اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایران: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←تهدید معترضان: وپ:ادعا، انتساب ادعا به صاحبش |
جز خنثی‌سازی به نسخهٔ 27696968 Atheist: نسخه سالم. سانسور نکنید و سلیقه ای عمل نکنید مسله نظر فلانی در مورد حادثه چه ربط به گفتاورد دارد؟ . (T) برچسب: خنثی‌سازی |
||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
}}| casualties1 = ۱۲ معترض کشته شدند <small>(منابع جمهوری اسلامی)</small><ref name="k6">{{Cite web|url=https://www.bbc.com/persian/iran-50451927|title=اعتراض‌ها به گران شدن بنزین در ایران؛ اختلال در اطلاع‌رسانی، هشدار به معترضان|website=BBCPersian|accessdate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191118001257/https://www.bbc.com/persian/iran-50451927|archivedate=۱۸ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref>{{سخ}} |
}}| casualties1 = ۱۲ معترض کشته شدند <small>(منابع جمهوری اسلامی)</small><ref name="k6">{{Cite web|url=https://www.bbc.com/persian/iran-50451927|title=اعتراض‌ها به گران شدن بنزین در ایران؛ اختلال در اطلاع‌رسانی، هشدار به معترضان|website=BBCPersian|accessdate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191118001257/https://www.bbc.com/persian/iran-50451927|archivedate=۱۸ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref>{{سخ}} |
||
حداقل ۱۳۸ معترض کشته شدند (رادیو فردا)<ref name="kdk6">{{Cite web|url=https://www.radiofarda.com/a/latest-estimation-of-death-toll-in-recent-Iran-protest/30282926.html|title=اختصاصی رادیو فردا؛ دستکم ۱۳۸ کشته در پنج روز سرکوب اعتراض‌های ایران|website=رادیو فردا|accessdate=۲۰ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191120214841/https://www.radiofarda.com/a/latest-estimation-of-death-toll-in-recent-Iran-protest/30282926.html|archivedate=۲۰ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref>{{سخ}}</small>{{سخ}}بیش از ۱۰۰۰ نفر دستگیر شدند (آمار [[عفو بین‌الملل]])<ref>{{یادکرد وب|عنوان=We're horrified at reports that dozens of protesters have been killed in #Iran, hundreds injured & over 1000 arrested since Friday. We're alarmed that authorities have shut down the internet to create an information blackout of their brutal crackdown. We're investigating.|نشانی=https://twitter.com/amnesty/status/1196468883915497472|وبگاه=@amnesty|تاریخ=|بازبینی=2019-11-19|کد زبان=en|نام=Amnesty|نام خانوادگی=International|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191119151312/https://twitter.com/amnesty/status/1196468883915497472|archivedate=۱۹ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> |
حداقل ۱۳۸ معترض کشته شدند (رادیو فردا)<ref name="kdk6">{{Cite web|url=https://www.radiofarda.com/a/latest-estimation-of-death-toll-in-recent-Iran-protest/30282926.html|title=اختصاصی رادیو فردا؛ دستکم ۱۳۸ کشته در پنج روز سرکوب اعتراض‌های ایران|website=رادیو فردا|accessdate=۲۰ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191120214841/https://www.radiofarda.com/a/latest-estimation-of-death-toll-in-recent-Iran-protest/30282926.html|archivedate=۲۰ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref>{{سخ}}</small>{{سخ}}بیش از ۱۰۰۰ نفر دستگیر شدند (آمار [[عفو بین‌الملل]])<ref>{{یادکرد وب|عنوان=We're horrified at reports that dozens of protesters have been killed in #Iran, hundreds injured & over 1000 arrested since Friday. We're alarmed that authorities have shut down the internet to create an information blackout of their brutal crackdown. We're investigating.|نشانی=https://twitter.com/amnesty/status/1196468883915497472|وبگاه=@amnesty|تاریخ=|بازبینی=2019-11-19|کد زبان=en|نام=Amnesty|نام خانوادگی=International|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191119151312/https://twitter.com/amnesty/status/1196468883915497472|archivedate=۱۹ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> |
||
دستکم ۱۱۵ تن بنا بر گزارش [[عفو بین‌الملل|سازمان عفو بین‌الملل]] |
دستکم ۱۱۵ تن بنا بر گزارش [[عفو بین‌الملل|سازمان عفو بین‌الملل]]<ref>https://twitter.com/amnesty/status/1198196624062844928</ref> |
||
| casualties2 = ۳ نیروی امنیتی کشته شدند <small>(منابع جمهوری اسلامی)</small><ref name="k6"/> |
| casualties2 = ۳ نیروی امنیتی کشته شدند <small>(منابع جمهوری اسلامی)</small><ref name="k6"/> |
||
<!-- منتظر منبع معتبر |
<!-- منتظر منبع معتبر |
||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
در شامگاه ۲۴ آبان اعتراضات سراسری به سهمیه‌بندی بنزین در شهرهای [[اهواز]]، [[مشهد]]، [[سیرجان]] و [[شیراز]] آغاز شد و به [[بندرعباس]]، [[اصفهان]]، [[ماهشهر]]، [[گچساران]]، [[خرمشهر]]، [[بابل (شهر)|بابل]]، [[بیرجند]]، [[شوشتر]]، [[اندیمشک]]، [[قم]] و [[بهبهان]] گسترش یافت.<ref name="DW1">{{یادکرد وب |عنوان=ادامه ناآرامیها در بیش از ۲۰ شهر ایران و کاهش سرعت اینترنت |نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/ادامه-ناآرامیها-در-بیش-از-۲۰-شهر-ایران-و-کاهش-سرعت-اینترنت/a-51274982 |وبگاه=dw.com |ناشر=دویچه وله |تاریخ بازبینی=۲۵ آبان ۱۳۹۸ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191116110306/https://www.dw.com/fa-ir/ادامه-ناآرامیها-در-بیش-از-۲۰-شهر-ایران-و-کاهش-سرعت-اینترنت/a-51274982 |archivedate=۱۶ نوامبر ۲۰۱۹ |dead-url=no}}</ref> در این روز اینترنت در شهرهای [[امیدیه]] و اهواز مختل و ضعیف شد. [[نت‌بلاکس]]، [[سازمان غیردولتی]] نظارت بر اینترنت، اختلال در تلفن همراه و اینترنت در بسیاری از [[شهرهای ایران]] از جمله تهران و مشهد را تأیید کرد.<ref name="DW1"/> از شنبه ۲۵ آبان دسترسی عموم کاربران به شبکه جهانی اینترنت قطع شد، به طوری که آمار دسترسی به اینترنت جهانی در ایران در پی قطع اینترنت، به حدود ۴–۷٪ آمار معمول رسید.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Internet disrupted in Iran amid fuel protests in multiple cities|نشانی=https://netblocks.org/reports/internet-disrupted-in-iran-amid-fuel-protests-in-multiple-cities-pA25L18b|وبگاه=NetBlocks|تاریخ=2019-11-15|بازبینی=2019-11-19|کد زبان=en|نویسنده=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191116232625/https://netblocks.org/reports/internet-disrupted-in-iran-amid-fuel-protests-in-multiple-cities-pA25L18b|archivedate=۱۶ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> با دستور اعضای شورای امنیت کشور<ref>{{یادکرد وب|عنوان=محدودیت دسترسی به اینترنت با تصویب شورای امنیت صورت گرفته‌است|نشانی=https://www.isna.ir/news/98082616605/محدودیت-دسترسی-به-اینترنت-با-تصویب-شورای-امنیت-صورت-گرفته-است|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2019-11-17|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=اپراتورهای اینترنتی، زیر تیغ قطع شدن اینترنت|نشانی=http://www.zoomit.ir/2019/11/21/342609/internet-outage-lost-for-internet-operators/|وبگاه=زومیت|تاریخ=2019-11-21|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Iran's internet has been shut down for days amid protests|نشانی=https://www.cnet.com/news/irans-internet-has-been-shut-down-for-days-amid-protests/|وبگاه=CNET|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=en|نام=Carrie|نام خانوادگی=Mihalcik}}</ref> اینترنت ایران، [[اینترنت]] بین‌الملل<ref>{{یادکرد وب|عنوان=برخی نمایندگان مجلس اعتراض به قطع اینترنت را آغاز کردند|نشانی=https://digiato.com/article/2019/11/21/نمایندگان-مجلس-اعتراض-به-قطع-اینترنت/|وبگاه=دیجیاتو|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref> را به دلیل اعتراضات سراسری<ref>{{یادکرد وب|عنوان=خاموشی اینترنت خوب است یا بد؟|نشانی=https://www.isna.ir/news/98082919173/خاموشی-اینترنت-خوب-است-یا-بد|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2019-11-20|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=اینترنت همراه پس از اینترنت ثابت و خانگی وصل می‌شود|نشانی=http://www.zoomit.ir/2019/11/23/342660/mobile-internet-connects-after-home-internet/|وبگاه=زومیت|تاریخ=2019-11-23|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref> قطع و تنها دسترسی به سایت‌های ایرانی که از سرور داخل کشور استفاده می‌کردند قابل دسترس بود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Iran has turned off the internet|نشانی=https://www.independent.co.uk/life-style/gadgets-and-tech/news/iran-internet-shutdown-protests-us-sanctions-a9209416.html|وبگاه=The Independent|تاریخ=2019-11-19|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=It’s not the first time Iran has shut down the internet, but this time, it’s different|نشانی=https://www.accessnow.org/its-not-the-first-time-iran-has-shut-down-the-internet-but-this-time-its-different/|وبگاه=Access Now|تاریخ=2019-11-19|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=حال این روزهای شبکه ملی اطلاعات|نشانی=https://www.isna.ir/news/98082818572/حال-این-روزهای-شبکه-ملی-اطلاعات|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2019-11-19|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref> قطع اینترنت تأثیرات منفی گسترده‌ای بر زندگی کاربران و صاحبان کسب‌وکار داخلی داشت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=نظرسنجی: قطعی اینترنت چه تأثیری در کسب‌وکار و زندگی شما داشته‌است؟|نشانی=http://www.zoomit.ir/2019/11/20/342590/internet-shudown-effect-on-career-life/|وبگاه=زومیت|تاریخ=2019-11-20|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Iran's internet blackout enters fifth day as government claims victory over protesters|نشانی=https://www.cnbc.com/2019/11/21/irans-internet-blackout-enters-fifth-day-amid-fuel-price-protests.html|وبگاه=CNBC|تاریخ=2019-11-21|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=en|نام=Chloe|نام خانوادگی=Taylor}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=افزایش ریسک سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها؛ نتیجه ۱۶۳ ساعت قطع اینترنت|نشانی=https://digiato.com/article/2019/11/23/ریسک-سرمایه‌گذاری-استارتاپ‌ها/|وبگاه=دیجیاتو|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=قطعی اینترنت و مشکلاتی که برای کسب‌وکارهای نوپا ایجاد شد|نشانی=http://www.zoomit.ir/2019/11/22/342598/iran-internet-oitage-effect-startups/|وبگاه=زومیت|تاریخ=2019-11-22|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Internet being restored in Iran after week-long shutdown|نشانی=https://netblocks.org/reports/internet-restored-in-iran-after-protest-shutdown-dAmqddA9|وبگاه=NetBlocks|تاریخ=2019-11-23|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=en-US}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Iran's digital shutdown: other regimes 'will be watching closely'|نشانی=https://www.theguardian.com/world/2019/nov/21/irans-digital-shutdown-other-regimes-will-be-watching-closely|کوشش=The Guardian|تاریخ=2019-11-21|تاریخ بازبینی=2019-11-24|شاپا=0261-3077|زبان=en-GB|نام=Michael Safi Middle East|نام خانوادگی=correspondent}}</ref> کشورهای [[آلمان]]، [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]]، [[فرانسه]]، [[انگلستان]] و چندین کشور دیگر و [[یونسکو|سازمان یونسکو]] به قطع اینترنت ایران اعتراض کردند<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Iran's digital shutdown: other regimes 'will be watching closely'|نشانی=https://www.theguardian.com/world/2019/nov/21/irans-digital-shutdown-other-regimes-will-be-watching-closely|کوشش=The Guardian|تاریخ=2019-11-21|تاریخ بازبینی=2019-11-24|شاپا=0261-3077|زبان=en-GB|نام=Michael Safi Middle East|نام خانوادگی=correspondent}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Iranians cut off from world following internet shutdown|نشانی=https://www.aa.com.tr/en/middle-east/iranians-cut-off-from-world-following-internet-shutdown/1652786|وبگاه=www.aa.com.tr|بازبینی=2019-11-24}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Trump lashes out at Iran for shutting down internet|نشانی=https://apnews.com/f5cf25604897449cb447e5c9049b1f34|وبگاه=AP NEWS|تاریخ=2019-11-21|بازبینی=2019-11-24}}</ref> و هم چنین [[وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا|وزارت خزانه داری آمریکا]]، [[محمدجواد آذری جهرمی|آذری جهرمی]] [[وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات|وزیر ارتباطات ایران]] را [[تحریم‌های آمریکا علیه ایران|تحریم]] کرد<ref>{{یادکرد وب|عنوان=وزیر ارتباطات توسط آمریکا تحریم شد|نشانی=https://digiato.com/article/2019/11/22/وزیر-ارتباطات-توسط-آمریکا-تحریم-شد/|وبگاه=دیجیاتو|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=آمریکا، وزیر ارتباطات را تحریم کرد|نشانی=http://www.zoomit.ir/2019/11/22/342644/us-sanctioned-ict-minister/|وبگاه=زومیت|تاریخ=2019-11-22|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref> اما او در پاسخ این تحریم نقش نداشتن خود را در قطع اینترنت بین‌الملل مطرح کرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=احتمال رفع مشکل اینترنت در آینده نزدیک [به‌روزرسانی]|نشانی=http://www.zoomit.ir/2019/11/20/342594/probability-fixing-internet-problem-near-future/|وبگاه=زومیت|تاریخ=2019-11-20|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=نقشی در قطع و وصل شدن اینترنت ندارم/اتصال اینترنت همراه منتظر دستور وزیر کشور است|نشانی=https://www.isna.ir/news/98090301182/نقشی-در-قطع-و-وصل-شدن-اینترنت-ندارم-اتصال-اینترنت-همراه-منتظر|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2019-11-24|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=عذرخواهی ویدیویی وزیر ارتباطات از مردم به خاطر قطع اینترنت|نشانی=https://digiato.com/article/2019/11/23/عذرخواهی-ویدیویی-وزیر-ارتباطات-از-مرد/|وبگاه=دیجیاتو|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref> |
در شامگاه ۲۴ آبان اعتراضات سراسری به سهمیه‌بندی بنزین در شهرهای [[اهواز]]، [[مشهد]]، [[سیرجان]] و [[شیراز]] آغاز شد و به [[بندرعباس]]، [[اصفهان]]، [[ماهشهر]]، [[گچساران]]، [[خرمشهر]]، [[بابل (شهر)|بابل]]، [[بیرجند]]، [[شوشتر]]، [[اندیمشک]]، [[قم]] و [[بهبهان]] گسترش یافت.<ref name="DW1">{{یادکرد وب |عنوان=ادامه ناآرامیها در بیش از ۲۰ شهر ایران و کاهش سرعت اینترنت |نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/ادامه-ناآرامیها-در-بیش-از-۲۰-شهر-ایران-و-کاهش-سرعت-اینترنت/a-51274982 |وبگاه=dw.com |ناشر=دویچه وله |تاریخ بازبینی=۲۵ آبان ۱۳۹۸ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191116110306/https://www.dw.com/fa-ir/ادامه-ناآرامیها-در-بیش-از-۲۰-شهر-ایران-و-کاهش-سرعت-اینترنت/a-51274982 |archivedate=۱۶ نوامبر ۲۰۱۹ |dead-url=no}}</ref> در این روز اینترنت در شهرهای [[امیدیه]] و اهواز مختل و ضعیف شد. [[نت‌بلاکس]]، [[سازمان غیردولتی]] نظارت بر اینترنت، اختلال در تلفن همراه و اینترنت در بسیاری از [[شهرهای ایران]] از جمله تهران و مشهد را تأیید کرد.<ref name="DW1"/> از شنبه ۲۵ آبان دسترسی عموم کاربران به شبکه جهانی اینترنت قطع شد، به طوری که آمار دسترسی به اینترنت جهانی در ایران در پی قطع اینترنت، به حدود ۴–۷٪ آمار معمول رسید.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Internet disrupted in Iran amid fuel protests in multiple cities|نشانی=https://netblocks.org/reports/internet-disrupted-in-iran-amid-fuel-protests-in-multiple-cities-pA25L18b|وبگاه=NetBlocks|تاریخ=2019-11-15|بازبینی=2019-11-19|کد زبان=en|نویسنده=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191116232625/https://netblocks.org/reports/internet-disrupted-in-iran-amid-fuel-protests-in-multiple-cities-pA25L18b|archivedate=۱۶ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> با دستور اعضای شورای امنیت کشور<ref>{{یادکرد وب|عنوان=محدودیت دسترسی به اینترنت با تصویب شورای امنیت صورت گرفته‌است|نشانی=https://www.isna.ir/news/98082616605/محدودیت-دسترسی-به-اینترنت-با-تصویب-شورای-امنیت-صورت-گرفته-است|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2019-11-17|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=اپراتورهای اینترنتی، زیر تیغ قطع شدن اینترنت|نشانی=http://www.zoomit.ir/2019/11/21/342609/internet-outage-lost-for-internet-operators/|وبگاه=زومیت|تاریخ=2019-11-21|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Iran's internet has been shut down for days amid protests|نشانی=https://www.cnet.com/news/irans-internet-has-been-shut-down-for-days-amid-protests/|وبگاه=CNET|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=en|نام=Carrie|نام خانوادگی=Mihalcik}}</ref> اینترنت ایران، [[اینترنت]] بین‌الملل<ref>{{یادکرد وب|عنوان=برخی نمایندگان مجلس اعتراض به قطع اینترنت را آغاز کردند|نشانی=https://digiato.com/article/2019/11/21/نمایندگان-مجلس-اعتراض-به-قطع-اینترنت/|وبگاه=دیجیاتو|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref> را به دلیل اعتراضات سراسری<ref>{{یادکرد وب|عنوان=خاموشی اینترنت خوب است یا بد؟|نشانی=https://www.isna.ir/news/98082919173/خاموشی-اینترنت-خوب-است-یا-بد|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2019-11-20|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=اینترنت همراه پس از اینترنت ثابت و خانگی وصل می‌شود|نشانی=http://www.zoomit.ir/2019/11/23/342660/mobile-internet-connects-after-home-internet/|وبگاه=زومیت|تاریخ=2019-11-23|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref> قطع و تنها دسترسی به سایت‌های ایرانی که از سرور داخل کشور استفاده می‌کردند قابل دسترس بود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Iran has turned off the internet|نشانی=https://www.independent.co.uk/life-style/gadgets-and-tech/news/iran-internet-shutdown-protests-us-sanctions-a9209416.html|وبگاه=The Independent|تاریخ=2019-11-19|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=It’s not the first time Iran has shut down the internet, but this time, it’s different|نشانی=https://www.accessnow.org/its-not-the-first-time-iran-has-shut-down-the-internet-but-this-time-its-different/|وبگاه=Access Now|تاریخ=2019-11-19|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=حال این روزهای شبکه ملی اطلاعات|نشانی=https://www.isna.ir/news/98082818572/حال-این-روزهای-شبکه-ملی-اطلاعات|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2019-11-19|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref> قطع اینترنت تأثیرات منفی گسترده‌ای بر زندگی کاربران و صاحبان کسب‌وکار داخلی داشت.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=نظرسنجی: قطعی اینترنت چه تأثیری در کسب‌وکار و زندگی شما داشته‌است؟|نشانی=http://www.zoomit.ir/2019/11/20/342590/internet-shudown-effect-on-career-life/|وبگاه=زومیت|تاریخ=2019-11-20|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Iran's internet blackout enters fifth day as government claims victory over protesters|نشانی=https://www.cnbc.com/2019/11/21/irans-internet-blackout-enters-fifth-day-amid-fuel-price-protests.html|وبگاه=CNBC|تاریخ=2019-11-21|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=en|نام=Chloe|نام خانوادگی=Taylor}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=افزایش ریسک سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها؛ نتیجه ۱۶۳ ساعت قطع اینترنت|نشانی=https://digiato.com/article/2019/11/23/ریسک-سرمایه‌گذاری-استارتاپ‌ها/|وبگاه=دیجیاتو|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=قطعی اینترنت و مشکلاتی که برای کسب‌وکارهای نوپا ایجاد شد|نشانی=http://www.zoomit.ir/2019/11/22/342598/iran-internet-oitage-effect-startups/|وبگاه=زومیت|تاریخ=2019-11-22|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Internet being restored in Iran after week-long shutdown|نشانی=https://netblocks.org/reports/internet-restored-in-iran-after-protest-shutdown-dAmqddA9|وبگاه=NetBlocks|تاریخ=2019-11-23|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=en-US}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Iran's digital shutdown: other regimes 'will be watching closely'|نشانی=https://www.theguardian.com/world/2019/nov/21/irans-digital-shutdown-other-regimes-will-be-watching-closely|کوشش=The Guardian|تاریخ=2019-11-21|تاریخ بازبینی=2019-11-24|شاپا=0261-3077|زبان=en-GB|نام=Michael Safi Middle East|نام خانوادگی=correspondent}}</ref> کشورهای [[آلمان]]، [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]]، [[فرانسه]]، [[انگلستان]] و چندین کشور دیگر و [[یونسکو|سازمان یونسکو]] به قطع اینترنت ایران اعتراض کردند<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=Iran's digital shutdown: other regimes 'will be watching closely'|نشانی=https://www.theguardian.com/world/2019/nov/21/irans-digital-shutdown-other-regimes-will-be-watching-closely|کوشش=The Guardian|تاریخ=2019-11-21|تاریخ بازبینی=2019-11-24|شاپا=0261-3077|زبان=en-GB|نام=Michael Safi Middle East|نام خانوادگی=correspondent}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Iranians cut off from world following internet shutdown|نشانی=https://www.aa.com.tr/en/middle-east/iranians-cut-off-from-world-following-internet-shutdown/1652786|وبگاه=www.aa.com.tr|بازبینی=2019-11-24}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=Trump lashes out at Iran for shutting down internet|نشانی=https://apnews.com/f5cf25604897449cb447e5c9049b1f34|وبگاه=AP NEWS|تاریخ=2019-11-21|بازبینی=2019-11-24}}</ref> و هم چنین [[وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا|وزارت خزانه داری آمریکا]]، [[محمدجواد آذری جهرمی|آذری جهرمی]] [[وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات|وزیر ارتباطات ایران]] را [[تحریم‌های آمریکا علیه ایران|تحریم]] کرد<ref>{{یادکرد وب|عنوان=وزیر ارتباطات توسط آمریکا تحریم شد|نشانی=https://digiato.com/article/2019/11/22/وزیر-ارتباطات-توسط-آمریکا-تحریم-شد/|وبگاه=دیجیاتو|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=آمریکا، وزیر ارتباطات را تحریم کرد|نشانی=http://www.zoomit.ir/2019/11/22/342644/us-sanctioned-ict-minister/|وبگاه=زومیت|تاریخ=2019-11-22|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref> اما او در پاسخ این تحریم نقش نداشتن خود را در قطع اینترنت بین‌الملل مطرح کرد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=احتمال رفع مشکل اینترنت در آینده نزدیک [به‌روزرسانی]|نشانی=http://www.zoomit.ir/2019/11/20/342594/probability-fixing-internet-problem-near-future/|وبگاه=زومیت|تاریخ=2019-11-20|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=نقشی در قطع و وصل شدن اینترنت ندارم/اتصال اینترنت همراه منتظر دستور وزیر کشور است|نشانی=https://www.isna.ir/news/98090301182/نقشی-در-قطع-و-وصل-شدن-اینترنت-ندارم-اتصال-اینترنت-همراه-منتظر|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2019-11-24|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=عذرخواهی ویدیویی وزیر ارتباطات از مردم به خاطر قطع اینترنت|نشانی=https://digiato.com/article/2019/11/23/عذرخواهی-ویدیویی-وزیر-ارتباطات-از-مرد/|وبگاه=دیجیاتو|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref> |
