علی بن موسی الرضا: تفاوت میان نسخه‌ها
| [نسخهٔ بررسی‌نشده] | [نسخهٔ بررسی‌نشده] |
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
== پیوند به بیرون == |
== پیوند به بیرون == |
||
*[http://www.aqrazavi.org سایت آستان قدس رضوی] |
*[http://www.aqrazavi.org سایت آستان قدس رضوی] |
||
*[http://tebyan.net/ |
*[http://tebyan.net/ تبیان] |
||
*[http://www.razavi.tv پخش زنده حرم امام رضا] |
*[http://www.razavi.tv پخش زنده حرم امام رضا(ع)] |
||
*[http://www.shamstoos.ir/ جشنواره فرهنگی و هنری امام رضا(ع)] |
*[http://www.shamstoos.ir/ جشنواره فرهنگی و هنری امام رضا(ع)] |
||
نسخهٔ ۱ مارس ۲۰۰۸، ساعت ۱۸:۵۸
علی پسر موسی یا رضا در روز جمعه، یا پنج شنبه ۱۱ ذی حجه یا ذیقعده یا ربیع الاول سال ۱۵۳ یا ۱۴۸ هجری در شهر مدینه متولد شد، وی فرزند موسی کاظم و طبق روایات مختلفی که به ما رسیده‌است نامها و کینه‌ها و لقبهای ام البنین، نجمه، سکن، تکتم را برای مادر او آورده‌اند. و هشتمین پیشوای دینی شیعیان دوازده‌امامی است که توسط مامون الرشید خلیفهٔ عباسی به مرو خوانده و توسط خلیفه در طوس مسموم و شهید شد.
مقبره وی در شهر مشهد قرار دارد و سالانه مورد بازدید میلیون‌ها مسلمان شیعه از ایران، عراق و دیگر کشورها قرار می‌گیرد.
القاب و کنایات رضا
کنیه‌ها: ابوالحسن و ابوعلی
لقب‌ها: رضا، صابر، زکی، ولی، فاضل، وفی، صدیق، رضی، سراج الله، نورالهدی، قرة عین المؤمنین، مکیدة الملحدین، کفوالملک، کافی الخلق، رب السریر، و رئاب التدبیر
دوران زندگی
او ۲۴ سال وچند ماه را با پدرش به سر برد. ولی مطابق آنچه گفته شد، عمر او در روز درگذشت پدرش ۳۵ سال یا ۲۹ سال و دو ماه بوده و پس از مرگ پدرش چنانکه در مطالب السئول نیز آمده، ۲۵ سال زیسته‌است و مدت امامت او حدود ۲۰ سال طول کشید، که ۱۷ سال آن در مدینه و سه سال آخر آن در خراسان گذشت. رضا در مدینه، پس از مرگ پدر، امامت بر مردم را بر عهده گرفت، و به رسیدگی امور پرداخت، شاگردان پدر را به دور خودش جمع کرد، و به تدریس و تکمیل حوزه علمیه جدش، رییس مذهب شیعه جعفر صادق پرداخت. در طول این مدت، او در دنباله حکومت هارون الرشید را که ده سال و بیست و پنج روز بود زیست. سپس امین از سلطنت خلع شد و عمویش ابراهیم بن مهدی برای مدت بیست و چهار روز به سلطنت نشست. آنگاه دوباره امین بر علیه او شورش کرد و برای وی از مردم بیعت گرفته شد. یکسال و هفت ماه حکومت کرد ولی به دست طاهر بن حسین کشته شد. سپس عبد الله بن هارون، مامون، به خلافت تکیه زد و بیست سال حکومت کرد. در زمان حکومت مامون، آن گونه که در کتب معتبر شیعه آورده‌اند او که علاقه مردم ایران به امامان شیعه را می‌دید تصمیم گرفت رضا را مجبور کند تا از مدینه به خراسان بیاید و او را به عنوان ولیعهد و جانشین خود معرفی کند و چنان چه شیخ مفید در کتاب مسار الشیعه آورده‌است روز اول ماه رمضان روز بیعت به ولایت عهدی رضا توسط مامون است، تا با این روش بتواند در بین مردم محبوبیت قابل ملاحظه‌ای پیدا کند و درضمن تصمیم داشت تا رضا را نزد خود بیاورد و کارهای او را تحت نظارت کامل خود قرار دهد.
