استان خراسان جنوبی: تفاوت میان نسخه‌ها
مردونیه کبیر (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
←پیشینه: اصلاح متن غیر دانشنامه ای و غیر بی طرفانه |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
[[File:Shokatieh.jpg|thumb|مدرسه شوکتیه]] |
[[File:Shokatieh.jpg|thumb|مدرسه شوکتیه]] |
||
== پیشینه == |
== پیشینه == |
||
{{بازنویسی}} |
|||
{{بهبود منبع}} |
{{بهبود منبع}} |
||
خراسان جنوبی شامل محدوده‌ای از خراسان بزرگ است که در سده‌های پیش [[قهستان]] نامیده می‌شده‌است. شهرهای مهم ایالت قهستان، تون ([[فردوس]] امروزی) و [[قائن]] بوده‌اند. [[مارکوپولو]] نیز در سفرنامه خود، از این منطقه با نام تونوکاین (تون و قاین) یاد کرده‌است.<ref name="Dدهخداً>{{یادکرد |کتاب=لغت‌نامه دهخدا|نویسنده = دهخدا، علی‌اکبر| ناشر =دانشگاه تهران، سازمان لغت‌نامه| شهر=تهران| کوشش=زیر نظر دکتر محمد معین|سال=۱۳۳۴}}</ref> |
خراسان جنوبی شامل محدوده‌ای از خراسان بزرگ است که در سده‌های پیش [[قهستان]] نامیده می‌شده‌است. شهرهای مهم ایالت قهستان، تون ([[فردوس]] امروزی) و [[قائن]] بوده‌اند. [[مارکوپولو]] نیز در سفرنامه خود، از این منطقه با نام تونوکاین (تون و قاین) یاد کرده‌است.<ref name="Dدهخداً>{{یادکرد |کتاب=لغت‌نامه دهخدا|نویسنده = دهخدا، علی‌اکبر| ناشر =دانشگاه تهران، سازمان لغت‌نامه| شهر=تهران| کوشش=زیر نظر دکتر محمد معین|سال=۱۳۳۴}}</ref> |
||
| خط ۳۰: | خط ۲۹: | ||
در سده‌های اخیر و به ویژه از دوران قاجار، دو شهر [[فردوس]] و [[قائن]] به دلیل حوادث طبیعی مختلف به تدریج موقعیت جمعیتی خود را از دست داده و [[بیرجند]] مرکزیت و اهمیت بیشتری یافت. |
در سده‌های اخیر و به ویژه از دوران قاجار، دو شهر [[فردوس]] و [[قائن]] به دلیل حوادث طبیعی مختلف به تدریج موقعیت جمعیتی خود را از دست داده و [[بیرجند]] مرکزیت و اهمیت بیشتری یافت. |
||
تشکیل خراسان جنوبی از سال ۱۳۴۲ مطرح بوده است |
تشکیل استان خراسان جنوبی به مرکزیت بیرجند از سال ۱۳۴۲ مطرح بوده است و در سال ۱۳۸۳ و پس از سالها کشمکش سیاسی این استان تأسیس شد. مرکز این استان جدید شهر بیرجند تعیین گردید. در زمان تأسیس این استان شامل سه شهرستان بیرجند، نهبندان و سربیشه بود. |
||
قاین در ابتدای تأسیس استان حاضر به پیوستن به خراسان جنوبی نشد و در محدوده خراسان رضوی باقی ماند. |
|||
در سال ۱۳۸۳ و پس از تقسیم خراسان مباحثی در مورد الحاق قاین به خراسان جنوبی مطرح گردید و در نهایت در اواخر همان سال ۸۳ شهرستان قاین به استان خراسان جنوبی الحاق گردید. |
|||
استان خراسان جنوبی در سال ۱۳۸۳ و پس از سالها کشمکش سیاسی در استان خراسان تأسیس شد. مرکز این استان جدید شهر بیرجند تعیین گردید. در زمان تأسیس این استان شامل سه شهرستان بیرجند، نهبندان و سربیشه بود. این استان در حالی ایجاد شد که عملاً کمکی به سبک‌تر شدن امور سیاسی استان خراسان نمی‌کرد و بسیاری از شهرستان‌هایی که پیش بینی شده بود در این استان قرار گیرند حاضر به تبعیت از تغییر در تقسیمات کشوری وعضویت در آن نشدند. |
|||
فردوس که در قضیه تقسیم خراسان بیشترین آسیب را دید نیز حاضر به پیوستن به استانی با مرکزیت بیرجند نشد. در چند راهپیمایی اعتراض آمیز که منجر به کشته و زخمی شدن چند شهروند فردوسی قبل از تقسیم خراسان شد مردم این شهرستان نشان دادند که در تقسیم خراسان رضوی سهم بیشتری خواهان هستند، اگر چه نتیجه‌ای برای مردم در بر نداشت. |
|||