||
اعتراضات که عمدتاً |
اعتراضات که عمدتاً در محلات کارگری و فقیرنشین شهری متمرکز بود، نسبتاً مسالمت آمیز بود و بتدریج به شورش خشونت‌آمیز علیه حکومت تبدیل شد و در بسیاری از شهرها خیابان‌ها به صورت منطقه جنگی درآمد و ساختمان‌ها، بانک‌ها و مغازه‌های فراوانی به آتش کشیده شد و جریان عادی کسب‌وکار و آمدوشد مختل گشت. در برخی مناطق شهری شبکه بانکی، مخابراتی، سوخت رسانی و ترابری شهری و فروشگاه‌ها تخریب شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Iran Declares Protests Are Over, but the Evidence Suggests Otherwise|نشانی=https://www.nytimes.com/2019/11/21/world/middleeast/iran-protests-internet.html?searchResultPosition=5|وبگاه=.nytimes.com|تاریخ=2019-11-21|بازبینی=2019-11-23|کد زبان=en|نویسنده=Farnaz Fassihi and Rick Gladstone}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۲۹ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=[[ایلنا]]|نشانی=https://www.ilna.news/بخش-اجتماعی-5/836743-خسارت-های-ناشی-از-اغتشاشات-هنوز-به-طور-کامل-برآورد-نشده-بیشتر-خسارت-ها-در-غرب-استان-تهران-بود|عنوان=خسارت‌های ناشی از اغتشاشات هنوز به‌طور کامل برآورد نشده}}</ref> |
||
تلفات آغاز اعتراضات سراسری یک کشته و یک مجروح در شهر سیرجان بود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=مرگ یک نفر و حمله به مخازن شرکت نفت در سیرجان تأیید شد|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iran-one-killled-in-fuel-protests-in-sirjan/30275190.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2019-11-16|کد زبان=fa|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191116100556/https://www.radiofarda.com/a/iran-one-killled-in-fuel-protests-in-sirjan/30275190.html|archivedate=۱۶ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref><ref name="BBC1"/> به گفتهٔ خبرگزاری‌های داخل ایران وسعت اعتراض‌های روز جمعه در استان‌های خوزستان و کرمان بیشتر از نقاط دیگر بوده و در سیرجان معترضان سعی کردند انبار نفت شهر را آتش بزنند که با واکنش [[نیروی انتظامی]] تلاش‌شان ناکام ماند.<ref name="BBC1">{{یادکرد وب |عنوان=سهمیه‌بندی بنزین؛ تجمعات اعتراضی و "تهاجم" به یک انبار نفت |نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-50437434 |وبگاه=bbc.com/persian |ناشر=بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ بازبینی=۲۵ آبان ۱۳۹۸ |تاریخ=۲۵ آبان ۱۳۹۸ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191116124809/https://www.bbc.com/persian/iran-50437434 |archivedate=۱۶ نوامبر ۲۰۱۹ |dead-url=no}}</ref> در مشهد هم، نیروهای امنیتی برای مقابله با معترضان به شلیک [[گاز اشک‌آور]] متوسل شدند.<ref name=":4">{{یادکرد وب |عنوان=درگیری نیروهای امنیتی با معترضان به افزایش قیمت بنزین؛ حمله به «انبار نفتی» در سیرجان |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iiran-protests-gas/30274965.html |وبگاه=radiofarda.com |ناشر=رادیو فردا |تاریخ بازبینی=۲۵ آبان ۱۳۹۸ |تاریخ=۲۵ آبان ۱۳۹۸ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191116130258/https://www.radiofarda.com/a/iiran-protests-gas/30274965.html |archivedate=۱۶ نوامبر ۲۰۱۹ |dead-url=no}}</ref> |
تلفات آغاز اعتراضات سراسری یک کشته و یک مجروح در شهر سیرجان بود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=مرگ یک نفر و حمله به مخازن شرکت نفت در سیرجان تأیید شد|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iran-one-killled-in-fuel-protests-in-sirjan/30275190.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2019-11-16|کد زبان=fa|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191116100556/https://www.radiofarda.com/a/iran-one-killled-in-fuel-protests-in-sirjan/30275190.html|archivedate=۱۶ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref><ref name="BBC1"/> به گفتهٔ خبرگزاری‌های داخل ایران وسعت اعتراض‌های روز جمعه در استان‌های خوزستان و کرمان بیشتر از نقاط دیگر بوده و در سیرجان معترضان سعی کردند انبار نفت شهر را آتش بزنند که با واکنش [[نیروی انتظامی]] تلاش‌شان ناکام ماند.<ref name="BBC1">{{یادکرد وب |عنوان=سهمیه‌بندی بنزین؛ تجمعات اعتراضی و "تهاجم" به یک انبار نفت |نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-50437434 |وبگاه=bbc.com/persian |ناشر=بی‌بی‌سی فارسی |تاریخ بازبینی=۲۵ آبان ۱۳۹۸ |تاریخ=۲۵ آبان ۱۳۹۸ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191116124809/https://www.bbc.com/persian/iran-50437434 |archivedate=۱۶ نوامبر ۲۰۱۹ |dead-url=no}}</ref> در مشهد هم، نیروهای امنیتی برای مقابله با معترضان به شلیک [[گاز اشک‌آور]] متوسل شدند.<ref name=":4">{{یادکرد وب |عنوان=درگیری نیروهای امنیتی با معترضان به افزایش قیمت بنزین؛ حمله به «انبار نفتی» در سیرجان |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iiran-protests-gas/30274965.html |وبگاه=radiofarda.com |ناشر=رادیو فردا |تاریخ بازبینی=۲۵ آبان ۱۳۹۸ |تاریخ=۲۵ آبان ۱۳۹۸ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191116130258/https://www.radiofarda.com/a/iiran-protests-gas/30274965.html |archivedate=۱۶ نوامبر ۲۰۱۹ |dead-url=no}}</ref> |
||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
[[مجید محمدی]] نویسنده، در مورد زمینه اعتراضات باور دارد که این اعتراضات یا در شهرهای کوچک بوده‌اند، یا مناطق نسبتاً فقیر شهرهای بزرگ. به عنوان نمونه، در تهران بزرگ، اوج اعتراضات در مناطقی مثل رباط کریم، ملارد، شهریار، قلعه حسن‌خان، و اسلامشهر بوده‌است. اعتراضات در اهواز، اصفهان، شیراز، تبریز، و…، همه در مناطق فقیر و زیر متوسط رخ داده‌اند. همچنین او عنوان می‌کند که برای مردم این مناطق «هیچ چشم‌اندازی در باب بهتر شدن زندگی‌شان از حیث اشتغال و رفاه» وجود ندارد، بلکه با «تدوام تحریم‌ها و گسترش‌طلبی [[جمهوری اسلامی]] و فساد شایع در کشور، وضعیت آنها هر روز بدتر خواهد شد» به نظر او با توجه به زمینه اقتصادی قشرها شرکت کننده، این اعتراضات در آینده حتماً دوباره تکرار خواهد شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=مجید محمدی|کد زبان=fa|تاریخ=۲ آذر ۱۳۹۸|وبگاه=ایندپندنت فارسی|نشانی=https://www.independentpersian.com/node/30141/دیدگاه/آیا-اعتراضات-آبان-۹۸-تکرار-خواهد-شد؟|عنوان=آیا اعتراضات آبان ۹۸ تکرار خواهد شد؟}}</ref> همچنین [[عبدالکریم سروش]] متفکر و پژوهشگر دینی در یک سخنرانی نسبت به افزایش خشونت در سوی معترضان و حتی دست بردن گروهی از مردم به «اسلحه» در صورت تن ندادن حکومت به خواسته‌هایشان هشدار داد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲ آذر ۱۳۹۸|وبگاه=رادیو فردا|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/sourosh_statement_iran_protest_future/30288398.html|عنوان=عبدالکریم سروش با اشاره به اعتراضات: ممکن است مردم دست به اسلحه ببرند}}</ref> |
[[مجید محمدی]] نویسنده، در مورد زمینه اعتراضات باور دارد که این اعتراضات یا در شهرهای کوچک بوده‌اند، یا مناطق نسبتاً فقیر شهرهای بزرگ. به عنوان نمونه، در تهران بزرگ، اوج اعتراضات در مناطقی مثل رباط کریم، ملارد، شهریار، قلعه حسن‌خان، و اسلامشهر بوده‌است. اعتراضات در اهواز، اصفهان، شیراز، تبریز، و…، همه در مناطق فقیر و زیر متوسط رخ داده‌اند. همچنین او عنوان می‌کند که برای مردم این مناطق «هیچ چشم‌اندازی در باب بهتر شدن زندگی‌شان از حیث اشتغال و رفاه» وجود ندارد، بلکه با «تدوام تحریم‌ها و گسترش‌طلبی [[جمهوری اسلامی]] و فساد شایع در کشور، وضعیت آنها هر روز بدتر خواهد شد» به نظر او با توجه به زمینه اقتصادی قشرها شرکت کننده، این اعتراضات در آینده حتماً دوباره تکرار خواهد شد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=مجید محمدی|کد زبان=fa|تاریخ=۲ آذر ۱۳۹۸|وبگاه=ایندپندنت فارسی|نشانی=https://www.independentpersian.com/node/30141/دیدگاه/آیا-اعتراضات-آبان-۹۸-تکرار-خواهد-شد؟|عنوان=آیا اعتراضات آبان ۹۸ تکرار خواهد شد؟}}</ref> همچنین [[عبدالکریم سروش]] متفکر و پژوهشگر دینی در یک سخنرانی نسبت به افزایش خشونت در سوی معترضان و حتی دست بردن گروهی از مردم به «اسلحه» در صورت تن ندادن حکومت به خواسته‌هایشان هشدار داد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲ آذر ۱۳۹۸|وبگاه=رادیو فردا|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/sourosh_statement_iran_protest_future/30288398.html|عنوان=عبدالکریم سروش با اشاره به اعتراضات: ممکن است مردم دست به اسلحه ببرند}}</ref> |
||
==== |
==== تأثیر ناکامی سیاسی اصلاح‌طلبان ==== |
||
از اواخر [[جنبش سبز ایران]] که جنبش‌های اجتماعی نوظهور در ایران به سمت مطالبه تغییرات ساختاری حرکت کرد، بر باور منتقدان جریان‌های اصلاح‌طلب از تحولات سیاسی عقب افتادند. در سال ۱۳۸۸ و در جنبشی که برای اعتراض به نتایج انتخابات به وجود آمد، تصور می‌شد که بخش‌هایی از اصلاح‌طلبان قادر به همراهی با آن خواهند بود، اما در نهایت آنها تمایلی به گسترش جنبش و رویارویی با هسته سخت قدرت از طریق خیابان را نداشتند. شکست [[جنبش سبز ایران]] منجر به ناامیدی معترضان از پیگیری مطالباتشان در چارچوب امکانات جمهوری اسلامی شد. بازگشت دوباره اصلاح‌طلبان به انتخابات و کوشش برای «بازسازی سیاست‌ورزی انتخاباتی» به جای «وفاداری به جنبش خیابانی» نشانه‌ای از این ناتوانی تصور شد. پس از [[تظاهرات ۱۳۹۶ ایران|اعتراضات ۱۳۹۶]] که به مرور طبقات «فرودست» و «تهی‌دست» هم به حرکت‌های اعتراضی پیوستند، ناتوانی اصلاح‌طلبان در همراهی با اعتراضات از نگاه ناظران، نقطه عطفی در ریزش پایگاه اجتماعی آنان |
از اواخر [[جنبش سبز ایران]] که جنبش‌های اجتماعی نوظهور در ایران به سمت مطالبه تغییرات ساختاری حرکت کرد، بر باور منتقدان جریان‌های اصلاح‌طلب از تحولات سیاسی عقب افتادند. در سال ۱۳۸۸ و در جنبشی که برای اعتراض به نتایج انتخابات به وجود آمد، تصور می‌شد که بخش‌هایی از اصلاح‌طلبان قادر به همراهی با آن خواهند بود، اما در نهایت آنها تمایلی به گسترش جنبش و رویارویی با هسته سخت قدرت از طریق خیابان را نداشتند. شکست [[جنبش سبز ایران]] منجر به ناامیدی معترضان از پیگیری مطالباتشان در چارچوب امکانات جمهوری اسلامی شد. بازگشت دوباره اصلاح‌طلبان به انتخابات و کوشش برای «بازسازی سیاست‌ورزی انتخاباتی» به جای «وفاداری به جنبش خیابانی» نشانه‌ای از این ناتوانی تصور شد. پس از [[تظاهرات ۱۳۹۶ ایران|اعتراضات ۱۳۹۶]] که به مرور طبقات «فرودست» و «تهی‌دست» هم به حرکت‌های اعتراضی پیوستند، ناتوانی اصلاح‌طلبان در همراهی با اعتراضات از نگاه ناظران، نقطه عطفی در ریزش پایگاه اجتماعی آنان شد؛ و وقتی که اولین‌بار گروهی از دانشجویان [[دانشگاه تهران]] شعار «اصلاح طلب، اصولگرا دیگه تمومه ماجرا» سر دادند و همه جریان‌های سیاسی درون حکومت را به یک اندازه نامشروع قلمداد کردند، که منتقدان آن را نشانه‌ای از ریزش پایگاه اجتماعی اصلاح‌طلبان در میان طبقات متوسط قلمداد کردند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۴ نوامبر ۲۰۱۹|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=https://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-50536570|عنوان=اعتراض‌ها در ایران؛ 'پایان اخلاقی اصلاح‌طلبان'}}</ref> [[مصطفی تاج‌زاده]] در دی ماه ۱۳۹۶ به نقل از [[محمد خاتمی]] گفت «من اگر «تکرار» هم کنم، دیگر مردم رأی نمی‌دهند.»<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۸|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-48320238|عنوان='خاتمی می‌گوید من اگر "تکرار" هم کنم، دیگر مردم رأی نمی‌دهند'}}</ref> |
||
====تاثیر برخورد پلیس در به خشونت کشیدن اعتراضات==== |
==== تاثیر برخورد پلیس در به خشونت کشیدن اعتراضات ==== |
||
براساس گزارش |
براساس گزارش سازمان [[عفو بین‌الملل]] «حکومت ایران عامدانه و مرگبار از سلاح گرم استفاده کرده و به‌طور نامتناسبی به زور متوسل شد.» در بسیاری از ویدیوهای منتشر شده از اعتراضات، مأموران پلیس مستقیم به جمعیت تیراندازی می‌کنند. همچنین در تصاویر، شماری از کشته‌شدگان از ناحیه سر مورد اصابت گلوله قرار گرفته‌اند. براساس قوانین بین‌المللی حتی اگر ادعای دولت ایران مبنی بر آسیب زدن به اموال عمومی درست باشد، استفاده از سلاح تنها در «شرایط دفاع مشروع و محافظت از افراد در مقابل خطر فوری مرگ یا جراحت خطرناک» موجه است و نه پرتاب سنگ، تخریب اموال عمومی و آتش زدن ساختمان‌های دولتی. این در حالی است که نهادهای ناظر و شاهدان عینی تأیید می‌کنند که حکومت ایران از گلوله جنگی علیه معترضان استفاده کرده‌است؛ و اعتراضات را به خشونت کشیده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۴ نوامبر ۲۰۱۹|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-50537710|عنوان=اعتراض‌های ایران؛ چه کسی مسئول خشونت‌هاست؟}}</ref> |
||
=== تأثیر افزایش قیمت بنزین === |
=== تأثیر افزایش قیمت بنزین === |
||
| خط ۲۱۴: | خط ۲۱۴: | ||
* نت‌بلاکس میزان دسترسی به اینترنت را با ضریب ۱۵ درصد گزارش کرد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۳۹۸-۰۹-۰۱|وبگاه=|نشانی=https://digiato.com/article/2019/11/22/محدودیت‌زدایی-از-اینترنت-کشور-آغاز-شد/|عنوان=آمار بروز نت بلاکس}}</ref> |
* نت‌بلاکس میزان دسترسی به اینترنت را با ضریب ۱۵ درصد گزارش کرد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۳۹۸-۰۹-۰۱|وبگاه=|نشانی=https://digiato.com/article/2019/11/22/محدودیت‌زدایی-از-اینترنت-کشور-آغاز-شد/|عنوان=آمار بروز نت بلاکس}}</ref> |
||
==روش‌های اعتراض و سرکوب== |
== روش‌های اعتراض و سرکوب == |
||
[[پرونده:2019 Iranian fuel protests Day 1 by Fars News (11).jpg|بندانگشتی|اعتراض به گرانی بنزین با توقف خودروها در خیابان، تهران، ۲۴ آبان ۱۳۹۸.]] |
[[پرونده:2019 Iranian fuel protests Day 1 by Fars News (11).jpg|بندانگشتی|اعتراض به گرانی بنزین با توقف خودروها در خیابان، تهران، ۲۴ آبان ۱۳۹۸.]] |
||
===توقف خودروها=== |
=== توقف خودروها === |
||
در تاریخ ۲۵ ِآبان در گزارشها و تصاویری که از این اعتراض‌ها منتشر شد، نشان می‌داد که در برخی خیابان‌ها در شهرهای مختلف مردم خودروهای خود را به نشانه اعتراض خاموش کرده‌اند. با این حال [[محمدرضا مهماندار]]، رئیس [[پلیس راهنمایی و رانندگی]] تهران بزرگ با اشاره به بارش برف در تهران که از بامداد ۲۵ آبان آغاز شده بود، گفت که از آنجایی که بسیاری از مسیرها برف‌روبی و شن و نمک‌پاشی نشده‌اند، خودروها امکان حرکت ندارند. اما تصاویر منتشر شده از اعتراضات نشان می‌داد که معترضان در شهرهای شیراز و مشهد ماشین‌های خود را در شب اعتراضات در خیابان‌ها خاموش کرده‌اند و همچنین رانندگان به‌طور عمدی به سرعت پایین و ترمزهای مکرر حرکت می‌کردند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۵ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=ایندپندنت فارسی|نشانی=https://www.independentpersian.com/node/29096/سیاسی-و-اجتماعی/چه-عاملی-خیابان‌های-تهران-را-قفل-کرده،-بنزین-یا-برف؟|عنوان=چه عاملی خیابان‌های تهران را قفل کرده، بنزین یا برف؟}}</ref> |
در تاریخ ۲۵ ِآبان در گزارشها و تصاویری که از این اعتراض‌ها منتشر شد، نشان می‌داد که در برخی خیابان‌ها در شهرهای مختلف مردم خودروهای خود را به نشانه اعتراض خاموش کرده‌اند. با این حال [[محمدرضا مهماندار]]، رئیس [[پلیس راهنمایی و رانندگی]] تهران بزرگ با اشاره به بارش برف در تهران که از بامداد ۲۵ آبان آغاز شده بود، گفت که از آنجایی که بسیاری از مسیرها برف‌روبی و شن و نمک‌پاشی نشده‌اند، خودروها امکان حرکت ندارند. اما تصاویر منتشر شده از اعتراضات نشان می‌داد که معترضان در شهرهای شیراز و مشهد ماشین‌های خود را در شب اعتراضات در خیابان‌ها خاموش کرده‌اند و همچنین رانندگان به‌طور عمدی به سرعت پایین و ترمزهای مکرر حرکت می‌کردند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۵ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=ایندپندنت فارسی|نشانی=https://www.independentpersian.com/node/29096/سیاسی-و-اجتماعی/چه-عاملی-خیابان‌های-تهران-را-قفل-کرده،-بنزین-یا-برف؟|عنوان=چه عاملی خیابان‌های تهران را قفل کرده، بنزین یا برف؟}}</ref> |
||
===اعتصابات=== |
=== اعتصابات === |
||
در پی اعتصابات گسترده در ایران، [[بازار تهران]] شاهد اعتصابات گسترده و همچنین فضای به شدت امنیتی بود، در تصاویری که در روز یکشنبه ۲۶ آبان انتشار یافت، نشان می‌داد که بخش‌هایی از مغازه‌ها در بازار تهران تعطیل است و نیروهای ضد شورش در آن مناطق مستقر شده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۶ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=صدای آمریکا|نشانی=https://ir.voanews.com/a/iran-protest-gas-price/5169486.html|عنوان=اعتصاب بازاریان و فضای امنیتی در بازار تهران؛ ادامه اعتراضات مردمی در سراسر کشور|accessdate=۲۱ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191118220755/https://ir.voanews.com/a/iran-protest-gas-price/5169486.html|archivedate=۱۸ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> |
در پی اعتصابات گسترده در ایران، [[بازار تهران]] شاهد اعتصابات گسترده و همچنین فضای به شدت امنیتی بود، در تصاویری که در روز یکشنبه ۲۶ آبان انتشار یافت، نشان می‌داد که بخش‌هایی از مغازه‌ها در بازار تهران تعطیل است و نیروهای ضد شورش در آن مناطق مستقر شده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۶ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=صدای آمریکا|نشانی=https://ir.voanews.com/a/iran-protest-gas-price/5169486.html|عنوان=اعتصاب بازاریان و فضای امنیتی در بازار تهران؛ ادامه اعتراضات مردمی در سراسر کشور|accessdate=۲۱ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191118220755/https://ir.voanews.com/a/iran-protest-gas-price/5169486.html|archivedate=۱۸ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> |
||
===راهپیمایی و بستن خیابان‌ها=== |
=== راهپیمایی و بستن خیابان‌ها === |
||