معنویت و عبادات
شیخ صدوق در روایتی آورده‌است:
عادت رضا بر آن بود که شب‌ها کم می‌خوابید و غالب اوقات خود را به عبادت می‌گذراند و در یک شبانه روز، هزار رکعت نماز می‌خواند و روزه بسیار می‌گرفت و به روزه سه روز هر ماه(یعنی پنج شنبه اول ماه و پنج شنبه آخر ماه و چهارشنبه میان ماه) مداومت داشت و می‌فرمود:
روزه این سه روز (یعنی پنج شنبه اول ماه و پنج شنبه آخر ماه و چهارشنبه میان ماه) برابر روزه دهر است.
او بسیار احسان می‌کرد و صدقه پنهانی می‌داد و بیشتر صدقات او در شب‌های تار بود.
رضا شب‌ها که در بستر می‌خوابید تلاوت قرآن بسیار می‌نمود و هر گاه به آیه‌ای می‌رسید که در آن یادی از بهشت و یا آتش شده بود گریه می‌کرد و از حق تعالی بهشت را طلب می‌کرد و از آتش پناه می‌جست.
او در هر سه روز، قرآن را ختم می‌کرد و می‌فرمود:
اگر بخواهم می‌توانم در کمتر از سه روز قرآن را ختم کنم ولی هرگز از آیه‌ای نمی‌گذرم، مگر آنکه در آن تفکر می‌کنم که در چه مورد و به چه هنگام نازل گشته‌است.
یکی از یاران و راویان رضا که نامش ابراهیم بن عباس است می‌گوید:
تمام سخنان رضا و پاسخهایی که به اشخاص می‌داد و مثالهایی که می‌فرمود، همه آنها، بر گرفته از آیات قرآن بود.
علم رضا
در کتاب منتهی الآمال از ابا صلت هروی نقل شده‌است که:
ندیدم عالمتری از رضا و ندید او را عالمی مگر آنکه شهادت داد مثل من، مامون بارها علمای ادیان و فقها و متکلمان را برای مناظره و تکلم با رضا جمع کرد و آن حضرت بر تمام ایشان غلبه کرد و آنها اقرار کردند بر فضیلت او.
و همچنین در کتاب منتهی الآمال دوباره آمده‌است موسی کاظم می‌فرماید:
شنیدم از پدرم جعفر صادق که مکرر به من می‌گفت که:عالم آل محمد در صلب تو است و ای کاش من او را درک می‌کردم، همانا او هم نام امیر مومنان علی است.
ابراهیم ابن عباس روایت کرده:
ندیدم هرگز رضا را که از او چیزی بپرسند و او نداند و از او داناتر ندیدم و علم کامل به گذشتگان داشت و مامون با هر سوالی که آن حضرت را امتحان می‌نمود، ایشان جواب می‌فرمودند و تمام سخنان آن حضرت و جواب‌های ایشان و مثل‌هایی که می‌آوردند برگرفته از قرآن بود.
حدیث سلسلة الذهب
شیعیان حدیث‌های زیادی را منتسب به وی می‌دانند یکی از مشهورترین احادیثی قدسی منقول از وی حدیثی موسوم به سلسلة الذهب است که هنگام وداع وی با مردم شهر نیشابور در بین راه چنین گفته‌است: [۱] [۲]
کلمهٔ لا اله الا الله دژ استوار من است، پس هر کس در این حصار وارد شد، از عذابم محفوظ است.
شیعه می‌گوید: او چند قدمی حرکت کرد و سپس برگشت و گفت:به شرط‌های آن و من از جمله شرط‌های آن هستم.مقصود رضا از شرط‌ها، اعتراف به این واقعیت است که او مانند پدرانش از سوی خدا امام و حجت است و اطاعتش بر همه واجب است.
تالیفات رضا
از رضا برخی تألیفات یاد شده که علمای شیعه از آنها به اجمال و تفصیل یاد کرده‌اند. اما مؤلفات وی، به تفضیل، عبارت‌اند از:
- آنچه به محمد بن سنان در پاسخ پرسش‌های وی درخصوص علل احکام شرعی نوشته‌است.
- عللی که فضل بن شاذان گوید آنها را از رضا، یکی پس از دیگری، شنیده و جمع آوری کرده‌است و به علی بن محمد بن قتیبه نیشابوری اجازه روایت آنها را از وی از رضا داده‌است.
- سه رساله که برای مأمون عباسی درباره اسلام و دستورهای دینی نوشته‌است. این سه رساله را صدوق در عیون اخبار الرضا با اسناد متصل ذکر کرده‌است.
- الرسالة المذهبیة در طب.
منابع
- پرتوی از سیره و سیمای امام رضا
- مجله کوثر، شماره (۶۲)