قاین در ابتدای تأسیس استان حاضر به پیوستن به خراسان جنوبی نشد و تا ۵۵ کیلومتری بیرجند یعنی بعد از آرین شهر در محدوده خراسان رضوی باقی ماند. در سال ۱۳۸۳ و پس از تقسیم خراسان ادامه مباحث الحاق قاین به خراسان جنوبی بین مسولین محلی و مردم نقل هر مجلس و محفل بود. ادامه این بحث در نهایت در اواخر همان سال ۸۳ منجر به رضایت مسولین و پذیرش این امر شد که قاین تکمیل کننده استان خراسان جنوبی است. با الحاق قاین، خراسان جنوبی نگاهش را به فردوس انداخت. |
|||
در مرحله اول تقسیم خراسان و شکل گیری استان خراسان جنوبی، تنها بخش سرایان شهرستان فردوس با پذیرش این امر که با پیوستن به خراسان جنوبی از بخش به شهرستان ارتقاء می‌یابد حاضر به جدایی از فردوس و خراسان رضوی شد و مدتی را به عنوان یکی از بخش‌های شهرستان بیرجند در خراسان جنوبی به سر برد تا اینکه در سال ۱۳۸۴ اولین ارتقاء در خراسان جنوبی با ارتقای بخش سرایان به شهرستان صورت گرفت. در همین سال با ارتقای بخش درمیان به مرکزیت شهر اسدیه (اسدآبادسابق) دومین شهرستان جدید استان خراسان جنوبی به وجود آمد. |
|||
ادامه تلاش‌ها برای الحاق فردوس در سال ۱۳۸۶ به نتیجه رسید و این شهرستان هم علیرغم میل باطنی بسیاری از مردم، به خراسان جنوبی ملحق |
ادامه تلاش‌ها برای الحاق فردوس در سال ۱۳۸۶ به نتیجه رسید و این شهرستان هم علیرغم میل باطنی بسیاری از مردم، به خراسان جنوبی ملحق شد. |
||
در سال ۱۳۸۷ بخش بشرویه شهرستان فردوس هم در جواب قبول الحاق به خراسان جنوبی توانست ارتقاء پیدا کند و هشتمین شهرستان استان تأسیس شد. |
در سال ۱۳۸۷ بخش بشرویه شهرستان فردوس هم در جواب قبول الحاق به خراسان جنوبی توانست ارتقاء پیدا کند و هشتمین شهرستان استان تأسیس شد. |
||
در سال ۱۳۹۱ و در روزهای پایانی این سال طبس به خراسان جنوبی پیوست. این پیوستن واکنش‌هایی همچون امضای طومار را در پی داشت. همچنین فرمانداری این شهر نیز به فرمانداری ویژه و معاونت استانداری ارتقاء یافت. |
|||
در اردیبهشت ۱۳۹۱ نهمین و دهمین شهرستان‌ها تأسیس گشتند. بخش زیر کوه قاین همراه با بخش زهان قاین و تبدیل دهستان شاسکوه این شهرستان به بخش با سه بخش به شهرستان زیر کوه ارتقاء یافت و حاجی‌آباد زیرکوه پس از حاجی‌آباد هرمزگان و حاجی‌آباد فارس (زرین دشت) سومین حاجی‌آباد کشور شد که به خود فرماندار می‌بیند. بخش خوسف بیرجند هم پس از تبدیل دهستان جلگه ماژان به بخش به شهرستان ارتقاء یافت و و با دو بخش مرکزی |
در اردیبهشت ۱۳۹۱ نهمین و دهمین شهرستان‌ها تأسیس گشتند. بخش زیر کوه قاین همراه با بخش زهان قاین و تبدیل دهستان شاسکوه این شهرستان به بخش با سه بخش به شهرستان زیر کوه ارتقاء یافت و حاجی‌آباد زیرکوه پس از حاجی‌آباد هرمزگان و حاجی‌آباد فارس (زرین دشت) سومین حاجی‌آباد کشور شد که به خود فرماندار می‌بیند. بخش خوسف بیرجند هم پس از تبدیل دهستان جلگه ماژان به بخش به شهرستان ارتقاء یافت و و با دو بخش مرکزی و جگله ماژان به جمع شهرستان‌های کشور پیوست.<ref>[http://www.mehreghaenat.com/ghaenat/3636-1391-12-22-19-14-17.html شهرستان طبس به خراسان جنوبی ملحق شد+تاریخچه جنجالی تشکیل خراسان جنوبی از ابتدا تا امروز]</ref> |
||
== موقعیت جغرافیایی == |
== موقعیت جغرافیایی == |
||
نسخهٔ ۱۷ مهٔ ۲۰۱۵، ساعت ۱۰:۵۰
استان خراسان جنوبی | |
|---|---|
| مختصات: | |
| جمعیت | ۷۳۲٬۱۹۲ نفر[۱] |
استان خراسان جنوبی یکی از استان‌های ایران است. این استان در شرق ایران واقع شده و مرکز آن، شهر بیرجند است. استان خراسان جنوبی، با مصوبه مجلس شورای اسلامی و پس از تقسیم استان خراسان به سه استان، در سال ۱۳۸۲ ایجاد شد.