در فیلم‌هایی که از اعتراض‌ها منتشر شده، معترضان با راهپیمایی در خیابان‌ها و مسدود کردن حرکت خودروها در حال شعار دادن هستند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۵ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=رادیو فردا|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/30275593.html|عنوان=راهپیمایی اعتراضی در ارتباط با افزایش بهای بنزین / شیراز ۲۵ آبان ۹۸|accessdate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191117194300/https://www.radiofarda.com/a/30275593.html|archivedate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۵ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=رادیو فردا|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/30275596.html|عنوان=اعتراض‌های مردمی در ارتباط با افزایش بهای بنزین/ شیراز ۲۵ آبان ۹۸|accessdate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191117194301/https://www.radiofarda.com/a/30275596.html|archivedate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> در مقابل نیروی انتظامی اقدام به متفرق کردن معترضان کرده‌است و فیلم‌هایی از شلیک مستقیم گلوله و گاز اشک آور مأموران به تظاهرات کنندگان منشر شده‌است و مأموران اقدام به بازداشت تظاهرات کنندگان کرده‌اند. در برخی از شهرها از جمله اصفهان نیز معترضان با الهام گرفتن از روشی اعتراضی در لبنان، اقدام به بستن و کشیدن قلیان در خیابان کرده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۶ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=رادیو فردا|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iran-fuel-hike-protests-ongoing/30275200.html|عنوان=ادامه اعتراض‌ها به افزایش قیمت بنزین|accessdate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191117135101/https://www.radiofarda.com/a/iran-fuel-hike-protests-ongoing/30275200.html|archivedate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> |
در فیلم‌هایی که از اعتراض‌ها منتشر شده، معترضان با راهپیمایی در خیابان‌ها و مسدود کردن حرکت خودروها در حال شعار دادن هستند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۵ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=رادیو فردا|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/30275593.html|عنوان=راهپیمایی اعتراضی در ارتباط با افزایش بهای بنزین / شیراز ۲۵ آبان ۹۸|accessdate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191117194300/https://www.radiofarda.com/a/30275593.html|archivedate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۵ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=رادیو فردا|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/30275596.html|عنوان=اعتراض‌های مردمی در ارتباط با افزایش بهای بنزین/ شیراز ۲۵ آبان ۹۸|accessdate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191117194301/https://www.radiofarda.com/a/30275596.html|archivedate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> در مقابل نیروی انتظامی اقدام به متفرق کردن معترضان کرده‌است و فیلم‌هایی از شلیک مستقیم گلوله و گاز اشک آور مأموران به تظاهرات کنندگان منشر شده‌است و مأموران اقدام به بازداشت تظاهرات کنندگان کرده‌اند. در برخی از شهرها از جمله اصفهان نیز معترضان با الهام گرفتن از روشی اعتراضی در لبنان، اقدام به بستن و کشیدن قلیان در خیابان کرده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۶ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=رادیو فردا|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/iran-fuel-hike-protests-ongoing/30275200.html|عنوان=ادامه اعتراض‌ها به افزایش قیمت بنزین|accessdate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191117135101/https://www.radiofarda.com/a/iran-fuel-hike-protests-ongoing/30275200.html|archivedate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> |
||
===تجمع دانشجویان=== |
=== تجمع دانشجویان === |
||
در ادامه اعتراضات سراسری، دانشجویان [[دانشگاه‌های تهران]]، تبریز، بابل و ارومیه تجمعات اعتراضی بر پا کردند. همچنین شوراهای صنفی دانشجویان کشور اعلام کرد در تاریخ ۲۷ آبان دانشجویان [[دانشگاه تهران]] دست به تجمعی در اعتراض به «سه برابر نرخ بنزین»، «وضعیت فاجعه بار معیشتی» و «سرکوب‌های سنگین» زدند که چندین آمبولانس حاوی نیروهای [[لباس شخصی]] وارد دانشگاه شدند و تعدادی از دانشجویان را دستگیر و داخل آمبولانس کردند و آنها را به زندان‌های فشافویه و اوین انتقال دادند. منابع تعداد دانشجویان بازداشتی را بین ۴۰ تا ۵۰ دانشجو عنوان می‌کنند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۳۰ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=صدای آمریکا|نشانی=https://ir.voanews.com/a/iran-human-rights/5175162.html|عنوان=سرکوب گسترده دانشجویان در ایران؛ لباس شخصی‌ها با «آمبولانس» حدود۵۰ دانشجو را در دانشگاه تهران دستگیر کردند}}</ref> |
در ادامه اعتراضات سراسری، دانشجویان [[دانشگاه‌های تهران]]، تبریز، بابل و ارومیه تجمعات اعتراضی بر پا کردند. همچنین شوراهای صنفی دانشجویان کشور اعلام کرد در تاریخ ۲۷ آبان دانشجویان [[دانشگاه تهران]] دست به تجمعی در اعتراض به «سه برابر نرخ بنزین»، «وضعیت فاجعه بار معیشتی» و «سرکوب‌های سنگین» زدند که چندین آمبولانس حاوی نیروهای [[لباس شخصی]] وارد دانشگاه شدند و تعدادی از دانشجویان را دستگیر و داخل آمبولانس کردند و آنها را به زندان‌های فشافویه و اوین انتقال دادند. منابع تعداد دانشجویان بازداشتی را بین ۴۰ تا ۵۰ دانشجو عنوان می‌کنند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۳۰ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=صدای آمریکا|نشانی=https://ir.voanews.com/a/iran-human-rights/5175162.html|عنوان=سرکوب گسترده دانشجویان در ایران؛ لباس شخصی‌ها با «آمبولانس» حدود۵۰ دانشجو را در دانشگاه تهران دستگیر کردند}}</ref> |
||
===اعتراضات در توییتر=== |
=== اعتراضات در توییتر === |
||
چندین هشتگ در اعتراض به سرکوب اعتراضات در ایران و همچنین قطع اینترنت در توییتر همه‌گیر شد که به رویدادی جهانی به ویژه در روز ۲۸ آبان ماه تبدیل شدند. در این میان هشتگ‌هایی با دیکته اشتباه یا کسره هم مورد استفاده قرار گرفت که تغییر نوشتاری کوچک آن باعث تفاوت آن با هشتگ اصلی می‌شد که بر باور عده‌ای این هشتگ‌ها از طرف طرفداران حکومت و در جهت جلوگیری از ترند شدن هشتگ‌های اصلی صورت گرفته‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۹ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-50493398|عنوان=اعتراضات ایران؛ کاربران در خارج صدای خاموش شده معترضان شدند|accessdate=۲۰ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191123140005/https://www.bbc.com/persian/iran-50493398|archivedate=۲۳ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> |
چندین هشتگ در اعتراض به سرکوب اعتراضات در ایران و همچنین قطع اینترنت در توییتر همه‌گیر شد که به رویدادی جهانی به ویژه در روز ۲۸ آبان ماه تبدیل شدند. در این میان هشتگ‌هایی با دیکته اشتباه یا کسره هم مورد استفاده قرار گرفت که تغییر نوشتاری کوچک آن باعث تفاوت آن با هشتگ اصلی می‌شد که بر باور عده‌ای این هشتگ‌ها از طرف طرفداران حکومت و در جهت جلوگیری از ترند شدن هشتگ‌های اصلی صورت گرفته‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۹ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-50493398|عنوان=اعتراضات ایران؛ کاربران در خارج صدای خاموش شده معترضان شدند|accessdate=۲۰ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191123140005/https://www.bbc.com/persian/iran-50493398|archivedate=۲۳ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> |
||
===تخریب زیرساخت خدمات شهری=== |
=== تخریب زیرساخت خدمات شهری === |
||
[[پرونده:2019 Iranian fuel protests Fars News (19).jpg|بندانگشتی|بانک تخریب شده، ۱۸ نوامبر ۲۰۱۹.]] |
[[پرونده:2019 Iranian fuel protests Fars News (19).jpg|بندانگشتی|بانک تخریب شده، ۱۸ نوامبر ۲۰۱۹.]] |
||
جمعیت معترض در مناطق مختلف شهری ساختمان‌ها، بانک‌ها و مغازه‌های فراوانی را به آتش کشیدند<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۷ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=ایرنا|نشانی=http://www.irna.ir/news/83559174|عنوان=مرور اعتراضات به افزایش نرخ بنزین در سراسر کشور}}</ref> و جریان عادی [[کسب و کار]] و آمد و شد مختل گشت. در برخی مناطق شهری در [[شیراز]] شبکه [[حمل و نقل]] شهری کلا تخریب و فروشگاه‌ها غارت شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Iran Declares Protests Are Over, but the Evidence Suggests Otherwise|نشانی=https://www.nytimes.com/2019/11/21/world/middleeast/iran-protests-internet.html?searchResultPosition=5|وبگاه=.nytimes.com|تاریخ=2019-11-21|بازبینی=2019-11-23|کد زبان=en|نویسنده=Farnaz Fassihi and Rick Gladstone}}</ref> امید منتظری عنوان می‌کند که ده سال پیش در اعتراضاتی که با تشکیک دربارهٔ نتایج [[انتخابات ریاست جمهوری]] سال ۱۳۸۸ آغاز شد، شماری از فعالان سیاسی به دنبال الگوبرداری از جنبش‌های [[عدم خشونت]] در [[اروپای شرقی]] بودند. اما در تازه‌ترین دور اعتراض‌ها در ایران «پرهیز از خشونت» بحث روز نیست و اعتقاد دارد از سال ۱۳۸۸جریان اعتراضات تغییر کرده و ناراضیان اعتمادی به هیچ‌یک از جریان‌های درون حکومت ندارند و آن را پایان استراتژی «عدم خشونت» می‌داند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=امید منتظری|کد زبان=fa|تاریخ=۲۶ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-50452217|عنوان=اعتراض‌های ایران؛ 'شمشیری که از رو بسته شد'|accessdate=۲۳ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191118001313/https://www.bbc.com/persian/iran-50452217|archivedate=۱۸ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> |
جمعیت معترض در مناطق مختلف شهری ساختمان‌ها، بانک‌ها و مغازه‌های فراوانی را به آتش کشیدند<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۷ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=ایرنا|نشانی=http://www.irna.ir/news/83559174|عنوان=مرور اعتراضات به افزایش نرخ بنزین در سراسر کشور}}</ref> و جریان عادی [[کسب و کار]] و آمد و شد مختل گشت. در برخی مناطق شهری در [[شیراز]] شبکه [[حمل و نقل]] شهری کلا تخریب و فروشگاه‌ها غارت شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=Iran Declares Protests Are Over, but the Evidence Suggests Otherwise|نشانی=https://www.nytimes.com/2019/11/21/world/middleeast/iran-protests-internet.html?searchResultPosition=5|وبگاه=.nytimes.com|تاریخ=2019-11-21|بازبینی=2019-11-23|کد زبان=en|نویسنده=Farnaz Fassihi and Rick Gladstone}}</ref> امید منتظری عنوان می‌کند که ده سال پیش در اعتراضاتی که با تشکیک دربارهٔ نتایج [[انتخابات ریاست جمهوری]] سال ۱۳۸۸ آغاز شد، شماری از فعالان سیاسی به دنبال الگوبرداری از جنبش‌های [[عدم خشونت]] در [[اروپای شرقی]] بودند. اما در تازه‌ترین دور اعتراض‌ها در ایران «پرهیز از خشونت» بحث روز نیست و اعتقاد دارد از سال ۱۳۸۸جریان اعتراضات تغییر کرده و ناراضیان اعتمادی به هیچ‌یک از جریان‌های درون حکومت ندارند و آن را پایان استراتژی «عدم خشونت» می‌داند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=امید منتظری|کد زبان=fa|تاریخ=۲۶ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=https://www.bbc.com/persian/iran-50452217|عنوان=اعتراض‌های ایران؛ 'شمشیری که از رو بسته شد'|accessdate=۲۳ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191118001313/https://www.bbc.com/persian/iran-50452217|archivedate=۱۸ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> |
||
===حمله به حوزه‌های علمیه و دفترهای امامان جمعه=== |
=== حمله به حوزه‌های علمیه و دفترهای امامان جمعه === |
||
در مدت اعتراض‌ها چندین حوزه علمیه، دفتر و بیت مربوط به امامان جمعه و نمایندگان ولی‌فقیه مورد حمله واقع شد. بنابر گزارش‌های رسمی، [[مدرسه علمیه]] زنان کوثر کرج،<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://fararu.com/fa/news/418446/تصاویر-آتش-زدن-مدرسه-علمیه-خواهران-در-فردیس-کرج|وبگاه=fararu.com|بازبینی=2019-11-23}}</ref> المهدی اهواز،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=عشایر و روحانیون خوزستانی تجمع می‌کنند|نشانی=http://www.hawzahnews.com/news/872525/عشایر-و-روحانیون-خوزستانی-تجمع-می-کنند|وبگاه=خبرگزاری حوزه|تاریخ=2019-11-19|بازبینی=2019-11-23|کد زبان=fa}}</ref> زینبیه اصفهان،<ref>{{Citation|title=: حوزه علمیه زینبیه اصفهان به آتش کشیده شد. 25 آبان|url=https://www.youtube.com/watch?v=RuHbHnbEIaQ|accessdate=2019-11-23|language=fa-IR}}</ref> خاتم‌الانبیا شیراز،<ref name=":14">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=انتخاب|نشانی=https://www.irna.ir/news/83561576/چهار-مدرسه-علمیه-فارس-در-ناآرامی-ها-آسیب-دیدند|عنوان=چهار مدرسه علمیه فارس در ناآرامیها آسیب دیدند}}</ref> سفیران هدایت شیراز،<ref name=":14"/> امام حسن شهر گویم،<ref name=":14"/> حوزه علمیه شهرستان کازرون،<ref name=":14"/> مصلی و دفتر امام جمعهٔ شهر قدس،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=خبرگزاری فارس - همه اتفاقات دیشب{{!}} مردم رفتند؛ اشرار و ضدانقلاب ماندند|نشانی=https://www.farsnews.com/news/13980827000497/همه-اتفاقات-دیشب%7C-مردم-رفتند-اشرار-و-ضدانقلاب-ماندند|وبگاه=خبرگزاری فارس|تاریخ=2019-11-18|بازبینی=2019-11-23}}</ref> دفتر امام جمعهٔ شهر صدرا،<ref name=":15">{{یادکرد وب|عنوان=حمله به دستکم ۹ حوزه علمیه و دفتر امام جمعه در جریان اعتراضات به افزایش قیمت بنزین|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/ttack-on-kazeroon-seminary/30278787.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2019-11-23|کد زبان=fa}}</ref> دفتر و بیت [[نمایندهٔ ولی فقیه]] در یزد<ref>{{یادکرد وب|عنوان=حمله افراد مسلح به بیت و دفتر امام جمعه یزد/اشرار دستگیر شدند|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/4775364/حمله-افراد-مسلح-به-بیت-و-دفتر-امام-جمعه-یزد-اشرار-دستگیر-شدند|وبگاه=خبرگزاری مهر {{!}} اخبار ایران و جهان {{!}} Mehr News Agency|تاریخ=2019-11-18|بازبینی=2019-11-23|کد زبان=fa}}</ref> و امام جمعه بندر امام<ref>{{یادکرد وب|عنوان=روایت یک خبرگزاری اصولگرا از اعتراضات بنزینی؛ گسترش خشونت‌ها، حمله به حوزه علمیه و پایگاه‌های بسیج و افزایش شمار کشته‌شدگان|نشانی=http://aftabnews.ir/fa/news/622167|وبگاه=fa|تاریخ=۱۳۹۸/۰۸/۲۷–۱۳:۵۵|بازبینی=2019-11-23|کد زبان=fa|نام=اخبار روز ایران و جهان {{!}} آفتاب|نام خانوادگی=نیوز}}</ref> مورد حمله قرار گرفتند و برخی از این مکان‌ها توسط معترضان به آتش کشیده‌شدند.<ref name=":15"/> |
در مدت اعتراض‌ها چندین حوزه علمیه، دفتر و بیت مربوط به امامان جمعه و نمایندگان ولی‌فقیه مورد حمله واقع شد. بنابر گزارش‌های رسمی، [[مدرسه علمیه]] زنان کوثر کرج،<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://fararu.com/fa/news/418446/تصاویر-آتش-زدن-مدرسه-علمیه-خواهران-در-فردیس-کرج|وبگاه=fararu.com|بازبینی=2019-11-23}}</ref> المهدی اهواز،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=عشایر و روحانیون خوزستانی تجمع می‌کنند|نشانی=http://www.hawzahnews.com/news/872525/عشایر-و-روحانیون-خوزستانی-تجمع-می-کنند|وبگاه=خبرگزاری حوزه|تاریخ=2019-11-19|بازبینی=2019-11-23|کد زبان=fa}}</ref> زینبیه اصفهان،<ref>{{Citation|title=: حوزه علمیه زینبیه اصفهان به آتش کشیده شد. 25 آبان|url=https://www.youtube.com/watch?v=RuHbHnbEIaQ|accessdate=2019-11-23|language=fa-IR}}</ref> خاتم‌الانبیا شیراز،<ref name=":14">{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=انتخاب|نشانی=https://www.irna.ir/news/83561576/چهار-مدرسه-علمیه-فارس-در-ناآرامی-ها-آسیب-دیدند|عنوان=چهار مدرسه علمیه فارس در ناآرامیها آسیب دیدند}}</ref> سفیران هدایت شیراز،<ref name=":14"/> امام حسن شهر گویم،<ref name=":14"/> حوزه علمیه شهرستان کازرون،<ref name=":14"/> مصلی و دفتر امام جمعهٔ شهر قدس،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=خبرگزاری فارس - همه اتفاقات دیشب{{!}} مردم رفتند؛ اشرار و ضدانقلاب ماندند|نشانی=https://www.farsnews.com/news/13980827000497/همه-اتفاقات-دیشب%7C-مردم-رفتند-اشرار-و-ضدانقلاب-ماندند|وبگاه=خبرگزاری فارس|تاریخ=2019-11-18|بازبینی=2019-11-23}}</ref> دفتر امام جمعهٔ شهر صدرا،<ref name=":15">{{یادکرد وب|عنوان=حمله به دستکم ۹ حوزه علمیه و دفتر امام جمعه در جریان اعتراضات به افزایش قیمت بنزین|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/ttack-on-kazeroon-seminary/30278787.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2019-11-23|کد زبان=fa}}</ref> دفتر و بیت [[نمایندهٔ ولی فقیه]] در یزد<ref>{{یادکرد وب|عنوان=حمله افراد مسلح به بیت و دفتر امام جمعه یزد/اشرار دستگیر شدند|نشانی=https://www.mehrnews.com/news/4775364/حمله-افراد-مسلح-به-بیت-و-دفتر-امام-جمعه-یزد-اشرار-دستگیر-شدند|وبگاه=خبرگزاری مهر {{!}} اخبار ایران و جهان {{!}} Mehr News Agency|تاریخ=2019-11-18|بازبینی=2019-11-23|کد زبان=fa}}</ref> و امام جمعه بندر امام<ref>{{یادکرد وب|عنوان=روایت یک خبرگزاری اصولگرا از اعتراضات بنزینی؛ گسترش خشونت‌ها، حمله به حوزه علمیه و پایگاه‌های بسیج و افزایش شمار کشته‌شدگان|نشانی=http://aftabnews.ir/fa/news/622167|وبگاه=fa|تاریخ=۱۳۹۸/۰۸/۲۷–۱۳:۵۵|بازبینی=2019-11-23|کد زبان=fa|نام=اخبار روز ایران و جهان {{!}} آفتاب|نام خانوادگی=نیوز}}</ref> مورد حمله قرار گرفتند و برخی از این مکان‌ها توسط معترضان به آتش کشیده‌شدند.<ref name=":15"/> |
||
===شلیک مستقیم به معترضان=== |
=== شلیک مستقیم به معترضان === |
||
گزارشها و فیلم‌های ضبط شده نشان می‌دهد در برخی از شهرها از جمله شیراز، شهریار، کرمانشاه و جوانرود پلیس و نیروهای امنیتی به سوی معترضان شلیک شدید و مستقیم می‌کند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۷ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=ایران اینترنشنال|نشانی=https://iranintl.com/ايران/پیام‌های-مردمی-به-ایران-اینترنشنال-از-جو-امنیتی-تا-شلیک-مستقیم-به-معترضان|عنوان=پیام‌های مردمی به ایران اینترنشنال: از جو امنیتی تا شلیک مستقیم به معترضان}}</ref><ref>{{Citation|title=جوانرود کرمانشاه- شلیک مستقیم از بالای ساختمان دادگستری به مردم اعتراضی|url=https://www.youtube.com/watch?v=HXWjCYzG3Gg|accessdate=2019-11-23|language=fa-IR}}</ref><ref>{{Citation|title=ارسالی شما - مأموران پلیس در حال فرار به سمت معترضان در شهریار با گلوله جنگی تیراندازی مستقیم کردند|url=https://www.youtube.com/watch?v=FRYr6I4n1w0|accessdate=2019-11-23|language=fa-IR}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=کرمانشاه؛ فیلم نشانه‌روی و تیراندازی مستقیم با گلوله‌های جنگی به سمت تظاهرکنندگان توسط ماموران|نشانی=https://irankargar.com/کرمانشاه-؛-فیلم-تیراندازی-مستقیم-با-گل/|وبگاه=ایران کارگر|تاریخ=2019-11-19|بازبینی=2019-11-23|کد زبان=fa-IR}}</ref><ref>{{Citation|title=تیراندازی مستقیم مأموران نیروی انتظامی به مردم معترض|url=https://www.youtube.com/watch?v=6qWloLZZwTI|accessdate=2019-11-23|language=fa-IR}}</ref><ref>{{Citation|title=تیراندازی مستقیم در کرمانشاه|url=https://www.youtube.com/watch?v=z8yzFIuRQjY|accessdate=2019-11-23|language=fa-IR}}</ref> همچنین در فیلم‌هایی که در [[شبکه‌های اجتماعی]] از کرج و جوانرود منتشر می‌شد نشان داده می‌شد که مأموران با گلوله‌های جنگی از بالای ساختمان مردم را مورد هدف قرار می‌دهند و در فیلمی دیگر نیروهای پلیس در حالی که در حال فرار از معترضان بودند به سمت آنان گلوله شلیک می‌کردند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲ آذر ۱۳۹۸|وبگاه=صدای آمریکا|نشانی=https://ir.voanews.com/a/iran-protest-amnesty-international/5178256.html|عنوان=عفو بین‌الملل از افزایش شمار کشته‌های اعتراضات ایران به حداقل ۱۱۵ نفر خبر داد؛ «شمار واقعی جان‌باختگان بسیار بیشتر است»}}</ref> |
گزارشها و فیلم‌های ضبط شده نشان می‌دهد در برخی از شهرها از جمله شیراز، شهریار، کرمانشاه و جوانرود پلیس و نیروهای امنیتی به سوی معترضان شلیک شدید و مستقیم می‌کند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۷ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=ایران اینترنشنال|نشانی=https://iranintl.com/ايران/پیام‌های-مردمی-به-ایران-اینترنشنال-از-جو-امنیتی-تا-شلیک-مستقیم-به-معترضان|عنوان=پیام‌های مردمی به ایران اینترنشنال: از جو امنیتی تا شلیک مستقیم به معترضان}}</ref><ref>{{Citation|title=جوانرود کرمانشاه- شلیک مستقیم از بالای ساختمان دادگستری به مردم اعتراضی|url=https://www.youtube.com/watch?v=HXWjCYzG3Gg|accessdate=2019-11-23|language=fa-IR}}</ref><ref>{{Citation|title=ارسالی شما - مأموران پلیس در حال فرار به سمت معترضان در شهریار با گلوله جنگی تیراندازی مستقیم کردند|url=https://www.youtube.com/watch?v=FRYr6I4n1w0|accessdate=2019-11-23|language=fa-IR}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=کرمانشاه؛ فیلم نشانه‌روی و تیراندازی مستقیم با گلوله‌های جنگی به سمت تظاهرکنندگان توسط ماموران|نشانی=https://irankargar.com/کرمانشاه-؛-فیلم-تیراندازی-مستقیم-با-گل/|وبگاه=ایران کارگر|تاریخ=2019-11-19|بازبینی=2019-11-23|کد زبان=fa-IR}}</ref><ref>{{Citation|title=تیراندازی مستقیم مأموران نیروی انتظامی به مردم معترض|url=https://www.youtube.com/watch?v=6qWloLZZwTI|accessdate=2019-11-23|language=fa-IR}}</ref><ref>{{Citation|title=تیراندازی مستقیم در کرمانشاه|url=https://www.youtube.com/watch?v=z8yzFIuRQjY|accessdate=2019-11-23|language=fa-IR}}</ref> همچنین در فیلم‌هایی که در [[شبکه‌های اجتماعی]] از کرج و جوانرود منتشر می‌شد نشان داده می‌شد که مأموران با گلوله‌های جنگی از بالای ساختمان مردم را مورد هدف قرار می‌دهند و در فیلمی دیگر نیروهای پلیس در حالی که در حال فرار از معترضان بودند به سمت آنان گلوله شلیک می‌کردند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲ آذر ۱۳۹۸|وبگاه=صدای آمریکا|نشانی=https://ir.voanews.com/a/iran-protest-amnesty-international/5178256.html|عنوان=عفو بین‌الملل از افزایش شمار کشته‌های اعتراضات ایران به حداقل ۱۱۵ نفر خبر داد؛ «شمار واقعی جان‌باختگان بسیار بیشتر است»}}</ref> |
