

اقتصاد

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: اقتصاد فنلاند
نوکیا، شرکت چندملیتی تولید تلفن
رمدی انترتینمنت

با اینکه فنلاند به‌عنوان یکی از کشورهای عضو منطقه یورو به‌صورت رسمی در رکود اقتصادی به سر می‌برد، ولی وضع اقتصاد این کشور بهتر از سایر کشورهای منطقه یورو است. اقتصاد فنلاند وابستگی فراوانی به صادرات دارد و بحران اقتصادی سایر کشورهای اروپایی تأثیر زیادی روی صادرات این کشور گذاشته‌است. فنلاند تنها کشور منطقه یورو است که بر اساس اعلام سه نهاد مطرح مالی در زمینه اعتبار و درستی‌سنجی، از وضع باثبات (AAA) برخوردار است.[۱۷]

بدهی‌های دولت در فنلاند تقریباً نصف بدهی‌های حوزه یورو است.[۱۸]

بحران بدهی‌ها، دست‌کم در سال ۲۰۱۲ میلادی مهم‌ترین موضوعی بود که بر مبارزات انتخابات ریاست جمهوری فنلاند سایه افکند. فنلاند یکی از کشورهای حوزه پولی یورو است که بحران جهانی اقتصاد آن را بی‌نصیب نگذاشت. صادرات این کشور که ۴۵ درصد تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد در سال ۲۰۰۹، ۳۲ درصد کاهش یافت.[۱۹]

از نظر شاخص فساد اقتصادی، فنلاند (به همراه کشورهای دیگری همچون دانمارک و نیوزیلند) سال‌های زیادی به عنوان کشور نمونه که کمترین فساد اقتصادی را داشته، معرفی شده‌است.[۲۰] دو میلیون و ۶۸ هزار نیروی کار در این کشور وجود دارد و نرخ بیکاری در آن ۶٫۶ درصد است. نرخ تورم فنلاند در سال ۲۰۰۷ میلادی ۲٫۷ درصد بود.

تولید ناخالص داخلی فنلاند ۱۸۵٫۹ میلیارد دلار است که ۲٫۵ درصد آن در بخش کشاورزی، ۳۱٫۷ درصد آن در بخش صنعت و ۶۵٫۹ درصد آن در بخش خدمات تولید می‌شود. صادرات این کشور شامل ماشین‌آلات و تجهیزات، مواد شیمیایی، آهن‌آلات، الوار، کاغذ و خمیر کاغذ است که به کشورهای آلمان (۱۱٫۳ درصد)، سوئد (۱۰٫۵ درصد)، روسیه (۱۰٫۱ درصد)، بریتانیا (۵٫۶ درصد)، ایالات متحده آمریکا (۶٫۵ درصد) و هلند (۵٫۱ درصد) صادر می‌شود. واردات این کشور شامل مواد غذایی، نفت خام و فراورده‌های آن، مواد شیمیایی، تجهیزات حمل و نقل، آهن و فولاد، ماشین‌آلات، پارچه و الیاف پارچه و پشم است که از کشورهای آلمان (۱۵٫۶ درصد)، روسیه (۱۴ درصد)، سوئد (۱۳٫۷ درصد)، هلند (۶٫۶ درصد)، چین (۵٫۴ درصد)، بریتانیا (۴٫۷ درصد) و دانمارک (۴٫۵ درصد) است.

مردم

[ویرایش]
مقالهٔ اصلی: مردم فنلاند
دریاچه یخ زده

جمعیت فنلاند پنج میلیون و ۴۷۵ هزار است که میانگین سنی آن‌ها ۴۱٫۶ سال است. امید به زندگی برای زنان ۸۲٫۳۱ سال و برای مردان ۷۵٫۱۵ سال است. کمتر از ۰٫۱ درصد از جمعیت این کشور (حدود هزار و پانصد نفر) به بیماری ایدز مبتلا هستند. ۹۳٫۴ درصد از جمعیت آن فینی، ۵٫۷ درصد سوئدی و ۰٫۴ درصد روسی هستند. بقیه از تبارهای استونیایی، کولی‌های اروپا و سامی هستند. ۸۴٫۲ درصد از جمعیت آن مسیحی و پیرو کلیسای لوتری فنلاند هستند. ادیان اسلام و یهود نیز به ویژه میان مهاجران فنلاند رایج است. همچنین بخشی از مردم این کشور بی‌دین می‌باشند.

