محمدرضا قمشه‌ای
آقا محمدرضا صهبای قمشه‌ای (زاده ۱۲۳۴ق - قمشه اصفهان) فرزند شیخ ابوالقاسم، حکیم و عارف قرن ۱۳ قمری و از حکمای اربعه تهران است که بر مبنای عرفان ابن عربی و مشرب صدرایی تدریس می‌کرد وی از اصفهان به تهران مهاجرت کرد و به همراه استادش سیّد رضی لاریجانی فتح باب عرفانیات در تهران بود. سلسلهٔ اساتیدش به ملاعلی نوری و آقامحمد بیدآبادی و سپس تا ملاصدرا و از وی تا شیخ‌الرئیس ابن سینا می‌رسد.
وی در ۱۳۰۶ق در تهران درگذشت و در ابن گورستان ابن‌بابویه دفن است.
اساتید
- آقا میرزا حسن نوری، استاد حکمت وی
- حاج محمدجعفر لاهیجی (لنگرودی)، نزد وی حکمت آموخت و آموختن شرح فصوص ابن عربی شروع کرد.
- آقا سید رضی مازندرانی (لاریجانی)، نزد وی شرح فصوص ابن عربی به تمامه و عرفان نظری و آثار ابن عربی و صدرالدین قونوی آموخت.
شاگردان مشهور
- جهانگیرخان قشقائی،
- آخوند ملامحمد کاشی اصفهانی
- حکیم الهی محمد هاشم اشکوری
آثار
آثار وی در شرح و تبیین عرفان ابن عربی و مشرب صدرایی است. بعضی آثار:
- حواشی بر فص محمدی و فص نوحی و فصوص دیگر
- رساله در شرح اسفار اربعه
- دیوان اشعار با تخلص صهبا
نمونه شعر
وی شعر به سبک عراقی می‌سروده و صهبا تخلص داشته‌است:
- تک بیت:
| کاخ زرین به شهان خوش که من دیوانه | گوشه‌ای خواهم و ویرانه به عالم کم نیست[۱] |
* * *
- مطلع غزل:
| هوای باغ، فرح‌بخش و بوی گل نیکوست | و لیک خار بود به چشم طالب دوست | |
| مرا مخوان به تماشای باغ و سیر چمن | کدام سرو به بالای دوست بر لب جوست … |
* * *
- رباعی:
| در عالم عشق کو جهان دگر است | ارض دگر است و آسمان دگر است | |
| هر قافله را راه بدین بادیه نیست | این بادیه را راهروان دگر است |
منابع
- ↑ زندگی‌نامه محمدرضا حکیم قمشه‌ای وبگاه تبیان زنجان
- محمدرضا قمشه‌ای (عارف قمشه‌ای) وبگاه کانون ایرانی پژوهشگران فلسفه و حکمت
- آقا محمدرضا قمشه‌ای وبگاه عرفان و حکمت