||
در فیلمی دیگر مأموران نیروی انتظامی در شهریار در حالی که در حال فرار از معترضان هستند به سمت آنان شلیک می‌کنند و معترضان با پرتاب سنگ نیروهای انتظامی را دنبال می‌کنند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۵ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=رادیو زمانه|نشانی=https://www.radiozamaneh.com/474676|عنوان=تداوم اعتراضات به گرانی بنزین، خشونت مأموران و کشته شدن دستکم چهار معترض}}</ref> |
در فیلمی دیگر مأموران نیروی انتظامی در شهریار در حالی که در حال فرار از معترضان هستند به سمت آنان شلیک می‌کنند و معترضان با پرتاب سنگ نیروهای انتظامی را دنبال می‌کنند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۵ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=رادیو زمانه|نشانی=https://www.radiozamaneh.com/474676|عنوان=تداوم اعتراضات به گرانی بنزین، خشونت مأموران و کشته شدن دستکم چهار معترض}}</ref> |
||
در شبکه‌های اجتماعی ده‌ها فیلم و ویدئو از شلیک مستقیم |
در شبکه‌های اجتماعی ده‌ها فیلم و ویدئو از شلیک مستقیم مأموران نیروی انتظامی و سپاه پاسداران به سمت مردم منتشر شده‌است ولی سپاه ادعا می‌کند که معترضان عامل تیراندازی‌ها بوده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=به رغم وجود فیلم‌های شلیک مأموران به مردم، سپاه قصد دارد تیراندازی را به گردن معترضان بیاندازد|نشانی=https://ir.voanews.com/a/iran-shooting/5179021.html|وبگاه=صدای آمریکا|بازبینی=2019-11-24|کد زبان=fa}}</ref> |
||
===دزدیدن جسد کشته‌شدگان=== |
=== دزدیدن جسد کشته‌شدگان === |
||
خانوادهٔ مهدی نکویی، دانشجوی ۲۰ سالهٔ حقوق که در شیراز هدف گلولهٔ نیروهای سپاه قرار گرفت، می‌گویند او در وضعیت وخیم جسمی به بیمارستان منتقل شده اما در حالی‌که علائم حیاتی داشته توسط نیروهای امنیتی از آنجا خارج شده و بعد از آن از او خبری ندارند.<ref name="dailymail">{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=ENOCH |نام۱=NICK |عنوان=Iranian officials are 'spiriting away' injured demonstrators from hospitals and 'stealing bodies' from morgues to hide scale of state crackdown on protests |نشانی=https://www.dailymail.co.uk/news/article-7718093/Iranian-officials-spiriting-away-injured-demonstrators-hospitals.html |وبگاه=dailymail.co.uk |ناشر=[[دیلی میل]] |تاریخ بازبینی=۲۳ نوامبر ۲۰۱۹ |تاریخ=۲۳ نوامبر ۲۰۱۹}}</ref> یکی از پرستاران تأیید کرده که نکویی پیش از آنکه از بیمارستان بیرون برده شود، به همراه چند مصدوم دیگر تحت معالجه قرار گرفته بود، اما الان کسی نمی‌داند او کجاست.<ref name="dailymail"/> آنها بر این عقیده‌اند حکومت ایران با دزدیدن جسد کشته‌شدگان قصد دارد ابعاد واقعی سرکوب معترضان را پنهان کند.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=Ensor |نام۱=Josie |عنوان=Iranian officials 'stealing bodies' from morgues to hide true scale of government crackdown |نشانی=https://www.telegraph.co.uk/news/2019/11/23/iranian-masks-spiraling-protest-death-toll-stealing-bodies-morgues/ |وبگاه=telegraph.co.uk |ناشر=[[دیلی تلگراف|The Daily Telegraph]] |تاریخ بازبینی=۲۳ نوامبر ۲۰۱۹ |تاریخ=۲۳ نوامبر ۲۰۱۹}}</ref> |
خانوادهٔ مهدی نکویی، دانشجوی ۲۰ سالهٔ حقوق که در شیراز هدف گلولهٔ نیروهای سپاه قرار گرفت، می‌گویند او در وضعیت وخیم جسمی به بیمارستان منتقل شده اما در حالی‌که علائم حیاتی داشته توسط نیروهای امنیتی از آنجا خارج شده و بعد از آن از او خبری ندارند.<ref name="dailymail">{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=ENOCH |نام۱=NICK |عنوان=Iranian officials are 'spiriting away' injured demonstrators from hospitals and 'stealing bodies' from morgues to hide scale of state crackdown on protests |نشانی=https://www.dailymail.co.uk/news/article-7718093/Iranian-officials-spiriting-away-injured-demonstrators-hospitals.html |وبگاه=dailymail.co.uk |ناشر=[[دیلی میل]] |تاریخ بازبینی=۲۳ نوامبر ۲۰۱۹ |تاریخ=۲۳ نوامبر ۲۰۱۹}}</ref> یکی از پرستاران تأیید کرده که نکویی پیش از آنکه از بیمارستان بیرون برده شود، به همراه چند مصدوم دیگر تحت معالجه قرار گرفته بود، اما الان کسی نمی‌داند او کجاست.<ref name="dailymail"/> آنها بر این عقیده‌اند حکومت ایران با دزدیدن جسد کشته‌شدگان قصد دارد ابعاد واقعی سرکوب معترضان را پنهان کند.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=Ensor |نام۱=Josie |عنوان=Iranian officials 'stealing bodies' from morgues to hide true scale of government crackdown |نشانی=https://www.telegraph.co.uk/news/2019/11/23/iranian-masks-spiraling-protest-death-toll-stealing-bodies-morgues/ |وبگاه=telegraph.co.uk |ناشر=[[دیلی تلگراف|The Daily Telegraph]] |تاریخ بازبینی=۲۳ نوامبر ۲۰۱۹ |تاریخ=۲۳ نوامبر ۲۰۱۹}}</ref> |
||
===تهدید معترضان=== |
=== تهدید معترضان === |
||
در ۲۷ آبان، [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] در بیانیه‌ای معترضان را به «برخورد قاطع» تهدید کرد و آنان را «اغتشاشگر» و «کینه‌توز» نامید و |
در ۲۷ آبان، [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] در بیانیه‌ای معترضان را به «برخورد قاطع» تهدید کرد و آنان را «اغتشاشگر» و «کینه‌توز» نامید و ادعا کرد که در اکثر شهرها و [[استان‌های ایران]] مردم «ضامن ثبات و آرامش» جامعه بوده‌اند، «به‌گونه‌ای که حتی یک گزارش ناامنی، تخریب، غارت و چپاول اموال عمومی از آن مناطق دریافت نشده‌است». با این حال استاندار تهران عنوان کرد که در بیش از ۷۰ درصد شهرهای ایران اعتراضات رخ داده‌است. همچنین [[روابط عمومی]] سپاه [[امام حسن مجتبی]] اعلام کرد که در اعتراضات ۲۵ و ۲۶ آبان ۱۵۰ نفر در استان البرز دستگیر شده‌اند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۷ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=دویچه‌وله فارسی|نشانی=https://p.dw.com/p/3TD06|عنوان=دستگیری‌های گسترده و تهدید نهادهای امنیتی در چهارمین روز اعتراضات}}</ref> |
||
[[روزنامه کیهان]] در تاریخ ۲۸ آبان با انتشار متنی |
[[روزنامه کیهان]] در تاریخ ۲۸ آبان با انتشار متنی مدعی شد که معترضان «اقرار» کرده‌اند که «در خارج از کشور آموزش دیده‌اند» و همچنین این روزنامه بیان کرد که [[حکم اعدام]] با طناب دار برای «سرگروه‌های آشوب اخیر» قطعی است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۲۸ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=ایران اینترنشنال|نشانی=https://iranintl.com/فرهنگ-و-زندگی/تهدید-معترضان-به-اعدام-با-طناب-دار|عنوان=تهدید معترضان به اعدام با طناب دار}}</ref> |
||
[[سید ابراهیم رئیسی]] رئیس [[قوه قضاییه]] و امام جمعه تهران در تاریخ ۳۰ آذر در جمع دانشجویان بسیجی |
[[سید ابراهیم رئیسی]] رئیس [[قوه قضاییه]] و امام جمعه تهران در تاریخ ۳۰ آذر در جمع دانشجویان بسیجی مدعی شد که «مجازات سختی» در انتظار کسانی است که «در جامعه اغتشاش و ناامنی ایجاد کردند و دل زن و بچه مردم را لرزاندند و به اموال مردم دست‌اندازی کردند و به اموال عمومی و مردم خسارت وارد کردند».<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۱ آذر ۱۳۹۸|وبگاه=رادیو زمانه|نشانی=https://www.radiozamaneh.com/475650|عنوان=رئیسی معترضان را به «مجازات سخت» تهدید کرد}}</ref> |
||
در میان کاربران شبکه‌های اجتماعی پیامک‌های تهدیدآمیزی دست به دست می‌شد که در آن شهروندان کرج، تهران، کرمان و خوزستان تهدید به پیگرد قانونی در صورت شرکت در اعتراضات شده بودند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۱۶ نوامبر ۲۰۱۹|وبگاه=دویچه‌وله فارسی|نشانی=https://p.dw.com/p/3TAJM|عنوان=اعتراض علیه گرانی بنزین سراسری شد}}</ref> |
|||
===اعترافات تلویزیونی=== |
=== اعترافات تلویزیونی === |
||
در تاریخ ۲۹ آبان [[تلویزیون ایران]] اقدام به پخش «اعترافات» یکی از بازداشت‌شدگان کرد که در آن به «نقش تأثیرگذار زنان و همچنین مخالفان حکومت ایران در رهبری اعتراضات» اشاره شده بود و تلویزیون ایران ادعا می‌کند که این زن که با نام «فاطمه داوند» از او یاد می‌شود بوسیله «سربازان گمنام امام زمان» در هنگام فرار در یکی از شهرهای مرزی ایران بازداشت شده‌است. اما پس از آن شاهد علوی ادعا کرد که این زن کسی است که در خیابان بوکان گلوله خورد و مجروح بازداشت شده‌است. همچنین [[مازیار ابراهیمی]]، که در «اعترافات اجباری» مسئولیت سوءقصد به جان دانشمندان هسته‌ای ایران را پذیرفت، از سرنوشت بازداشت‌شدگان روزهای اخیر اظهار نگرانی کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۳۰ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=https://www.bbc.com/persian/50502381|عنوان=پخش 'اعترافات' تلویزیونی یکی از بازداشت‌شدگان دربارهٔ اعتراضات}}</ref> |
در تاریخ ۲۹ آبان [[تلویزیون ایران]] اقدام به پخش «اعترافات» یکی از بازداشت‌شدگان کرد که در آن به «نقش تأثیرگذار زنان و همچنین مخالفان حکومت ایران در رهبری اعتراضات» اشاره شده بود و تلویزیون ایران ادعا می‌کند که این زن که با نام «فاطمه داوند» از او یاد می‌شود بوسیله «سربازان گمنام امام زمان» در هنگام فرار در یکی از شهرهای مرزی ایران بازداشت شده‌است. اما پس از آن شاهد علوی ادعا کرد که این زن کسی است که در خیابان بوکان گلوله خورد و مجروح بازداشت شده‌است. همچنین [[مازیار ابراهیمی]]، که در «اعترافات اجباری» مسئولیت سوءقصد به جان دانشمندان هسته‌ای ایران را پذیرفت، از سرنوشت بازداشت‌شدگان روزهای اخیر اظهار نگرانی کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۳۰ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=بی‌بی‌سی فارسی|نشانی=https://www.bbc.com/persian/50502381|عنوان=پخش 'اعترافات' تلویزیونی یکی از بازداشت‌شدگان دربارهٔ اعتراضات}}</ref> |
||
===سانسور و اعمال فشار بر رسانه‌ها=== |
=== سانسور و اعمال فشار بر رسانه‌ها === |
||
انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران با انتشار بیانیه‌ای سیاست‌های رسانه‌ای جمهوری اسلامی ایران را «بحران‌زا و ضد منافع ملی» اعلام کرد |
انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران با انتشار بیانیه‌ای سیاست‌های رسانه‌ای جمهوری اسلامی ایران را «بحران‌زا و ضد منافع ملی» اعلام کرد و نسبت به اعمال محدودیت بیشتر بر رسانه‌های داخلی هشدار داد. انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران در این بیانیه با انتقاد از بی‌تفاوتی رسانه‌های داخلی نسبت به وقایع در اعتراضات سراسری آبان ۹۸ نوشت: «اخبار را آن‌چنان در لابلای صفحات دفن می‌کنند که از دید مخاطب به سانسور و لاپوشانی حقیقت متهم می‌شوند.»<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۱ آذر ۱۳۹۸|وبگاه=رادیو زمانه|نشانی=https://www.radiozamaneh.com/475674|عنوان=انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران: رسانه‌های داخلی خبرهای اعتراضات را لابلای صفحات خود پنهان می‌کنند}}</ref> |
||
== گستردگی اعتراضات == |
== گستردگی اعتراضات == |
||
[[پرونده:2019-protests-in-iran.svg|جایگزین=|بندانگشتی|وضعیت شهرهایی که اعتراضات آنها در خبرگزاری‌ها بازتاب داشته{{legend|#FF8686|اعتراضات مسالمت آمیز یا بدون برخورد چشم‌گیر}}{{legend|#FF3333|اعتراضات به خشونت کشیده شده}}{{legend|#980000|در اعتراضات کشته گزارش شده}}{{legend|#d3d3d3|داده‌ای در دسترس نیست}}]] |
[[پرونده:2019-protests-in-iran.svg|جایگزین=|بندانگشتی|وضعیت شهرهایی که اعتراضات آنها در خبرگزاری‌ها بازتاب داشته{{legend|#FF8686|اعتراضات مسالمت آمیز یا بدون برخورد چشم‌گیر}}{{legend|#FF3333|اعتراضات به خشونت کشیده شده}}{{legend|#980000|در اعتراضات کشته گزارش شده}}{{legend|#d3d3d3|داده‌ای در دسترس نیست}}]] |
||
[[قاسم میرزایی نیکو]]، |
[[قاسم میرزایی نیکو]]، نماینده دماوند در مجلس، گفته‌است که اعتراض‌ها در بیش از ۵۰۰ نقطه ایران رخ داده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=fa|تاریخ=۳ آذر ۱۳۹۸|وبگاه=رادیو فردا|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/mp_iran_parliament_protest_130_people_killed/30289396.html|عنوان=نماینده مجلس: اعتراضات در ۵۰۰ نقطه رخ داد و ۱۳۰ نفر کشته شدند}}</ref> |
||
=== کشته و زخمی === |
=== کشته و زخمی === |
||
| خط ۳۸۵: | خط ۳۸۵: | ||
* [[مایک پومپئو]]، [[وزیر امور خارجه آمریکا]] در توییتی اعلام کرد که آمریکا در کنار [[مردم ایران]] است و از آنها حمایت می‌کند.<ref>{{یادکرد وب | نام خانوادگی=آمریکا | نام=صدای | عنوان=واکنش مایک پمپئو به اعتراضات دو روز اخیر مردم ایران: ایالات متحده در کنار شما است | وبگاه=صدای آمریکا | تاریخ=2019-11-16 | سال=2019 | پیوند=https://ir.voanews.com/a/us-iran/5168935.html | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2019-11-16}}</ref> |
* [[مایک پومپئو]]، [[وزیر امور خارجه آمریکا]] در توییتی اعلام کرد که آمریکا در کنار [[مردم ایران]] است و از آنها حمایت می‌کند.<ref>{{یادکرد وب | نام خانوادگی=آمریکا | نام=صدای | عنوان=واکنش مایک پمپئو به اعتراضات دو روز اخیر مردم ایران: ایالات متحده در کنار شما است | وبگاه=صدای آمریکا | تاریخ=2019-11-16 | سال=2019 | پیوند=https://ir.voanews.com/a/us-iran/5168935.html | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2019-11-16}}</ref> |
||
* شنبه ۲۵ آبان سخنگوی [[وزارت خارجه آمریکا]]، مورگن اورتگاس قطع اینترنت در ایران را محکوم کرد و گفت: «ایالات متحده در کنار مردم رنج‌دیدهٔ ایران می‌ایستد که اکنون علیه تازه‌ترین بی‌عدالتی توسط حکومت فاسد دست به اعتراض زده‌اند».<ref>{{یادکرد وب|عنوان=واکنش سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به قطع اینترنت توسط ایران: بگذارید مردم حرف‌شان را بزنند|نشانی=https://ir.voanews.com/a/us-iran-internet-/5168991.html|وبگاه=صدای آمریکا|بازبینی=2019-11-17|کد زبان=fa|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191117105548/https://ir.voanews.com/a/us-iran-internet-/5168991.html|archivedate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=آمریکا اقدام حکومت ایران در قطع اینترنت را محکوم کرد|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/us-iran-internet/30276106.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2019-11-17|کد زبان=fa|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191117111055/https://www.radiofarda.com/a/us-iran-internet/30276106.html|archivedate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> |
* شنبه ۲۵ آبان سخنگوی [[وزارت خارجه آمریکا]]، مورگن اورتگاس قطع اینترنت در ایران را محکوم کرد و گفت: «ایالات متحده در کنار مردم رنج‌دیدهٔ ایران می‌ایستد که اکنون علیه تازه‌ترین بی‌عدالتی توسط حکومت فاسد دست به اعتراض زده‌اند».<ref>{{یادکرد وب|عنوان=واکنش سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به قطع اینترنت توسط ایران: بگذارید مردم حرف‌شان را بزنند|نشانی=https://ir.voanews.com/a/us-iran-internet-/5168991.html|وبگاه=صدای آمریکا|بازبینی=2019-11-17|کد زبان=fa|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191117105548/https://ir.voanews.com/a/us-iran-internet-/5168991.html|archivedate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=آمریکا اقدام حکومت ایران در قطع اینترنت را محکوم کرد|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/us-iran-internet/30276106.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2019-11-17|کد زبان=fa|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191117111055/https://www.radiofarda.com/a/us-iran-internet/30276106.html|archivedate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> |
||
* سناتور جمهوریخواه تام کاتن: «مردم ایران از این که رژیم خواسته‌های بنیادین‌شان را نادیده گرفته و همزمان مبالغ هنگفتی را برای تروریست‌ها در سراسر خاورمیانه می‌فرستد، به تنگ آمده‌اند. ما باید در کنار معترضان دلیری که خواهان پاسخگو قرار دادن آیت‌الله‌ها هستند، بایستیم».<ref name=":9">{{یادکرد وب|عنوان=واکنش دو عضو جمهوریخواه کنگره به اعتراضات ایران: مردم به تنگ آمده‌اند|نشانی=https://ir.voanews.com/a/us-iran/5169296.html|وبگاه=صدای آمریکا|بازبینی=2019-11-17|کد زبان=fa|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191117105551/https://ir.voanews.com/a/us-iran/5169296.html|archivedate=۱۷ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url=no}}</ref> |
|||
* نمایندهٔ [[مجلس نمایندگان آمریکا]] ویلیام هرد: «تنها راهی که ما ایران را از حمایت از تروریسم و دستیابی به [[سلاح‌های هسته‌ای]] بازمی‌داریم، تغییر حکومت است، و این تنها زمانی رخ می‌دهد که مردم ایران به پا خیزند… ما باید پیام آنها (مردم ایران) را تقویت کنیم تا این رژیم خودکامه متوقف شود».<ref name=":9"/> |
|||
* [[دونالد ترامپ]] در اولین واکنش به اعتراضات ایران، در توییتی نوشت که «ایران آنقدر بی‌ثبات شده که رژیم، کل سیستم اینترنت را خاموش کرده تا مردم بزرگ ایران نتوانند از خشونت عظیمی که در کشورشان رخ می‌دهد، حرف بزنند. آنها فکر کرده‌اند جهان از مرگ و مصیبتی که رژیم ایران باعث آن شده، خبردار نمی‌شود».<ref>{{یادکرد خبر|پیوند = https://www.dw.com/fa-ir/انتقاد-ترامپ-به-اعمال-خشونت-حکومت-و-قطعی-اینترنت-در-ایران/a-51343953 |عنوان =انتقاد ترامپ به اعمال خشونت حکومت و قطعی اینترنت در ایران |اثر = | ناشر =[[دویچه وله فارسی]]|تاریخ = ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹}}</ref> |
* [[دونالد ترامپ]] در اولین واکنش به اعتراضات ایران، در توییتی نوشت که «ایران آنقدر بی‌ثبات شده که رژیم، کل سیستم اینترنت را خاموش کرده تا مردم بزرگ ایران نتوانند از خشونت عظیمی که در کشورشان رخ می‌دهد، حرف بزنند. آنها فکر کرده‌اند جهان از مرگ و مصیبتی که رژیم ایران باعث آن شده، خبردار نمی‌شود».<ref>{{یادکرد خبر|پیوند = https://www.dw.com/fa-ir/انتقاد-ترامپ-به-اعمال-خشونت-حکومت-و-قطعی-اینترنت-در-ایران/a-51343953 |عنوان =انتقاد ترامپ به اعمال خشونت حکومت و قطعی اینترنت در ایران |اثر = | ناشر =[[دویچه وله فارسی]]|تاریخ = ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹}}</ref> |
||
* [[مایک پنس]]، [[معاون رئیس‌جمهوری آمریکا]] نیز حمایت خود را از معترضان ابراز داشت و گفت: «مردم آمریکا در کنار مردم ایران ایستاده‌اند». |
* [[مایک پنس]]، [[معاون رئیس‌جمهوری آمریکا]] نیز حمایت خود را از معترضان ابراز داشت و گفت: «مردم آمریکا در کنار مردم ایران ایستاده‌اند». |
||
* در ۱ آذر ۱۳۹۸، [[وزارت خزانه داری آمریکا]] [[محمدجواد آذری جهرمی]]، [[وزیر ارتباطات ایران]]، را به‌دلیل نقش وی در «سانسور گستردهٔ اینترنت» تحریم کرد.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=U.S. imposes sanctions on Iran's information minister|نشانی=https://www.reuters.com/article/iran-usa-sanctions-idUSW1N27200I|کوشش=Reuters|تاریخ=2019-11-22|تاریخ بازبینی=2019-11-22|زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=U.S. Imposes Sanctions on Iran's Information Minister Over Internet Shutdown|نشانی=https://www.haaretz.com/us-news/u-s-imposes-sanctions-on-iran-s-information-minister-over-internet-shutdown-1.8164194|کوشش=Haaretz|تاریخ=2019-11-22|تاریخ بازبینی=2019-11-22|زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=آمریکا، آذری جهرمی را تحریم کرد|نشانی=https://www.isna.ir/news/98090100285/آمریکا-آذری-جهرمی-را-تحریم-کرد|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2019-11-22|بازبینی=2019-11-22|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۳۹۸-۰۹-۰۱|وبگاه=|نشانی=https://www.treasury.gov/resource-center/sanctions/OFAC-Enforcement/Pages/20191122.aspx|عنوان=تحریم اوفک}}</ref> |