بیشتر مردم فنلاند به زبان فنلاندی که از زبان‌های فینو اوگریایی است صحبت می‌کنند. این زبان که تا حدودی با زبان مجاری نیز نزدیکی دارد و به همراه زبان‌های استونیایی، مجاری و مالتی، زبان‌های رسمی غیر هندواروپایی اتحادیه اروپا می‌باشند. گاهی فنلاند را به دلیل تناسبات فرهنگی زیاد با کشورهای سوئد، نروژ و دانمارک، در رده کشورهای اسکاندیناوی قرار می‌دهند که گذشته آن‌ها به وایکینگ‌ها برمی‌گردد.

زبان‌های رایج در فنلاند

[ویرایش]
زبان ۱۹۹۰ ۲۰۰۰ ۲۰۱۰
فنلاندی ۴٬۶۷۴٬۰۹۵ ۴٬۷۸۷٬۲۵۹ ۴٬۸۵۶٬۵۲۹
سوئدی ۲۷۳٬۴۹۵ ۲۶۷٬۴۸۸ ۲۶۵٬۹۸۲
سامی ۱٬۷۳۴ ۱٬۷۳۴ ۱٬۸۳۲
زبان‌های خارجی ۲۴٬۵۵۰ ۹۸٬۸۵۸ ۲۲۲٬۹۲۶
روسی ۳٬۸۸۴ ۲۸٬۱۷۹ ۵۴٬۵۴۶
استونیایی ۱٬۳۹۴ ۱۰٬۱۵۳ ۲۸٬۳۵۵
سومالی ۰ ۶٬۴۵۴ ۱۲٬۹۸۵
انگلیسی ۳٬۵۱۸ ۶٬۸۵۰ ۱۲٬۷۵۸
عربی ۱٬۱۳۳ ۴٬۸۷۵ ۱۰٬۳۷۹

جمعیت‌شناسی

[ویرایش]
جمعیت تاریخی
سالجمعیت±%
۱۷۵۰۴۲۱٬۰۰۰—    
۱۷۶۰۴۹۰٬۰۰۰۱۶٫۴٪+
۱۷۷۰۵۶۰٬۰۰۰۱۴٫۳٪+
۱۷۸۰۶۶۰٬۰۰۰۱۷٫۹٪+
۱۷۹۰۷۰۶٬۰۰۰۷٪+
۱۸۰۰۸۳۷٬۰۰۰۱۸٫۶٪+
۱۸۱۰۸۶۳٬۰۰۰۳٫۱٪+
۱۸۲۰۱٬۱۷۷٬۵۰۰۳۶٫۴٪+
۱۸۳۰۱٬۳۷۲٬۱۰۰۱۶٫۵٪+
۱۸۴۰۱٬۴۴۵٬۶۰۰۵٫۴٪+
۱۸۵۰۱٬۶۳۶٬۹۰۰۱۳٫۲٪+
۱۸۶۰۱٬۷۴۶٬۷۰۰۶٫۷٪+
۱۸۷۰۱٬۷۶۸٬۸۰۰۱٫۳٪+
۱۸۸۰۲٬۰۶۰٬۸۰۰۱۶٫۵٪+
۱۸۹۰۲٬۳۸۰٬۱۰۰۱۵٫۵٪+
۱۹۰۰۲٬۶۵۵٬۹۰۰۱۱٫۶٪+
۱۹۱۰۲٬۹۴۳٬۴۰۰۱۰٫۸٪+
۱۹۲۰۳٬۱۴۷٬۶۰۰۶٫۹٪+
۱۹۳۰۳٬۴۶۲٬۷۰۰۱۰٪+
۱۹۴۰۳٬۶۹۵٬۶۱۰۶٫۷٪+
۱۹۵۰۴٬۰۲۹٬۸۰۰۹٪+
۱۹۶۰۴٬۴۹۶٬۲۲۰۱۱٫۶٪+
۱۹۷۰۴٬۵۹۸٬۳۳۰۲٫۳٪+
۱۹۸۰۴٬۷۸۷٬۷۷۰۴٫۱٪+
۱۹۹۰۴٬۹۹۸٬۴۸۰۴٫۴٪+
۲۰۰۰۵٬۱۸۱٬۰۰۰۳٫۷٪+
۲۰۱۰۵٬۳۶۵٬۰۰۰۳٫۶٪+

ارتباطات

[ویرایش]

سیستم تلویزیون در فنلاند پیشرفته‌است. در حال حاضر تمامی شبکه‌ها و کانال‌های تلویزیونی در این کشور دیجیتال است و آخرین سیستم آنالوگ از رده خارج شده‌است.