* در ۱ آذر ۱۳۹۸، [[وزارت خزانه داری آمریکا]] [[محمدجواد آذری جهرمی]]، [[وزیر ارتباطات ایران]]، را به‌دلیل نقش وی در «سانسور گستردهٔ اینترنت» تحریم کرد.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=U.S. imposes sanctions on Iran's information minister|نشانی=https://www.reuters.com/article/iran-usa-sanctions-idUSW1N27200I|کوشش=Reuters|تاریخ=2019-11-22|تاریخ بازبینی=2019-11-22|زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد خبر|عنوان=U.S. Imposes Sanctions on Iran's Information Minister Over Internet Shutdown|نشانی=https://www.haaretz.com/us-news/u-s-imposes-sanctions-on-iran-s-information-minister-over-internet-shutdown-1.8164194|کوشش=Haaretz|تاریخ=2019-11-22|تاریخ بازبینی=2019-11-22|زبان=en}}</ref><ref>{{یادکرد وب|عنوان=آمریکا، آذری جهرمی را تحریم کرد|نشانی=https://www.isna.ir/news/98090100285/آمریکا-آذری-جهرمی-را-تحریم-کرد|وبگاه=ایسنا|تاریخ=2019-11-22|بازبینی=2019-11-22|کد زبان=fa}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۱۳۹۸-۰۹-۰۱|وبگاه=|نشانی=https://www.treasury.gov/resource-center/sanctions/OFAC-Enforcement/Pages/20191122.aspx|عنوان=تحریم اوفک}}</ref> |
||
* [[الیزابت وارن]]، از نامزدهای پیشتاز حزب دموکرات در [[انتخابات ریاست جمهوری آمریکا]] ۲۰۲۰: «ایرانی‌ها به خیابان‌ها آمده‌اند تا به فساد و اقتدارگرایی اعتراض کنند. این نبردی است که در نهایت باید توسط مردم ایران انجام شود و در آن پیروز شوند، اما ما از خواست آنها برای عزت، آزادی در برقراری ارتباط با جهان و همچنین حق تظاهرات مسالمت‌آمیز حمایت می‌کنیم.»<ref name=":17">{{یادکرد وب|عنوان=حمایت دموکرات‌های نامزد ریاست جمهوری آمریکا از معترضان در ایران|نشانی=https://www.radiofarda.com/a/us-candidate-support-iran-protests/30287856.html|وبگاه=رادیو فردا|بازبینی=2019-11-23|کد زبان=fa}}</ref> |
|||
* [[هولیان کاسترو]]، نامزد [[حزب دموکرات (ایالات متحده آمریکا)|حزب دموکرات]]: «خشونت علیه مردم شجاع ایران که علیه حکومت خود دست به اعتراض زده‌اند، غیرقابل قبول است. قطع عمدی اینترنت توسط حکومت ایران باید کاملاً برداشته شود و حق (مردم) برای تظاهرات محترم شمرده شود. [[ایرانیان آمریکا|ایرانی- آمریکایی‌ها]] باید بتوانند با بستگان خود در داخل ایران ارتباط داشته باشند.»<ref name=":17"/><ref name=":18">{{یادکرد وب|عنوان=چهار نامزد حزب دموکرات آمریکا هم واکنش نشان دادند: حمایت از معترضان در ایران، اعتراض به جمهوری اسلامی|نشانی=https://ir.voanews.com/a/pete-harris-twit-iran/5178059.html|وبگاه=صدای آمریکا|بازبینی=2019-11-23|کد زبان=fa}}</ref> |
|||
* پیت بوتجیچ، نامزد حزب دموکرات: «من شجاعت معترضان ایرانی را تحسین می‌کنم و در کنار آنها ایستاده‌ام، کسانی که یک بار دیگر برای مطالبه تغییر قیام کرده‌اند. دولت ایران باید به جای توسل به خشونت و سانسور برای سرکوب اعتراضات، برای بهبود زندگی شهروندان خود اقدام کند.»<ref name=":17"/><ref name=":18"/> |
|||
* [[کاملا هریس]]، از نامزدهای دموکرات‌ها: «حکومت ایران به جای کشتن شهروندان خود، نقض حقوق، خاموش کردن اینترنت و بی‌ثبات کردن منطقه، باید به مردم خود گوش فرا دهد و امور را اصلاح کند. من در کنار مردم شجاع ایران ایستاده‌ام.»<ref name=":17"/><ref name=":18"/> |
|||
* [[نانسی پلوسی]]، رئیس مجلس نمایندگان [[ایالات متحده آمریکا]]: «گزارشها دربارهٔ کشته شدن بیش از ۱۰۰ معترض توسط نیروهای امنیتی ایران مایه نگرانی‌های جدی است.»<ref name=":20">[https://ir.voanews.com/a/iran-us-pelosi/5178851.html نانسی پلوسی از آمار کشته شدگان در اعتراضات اخیر ایران ابراز نگرانی کرد]</ref><ref>[https://www.radiofarda.com/a/nancy-pelosi/30288923.html نانسی پلوسی: نگرانی جدی از گزارشها درباره کشته شدن بیش از ۱۰۰ معترض در ایران]</ref> |
|||
* جو بایدن: «دلمان با خانواده تظاهرکنندگان ایرانی است که هفته پیش جان باختند. ایرانیان، مانند مردم در همه جا، (باید) این حق را داشته باشند که بدون آنکه به‌طور وحشیانه مورد حمله دولت خود قرار بگیرند، و اینترنت چندین روز قطع باشد، به‌طور مسالمت آمیز تظاهرات کنند.»<ref name=":20"/> |
|||
;{{پرچم|آلمان}} |
;{{پرچم|آلمان}} |
||
| خط ۴۰۴: | خط ۴۱۲: | ||
;{{پرچم|اسرائیل}} |
;{{پرچم|اسرائیل}} |
||
* [[بنیامین نتانیاهو]] نخست‌وزیر اسرائیل سرکوب و کشتار معترضان ایرانی را سندی دیگر از هویت حکومت ایران دانست. او جمهوری اسلامی ایران را یک «دیکتاتوری به تمام معنی» خواند و افزود که جهان باید فشارها علیه این رژیم را تشدید کند.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=نتانیاهو: به خاک‌وخون کشیده شدن معترضان ایرانی سندی دیگر از هویت رژیم جمهوری اسلامی است |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/netanyahu_iran_protest/30289536.html |وبگاه=radiofarda.com |ناشر=رادیو فردا |تاریخ بازبینی=۴ آذر ۱۳۹۸}}</ref> |
|||
* [[وزیر خارجه]] اسرائیل در پیامی در توییتر، مردم ایران را مورد خطاب قرار داد و با تأکید بر دوستی اسرائیل با مردم ایران آنان را قربانی «یک رژیم سرکوبگر» نامید. در متن این [[پیام کوتاه]] آمده «ما دوست شما هستیم. شما مردم ایران توسط رژیم سرکوبگر آخوندی به گروگان گرفته شده‌اید، و شما این رژیم را نمی‌خواهید. ما در کنار شما ایستاده‌ایم.»<ref>{{یادکرد وب|نشانی =https://ir.voanews.com/a/isreal-iran/5172326.html|عنوان =پیام اسرائیل به مردم ایران: ما در کنار شما ایستاده‌ایم|ناشر =[[صدای آمریکا]]|تاریخ =۲۸ آبان ۱۳۹۸|تاریخ بازدید =۲۲ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl =https://web.archive.org/web/20191121022634/https://ir.voanews.com/a/isreal-iran/5172326.html|archivedate =۲۱ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url =no}}</ref> |
* [[وزیر خارجه]] اسرائیل در پیامی در توییتر، مردم ایران را مورد خطاب قرار داد و با تأکید بر دوستی اسرائیل با مردم ایران آنان را قربانی «یک رژیم سرکوبگر» نامید. در متن این [[پیام کوتاه]] آمده «ما دوست شما هستیم. شما مردم ایران توسط رژیم سرکوبگر آخوندی به گروگان گرفته شده‌اید، و شما این رژیم را نمی‌خواهید. ما در کنار شما ایستاده‌ایم.»<ref>{{یادکرد وب|نشانی =https://ir.voanews.com/a/isreal-iran/5172326.html|عنوان =پیام اسرائیل به مردم ایران: ما در کنار شما ایستاده‌ایم|ناشر =[[صدای آمریکا]]|تاریخ =۲۸ آبان ۱۳۹۸|تاریخ بازدید =۲۲ نوامبر ۲۰۱۹|archiveurl =https://web.archive.org/web/20191121022634/https://ir.voanews.com/a/isreal-iran/5172326.html|archivedate =۲۱ نوامبر ۲۰۱۹|dead-url =no}}</ref> |
||
| خط ۴۱۰: | خط ۴۱۹: | ||
=== سازمان‌ها و احزاب === |
=== سازمان‌ها و احزاب === |
||
* [[رضا پهلوی]]: «نظامی که با وعدهٔ مجانی کردن آب و برق بر سر کار آمد، نفت را برای حامیان غیرایرانی‌اش، و فقر و رنج را برای ایرانیان رایگان کرده‌است. تنها راه چاره، برانداختن این #فرقه_تبهکار ضدایرانی است. کافی‌ست به قدرت خودمان ایمان داشته باشیم».<ref>{{یادکرد وب |عنوان=رضا پهلوی: جمهوری اسلامی فقر و رنج را برای ایرانیان رایگان کرده‌است |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/gas-price-pahalavi/30274514.html |وبگاه=radiofarda.com |ناشر=رادیو فردا |تاریخ بازبینی=۲۵ آبان ۱۳۹۸ |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191116130231/https://www.radiofarda.com/a/gas-price-pahalavi/30274514.html |archivedate=۱۶ نوامبر ۲۰۱۹ |dead-url=no}}</ref> |
|||
* [[فرح پهلوی]]: «مایهٔ اندوه بسیار است که امروز این ستم و نابرابری بر شما و ایران عزیزمان روا داشته می‌شود. اطمینان دارم که با همت شما این روزهای سخت سپری و نور بر تاریکی پیروز شده و آبادی و رفاه بازخواهد گشت».<ref>{{یادکرد وب |عنوان=پیام رضا و فرح پهلوی دربارهٔ اعتراضات ایران علیه گرانی بنزین |نشانی=http://fa.rfi.fr/پیام-رضا-و-فرح-پهلوی-درباره-اعتراضات-ایران-علیه-گرانی-بنزین-20191116/سیاست |وبگاه=fa.rfi.fr |ناشر=رادیو فرانسه |تاریخ بازبینی=۲۵ آبان ۱۳۹۸}}</ref> |
|||
* [[فراکسیون امید]]: [[محمود صادقی]] عضو هیئت رئیسه فراکسیون امید مجلس از اعلام «طرح فوریتی بازگشت قیمت بنزین به قیمت قبل» در جلسه روز یکشنبه ۲۶ آبان مجلس خبر داد.<ref name="v5z64">{{یادکرد وب | نویسنده=رادیوفردا | عنوان=طرح نمایندگان «فراکسیون امید» مجلس برای لغو افزایش قیمت بنزین | وبگاه=رادیو فردا | تاریخ=2019-11-16 | سال=2019 | پیوند=https://www.radiofarda.com/a/hope_faction_iran_parliament_cancel_fuel_price_hike/30275570.html | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2019-11-16}}</ref> |
* [[فراکسیون امید]]: [[محمود صادقی]] عضو هیئت رئیسه فراکسیون امید مجلس از اعلام «طرح فوریتی بازگشت قیمت بنزین به قیمت قبل» در جلسه روز یکشنبه ۲۶ آبان مجلس خبر داد.<ref name="v5z64">{{یادکرد وب | نویسنده=رادیوفردا | عنوان=طرح نمایندگان «فراکسیون امید» مجلس برای لغو افزایش قیمت بنزین | وبگاه=رادیو فردا | تاریخ=2019-11-16 | سال=2019 | پیوند=https://www.radiofarda.com/a/hope_faction_iran_parliament_cancel_fuel_price_hike/30275570.html | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2019-11-16}}</ref> |
||
* [[کانون نویسندگان ایران]] در بیانیه‌ای از مقامات ایران خواست تا به سرکوب مردم معترض پایان دهد و هشدار داد که حاکمان به جای تحقیر، تهدید و سرکوب معترضانی که جز فریاد سلاحی ندارند، به حق آزادی بیان آنها تمکین کنند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۳۰ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=[[دویچه وله فارسی]]|نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/کانون-نویسندگان-ایران-به-سرکوب-مردم-معترض-پایان-دهید/a-51355646|عنوان=کانون نویسندگان ایران: به سرکوب مردم معترض پایان دهید}}</ref> |
* [[کانون نویسندگان ایران]] در بیانیه‌ای از مقامات ایران خواست تا به سرکوب مردم معترض پایان دهد و هشدار داد که حاکمان به جای تحقیر، تهدید و سرکوب معترضانی که جز فریاد سلاحی ندارند، به حق آزادی بیان آنها تمکین کنند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=۳۰ آبان ۱۳۹۸|وبگاه=[[دویچه وله فارسی]]|نشانی=https://www.dw.com/fa-ir/کانون-نویسندگان-ایران-به-سرکوب-مردم-معترض-پایان-دهید/a-51355646|عنوان=کانون نویسندگان ایران: به سرکوب مردم معترض پایان دهید}}</ref> |
||
* [[سازمان گزارشگران بدون مرز]] با محکومیت قطع اینترنت در ایران آن را «نقض حق بنیادین دسترسی به اطلاعات» توصیف کرد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی = https://www.bbc.com/persian/iran-50497936 |عنوان =اعتراضات در ایران؛ واکنش‌های داخلی و خارجی و ادامه قطع اینترنت | ناشر = [[بی‌بی‌سی فارسی]]|تاریخ =۲۰ نوامبر ۲۰۱۹ |تاریخ بازدید = ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹}}</ref> |
* [[سازمان گزارشگران بدون مرز]] با محکومیت قطع اینترنت در ایران آن را «نقض حق بنیادین دسترسی به اطلاعات» توصیف کرد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی = https://www.bbc.com/persian/iran-50497936 |عنوان =اعتراضات در ایران؛ واکنش‌های داخلی و خارجی و ادامه قطع اینترنت | ناشر = [[بی‌بی‌سی فارسی]]|تاریخ =۲۰ نوامبر ۲۰۱۹ |تاریخ بازدید = ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹}}</ref> |
||
* [[مریم رجوی]]: «از آنجا که بازداشت‌شدگان در خطر شکنجه و اعدام قرار دارند [[سازمان ملل متحد|سازمان ملل]] باید به‌فوریت هیئت‌های تحقیق و حقیقت‌یاب را به ایران اعزام کند. رهبران این رژیم به‌خاطر ارتکاب [[جنایت علیه بشریت]] باید در برابر عدالت قرار گیرند و سکوت و بی‌عملی نه تنها نقض کنوانسیون‌ها و قوانین و معیارهای بین‌المللی است بلکه آخوندها را تشجیع می‌کند که به ارتکاب این جنایات علیه مردم ایران ادامه دهند».<ref>[https://www.dallasnews.com/opinion/commentary/2019/11/24/iran-could-be-on-the-brink-of-overthrowing-its-authoritarian-government-and-the-people-need-us-support/ Iran could be on the brink of overthrowing its authoritarian government, and the people need U.S. support]</ref> |
|||
* سازمان همکاری احزاب کردستان ایران <small>( |
* سازمان همکاری احزاب کردستان ایران <small>(متشکل از [[حزب دموکرات کردستان ایران]]، [[حزب دموکرات کردستان (حدک)]]، [[سازمان انقلابی زحمتکشان کردستان ایران|کومله انقلابی زحمتکشان کردستان ایران]]، [[کومله زحمتکشان کردستان]] و [[سازمان خبات انقلابی کردستان ایران|سازمان خبات کردستان ایران]])</small><ref name="Kurdistan24">[https://www.kurdistan24.net/fa/news/558c2e05-70e7-4b49-8bf7-a8b337827a79 احزاب کردستان در مورد ایجاد مرکز همکاری مشترک احزاب کردستان ایران به توافق رسیدند]، وبسایت کردستان۲۴.</ref> با انتشار بیانیه‌ای از اعتراضات مردم حمایت کرده و پشتیبانی خود را اعلام کرده‌است و عنوان کرده‌است: «این اقدام دولت در حالی است که مردم ایران بخصوص در دو سال گذشته، در بدترین وضعیت اقتصادی و معیشتی قرار دارند.». در ادامه از مردم ایران خواسته‌است که «تا زمان تحقق خواسته‌ها و لغو این تصمیم و اقدام نابجا از اعتراضات و اعلام نارضایتی دست برندارند».<ref name="Hamkari01">[http://fa.kurdistanukurd.com/?p=21195 اطلاعیه‌ی مرکز همکاری احزاب کردستان ایران پیرامون اعتراضات گسترده به گران شدن نرخ بنزین]، وبسایت مرکزی [[حزب دموکرات کردستان (حدک)]].</ref> |
||
== شعارها == |
== شعارها == |
||
| خط ۴۴۱: | خط ۴۵۳: | ||
* ملت چرا نشستی، منجی خود تو هستی<ref name="DemandsRF"/> |
* ملت چرا نشستی، منجی خود تو هستی<ref name="DemandsRF"/> |
||
* ایرانی بسه دیگه، غیرتتو نشون بده<ref name="DemandsRF"/> |
* ایرانی بسه دیگه، غیرتتو نشون بده<ref name="DemandsRF"/> |
||
* دشمن ما همینجاست، دروغ میگن آمریکاست |
* دشمن ما همینجاست، دروغ میگن آمریکاست<ref name="DemandsRF"/> |
||
{{Div col end}} |
{{Div col end}} |
||
نسخهٔ ۲۵ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۶:۵۷
 | در بیطرفی این مقاله اختلافنظر وجود دارد. |
 | این مقاله یا بخشی از آن یک رویداد روز را در بر دارد. با گذشت زمان، ممکن است اطلاعات بهسرعت تغییر کند و اخبار اولیه ممکن است نامعتبر باشد. آخرین بهروزرسانیهای این مقاله شاید همهٔ اتفاقها دربارهٔ این رویداد را بازتاب ندهد. |
| اعتراضات سراسری به گرانی بنزین در ایران | |||
|---|---|---|---|
 تجمع در آریاشهر، تهران | |||
| تاریخ | ۲۴ آبان ۱۳۹۸-اکنون | ||
| موقعیت | |||
| روش‌ها | تظاهرات، شورش، تحصن، ایستادگی مدنی، کنشگری اینترنتی | ||
| طرف‌های مدنی درگیر | |||
| |||
| شخصیت‌های پیشرو | |||
| |||
| تعداد | |||
| |||
| تلفات و کشته‌ها | |||
| |||
اعتراضات سراسری ۱۳۹۸ ایران مجموعهٔ اعتراضات مردمی و ضد حکومتی در سراسر ایران در سال ۱۳۹۸ است که به‌دنبال افزایش قیمت بنزین در آبان ۱۳۹۸ آغاز شد. سهمیه‌بندی بنزین و گران‌شدن آن با نرخ دولتی آزاد در نیمه‌شب ۲۴ آبان ۹۸ بدون اعلام قبلی اجرا شد. بر اساس اعلام شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی ایران، قیمت هر لیتر بنزین سهمیه‌ای ۱۵۰۰ تومان و نرخ هر لیتر بنزین آزاد ۳۰۰۰ تومان شد.[۵] بر اساس گزارش نهادهای امنیتی، ۲۸ استان و بیش از صد شهر دستخوش ناآرامی‌های پس از افزایش قیمت بنزین بودند.[۶]
در شامگاه ۲۴ آبان اعتراضات سراسری به سهمیه‌بندی بنزین در شهرهای اهواز، مشهد، سیرجان و شیراز آغاز شد و به بندرعباس، اصفهان، ماهشهر، گچساران، خرمشهر، بابل، بیرجند، شوشتر، اندیمشک، قم و بهبهان گسترش یافت.[۷] در این روز اینترنت در شهرهای امیدیه و اهواز مختل و ضعیف شد. نت‌بلاکس، سازمان غیردولتی نظارت بر اینترنت، اختلال در تلفن همراه و اینترنت در بسیاری از شهرهای ایران از جمله تهران و مشهد را تأیید کرد.[۷] از شنبه ۲۵ آبان دسترسی عموم کاربران به شبکه جهانی اینترنت قطع شد، به طوری که آمار دسترسی به اینترنت جهانی در ایران در پی قطع اینترنت، به حدود ۴–۷٪ آمار معمول رسید.[۸] با دستور اعضای شورای امنیت کشور[۹][۱۰][۱۱] اینترنت ایران، اینترنت بین‌الملل[۱۲] را به دلیل اعتراضات سراسری[۱۳][۱۴] قطع و تنها دسترسی به سایت‌های ایرانی که از سرور داخل کشور استفاده می‌کردند قابل دسترس بود.[۱۵][۱۶][۱۷] قطع اینترنت تأثیرات منفی گسترده‌ای بر زندگی کاربران و صاحبان کسب‌وکار داخلی داشت.[۱۸][۱۹][۲۰][۲۱][۲۲][۲۳] کشورهای آلمان، آمریکا، فرانسه، انگلستان و چندین کشور دیگر و سازمان یونسکو به قطع اینترنت ایران اعتراض کردند[۲۴][۲۵][۲۶] و هم چنین وزارت خزانه داری آمریکا، آذری جهرمی وزیر ارتباطات ایران را تحریم کرد[۲۷][۲۸] اما او در پاسخ این تحریم نقش نداشتن خود را در قطع اینترنت بین‌الملل مطرح کرد.[۲۹][۳۰][۳۱]
اعتراضات که عمدتاً در محلات کارگری و فقیرنشین شهری متمرکز بود، نسبتاً مسالمت آمیز بود و بتدریج به شورش خشونت‌آمیز علیه حکومت تبدیل شد و در بسیاری از شهرها خیابان‌ها به صورت منطقه جنگی درآمد و ساختمان‌ها، بانک‌ها و مغازه‌های فراوانی به آتش کشیده شد و جریان عادی کسب‌وکار و آمدوشد مختل گشت. در برخی مناطق شهری شبکه بانکی، مخابراتی، سوخت رسانی و ترابری شهری و فروشگاه‌ها تخریب شد.[۳۲][۳۳]
تلفات آغاز اعتراضات سراسری یک کشته و یک مجروح در شهر سیرجان بود.[۳۴][۳۵] به گفتهٔ خبرگزاری‌های داخل ایران وسعت اعتراض‌های روز جمعه در استان‌های خوزستان و کرمان بیشتر از نقاط دیگر بوده و در سیرجان معترضان سعی کردند انبار نفت شهر را آتش بزنند که با واکنش نیروی انتظامی تلاش‌شان ناکام ماند.[۳۵] در مشهد هم، نیروهای امنیتی برای مقابله با معترضان به شلیک گاز اشک‌آور متوسل شدند.[۳۶]
با گسترش تجمعات اعتراضی در روز شنبه، نهادهای امنیتی ایران با ارسال پیامک تهدیدآمیز به تلفن همراه شهروندان از آنها خواستند که تجمعات را ترک کنند.[۳۷] همزمان دادستان کل ایران معترضان به افزایش قیمت بنزین را اخلالگر خواند و تهدید کرد که با آنان برخورد جدی خواهد شد.[۳۸]
تا ۲ آذر ۱۳۹۸، بنا بر گزارش سازمان عفو بین‌الملل دستکم ۱۱۵ تن در ۲۱ شهر ایران کشته شده‌اند،[۳۹] در حالی که رادیو فردا این تعداد را دستکم ۱۳۸ کشته در ۳۱ شهر اعلام کرده‌است.[۴۰] تا کنون آمار رسمی از سوی حکومت ایران منتشر نشده‌است.
آمار دستگیرشدگان در اعتراض‌های اخیر در ۱۸ استان دستکم ۴۸۰۰ نفر بوده‌است.[۴۱]
زمینه‌ها
زمینه اجتماعی
مجید محمدی نویسنده، در مورد زمینه اعتراضات باور دارد که این اعتراضات یا در شهرهای کوچک بوده‌اند، یا مناطق نسبتاً فقیر شهرهای بزرگ. به عنوان نمونه، در تهران بزرگ، اوج اعتراضات در مناطقی مثل رباط کریم، ملارد، شهریار، قلعه حسن‌خان، و اسلامشهر بوده‌است. اعتراضات در اهواز، اصفهان، شیراز، تبریز، و…، همه در مناطق فقیر و زیر متوسط رخ داده‌اند. همچنین او عنوان می‌کند که برای مردم این مناطق «هیچ چشم‌اندازی در باب بهتر شدن زندگی‌شان از حیث اشتغال و رفاه» وجود ندارد، بلکه با «تدوام تحریم‌ها و گسترش‌طلبی جمهوری اسلامی و فساد شایع در کشور، وضعیت آنها هر روز بدتر خواهد شد» به نظر او با توجه به زمینه اقتصادی قشرها شرکت کننده، این اعتراضات در آینده حتماً دوباره تکرار خواهد شد.[۴۲] همچنین عبدالکریم سروش متفکر و پژوهشگر دینی در یک سخنرانی نسبت به افزایش خشونت در سوی معترضان و حتی دست بردن گروهی از مردم به «اسلحه» در صورت تن ندادن حکومت به خواسته‌هایشان هشدار داد.[۴۳]
تأثیر ناکامی سیاسی اصلاح‌طلبان
از اواخر جنبش سبز ایران که جنبش‌های اجتماعی نوظهور در ایران به سمت مطالبه تغییرات ساختاری حرکت کرد، بر باور منتقدان جریان‌های اصلاح‌طلب از تحولات سیاسی عقب افتادند. در سال ۱۳۸۸ و در جنبشی که برای اعتراض به نتایج انتخابات به وجود آمد، تصور می‌شد که بخش‌هایی از اصلاح‌طلبان قادر به همراهی با آن خواهند بود، اما در نهایت آنها تمایلی به گسترش جنبش و رویارویی با هسته سخت قدرت از طریق خیابان را نداشتند. شکست جنبش سبز ایران منجر به ناامیدی معترضان از پیگیری مطالباتشان در چارچوب امکانات جمهوری اسلامی شد. بازگشت دوباره اصلاح‌طلبان به انتخابات و کوشش برای «بازسازی سیاست‌ورزی انتخاباتی» به جای «وفاداری به جنبش خیابانی» نشانه‌ای از این ناتوانی تصور شد. پس از اعتراضات ۱۳۹۶ که به مرور طبقات «فرودست» و «تهی‌دست» هم به حرکت‌های اعتراضی پیوستند، ناتوانی اصلاح‌طلبان در همراهی با اعتراضات از نگاه ناظران، نقطه عطفی در ریزش پایگاه اجتماعی آنان شد؛ و وقتی که اولین‌بار گروهی از دانشجویان دانشگاه تهران شعار «اصلاح طلب، اصولگرا دیگه تمومه ماجرا» سر دادند و همه جریان‌های سیاسی درون حکومت را به یک اندازه نامشروع قلمداد کردند، که منتقدان آن را نشانه‌ای از ریزش پایگاه اجتماعی اصلاح‌طلبان در میان طبقات متوسط قلمداد کردند.[۴۴] مصطفی تاج‌زاده در دی ماه ۱۳۹۶ به نقل از محمد خاتمی گفت «من اگر «تکرار» هم کنم، دیگر مردم رأی نمی‌دهند.»[۴۵]
تاثیر برخورد پلیس در به خشونت کشیدن اعتراضات
براساس گزارش سازمان عفو بین‌الملل «حکومت ایران عامدانه و مرگبار از سلاح گرم استفاده کرده و به‌طور نامتناسبی به زور متوسل شد.» در بسیاری از ویدیوهای منتشر شده از اعتراضات، مأموران پلیس مستقیم به جمعیت تیراندازی می‌کنند. همچنین در تصاویر، شماری از کشته‌شدگان از ناحیه سر مورد اصابت گلوله قرار گرفته‌اند. براساس قوانین بین‌المللی حتی اگر ادعای دولت ایران مبنی بر آسیب زدن به اموال عمومی درست باشد، استفاده از سلاح تنها در «شرایط دفاع مشروع و محافظت از افراد در مقابل خطر فوری مرگ یا جراحت خطرناک» موجه است و نه پرتاب سنگ، تخریب اموال عمومی و آتش زدن ساختمان‌های دولتی. این در حالی است که نهادهای ناظر و شاهدان عینی تأیید می‌کنند که حکومت ایران از گلوله جنگی علیه معترضان استفاده کرده‌است؛ و اعتراضات را به خشونت کشیده‌است.[۴۶]
تأثیر افزایش قیمت بنزین
در نیمه‌شب ۲۴ آبان ۹۸ بدون اعلام قبلی بهای بنزین آزاد در ایران سه برابر شد.[۴۷] شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی ایران، بر اساس اطلاعیه‌ای قیمت هر لیتر بنزین سهمیه‌ای را ۱۵۰۰ تومان و نرخ هر لیتر بنزین آزاد را ۳۰۰۰ تومان اعلام کرد.
قیمت بنزین
- قیمت بنزین معمولی سهمیه‌ای هر لیتر ۱۵۰۰ تومان خواهد بود.
- قیمت بنزین معمولی غیرسهمیه‌ای هر لیتر ۳۰۰۰ تومان خواهد بود.
- قیمت بنزین سوپر هر لیتر ۳۵۰۰ تومان خواهد بود.