بر طبق قانون اساسی فنلاند، هر شهروندی حق انتشار مطالب چاپی را دارد. روزنامه‌ها را بخش خصوصی اداره می‌کند و تأثیر زیادی در آرای سیاسی دارد.

در فنلاند یک میلیون و ۹۲۰ هزار خط تلفن ثابت و پنج میلیون و ۶۷۰ هزار خط تلفن همراه و دو میلیون و ۳۲۳ هزار میزبان اینترنتی و دو میلیون و ۹۲۵ هزار کاربر اینترنت وجود دارد.

یادداشت

[ویرایش]
  1. ↑ شامل سوئدی زبان‌های فنلاند، کولی‌ها و سامی‌ها.

پانویس

[ویرایش]
  1. ↑ "11rv – Origin and background country by sex, by municipality, 1990–2020". Statistics Finland. Archived from the original on 1 June 2022. Retrieved 21 August 2021.
  2. ↑ "United Nations Population Division | Department of Economic and Social Affairs". United Nations. Retrieved 29 June 2018.
  3. ↑ "Population". Statistics Finland. Retrieved 5 April 2021.
  4. ↑ Nousiainen, Jaakko (June 2001). "From semi-presidentialism to parliamentary government: political and constitutional developments in Finland". Scandinavian Political Studies. 24 (2): 95–109. doi:10.1111/1467-9477.00048.
  5. ↑ "Surface water and surface water change". Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). Retrieved 11 October 2020.
  6. ↑ "2023 population estimate". Retrieved 8 April 2023.
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ "World Economic Outlook Database April 2022". IMF.org. International Monetary Fund. Retrieved 19 June 2022.
  8. ↑ "Gini coefficient of equivalised disposable income". Eurostat. Retrieved 7 August 2022.
  9. ↑ "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (به انگلیسی). United Nations Development Programme. 8 September 2022. Retrieved 8 September 2022.
  10. ↑ Ajanilmaukset بایگانی‌شده در ۲۰ اکتبر ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine Kielikello 2/2006. Institute for the Languages of Finland. Retrieved 20 October 2017
  11. ↑ "Finland in Figures". Statistics Finland. Retrieved 2012-04-12.
  12. ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ پارکر، برتا موریس: فرهنگنامه پارکر. جلد یازدهم. ترجمه و تنظیم زیر نظر رضا اقصی. تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی و مؤسسه انتشارات امیرکبیر با همکاری مؤسسه انتشارات فرانکلین. چاپ اول ۱۳۴۶. ص۱۰۴۰.
  13. ↑ "بالا گرفتن مناقشات در فنلاند دربارهٔ پیوستن به ناتو". 2017. ایسنا. Accessed October 24 2017. [۱].
  14. ↑ "فنلاند خود را برای جنگ احتمالی با روسیه آماده می‌کند". 2017. Hamshahrionline.Ir. Accessed October 24 2017. [۲].
  15. ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ ۱۵٫۲ آلهو، اولی: راهنمای آداب و رسوم فنلاندی. در وبگاه سفارت فنلاند در تهران. نوامبر ۲۰۰۲ – به‌روز شده در مارس ۲۰۱۰. بازدید: آوریل ۲۰۱۳.
  16. ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ چرا بهترین نظام آموزشی دنیا قصد تغییر دارد؟ بی‌بی‌سی فارسی، ۱۴ آذر ۱۳۹۴
  17. ↑ واحد مرکزی خبر بایگانی‌شده در ۱۵ فوریه ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine: بازدید: آوریل ۲۰۱۳.
  18. ↑ یورونیوز فارسی بایگانی‌شده در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine، بازدید: آوریل ۲۰۱۳.
  19. ↑ یورونیوز فارسی بایگانی‌شده در ۱۰ آوریل ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine،: هراس فنلاندی‌ها از تکرار کابوس دهه نود میلادی. ۲۰/۰۱/۱۲.
  20. ↑ http://cpi.transparency.org/cpi2011/results/#CountryResults بایگانی‌شده در ۱۰ اوت ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine چشم‌انداز فساد در سال ۲۰۱۱

منابع

[ویرایش]
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به فنلاند در ویکی‌گفتاورد موجود است.
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای فنلاند دارد.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ فنلاند موجود است.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=فنلاند&oldid=40402046»