سهمیهٔ ماهانه بنزین
با وجود آنکه دولت وقت بارها علت اصلی سهمیه بندی بنزین را مبارزه با قاچاق سوخت، کاهش مصرف بنزین و بهبود شرایط محیط زیست اعلام نمود، اما پس از فروکش کردن ناآرامیها حسن روحانی، رئیس‌جمهور در توضیح شرایط اقتصادی بحران زده دولت گفته بود:
«سالانه حدود ۴۵۰ هزار میلیارد تومان بودجه برای اداره کشور در خزانه نیاز است، بالاترین مالیاتی که پیش‌بینی می‌شود سال آینده بتوانیم بگیریم ۱۵۰هزار میلیارد تومان است، ۳۰۰ هزار میلیارد تومان دیگر که برای بودجه لازم است را از کجا بیاوریم؟ درآمد اصلی که کشور را اداره می‌کند پول نفت است».[۴۸]
مطابق با آمارهای بین‌المللی، پس از برجام فروش نفت ایران ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز بوده‌است. اما بعد از خروج آمریکا از برجام و اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران، این میزان به ۳۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته که از میزان فروش نفت ایران در دوران جنگ ایران و عراق نیز پایین‌تر است.[۴۸] همچنین مطابق با ادعای الکساندر نوواک، وزیر وقت انرژی روسیه، ایران در صدد بوده تا وامی به مبلغ ۲ میلیارد دلار از روسیه دریافت نماید و حتی در تلاش است که مطابق با توافقات صورت گرفته مبلغ این وام را تا سقف ۵ میلیارد دلار افزایش دهد که این خود نشان از وخامت اوضاع اقتصادی ایران دارد.[۴۹]
براساس اعلام شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی ایران، میزان سهمیهٔ خودروهای مختلف به شرح زیر است:[۵۰]
| ردیف | کاربری | میزان سهمیهٔ بنزین ماهانه | |
| ۱ | سواری شخصی | بنزینی | ۶۰ لیتر |
| دوگانه سوز | ۳۰ لیتر | ||
| ۲ | تاکسی | بنزینی | ۴۰۰ لیتر |
| دوگانه سوز | ۲۰۰ لیتر | ||
| ۳ | موتورسیکلت | * | ۲۵ لیتر |
| ۴ | وانت کم مصرف | بنزینی | ۲۰۰ لیتر |
| دوگانه سوز | ۶۰ لیتر | ||
| ۵ | وانت پرمصرف | بنزینی | ۳۰۰ لیتر |
| دوگانه سوز | ۱۲۰ لیتر | ||
| ۶ | آمبولانس | * | ۵۰۰ لیتر |
ساعاتی بعد از اعلام نرخ جدید، حسن روحانی دلیل این افزایش را تقسیم درآمد حاصله بین شصت میلیون ایرانی عنوان کرد و گفت «ریالی از این پول به خزانه نخواهد رفت».[۵۱] او تلاش دولت برای جبران کسری بودجه از محل افزایش قیمت بنزین را تکذیب کرد و گفت این تصمیم به نفع مردم و قشر تحت فشار جامعه است.[۵۲] جمشید پژویان اقتصاددان، ادعای دولت ایران مبنی بر اینکه درآمد حاصل از افزایش قیمت بنزین، صرف قشر کم‌درآمد جامعه شود را شبیه شوخی دانست.[۵۳]
اختلال در اینترنت
.svg)
در پی آغاز اعتراض‌ها به افزایش قیمت بنزین اینترنت در ایران با اختلال روبرو شد.[۵۴] از صبح دومین روز اعتراضات و پس از آن که اعتراض‌ها در ایران گسترش یافت و به خشونت کشیده شد، دسترسی به وبسایت شماری از خبرگزاری‌های ایران غیرممکن بود. اطلاع‌رسانی رسانه‌ها دربارهٔ حوادث با محدودیت روبه‌رو شد و شهروندان هم برای ارسال فیلم و تصاویر با مشکلاتی مواجه شده‌اند و نهایتاً تا پایان روز، ۹۵درصد اینترنت در ایران قطع شد. برخی خبرها از تصویب قطع همگانی اینترنت با دستور شورای امنیت کشور خبر می‌داد تا این که علی ربیعی، سخنگوی دولت، این خبر را تأیید کرد. پس از آن ریچارد گرنل، سفیر ایالت متحده آمریکا در آلمان در توییتی نوشت: «توانایی فنی برقراری اینترنت بدون سانسور و کنترل دولتی در ایران را داریم» که محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات گفت: این ادعا در حال حاضر ممکن نیست بلکه «[آنها] برنامه‌هایی برای سال ۲۰۲۵ دارند که [الان] مطرح کرده‌اند».[۵۵]
وبسایت نت‌بلاکس اعلام کرد که آمار دسترسی به اینترنت جهانی در ایران در پی قطعی اینترنت، به حدود ۴–۷٪ آمار معمول رسیده‌است.[۵۶] همچنین این وبسایت گزارش داد که قطعی اینترنت در ایران، روزانه ۳۶۹ میلیون دلار زیان به اقتصاد کشور وارد می‌کند.[۵۷]
برآورد سایت‌های داخلی در ایران نشان می‌دهد که قطعی اینترنت در روزهای گذشته ۹۰۰ میلیارد تومان به اقتصاد ایران خسارت زده‌است. محاسبات نت بلاکس از یک میلیارد و ۴۷۸ میلیون دلار خسارت به اقتصاد ایران در اثر محدود شدن اینترنت در چهار روز قطعی اینترنت سخن می‌گوید.[۵۸]
وزارت خزانه‌داری آمریکا روز جمعه یکم آذر اعلام کرد نام محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران را به دلیل نقش داشتن در «سانسور گسترده اینترنت» به سیاهه تحریمی‌های کاخ سفید اضافه کرده‌است.[۵۹]
بر اساس ادعای علیرضا عسکری مارانی، مدیر عامل اسبق شرکت سرمایه‌گذاری ملی ایران، به دلیل اختلال در شبکه بین‌المللی اینترنت ارزش معاملات خرد بورس تهران به میزان ۱۱۴۷ میلیارد تومان کاهش داشته‌است.[۶۰]
تأثیر اقتصادی
انوشیروان محسنی بندپی، استاندار تهران، گفته‌است بیشترین خسارت‌های ناشی از اعتراضات در تهران، در غرب این استان و در شهرستان‌های ملارد، بهارستان، قدس و شهریار رخ داده‌است. او گفت که در این شهرستان‌ها بانک‌ها و جایگاه‌های پمپ بنزین آتش گرفته‌اند و فروشگاه‌های زنجیره‌ای مانند رفاه و اتکا غارت شده‌اند.[۶۱]
حیدر اسکندرپور شهردار شیراز نیز می‌گوید حجم خسارت‌های این شهر در جریان اعتراض‌ها بسیار زیاد بوده و بخش‌های زیادی از زیرساخت‌های این شهر ویران شده‌است. به گفتهٔ او «زیرساخت‌های بخش ترافیک شهری در مناطق ۴، ۵، ۹ و ۱۰ شهرداری شیراز کاملاً از بین رفته‌است».[۶۲]
امیرخسرو فخریان، رئیس اتحادیهٔ فروشگاه‌های زنجیره‌ای، مجموع خسارات وارد شده به تجهیزات، کالاها و فضای فروشگاه‌های زنجیره‌ای را بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان اعلام کرده‌است که بخش اعظم خسارت وارد شده به فروشگاه‌های زنجیره‌ای از سوی آشوبگران مربوط به حاشیه استان تهران و استان البرز بوده‌است[۶۳]
همزمان شرکت وی‌اف‌اس گلوبال، که در بسیاری از کشورهای جهان خدمات صدور ویزا ارائه می‌کند، اعلام کرده‌است که «تا اطلاع ثانوی» نمی‌تواند در دفتر تهران خود تقاضانامه‌های ویزای شهروندان ایرانی را بپذیرد. این شرکت در اطلاعیه‌ای گفته پس از برقراری دوباره اینترنت، کارکنانش با متقاضیان ویزا در تماس خواهند بود.[۶۴]
روزشمار
.jpg)
۲۴ آبان
- در اهواز روز جمعه ۲۴ آبان ۱۳۹۸ با تجمع مردم در مناطقی از شهر با سر دادن شعار «اهوازی با غیرت، ماشینتو خاموش کن» خواستار خودداری شهروندان از خرید و مصرف بنزین شدند.[۶۵][۶۶] در فلکه کیان‌پارس اهواز تجمع و تظاهرات افزایش یافت که با حمله موتورسواران ضدشورش مردم با آنها درگیر شدند.[۶۷]
- در سیرجان در ۲۴ آبان اعتراضات بالا گرفت و دستکم یک پمپ بنزین به آتش کشیده شد و یک نفر هم در حمله نیروهای امنیتی به تجمع‌کنندگان کشته شد.[۶۷][۶۸][۶۵][۶۹]
- در مشهد معترضان به گران شدن بنزین در ۲۴ آبان خودروهای خود را در بلوار وکیل آباد خاموش کرده و از حرکت سر باز زدند و شعار سر می‌دادند: «روحانی حیا کن، مملکت را رها کن» و «دیکتاتور حیا کن، مملکت را رها کن». نیروهای امنیتی برای مقابله با معترضان به شلیک گاز اشک‌آور متوسل شدند.[۳۶][۷۰][۶۵][۶۶]
- در بهبهان مردم معترض شعار می‌دادند که «بنزین گران‌تر شده، فقیر فقیرتر شده»[۷۱] و یک شعبهٔ بانک ملی را به آتش کشیدند.[۷۲]
- مردم در امیدیه دست به تجمع و اعتراض زدند و جاده این شهر به آغاجاری را بستند و ترافیک بسیار سنگینی را ایجاد کردند.[۷۱][۶۷]
- در شهرک قدس تهران مردم در شامگاه جمعه تجمع و اعتراض کرده و یکی از خودروهای یگان ویژه را واژگون کردند.[۷۳]
۲۵ آبان
- شنبه ۲۵ آبان اعتراضات در تهران بالا گرفت و مردم برخی از اتوبان‌ها از جمله اتوبان همت و اتوبان تهران کرج و بلوار بابایی و تهرانپارس را بستند و در زیر پل ستارخان شعار سر دادند: «پول نفت گم شده خرج فلسطین شده»، «مرگ بر گرانی» و «مرگ بر دیکتاتور» ، «نترسید نترسید ما همه با هم هستیم»، «توپ تانک فشفشه، آخوند باید گم بشه».[۷۳] همچنین مردم در اتوبان امام علی در شرق تهران، با سنگ و آجر، جاده را بستند و با حضور نیروهای انتظامی که به سمت آنان گاز اشک‌آور پرتاب کردند درگیر شدند.[۷۴]
- در شیراز و اصفهان مردم معترض خودروهای خود را در خیابان‌ها خاموش کرده و مسیر را بسته و شعار سردادند: «نه غزه، نه لبنان، جانم فدای ایران»[۷۳]
- ادامه اعتراضات و درگیری‌ها به بندرعباس، اصفهان، ماهشهر، گچساران، خرمشهر، بابل، بیرجند، شوشتر، اندیمشک و قم هم کشید و در اصفهان و کرمان پمپ بنزین را به آتش کشیدند.[۷۵]
- این اعتراضات شنبه ۲۵ آبان در اراک، تبریز، بوشهر، ارومیه، کرج، کرمانشاه، سرپل ذهاب، سقز، مریوان، رشت، گرمسار، کردستان، لرستان، اسلامشهر، ساری، گرگان، یاسوج، دهدشت، جیرفت، نجف‌آباد، شاهین‌شهر، رامهرمز، مریوان، جوانرود، پاسارگاد، شهر قدس، دماوند، سنندج، بندر ریگ، یزد، نیشابور، سقز، چابهار، اهر، رودهن، گچساران، زاهدان، فردیس کرج، قزوین، همدان و خرم‌آباد ادامه داشت.[۷۴][۷۶]
- در شهریار معترضان مجسمهٔ انگشتر سید روح‌الله خمینی که در میدان امام خمینی آن شهر نصب شده‌بود را به آتش کشیدند. همچنین گزارشها از تیراندازی و تیرخوردن تعدادی از معترضان در شهریار حکایت دارند.[۷۷]
- چند بانک در تهران، اسلامشهر، بهبهان و جاده ساوه و یک حوزه علمیه در اصفهان در این اعتراضات توسط مردم به آتش کشیده شد.[۷۶]
- نهاد نت‌بلاکس در گزارشی تأیید کرد که دولت ایران تقریباً دسترسی کامل به اینترنت در سراسر کشور را قطع کرده‌است.[۷۸]
۲۶ آبان
- در یکشنبه ۲۶ آبان ماه در شهرهای شیراز، اصفهان، بوشهر، قائمشهر، نجف‌آباد، تبریز، خرم‌آباد، کرج، کرمانشاه، گرگان، اندیمشک، بابل، گچساران، ساری، قزوین، چابهار، مریوان، یزد، نیشابور، بهبهان، گرمسار، قرچک، اسلامشهر، ماهشهر، جوانرود، رشت، اهواز و… همچنان اعتراض‌ها ادامه داشته‌است.[۷۹]
- براساس گزارش‌های تأیید نشده، تعداد کشته‌شدگان در درگیری مأموران امنیتی با مردم به ده‌ها نفر رسیده‌است. در برخی شهرها، شاهدان از شلیک مستقیم گلوله به معترضان خبر می‌دهند.[۷۹]
- علی خامنه‌ای رهبر ایران طی یک سخنرانی حمایت خود از تصمیم سران سه قوه را اعلام کرد.[۸۰]
۲۸ آبان
- نماینده مجلس از شوش اعلام کرد که شهر شوش به خاطر اعتراض‌های کارگران نیشکر هفت‌تپه به تعطیلی کشیده شده‌است.[۸۱]
- سازمان عفو بین‌الملل اعلام کرد، از شمار بالای کشته‌ها، زخمی‌ها و بازداشتی‌ها در اعتراضات ایران «وحشت‌زده» شده و نگران قطعی اینترنت در این کشور برای «سرکوب خونین» در خلاء خبری است.[۸۲] این سازمان با استناد به تصاویر ویدئویی راستی‌آزمایی شده، شهادت شاهدان عینی و اطلاعات به دست آمده از فعالان خارج از ایران گفت که نیروهای امنیتی ایران رویه‌ای دلخراش از کشتار غیرقانونی را در پیش گرفته‌اند.[۸۳]
- علی خامنه‌ای رهبر ایران اعلام کرد که در این اعتراضات «دشمن را عقب راندیم» و «این اعتراضات، مردمی نبود بلکه امنیتی بود».[۸۴]
۲۹ آبان
- براساس گزارش رادیو فردا اعتراضات و درگیری بین مردم و نیروهای امنیتی در خوزستان و شهرهای اندیمشک، دزفول، کوت عبدالله باوی ادامه دارد و تا تاریخ ۲۹ آبان ۵۸ نفر در این استان کشته شده‌اند که ۲۸ نفر از این کشته‌ها متعلق به ماهشهر است.[۸۵]
- حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران معترضان را «آشوبگران شروری» خواند که در روزهای اخیر خیابان‌ها را به تصرف خود درآورده بودند و شمارشان را «اندک» خواند.[۸۴]
- نت‌بلاکس اعلام کرد اینترنت برای روز چهارم در ایران همچنان قطع بوده‌است که هزینه‌ای معادل ۲۴۲ میلیون دلار در چهار روز و در حدود ۶۱ میلیون دلار در هر روز به اقتصاد این کشور صدمه می‌زند. همچنین نت‌بلاکس میزان دسترسی به اینترنت را با ۴ درصد همچنان رو به کاهش دانست.[۸۶]
۳۰ آبان
- پس از حدود ۱۰۰ ساعت قطعی اینترنت، دسترسی به اینترنت در برخی از شهرها به تدریج برقرار شد. شرکت نت‌بلاکس تأیید کرد که اتصال به اینترنت در بعضی نقاط ایران به‌صورت محدود در حال برقرار شدن است.
- در شهرهای پاکدشت، رباط‌کریم، و اسلامشهر تظاهراتی در حمایت از حکومت ایران برگزار شد.[۸۷]
۱ آذر
- نت‌بلاکس میزان دسترسی به اینترنت را با ضریب ۱۵ درصد گزارش کرد.[۸۸]
روش‌های اعتراض و سرکوب
.jpg)
توقف خودروها
در تاریخ ۲۵ ِآبان در گزارشها و تصاویری که از این اعتراض‌ها منتشر شد، نشان می‌داد که در برخی خیابان‌ها در شهرهای مختلف مردم خودروهای خود را به نشانه اعتراض خاموش کرده‌اند. با این حال محمدرضا مهماندار، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ با اشاره به بارش برف در تهران که از بامداد ۲۵ آبان آغاز شده بود، گفت که از آنجایی که بسیاری از مسیرها برف‌روبی و شن و نمک‌پاشی نشده‌اند، خودروها امکان حرکت ندارند. اما تصاویر منتشر شده از اعتراضات نشان می‌داد که معترضان در شهرهای شیراز و مشهد ماشین‌های خود را در شب اعتراضات در خیابان‌ها خاموش کرده‌اند و همچنین رانندگان به‌طور عمدی به سرعت پایین و ترمزهای مکرر حرکت می‌کردند.[۸۹]
اعتصابات
در پی اعتصابات گسترده در ایران، بازار تهران شاهد اعتصابات گسترده و همچنین فضای به شدت امنیتی بود، در تصاویری که در روز یکشنبه ۲۶ آبان انتشار یافت، نشان می‌داد که بخش‌هایی از مغازه‌ها در بازار تهران تعطیل است و نیروهای ضد شورش در آن مناطق مستقر شده‌اند.[۹۰]
راهپیمایی و بستن خیابان‌ها
در فیلم‌هایی که از اعتراض‌ها منتشر شده، معترضان با راهپیمایی در خیابان‌ها و مسدود کردن حرکت خودروها در حال شعار دادن هستند.[۹۱][۹۲] در مقابل نیروی انتظامی اقدام به متفرق کردن معترضان کرده‌است و فیلم‌هایی از شلیک مستقیم گلوله و گاز اشک آور مأموران به تظاهرات کنندگان منشر شده‌است و مأموران اقدام به بازداشت تظاهرات کنندگان کرده‌اند. در برخی از شهرها از جمله اصفهان نیز معترضان با الهام گرفتن از روشی اعتراضی در لبنان، اقدام به بستن و کشیدن قلیان در خیابان کرده‌اند.[۹۳]
تجمع دانشجویان
در ادامه اعتراضات سراسری، دانشجویان دانشگاه‌های تهران، تبریز، بابل و ارومیه تجمعات اعتراضی بر پا کردند. همچنین شوراهای صنفی دانشجویان کشور اعلام کرد در تاریخ ۲۷ آبان دانشجویان دانشگاه تهران دست به تجمعی در اعتراض به «سه برابر نرخ بنزین»، «وضعیت فاجعه بار معیشتی» و «سرکوب‌های سنگین» زدند که چندین آمبولانس حاوی نیروهای لباس شخصی وارد دانشگاه شدند و تعدادی از دانشجویان را دستگیر و داخل آمبولانس کردند و آنها را به زندان‌های فشافویه و اوین انتقال دادند. منابع تعداد دانشجویان بازداشتی را بین ۴۰ تا ۵۰ دانشجو عنوان می‌کنند.[۹۴]
اعتراضات در توییتر
چندین هشتگ در اعتراض به سرکوب اعتراضات در ایران و همچنین قطع اینترنت در توییتر همه‌گیر شد که به رویدادی جهانی به ویژه در روز ۲۸ آبان ماه تبدیل شدند. در این میان هشتگ‌هایی با دیکته اشتباه یا کسره هم مورد استفاده قرار گرفت که تغییر نوشتاری کوچک آن باعث تفاوت آن با هشتگ اصلی می‌شد که بر باور عده‌ای این هشتگ‌ها از طرف طرفداران حکومت و در جهت جلوگیری از ترند شدن هشتگ‌های اصلی صورت گرفته‌است.[۹۵]
تخریب زیرساخت خدمات شهری
.jpg)
جمعیت معترض در مناطق مختلف شهری ساختمان‌ها، بانک‌ها و مغازه‌های فراوانی را به آتش کشیدند[۹۶] و جریان عادی کسب و کار و آمد و شد مختل گشت. در برخی مناطق شهری در شیراز شبکه حمل و نقل شهری کلا تخریب و فروشگاه‌ها غارت شد.[۹۷] امید منتظری عنوان می‌کند که ده سال پیش در اعتراضاتی که با تشکیک دربارهٔ نتایج انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ آغاز شد، شماری از فعالان سیاسی به دنبال الگوبرداری از جنبش‌های عدم خشونت در اروپای شرقی بودند. اما در تازه‌ترین دور اعتراض‌ها در ایران «پرهیز از خشونت» بحث روز نیست و اعتقاد دارد از سال ۱۳۸۸جریان اعتراضات تغییر کرده و ناراضیان اعتمادی به هیچ‌یک از جریان‌های درون حکومت ندارند و آن را پایان استراتژی «عدم خشونت» می‌داند.[۹۸]
حمله به حوزه‌های علمیه و دفترهای امامان جمعه
در مدت اعتراض‌ها چندین حوزه علمیه، دفتر و بیت مربوط به امامان جمعه و نمایندگان ولی‌فقیه مورد حمله واقع شد. بنابر گزارش‌های رسمی، مدرسه علمیه زنان کوثر کرج،[۹۹] المهدی اهواز،[۱۰۰] زینبیه اصفهان،[۱۰۱] خاتم‌الانبیا شیراز،[۱۰۲] سفیران هدایت شیراز،[۱۰۲] امام حسن شهر گویم،[۱۰۲] حوزه علمیه شهرستان کازرون،[۱۰۲] مصلی و دفتر امام جمعهٔ شهر قدس،[۱۰۳] دفتر امام جمعهٔ شهر صدرا،[۱۰۴] دفتر و بیت نمایندهٔ ولی فقیه در یزد[۱۰۵] و امام جمعه بندر امام[۱۰۶] مورد حمله قرار گرفتند و برخی از این مکان‌ها توسط معترضان به آتش کشیده‌شدند.[۱۰۴]
شلیک مستقیم به معترضان
گزارشها و فیلم‌های ضبط شده نشان می‌دهد در برخی از شهرها از جمله شیراز، شهریار، کرمانشاه و جوانرود پلیس و نیروهای امنیتی به سوی معترضان شلیک شدید و مستقیم می‌کند.[۱۰۷][۱۰۸][۱۰۹][۱۱۰][۱۱۱][۱۱۲] همچنین در فیلم‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی از کرج و جوانرود منتشر می‌شد نشان داده می‌شد که مأموران با گلوله‌های جنگی از بالای ساختمان مردم را مورد هدف قرار می‌دهند و در فیلمی دیگر نیروهای پلیس در حالی که در حال فرار از معترضان بودند به سمت آنان گلوله شلیک می‌کردند.[۱۱۳] در فیلمی دیگر مأموران نیروی انتظامی در شهریار در حالی که در حال فرار از معترضان هستند به سمت آنان شلیک می‌کنند و معترضان با پرتاب سنگ نیروهای انتظامی را دنبال می‌کنند.[۱۱۴]
در شبکه‌های اجتماعی ده‌ها فیلم و ویدئو از شلیک مستقیم مأموران نیروی انتظامی و سپاه پاسداران به سمت مردم منتشر شده‌است ولی سپاه ادعا می‌کند که معترضان عامل تیراندازی‌ها بوده‌اند.[۱۱۵]
دزدیدن جسد کشته‌شدگان
خانوادهٔ مهدی نکویی، دانشجوی ۲۰ سالهٔ حقوق که در شیراز هدف گلولهٔ نیروهای سپاه قرار گرفت، می‌گویند او در وضعیت وخیم جسمی به بیمارستان منتقل شده اما در حالی‌که علائم حیاتی داشته توسط نیروهای امنیتی از آنجا خارج شده و بعد از آن از او خبری ندارند.[۱۱۶] یکی از پرستاران تأیید کرده که نکویی پیش از آنکه از بیمارستان بیرون برده شود، به همراه چند مصدوم دیگر تحت معالجه قرار گرفته بود، اما الان کسی نمی‌داند او کجاست.[۱۱۶] آنها بر این عقیده‌اند حکومت ایران با دزدیدن جسد کشته‌شدگان قصد دارد ابعاد واقعی سرکوب معترضان را پنهان کند.[۱۱۷]
تهدید معترضان
در ۲۷ آبان، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بیانیه‌ای معترضان را به «برخورد قاطع» تهدید کرد و آنان را «اغتشاشگر» و «کینه‌توز» نامید و ادعا کرد که در اکثر شهرها و استان‌های ایران مردم «ضامن ثبات و آرامش» جامعه بوده‌اند، «به‌گونه‌ای که حتی یک گزارش ناامنی، تخریب، غارت و چپاول اموال عمومی از آن مناطق دریافت نشده‌است». با این حال استاندار تهران عنوان کرد که در بیش از ۷۰ درصد شهرهای ایران اعتراضات رخ داده‌است. همچنین روابط عمومی سپاه امام حسن مجتبی اعلام کرد که در اعتراضات ۲۵ و ۲۶ آبان ۱۵۰ نفر در استان البرز دستگیر شده‌اند.[۱۱۸]
روزنامه کیهان در تاریخ ۲۸ آبان با انتشار متنی مدعی شد که معترضان «اقرار» کرده‌اند که «در خارج از کشور آموزش دیده‌اند» و همچنین این روزنامه بیان کرد که حکم اعدام با طناب دار برای «سرگروه‌های آشوب اخیر» قطعی است.[۱۱۹]
سید ابراهیم رئیسی رئیس قوه قضاییه و امام جمعه تهران در تاریخ ۳۰ آذر در جمع دانشجویان بسیجی مدعی شد که «مجازات سختی» در انتظار کسانی است که «در جامعه اغتشاش و ناامنی ایجاد کردند و دل زن و بچه مردم را لرزاندند و به اموال مردم دست‌اندازی کردند و به اموال عمومی و مردم خسارت وارد کردند».[۱۲۰]
در میان کاربران شبکه‌های اجتماعی پیامک‌های تهدیدآمیزی دست به دست می‌شد که در آن شهروندان کرج، تهران، کرمان و خوزستان تهدید به پیگرد قانونی در صورت شرکت در اعتراضات شده بودند.[۱۲۱]
اعترافات تلویزیونی
در تاریخ ۲۹ آبان تلویزیون ایران اقدام به پخش «اعترافات» یکی از بازداشت‌شدگان کرد که در آن به «نقش تأثیرگذار زنان و همچنین مخالفان حکومت ایران در رهبری اعتراضات» اشاره شده بود و تلویزیون ایران ادعا می‌کند که این زن که با نام «فاطمه داوند» از او یاد می‌شود بوسیله «سربازان گمنام امام زمان» در هنگام فرار در یکی از شهرهای مرزی ایران بازداشت شده‌است. اما پس از آن شاهد علوی ادعا کرد که این زن کسی است که در خیابان بوکان گلوله خورد و مجروح بازداشت شده‌است. همچنین مازیار ابراهیمی، که در «اعترافات اجباری» مسئولیت سوءقصد به جان دانشمندان هسته‌ای ایران را پذیرفت، از سرنوشت بازداشت‌شدگان روزهای اخیر اظهار نگرانی کرده‌است.[۱۲۲]
سانسور و اعمال فشار بر رسانه‌ها
انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران با انتشار بیانیه‌ای سیاست‌های رسانه‌ای جمهوری اسلامی ایران را «بحران‌زا و ضد منافع ملی» اعلام کرد و نسبت به اعمال محدودیت بیشتر بر رسانه‌های داخلی هشدار داد. انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران در این بیانیه با انتقاد از بی‌تفاوتی رسانه‌های داخلی نسبت به وقایع در اعتراضات سراسری آبان ۹۸ نوشت: «اخبار را آن‌چنان در لابلای صفحات دفن می‌کنند که از دید مخاطب به سانسور و لاپوشانی حقیقت متهم می‌شوند.»[۱۲۳]
گستردگی اعتراضات
اعتراضات مسالمت آمیز یا بدون برخورد چشم‌گیر
اعتراضات به خشونت کشیده شده
در اعتراضات کشته گزارش شده
داده‌ای در دسترس نیست
قاسم میرزایی نیکو، نماینده دماوند در مجلس، گفته‌است که اعتراض‌ها در بیش از ۵۰۰ نقطه ایران رخ داده‌است.[۱۲۴]
کشته و زخمی
بیش از ۴۰ نفر کشته
بین ۳۰ تا ۳۹ نفر کشته
بین ۲۰ تا ۲۹ نفر کشته
بین ۱۰ تا ۱۹ نفر کشته
بین یک تا ۹ نفر کشته
داده‌ای در دسترس نیست
سازمان عفو بین‌الملل با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که بر اساس تحقیقات این سازمان، در جریان اعتراض‌های اخیر دستکم ۱۱۵ تن در ۲۱ شهر ایران کشته شده‌اند، هرچند که گزارش‌های غیررسمی تعداد کشته‌شدگان را تا ۲۰۰ تن نیز تخمین زده‌اند.[۱۲۵][۳۹] با این حال، علیرضا میریوسفی، سخنگوی نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد، آمار عفو بین‌الملل از کشته‌شدگان اعتراضات اخیر را ساختگی خواند و آن را بخشی از کارزار شایعه‌پراکنی علیه ایران در خارج از کشور دانست.[۱۲۶]
در گزارشی که رادیو فردا منتشر کرده، تعداد کشته‌شدگان در پنج روز ابتدایی اعتراض‌ها را دستکم ۱۳۸ کشته در ۳۱ شهر اعلام کرده‌است که تعداد کشته‌شدگان در خوزستان ۵۸ نفر، کرمانشاه ۲۳ نفر، کردستان و آذربایجان غربی ۱۶ نفر، فارس ۱۰ نفر، اصفهان ۸ نفر، کرمان ۲ نفر، تهران ۱۳ نفر، البرز ۶ نفر و آذربایجان شرقی ۱ نفر برآورد شده‌است.[۴۰]
| آمار اعلام‌شدهٔ عفو بین‌الملل[۳۹] | ||
|---|---|---|
| شهر | استان | تعداد |
| آبادان | استان خوزستان | ۲ |
| اسلامشهر | استان تهران | ۱ |
| اصفهان | استان اصفهان | ۱ |
| اهواز | استان خوزستان | ۲ |
| بهبهان | استان خوزستان | ۸ |
| بوکان | استان آذربایجان غربی | ۴ |
| بومهن | استان تهران | ۲ |
| تهران | استان تهران | ۱ |
| جوانرود | استان کرمانشاه | ۱۴ |
| خرمشهر | استان خوزستان | ۳ |
| رامهرمز | استان خوزستان | ۶ |
| رباط‌کریم | استان تهران | ۴ |
| سنندج | استان کردستان | ۱ |
| سیرجان | استان کرمان | ۱ |
| شهریار | استان تهران | ۱ |
| شیراز | استان فارس | ۶ |
| صدرا | استان فارس | ۶ |
| کرج | استان البرز | ۴ |
| کرمانشاه | استان کرمانشاه | ۱۶ |
| ماهشهر | استان خوزستان | ۱۴ |
| مریوان | استان کردستان | ۹ |
| مجموع | ۱۰۶ | |
تحلیلگران معتقدند واکنش بی‌رحمانهٔ دولت، نشانگر وحدت روزافزون بین نخبگان سیاسی ایران است و نشان می‌دهد که دولت حسن روحانی-که زمانی نسبتاً معتدل خوانده می‌شد-به‌طور قابل توجهی تمایلات راست‌گرایانه پیدا کرده و با رهبران مذهبی تندروی ایران هم‌سو شده‌است.[۱۲۷]
دستگیری‌ها
در اعتراض‌های اخیر در ۱۸ استان دستکم ۴۸۰۰ نفر دستگیر شده‌اند. در خراسان رضوی ۴۰۰ نفر، خوزستان ۴۵۰ نفر، کردستان ۳۰۰ نفر، کرمانشاه ۷۰۰ نفر، آذربایجان غربی ۱۰۰ نفر، اصفهان ۲۰۰ نفر، تهران ۸۰۰ نفر، البرز ۴۰۰ نفر، شیراز ۳۰۰ نفر، آذربایجان شرقی ۳۰ نفر، مازندران ۱۰۰ نفر، کهگیلویه و بویر احمد ۲۵۰ نفر، کرمان ۱۰۰ نفر، لرستان ۲۰۰ نفر، یزد ۴۳ نفر، خراسان جنوبی ۲۹ نفر، زنجان ۳۰ نفر و بوشهر ۱۰۰ نفر دستگیر شدند.[۴۱]
واکنش‌ها
داخلی
- امامی کاشانی (خطیب جمعه تهران): «این موضوع تصمیمی است که دولت و مجلس و فرهیختگان اقتصادی گرفته‌اند ولی باید در اجرای آن دقت کرده و نظارت داشت و علاوه بر آن نباید کالاها و اجناس گران شود و به همین دلیل همگان را به انصاف توصیه می‌کنم. گران شدن بنزین نباید منجر به گرانی همه چیز در کشور شده و بحران ایجاد شود».[۱۲۸]
- سید محمدعلی علوی گرگانی (مرجع تقلید) در دومین روز اعتراضات در پیامی از دولت خواست «تا دیر نشده، در تصمیم خود تجدیدنظر کند».[۱۲۹]
- پروانه سلحشوری با اشاره به اینکه افزایش قیمت بنزین در جلسهٔ سران سه قوه تصمیم‌گیری شده، در توییترش نوشت: «مدت‌هاست مجلس در رأس امور نیست» و افزود «همین یک رکن دموکراسی را نیم‌بند داشتیم که فاتحهٔ آن هم خوانده شد. مجلس بعدی را تعطیل کنید، خودش اقتصاد مقاومتی است».[۱۳۰]
- سید احمد خاتمی، امام جمعه تهران، در خطبه‌های نماز جمعهٔ ۱ آذر ۱۳۹۸، قرار گرفتن اعتراضات در چارچوب قانون اساسی را پیش‌نیاز خودداری از برخورد با معترضین اعلام کرد. وی از مردم درخواست کرد که «اشرار» را شناسایی کرده و آنان را «بدون کمترین دلسوزی» به مسئولین معرفی کنند. خاتمی همچنین از قوهٔ قضائیه درخواست کرد تا «یاغیان» را به «اشد مجازات» برساند. وی قطع کردن اینترنت را یک «تدبیر ستودنی» خواند و درخواست کرد که اینترنت مجدداً متصل نشود.[۱۳۱]
بین‌المللی
- دفتر کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد نسبت به کشتار معترضان در ایران اظهار «نگرانی عمیق» کرد. امضا کنندگان این بیانیه: جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر ایران، کلمان وول، نماینده ویژه حق تجمع آزاد، دیوید کی، گزارشگر ویژه حق آزادی بیان، و آنیس کالامار، گزارشگر ویژه اعدام‌های فراقانونی بوده‌اند.[۱۳۲]
- مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا در توییتی اعلام کرد که آمریکا در کنار مردم ایران است و از آنها حمایت می‌کند.[۱۳۳]
- شنبه ۲۵ آبان سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، مورگن اورتگاس قطع اینترنت در ایران را محکوم کرد و گفت: «ایالات متحده در کنار مردم رنج‌دیدهٔ ایران می‌ایستد که اکنون علیه تازه‌ترین بی‌عدالتی توسط حکومت فاسد دست به اعتراض زده‌اند».[۱۳۴][۱۳۵]
- سناتور جمهوریخواه تام کاتن: «مردم ایران از این که رژیم خواسته‌های بنیادین‌شان را نادیده گرفته و همزمان مبالغ هنگفتی را برای تروریست‌ها در سراسر خاورمیانه می‌فرستد، به تنگ آمده‌اند. ما باید در کنار معترضان دلیری که خواهان پاسخگو قرار دادن آیت‌الله‌ها هستند، بایستیم».[۱۳۶]
- نمایندهٔ مجلس نمایندگان آمریکا ویلیام هرد: «تنها راهی که ما ایران را از حمایت از تروریسم و دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای بازمی‌داریم، تغییر حکومت است، و این تنها زمانی رخ می‌دهد که مردم ایران به پا خیزند… ما باید پیام آنها (مردم ایران) را تقویت کنیم تا این رژیم خودکامه متوقف شود».[۱۳۶]
- دونالد ترامپ در اولین واکنش به اعتراضات ایران، در توییتی نوشت که «ایران آنقدر بی‌ثبات شده که رژیم، کل سیستم اینترنت را خاموش کرده تا مردم بزرگ ایران نتوانند از خشونت عظیمی که در کشورشان رخ می‌دهد، حرف بزنند. آنها فکر کرده‌اند جهان از مرگ و مصیبتی که رژیم ایران باعث آن شده، خبردار نمی‌شود».[۱۳۷]
- مایک پنس، معاون رئیس‌جمهوری آمریکا نیز حمایت خود را از معترضان ابراز داشت و گفت: «مردم آمریکا در کنار مردم ایران ایستاده‌اند».
- در ۱ آذر ۱۳۹۸، وزارت خزانه داری آمریکا محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات ایران، را به‌دلیل نقش وی در «سانسور گستردهٔ اینترنت» تحریم کرد.[۱۳۸][۱۳۹][۱۴۰][۱۴۱]
- الیزابت وارن، از نامزدهای پیشتاز حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ۲۰۲۰: «ایرانی‌ها به خیابان‌ها آمده‌اند تا به فساد و اقتدارگرایی اعتراض کنند. این نبردی است که در نهایت باید توسط مردم ایران انجام شود و در آن پیروز شوند، اما ما از خواست آنها برای عزت، آزادی در برقراری ارتباط با جهان و همچنین حق تظاهرات مسالمت‌آمیز حمایت می‌کنیم.»[۱۴۲]
- هولیان کاسترو، نامزد حزب دموکرات: «خشونت علیه مردم شجاع ایران که علیه حکومت خود دست به اعتراض زده‌اند، غیرقابل قبول است. قطع عمدی اینترنت توسط حکومت ایران باید کاملاً برداشته شود و حق (مردم) برای تظاهرات محترم شمرده شود. ایرانی- آمریکایی‌ها باید بتوانند با بستگان خود در داخل ایران ارتباط داشته باشند.»[۱۴۲][۱۴۳]
- پیت بوتجیچ، نامزد حزب دموکرات: «من شجاعت معترضان ایرانی را تحسین می‌کنم و در کنار آنها ایستاده‌ام، کسانی که یک بار دیگر برای مطالبه تغییر قیام کرده‌اند. دولت ایران باید به جای توسل به خشونت و سانسور برای سرکوب اعتراضات، برای بهبود زندگی شهروندان خود اقدام کند.»[۱۴۲][۱۴۳]
- کاملا هریس، از نامزدهای دموکرات‌ها: «حکومت ایران به جای کشتن شهروندان خود، نقض حقوق، خاموش کردن اینترنت و بی‌ثبات کردن منطقه، باید به مردم خود گوش فرا دهد و امور را اصلاح کند. من در کنار مردم شجاع ایران ایستاده‌ام.»[۱۴۲][۱۴۳]
- نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا: «گزارشها دربارهٔ کشته شدن بیش از ۱۰۰ معترض توسط نیروهای امنیتی ایران مایه نگرانی‌های جدی است.»[۱۴۴][۱۴۵]
- جو بایدن: «دلمان با خانواده تظاهرکنندگان ایرانی است که هفته پیش جان باختند. ایرانیان، مانند مردم در همه جا، (باید) این حق را داشته باشند که بدون آنکه به‌طور وحشیانه مورد حمله دولت خود قرار بگیرند، و اینترنت چندین روز قطع باشد، به‌طور مسالمت آمیز تظاهرات کنند.»[۱۴۴]
- دولت آلمان اقدام نیروهای امنیتی ایران در به کار بردن بیش از حد خشونت در اعتراض‌های اخیر را محکوم کرده‌است. سخنگوی وزارت امور خارجهٔ آلمان در رابطه با اعتراضات روزهای اخیر در ایران و شمار بالای معترضان کشته‌شده به دست نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی گفت: «ما از شنیدن گزارش‌های مربوط به کشته شدن بیش از ۱۰۰ نفر شوکه هستیم و عملکرد نامتناسب نیروهای امنیتی ایران را محکوم می‌کنیم».[۱۴۶]
- مایا کوسیانچیچ سخنگوی امور خارجی اتحادیهٔ اروپا از مقامات جمهوری اسلامی خواست در برابر معترضان در ایران حداکثر خویشتن‌داری را از خود نشان دهند و همچنین از حکومت ایران خواست به قطع اینترنت در ایران پایان دهد.[۱۴۷]
- دولت فرانسه از گزارشها دربارهٔ کشته‌شدن تعداد زیادی از معترضان به شدت ابراز نگرانی کرد و از حکومت ایران خواست به تعهدات حقوق بشری بین‌المللی خود احترام بگذارد.[۱۴۸]
- وزارت خارجه فرانسه نیز دربیانیه ای خواهان «لزوم احترام به آزادی بیان و حق اعتراضات مسالمت‌آمیز» در ایران شده‌است.[۱۴۹]
- در تاریخ ۲۳ نوامبر ۲۰۱۹ جلیقه زردهای فرانسه با در دست داشتن پلاکاردهایی که یکی از کارتون‌های مانا نیستانی بر آن نقش بسته بود که یک نیروی نظامی در حال بریدن گلوی نقشه ایران بود روی پلاکاردها در حمایت از معترضان ایرانی نوشته بودند «فرانسه، ایران، عراق، شیلی مبارزه‌ای مشابه، نئوریبرالیسم را متوقف کنید.»[۱۵۰]
- ملک سلمان، پادشاه عربستان از ایران خواست از «ایدئولوژی توسعه‌طلبانه» خود که به مردم ایران «آسیب می‌زند» دست بردارد.[۱۵۱]
- بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل سرکوب و کشتار معترضان ایرانی را سندی دیگر از هویت حکومت ایران دانست. او جمهوری اسلامی ایران را یک «دیکتاتوری به تمام معنی» خواند و افزود که جهان باید فشارها علیه این رژیم را تشدید کند.[۱۵۲]
- وزیر خارجه اسرائیل در پیامی در توییتر، مردم ایران را مورد خطاب قرار داد و با تأکید بر دوستی اسرائیل با مردم ایران آنان را قربانی «یک رژیم سرکوبگر» نامید. در متن این پیام کوتاه آمده «ما دوست شما هستیم. شما مردم ایران توسط رژیم سرکوبگر آخوندی به گروگان گرفته شده‌اید، و شما این رژیم را نمی‌خواهید. ما در کنار شما ایستاده‌ایم.»[۱۵۳]
- وزیر خارجه سوئد در محکومیت قطع دسترسی اینترنت در توییتر نوشت «تحولات ایران نگران کننده است. حق آزادی بیان و حق تظاهرات مسالمت آمیز باید محترم شناخته شود. دسترسی بدون محدودیت به اینترنت ضروری است.»[۱۵۴]
سازمان‌ها و احزاب
- رضا پهلوی: «نظامی که با وعدهٔ مجانی کردن آب و برق بر سر کار آمد، نفت را برای حامیان غیرایرانی‌اش، و فقر و رنج را برای ایرانیان رایگان کرده‌است. تنها راه چاره، برانداختن این #فرقه_تبهکار ضدایرانی است. کافی‌ست به قدرت خودمان ایمان داشته باشیم».[۱۵۵]
- فرح پهلوی: «مایهٔ اندوه بسیار است که امروز این ستم و نابرابری بر شما و ایران عزیزمان روا داشته می‌شود. اطمینان دارم که با همت شما این روزهای سخت سپری و نور بر تاریکی پیروز شده و آبادی و رفاه بازخواهد گشت».[۱۵۶]
- فراکسیون امید: محمود صادقی عضو هیئت رئیسه فراکسیون امید مجلس از اعلام «طرح فوریتی بازگشت قیمت بنزین به قیمت قبل» در جلسه روز یکشنبه ۲۶ آبان مجلس خبر داد.[۱۵۷]
- کانون نویسندگان ایران در بیانیه‌ای از مقامات ایران خواست تا به سرکوب مردم معترض پایان دهد و هشدار داد که حاکمان به جای تحقیر، تهدید و سرکوب معترضانی که جز فریاد سلاحی ندارند، به حق آزادی بیان آنها تمکین کنند.[۱۵۸]
- سازمان گزارشگران بدون مرز با محکومیت قطع اینترنت در ایران آن را «نقض حق بنیادین دسترسی به اطلاعات» توصیف کرد.[۱۵۹]
- مریم رجوی: «از آنجا که بازداشت‌شدگان در خطر شکنجه و اعدام قرار دارند سازمان ملل باید به‌فوریت هیئت‌های تحقیق و حقیقت‌یاب را به ایران اعزام کند. رهبران این رژیم به‌خاطر ارتکاب جنایت علیه بشریت باید در برابر عدالت قرار گیرند و سکوت و بی‌عملی نه تنها نقض کنوانسیون‌ها و قوانین و معیارهای بین‌المللی است بلکه آخوندها را تشجیع می‌کند که به ارتکاب این جنایات علیه مردم ایران ادامه دهند».[۱۶۰]
- سازمان همکاری احزاب کردستان ایران (متشکل از حزب دموکرات کردستان ایران، حزب دموکرات کردستان (حدک)، کومله انقلابی زحمتکشان کردستان ایران، کومله زحمتکشان کردستان و سازمان خبات کردستان ایران)[۱۶۱] با انتشار بیانیه‌ای از اعتراضات مردم حمایت کرده و پشتیبانی خود را اعلام کرده‌است و عنوان کرده‌است: «این اقدام دولت در حالی است که مردم ایران بخصوص در دو سال گذشته، در بدترین وضعیت اقتصادی و معیشتی قرار دارند.». در ادامه از مردم ایران خواسته‌است که «تا زمان تحقق خواسته‌ها و لغو این تصمیم و اقدام نابجا از اعتراضات و اعلام نارضایتی دست برندارند».[۱۶۲]
شعارها
- جمهوری اسلامی، نمی‌خوایم، نمی‌خوایم[۱۶۳]
- نه پول داریم، نه بنزین، گوربابای فلسطین[۱۶۳]
- اهوازی با غیرت، ماشینتو خاموش کن[۶۵]
- آسید علی ببخشید، دیگه باید بلند شید[۱۶۴]
- ننگ ما ننگ ما، رهبر الدنگ ما[۱۶۳]
- چه اشتباهی کردیم که انقلاب کردیم[۱۶۴]
- مرگ بر خامنه‌ای[۱۶۵]
- روحانی حیا کن، مملکت را رها کن[۶۵][۷۰]
- دیکتاتور حیا کن، مملکت را رها کن[۶۵][۷۰]
- بنزین گرون‌تر شده، فقیر فقیرتر شده[۷۱]
- پول نفت گم شده خرج فلسطین شده[۷۳]
- مرگ بر گرانی[۷۳]
- مرگ بر دیکتاتور[۷۳]
- نترسید نترسید ما همه با هم هستیم[۷۳]
- نه غزه، نه لبنان، جانم فدای ایران[۷۳]
- سوریه کم آورده، تقصیر ملت چیه؟[۱۶۳]
- توپ تانک فشفشه، آخوند باید گم بشه[۱۰۴]
- ایرانی با غیرت، حمایت، حمایت[۱۶۶]
- رضاشاه روحت شاد[۱۶۷]
- ای شاه ایران، برگرد به ایران[۱۶۳]
- ایران که شاه نداره، حساب کتاب نداره[۱۶۳]
- ما مردمیم نه اوباش، بنزین باید ارزون شه[۱۶۳]
- ملت چرا نشستی، منجی خود تو هستی[۱۶۳]
- ایرانی بسه دیگه، غیرتتو نشون بده[۱۶۳]
- دشمن ما همینجاست، دروغ میگن آمریکاست[۱۶۳]
نگارخانه
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ "اعتراض‌ها به گران شدن بنزین در ایران؛ اختلال در اطلاع‌رسانی، هشدار به معترضان". BBCPersian. Archived from the original on 18 November 2019. Retrieved 17 November 2019.
- ↑ "اختصاصی رادیو فردا؛ دستکم ۱۳۸ کشته در پنج روز سرکوب اعتراض‌های ایران". رادیو فردا. Archived from the original on 20 November 2019. Retrieved 20 November 2019.
- ↑ International, Amnesty. "We're horrified at reports that dozens of protesters have been killed in #Iran, hundreds injured & over 1000 arrested since Friday. We're alarmed that authorities have shut down the internet to create an information blackout of their brutal crackdown. We're investigating". @amnesty (به انگلیسی). Archived from the original on 19 November 2019. Retrieved 2019-11-19.
- ↑ https://twitter.com/amnesty/status/1198196624062844928
- ↑ «افزایش قیمت بنزین در سال 98 / بنزین گران شد». fararu.com. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۵.
- ↑ «روایت سردار فدوی از اتفاقات بعد از گرانی بنزین». www.asriran.com. ۱۳۹۸-۰۹-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ «ادامه ناآرامیها در بیش از ۲۰ شهر ایران و کاهش سرعت اینترنت». dw.com. دویچه وله. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ "Internet disrupted in Iran amid fuel protests in multiple cities". NetBlocks (به انگلیسی). 2019-11-15. Archived from the original on 16 November 2019. Retrieved 2019-11-19.
- ↑ «محدودیت دسترسی به اینترنت با تصویب شورای امنیت صورت گرفته‌است». ایسنا. ۲۰۱۹-۱۱-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۴.
- ↑ «اپراتورهای اینترنتی، زیر تیغ قطع شدن اینترنت». زومیت. ۲۰۱۹-۱۱-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۴.
- ↑ Mihalcik, Carrie. "Iran's internet has been shut down for days amid protests". CNET (به انگلیسی). Retrieved 2019-11-24.
- ↑ «برخی نمایندگان مجلس اعتراض به قطع اینترنت را آغاز کردند». دیجیاتو. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۴.
- ↑ «خاموشی اینترنت خوب است یا بد؟». ایسنا. ۲۰۱۹-۱۱-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۴.
- ↑ «اینترنت همراه پس از اینترنت ثابت و خانگی وصل می‌شود». زومیت. ۲۰۱۹-۱۱-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۴.
- ↑ "Iran has turned off the internet". The Independent (به انگلیسی). 2019-11-19. Retrieved 2019-11-24.
- ↑ "It's not the first time Iran has shut down the internet, but this time, it's different". Access Now (به انگلیسی). 2019-11-19. Retrieved 2019-11-24.
- ↑ «حال این روزهای شبکه ملی اطلاعات». ایسنا. ۲۰۱۹-۱۱-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۴.
- ↑ «نظرسنجی: قطعی اینترنت چه تأثیری در کسب‌وکار و زندگی شما داشته‌است؟». زومیت. ۲۰۱۹-۱۱-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۴.
- ↑ Taylor, Chloe (2019-11-21). "Iran's internet blackout enters fifth day as government claims victory over protesters". CNBC (به انگلیسی). Retrieved 2019-11-24.
- ↑ «افزایش ریسک سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها؛ نتیجه ۱۶۳ ساعت قطع اینترنت». دیجیاتو. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۴.
- ↑ «قطعی اینترنت و مشکلاتی که برای کسب‌وکارهای نوپا ایجاد شد». زومیت. ۲۰۱۹-۱۱-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۴.
- ↑ «Internet being restored in Iran after week-long shutdown». NetBlocks (به انگلیسی). ۲۰۱۹-۱۱-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۴.
- ↑ correspondent، Michael Safi Middle East (۲۰۱۹-۱۱-۲۱). «Iran's digital shutdown: other regimes 'will be watching closely'» (به انگلیسی). The Guardian. شاپا 0261-3077. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۴.
- ↑ correspondent، Michael Safi Middle East (۲۰۱۹-۱۱-۲۱). «Iran's digital shutdown: other regimes 'will be watching closely'» (به انگلیسی). The Guardian. شاپا 0261-3077. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۴.
- ↑ «Iranians cut off from world following internet shutdown». www.aa.com.tr. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۴.
- ↑ «Trump lashes out at Iran for shutting down internet». AP NEWS. ۲۰۱۹-۱۱-۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۴.
- ↑ «وزیر ارتباطات توسط آمریکا تحریم شد». دیجیاتو. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۴.
- ↑ «آمریکا، وزیر ارتباطات را تحریم کرد». زومیت. ۲۰۱۹-۱۱-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۴.
- ↑ «احتمال رفع مشکل اینترنت در آینده نزدیک [به‌روزرسانی]». زومیت. ۲۰۱۹-۱۱-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۴.
- ↑ «نقشی در قطع و وصل شدن اینترنت ندارم/اتصال اینترنت همراه منتظر دستور وزیر کشور است». ایسنا. ۲۰۱۹-۱۱-۲۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۴.
- ↑ «عذرخواهی ویدیویی وزیر ارتباطات از مردم به خاطر قطع اینترنت». دیجیاتو. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۴.
- ↑ Farnaz Fassihi and Rick Gladstone (2019-11-21). "Iran Declares Protests Are Over, but the Evidence Suggests Otherwise". .nytimes.com (به انگلیسی). Retrieved 2019-11-23.
- ↑ «خسارت‌های ناشی از اغتشاشات هنوز به‌طور کامل برآورد نشده». ایلنا. ۲۹ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «مرگ یک نفر و حمله به مخازن شرکت نفت در سیرجان تأیید شد». رادیو فردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
- ↑ ۳۵٫۰ ۳۵٫۱ «سهمیه‌بندی بنزین؛ تجمعات اعتراضی و "تهاجم" به یک انبار نفت». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۲۵ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ ۳۶٫۰ ۳۶٫۱ «درگیری نیروهای امنیتی با معترضان به افزایش قیمت بنزین؛ حمله به «انبار نفتی» در سیرجان». radiofarda.com. رادیو فردا. ۲۵ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «ارسال پیامک تهدیدآمیز برای شهروندان معترض به افزایش قیمت بنزین». radiofarda.com. رادیو فردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «دادستان کل ایران معترضان به افزایش قیمت بنزین را تهدید کرد». radiofarda.com. رادیو فردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ ۳۹٫۰ ۳۹٫۱ ۳۹٫۲ "Iran: More than 100 protesters believed to be killed as top officials give green light to crush protests". Amnesty International (به انگلیسی). 19 November 2019. Archived from the original on 22 November 2019. Retrieved 21 November 2019.
- ↑ ۴۰٫۰ ۴۰٫۱ ۴۰٫۲ «اختصاصی رادیو فردا؛ دستکم ۱۳۸ کشته در پنج روز سرکوب اعتراض‌های ایران». رادیو فردا. ۲۹ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ ۴۱٫۰ ۴۱٫۱ «بازداشت ۴۸۰۰ معترض در ۱۸ استان ایران». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳.
- ↑ مجید محمدی (۲ آذر ۱۳۹۸). «آیا اعتراضات آبان ۹۸ تکرار خواهد شد؟». ایندپندنت فارسی.
- ↑ «عبدالکریم سروش با اشاره به اعتراضات: ممکن است مردم دست به اسلحه ببرند». رادیو فردا. ۲ آذر ۱۳۹۸.
- ↑ «اعتراض‌ها در ایران؛ 'پایان اخلاقی اصلاح‌طلبان'». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۴ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «'خاتمی می‌گوید من اگر "تکرار" هم کنم، دیگر مردم رأی نمی‌دهند'». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۸.
- ↑ «اعتراض‌های ایران؛ چه کسی مسئول خشونت‌هاست؟». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۴ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ فردا، رادیو (۲۰۱۹-۱۱-۱۴). «بهای بنزین آزاد در ایران سه برابر شد». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
- ↑ ۴۸٫۰ ۴۸٫۱ «وزیر دفاع ایران: تصمیم دربارهٔ بنزین موجب انسجام ملت و مسئولین نظام اسلامی شد». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۳۹۸/۰۹/۰۲. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «درخواست وام ۲ میلیارد دلاری ایران از روسیه». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۳۹۸/۰۹/۰۲. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «میزان سهمیه‌بندی ماهانه انواع خودرو». باشگاه خبرنگاران جوان. ۲۴ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «روحانی: پول افزایش قیمت بنزین را بین شصت میلیون نفر توزیع می‌کنیم». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. ۲۴ آبان ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «دفاع روحانی از افزایش قیمت بنزین: «به نفع مردم تحت فشار است»». radiofarda.com. رادیو فردا. ۲۴ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «"اصلاح نرخ بنزین برای حمایت از کم‌درآمدها شوخی است"». dw.com. دویچه وله. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «اختلال در اینترنت در ایران در پی اعتراض‌ها به افزایش قیمت بنزین». BBC News فارسی (به اردو). ۲۰۱۹-۱۱-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۷.
- ↑ «جهرمی: اینترنت اختلال ندارد، به دستور شورای امنیت کشور قطع شده». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۷ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ "Internet disrupted in Iran amid fuel protests in multiple cities". NetBlocks (به انگلیسی). 2019-11-15. Archived from the original on 16 November 2019. Retrieved 2019-11-19.
- ↑ «قطعی اینترنت و تحمیل ۴۰۰ میلیارد تومان هزینه روزانه بر اقتصاد ایران». ّndependent فارسی (به اردو). ۱۹ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «قطع اینترنت در ایران: ضرر و زیان ۱۱۳ ساعت خاموشی». دویچه وله فارسی. ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «آمریکا آذری جهرمی، وزیر ارتباطات ایران را تحریم کرد». یورو نیور فارسی. ۱ آذر ۱۳۹۸.
- ↑ «سایه سنگین قطعی اینترنت بر کاهش ۱۱۴۶۹ میلیارد ریالی ارزش معاملات خرد بورس تهران». تابناک. ۱۳۹۸/۰۹/۰۱. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «خسارت‌های ناشی از اغتشاشات هنوز به‌طور کامل برآورد نشده». ایلنا. ۲۹ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «اعتراضات در ایران؛ واکنش‌های داخلی و خارجی و ادامه قطع اینترنت». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «۸۰ فروشگاه زنجیره‌ای در اغتشاشات به آتش کشیده شد». خبرگزاری مهر. ۲۹ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «اعتراضات در ایران؛ واکنش‌های داخلی و خارجی و ادامه قطع اینترنت». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ ۶۵٫۰ ۶۵٫۱ ۶۵٫۲ ۶۵٫۳ ۶۵٫۴ ۶۵٫۵ «افزایش قیمت بنزین؛ شهرهای مختلف ایران صحنه اعتراضات شد». رادیو فردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
- ↑ ۶۶٫۰ ۶۶٫۱ «Protests strike Iran cities over gasoline prices rising». AP NEWS. ۲۰۱۹-۱۱-۱۶. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
- ↑ ۶۷٫۰ ۶۷٫۱ ۶۷٫۲ Welle (www.dw.com)، Deutsche. «تظاهرات در چندین شهر ایران علیه افزایش قیمت بنزین | DW | 15.11.2019». DW.COM. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
- ↑ «گسترش اعتراض‌ها به افزایش قیمت بنزین: یک معترض در سیرجان با شلیک مأموران کشته شد». ایران اینترنشنال. ۲۰۱۹-۱۱-۱۵. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
- ↑ «دستکم یک نفر در ناآرامی‌های ایران کشته شد». ار. اف. ای - RFI. ۲۰۱۹-۱۱-۱۶. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
- ↑ ۷۰٫۰ ۷۰٫۱ ۷۰٫۲ "افزایش قیمت بنزین؛ شهرهای مختلف ایران صحنه اعتراضات شد". news.gooya.com (به انگلیسی). Archived from the original on 16 November 2019. Retrieved 2019-11-16.
- ↑ ۷۱٫۰ ۷۱٫۱ ۷۱٫۲ «تجمع و اعتراض در برخی از شهرهای ایران در اعتراض به گرانی بنزین». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
- ↑ «اعتراضات مرگبار در ایران: حمله به بانک‌ها و شعار «مرگ بر خامنه‌ای»». fa.rfi.fr. رادیو فرانسه. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۹ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ ۷۳٫۰ ۷۳٫۱ ۷۳٫۲ ۷۳٫۳ ۷۳٫۴ ۷۳٫۵ ۷۳٫۶ ۷۳٫۷ «اعتراضات به گرانی بنزین در ایران به خشونت کشیده شد؛ معترضان خیابان‌ها را در شهرهای مختلف مسدود کردند». صدای آمریکا. ۲۵ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ ۷۴٫۰ ۷۴٫۱ «افزایش اعتراضات به گرانی بنزین همزمان با شعارهای معترضان علیه حکومت». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
- ↑ Welle (www.dw.com)، Deutsche. «ادامه ناآرامیها در بیش از ۲۰ شهر ایران و کاهش سرعت اینترنت | DW | 16.11.2019». DW.COM. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
- ↑ ۷۶٫۰ ۷۶٫۱ «قطع گسترده اینترنت در ایران؛ گزارش‌های غیررسمی از کشته شدن «۱۰ معترض در روز شنبه»». رادیو فردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
- ↑ «آتش زدن مجسمه انگشتر آیت‌الله خمینی در شهر شهریار و تیراندازی در این شهر». bbc.com/persian. بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ Ismaeel Naar (16 November 2019). "Iran in 'near-total national internet shutdown' amid ongoing protests". Al Arabiya English (به انگلیسی). Archived from the original on 17 November 2019. Retrieved 17 November 2019.
- ↑ ۷۹٫۰ ۷۹٫۱ «افزایش شمار قربانیان در سومین روز اعتراض‌ها: تعداد کشته‌ها به ده‌ها نفر رسید». ایران اینترنشنال. ۲۶ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «حمایت آیت‌الله خامنه‌ای از افزایش قیمت بنزین». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۶ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «شوش به خاطر اعتراض‌های کارگران نیشکر هفت تپه تعطیل شده‌است». رادیو فردا. ۲۸ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «نگرانی عفو بین‌الملل از قطع اینترنت و "سرکوب خونین" در ایران». دویچه‌وله فارسی. ۲۸ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «گزارش عفو بین‌الملل؛ استان‌های ایران در اعتراض‌های آبان ۱۳۹۸ چه تعداد کشته دادند؟». farsi.euronews.com. یورونیوز. دریافت‌شده در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ ۸۴٫۰ ۸۴٫۱ «مقامات ایران به‌رغم افزایش آمار کشته‌شدگان در اعتراضات، اعلام پیروزی کردند». رادیو فردا. ۲۹ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «اعتراض‌ها در برخی از شهرهای استان خوزستان ادامه دارد». رادیو فردا. ۲۹ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «پاسخ مؤسسه «نت بلاکس» به صدای آمریکا؛ قطع اینترنت روزانه به اقتصاد ایران ۶۱ میلیون دلار ضربه می‌زند». صدای آمریکا. ۲۹ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «راهپیمایی محکومیت اغتشاشگران در پاکدشت، رباط‌کریم و اسلامشهر». خبرگزاری فارس. ۳۰ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «آمار بروز نت بلاکس». ۱۳۹۸-۰۹-۰۱.
- ↑ «چه عاملی خیابان‌های تهران را قفل کرده، بنزین یا برف؟». ایندپندنت فارسی. ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «اعتصاب بازاریان و فضای امنیتی در بازار تهران؛ ادامه اعتراضات مردمی در سراسر کشور». صدای آمریکا. ۲۶ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «راهپیمایی اعتراضی در ارتباط با افزایش بهای بنزین / شیراز ۲۵ آبان ۹۸». رادیو فردا. ۲۵ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «اعتراض‌های مردمی در ارتباط با افزایش بهای بنزین/ شیراز ۲۵ آبان ۹۸». رادیو فردا. ۲۵ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «ادامه اعتراض‌ها به افزایش قیمت بنزین». رادیو فردا. ۲۶ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «سرکوب گسترده دانشجویان در ایران؛ لباس شخصی‌ها با «آمبولانس» حدود۵۰ دانشجو را در دانشگاه تهران دستگیر کردند». صدای آمریکا. ۳۰ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «اعتراضات ایران؛ کاربران در خارج صدای خاموش شده معترضان شدند». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۹ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «مرور اعتراضات به افزایش نرخ بنزین در سراسر کشور». ایرنا. ۲۷ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ Farnaz Fassihi and Rick Gladstone (2019-11-21). "Iran Declares Protests Are Over, but the Evidence Suggests Otherwise". .nytimes.com (به انگلیسی). Retrieved 2019-11-23.
- ↑ امید منتظری (۲۶ آبان ۱۳۹۸). «اعتراض‌های ایران؛ 'شمشیری که از رو بسته شد'». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۸ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ fararu.com https://fararu.com/fa/news/418446/تصاویر-آتش-زدن-مدرسه-علمیه-خواهران-در-فردیس-کرج. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳. پارامتر
|عنوان= یا |title=ناموجود یا خالی (کمک) - ↑ «عشایر و روحانیون خوزستانی تجمع می‌کنند». خبرگزاری حوزه. ۲۰۱۹-۱۱-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳.
- ↑ : حوزه علمیه زینبیه اصفهان به آتش کشیده شد. 25 آبان, retrieved 2019-11-23
- ↑ ۱۰۲٫۰ ۱۰۲٫۱ ۱۰۲٫۲ ۱۰۲٫۳ «چهار مدرسه علمیه فارس در ناآرامیها آسیب دیدند». انتخاب.
- ↑ «خبرگزاری فارس - همه اتفاقات دیشب| مردم رفتند؛ اشرار و ضدانقلاب ماندند». خبرگزاری فارس. ۲۰۱۹-۱۱-۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳.
- ↑ ۱۰۴٫۰ ۱۰۴٫۱ ۱۰۴٫۲ «حمله به دستکم ۹ حوزه علمیه و دفتر امام جمعه در جریان اعتراضات به افزایش قیمت بنزین». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳.
- ↑ «حمله افراد مسلح به بیت و دفتر امام جمعه یزد/اشرار دستگیر شدند». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۱۹-۱۱-۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳.
- ↑ نیوز، اخبار روز ایران و جهان | آفتاب (۱۳۹۸/۰۸/۲۷–۱۳:۵۵). «روایت یک خبرگزاری اصولگرا از اعتراضات بنزینی؛ گسترش خشونت‌ها، حمله به حوزه علمیه و پایگاه‌های بسیج و افزایش شمار کشته‌شدگان». fa. دریافت‌شده در 2019-11-23. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «پیام‌های مردمی به ایران اینترنشنال: از جو امنیتی تا شلیک مستقیم به معترضان». ایران اینترنشنال. ۲۷ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ جوانرود کرمانشاه- شلیک مستقیم از بالای ساختمان دادگستری به مردم اعتراضی, retrieved 2019-11-23
- ↑ ارسالی شما - مأموران پلیس در حال فرار به سمت معترضان در شهریار با گلوله جنگی تیراندازی مستقیم کردند, retrieved 2019-11-23
- ↑ «کرمانشاه؛ فیلم نشانه‌روی و تیراندازی مستقیم با گلوله‌های جنگی به سمت تظاهرکنندگان توسط ماموران». ایران کارگر. ۲۰۱۹-۱۱-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳.
- ↑ تیراندازی مستقیم مأموران نیروی انتظامی به مردم معترض, retrieved 2019-11-23
- ↑ تیراندازی مستقیم در کرمانشاه, retrieved 2019-11-23
- ↑ «عفو بین‌الملل از افزایش شمار کشته‌های اعتراضات ایران به حداقل ۱۱۵ نفر خبر داد؛ «شمار واقعی جان‌باختگان بسیار بیشتر است»». صدای آمریکا. ۲ آذر ۱۳۹۸.
- ↑ «تداوم اعتراضات به گرانی بنزین، خشونت مأموران و کشته شدن دستکم چهار معترض». رادیو زمانه. ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «به رغم وجود فیلم‌های شلیک مأموران به مردم، سپاه قصد دارد تیراندازی را به گردن معترضان بیاندازد». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۴.
- ↑ ۱۱۶٫۰ ۱۱۶٫۱ ENOCH، NICK (۲۳ نوامبر ۲۰۱۹). «Iranian officials are 'spiriting away' injured demonstrators from hospitals and 'stealing bodies' from morgues to hide scale of state crackdown on protests». dailymail.co.uk. دیلی میل. دریافت‌شده در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ Ensor، Josie (۲۳ نوامبر ۲۰۱۹). «Iranian officials 'stealing bodies' from morgues to hide true scale of government crackdown». telegraph.co.uk. The Daily Telegraph. دریافت‌شده در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «دستگیری‌های گسترده و تهدید نهادهای امنیتی در چهارمین روز اعتراضات». دویچه‌وله فارسی. ۲۷ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «تهدید معترضان به اعدام با طناب دار». ایران اینترنشنال. ۲۸ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «رئیسی معترضان را به «مجازات سخت» تهدید کرد». رادیو زمانه. ۱ آذر ۱۳۹۸.
- ↑ «اعتراض علیه گرانی بنزین سراسری شد». دویچه‌وله فارسی. ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «پخش 'اعترافات' تلویزیونی یکی از بازداشت‌شدگان دربارهٔ اعتراضات». بی‌بی‌سی فارسی. ۳۰ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران: رسانه‌های داخلی خبرهای اعتراضات را لابلای صفحات خود پنهان می‌کنند». رادیو زمانه. ۱ آذر ۱۳۹۸.
- ↑ «نماینده مجلس: اعتراضات در ۵۰۰ نقطه رخ داد و ۱۳۰ نفر کشته شدند». رادیو فردا. ۳ آذر ۱۳۹۸.
- ↑ «عفو بین‌الملل: دستکم ۱۱۵ نفر در اعتراض‌های ایران کشته شده‌اند». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳.
- ↑ «ایران آمار عفو بین‌الملل از کشته‌شدگان اعتراضات اخیر را «ساختگی» خواند». رادیو فردا. ۲۹ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ MELISSA ETEHAD؛ RAMIN MOSTAGHIM (۲۳ نوامبر ۲۰۱۹). «What's driving Iran's crackdown on protesters? Increased unity among the political establishment». latimes.com. لس‌آنجلس تایمز. دریافت‌شده در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «خبرگزاری فارس - خطیب جمعه تهران: گران شدن بنزین تصمیمی است که دولت و مجلس گرفته‌اند». خبرگزاری فارس. ۲۰۱۹-۱۱-۱۵. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۵.
- ↑ «زنده انتقاد مرجع تقلید در دومین روز اعتراض: «تا دیر نشده، تجدید نظر کنید»». radiofarda.com. رادیو فردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «خیلی وقت است که مجلس در رأس امور نیست/ مجلس بعدی را تعطیل کنید». ilna. ایلنا. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «خاتمی:نظام اسلامی بیدی نیست که با این شرارتهای احمقانه بلرزد/ هیچ‌کس با اعتراض قانونی مخالف نیست». ایسنا. ۲۰۱۹-۱۱-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۲.
- ↑ «نگرانی «عمیق» گزارشگران سازمان ملل از سرکوب اعتراضات در ایران». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳.
- ↑ آمریکا، صدای (۲۰۱۹-۱۱-۱۶). «واکنش مایک پمپئو به اعتراضات دو روز اخیر مردم ایران: ایالات متحده در کنار شما است». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
- ↑ «واکنش سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به قطع اینترنت توسط ایران: بگذارید مردم حرف‌شان را بزنند». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۷.
- ↑ «آمریکا اقدام حکومت ایران در قطع اینترنت را محکوم کرد». رادیو فردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۷.
- ↑ ۱۳۶٫۰ ۱۳۶٫۱ «واکنش دو عضو جمهوریخواه کنگره به اعتراضات ایران: مردم به تنگ آمده‌اند». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۷.
- ↑ «انتقاد ترامپ به اعمال خشونت حکومت و قطعی اینترنت در ایران». دویچه وله فارسی. ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ "U.S. imposes sanctions on Iran's information minister" (به انگلیسی). 2019-11-22. Retrieved 2019-11-22.
- ↑ "U.S. Imposes Sanctions on Iran's Information Minister Over Internet Shutdown" (به انگلیسی). 2019-11-22. Retrieved 2019-11-22.
- ↑ «آمریکا، آذری جهرمی را تحریم کرد». ایسنا. ۲۰۱۹-۱۱-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۲.
- ↑ «تحریم اوفک». ۱۳۹۸-۰۹-۰۱.
- ↑ ۱۴۲٫۰ ۱۴۲٫۱ ۱۴۲٫۲ ۱۴۲٫۳ «حمایت دموکرات‌های نامزد ریاست جمهوری آمریکا از معترضان در ایران». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳.
- ↑ ۱۴۳٫۰ ۱۴۳٫۱ ۱۴۳٫۲ «چهار نامزد حزب دموکرات آمریکا هم واکنش نشان دادند: حمایت از معترضان در ایران، اعتراض به جمهوری اسلامی». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۲۳.
- ↑ ۱۴۴٫۰ ۱۴۴٫۱ نانسی پلوسی از آمار کشته شدگان در اعتراضات اخیر ایران ابراز نگرانی کرد
- ↑ نانسی پلوسی: نگرانی جدی از گزارشها درباره کشته شدن بیش از ۱۰۰ معترض در ایران
- ↑ «انتقاد شدید دولت آلمان از اعمال خشونت علیه معترضان در ایران». دویچه وله فارسی. ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «اتحادیه اروپا از ایران خواست به خشونت علیه معترضان پایان دهد». دویچه وله فارسی. ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ ناصر اعتمادی (۲۰ نوامبر ۲۰۱۹). «فرانسه از تهران خواست حقوق سیاسی و مدنی مردم ایران را رعایت کند». رادیو بین‌المللی فرانسه. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «واکنش فرانسه». ۱۳۹۸-۰۹-۰۲.
- ↑ LIVE: Yellow Vests march in Paris one week after first anniversary (به فرانسوی), retrieved 2019-11-24
- ↑ «ملک سلمان: ایران بداند که پیامدهای تصمیماتش گریبانش را خواهد گرفت». العربیه فارسی. ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «نتانیاهو: به خاک‌وخون کشیده شدن معترضان ایرانی سندی دیگر از هویت رژیم جمهوری اسلامی است». radiofarda.com. رادیو فردا. دریافت‌شده در ۴ آذر ۱۳۹۸.
- ↑ «پیام اسرائیل به مردم ایران: ما در کنار شما ایستاده‌ایم». صدای آمریکا. ۲۸ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «هشدار ظریف به کشورهایی که از اعتراضات ایران حمایت می‌کنند». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۸ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۹ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «رضا پهلوی: جمهوری اسلامی فقر و رنج را برای ایرانیان رایگان کرده‌است». radiofarda.com. رادیو فردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «پیام رضا و فرح پهلوی دربارهٔ اعتراضات ایران علیه گرانی بنزین». fa.rfi.fr. رادیو فرانسه. دریافت‌شده در ۲۵ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ رادیوفردا (۲۰۱۹-۱۱-۱۶). «طرح نمایندگان «فراکسیون امید» مجلس برای لغو افزایش قیمت بنزین». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۶.
- ↑ «کانون نویسندگان ایران: به سرکوب مردم معترض پایان دهید». دویچه وله فارسی. ۳۰ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «اعتراضات در ایران؛ واکنش‌های داخلی و خارجی و ادامه قطع اینترنت». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۰ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۲ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ Iran could be on the brink of overthrowing its authoritarian government, and the people need U.S. support
- ↑ احزاب کردستان در مورد ایجاد مرکز همکاری مشترک احزاب کردستان ایران به توافق رسیدند، وبسایت کردستان۲۴.
- ↑ اطلاعیه‌ی مرکز همکاری احزاب کردستان ایران پیرامون اعتراضات گسترده به گران شدن نرخ بنزین، وبسایت مرکزی حزب دموکرات کردستان (حدک).
- ↑ ۱۶۳٫۰۰ ۱۶۳٫۰۱ ۱۶۳٫۰۲ ۱۶۳٫۰۳ ۱۶۳٫۰۴ ۱۶۳٫۰۵ ۱۶۳٫۰۶ ۱۶۳٫۰۷ ۱۶۳٫۰۸ ۱۶۳٫۰۹ «شعارهای آبان ۹۸؛ معترضان اصل حکومت را نشانه رفتند». radiofarda.com. رادیو فردا. ۲۷ آبان ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۳ آذر ۱۳۹۸.
- ↑ ۱۶۴٫۰ ۱۶۴٫۱ رادیوفردا (۲۰۱۹-۱۱-۱۶). «قطع گسترده اینترنت در ایران؛ گزارش‌های غیررسمی از کشته شدن «۱۰ معترض در روز شنبه»». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۷.
- ↑ «اعتراضات مرگبار در ایران: حمله به بانک‌ها و شعار «مرگ بر خامنه‌ای» - سیاست». ار. اف. ای - RFI. ۲۰۱۹-۱۱-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۱۷.
- ↑ «اعتراض در ایران علی‌رغم سرکوب ادامه دارد». radiozamaneh.com. رادیو زمانه. ۲۶ آبان ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۳ آذر ۱۳۹۸.
- ↑ ««رضاشاه روحت شاد» یعنی نارضایتی از اشرافیت مذهبی». euronews.com. یورونیوز. دریافت‌شده در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹.
پیوند به بیرون
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایران موجود است. |