مساحت این استان ۱۵۱٬۱۹۳ کیلومتر مربع است که از این نظر سومین استان ایران است. بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۰، جمعیت آن برابر با ۷۳۲٬۱۹۲ نفر[۱] می‌باشد و از این نظر ۲۸اُمین استان کشور است.
پیشینه
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
خراسان جنوبی شامل محدوده‌ای از خراسان بزرگ است که در سده‌های پیش قهستان نامیده می‌شده‌است. شهرهای مهم ایالت قهستان، تون (فردوس امروزی) و قائن بوده‌اند. مارکوپولو نیز در سفرنامه خود، از این منطقه با نام تونوکاین (تون و قاین) یاد کرده‌است.[۲]
در سده‌های اخیر و به ویژه از دوران قاجار، دو شهر فردوس و قائن به دلیل حوادث طبیعی مختلف به تدریج موقعیت جمعیتی خود را از دست داده و بیرجند مرکزیت و اهمیت بیشتری یافت.
تشکیل استان خراسان جنوبی به مرکزیت بیرجند از سال ۱۳۴۲ مطرح بوده است و در سال ۱۳۸۳ و پس از سالها کشمکش سیاسی این استان تأسیس شد. مرکز این استان جدید شهر بیرجند تعیین گردید. در زمان تأسیس این استان شامل سه شهرستان بیرجند، نهبندان و سربیشه بود. قاین در ابتدای تأسیس استان حاضر به پیوستن به خراسان جنوبی نشد و در محدوده خراسان رضوی باقی ماند.
در سال ۱۳۸۳ و پس از تقسیم خراسان مباحثی در مورد الحاق قاین به خراسان جنوبی مطرح گردید و در نهایت در اواخر همان سال ۸۳ شهرستان قاین به استان خراسان جنوبی الحاق گردید.
فردوس که در قضیه تقسیم خراسان بیشترین آسیب را دید نیز حاضر به پیوستن به استانی با مرکزیت بیرجند نشد. در چند راهپیمایی اعتراض آمیز که منجر به کشته و زخمی شدن چند شهروند فردوسی قبل از تقسیم خراسان شد مردم این شهرستان نشان دادند که در تقسیم خراسان رضوی سهم بیشتری خواهان هستند، اگر چه نتیجه‌ای برای مردم در بر نداشت.
در مرحله اول تقسیم خراسان و شکل گیری استان خراسان جنوبی، تنها بخش سرایان شهرستان فردوس با پذیرش این امر که با پیوستن به خراسان جنوبی از بخش به شهرستان ارتقاء می‌یابد حاضر به جدایی از فردوس و خراسان رضوی شد و مدتی را به عنوان یکی از بخش‌های شهرستان بیرجند در خراسان جنوبی به سر برد تا اینکه در سال ۱۳۸۴ اولین ارتقاء در خراسان جنوبی با ارتقای بخش سرایان به شهرستان صورت گرفت. در همین سال با ارتقای بخش درمیان به مرکزیت شهر اسدیه (اسدآبادسابق) دومین شهرستان جدید استان خراسان جنوبی به وجود آمد.
ادامه تلاش‌ها برای الحاق فردوس در سال ۱۳۸۶ به نتیجه رسید و این شهرستان هم علیرغم میل باطنی بسیاری از مردم، به خراسان جنوبی ملحق شد.
در سال ۱۳۸۷ بخش بشرویه شهرستان فردوس هم در جواب قبول الحاق به خراسان جنوبی توانست ارتقاء پیدا کند و هشتمین شهرستان استان تأسیس شد.
در سال ۱۳۹۱ و در روزهای پایانی این سال طبس به خراسان جنوبی پیوست. این پیوستن واکنش‌هایی همچون امضای طومار را در پی داشت. همچنین فرمانداری این شهر نیز به فرمانداری ویژه و معاونت استانداری ارتقاء یافت.
در اردیبهشت ۱۳۹۱ نهمین و دهمین شهرستان‌ها تأسیس گشتند. بخش زیر کوه قاین همراه با بخش زهان قاین و تبدیل دهستان شاسکوه این شهرستان به بخش با سه بخش به شهرستان زیر کوه ارتقاء یافت و حاجی‌آباد زیرکوه پس از حاجی‌آباد هرمزگان و حاجی‌آباد فارس (زرین دشت) سومین حاجی‌آباد کشور شد که به خود فرماندار می‌بیند. بخش خوسف بیرجند هم پس از تبدیل دهستان جلگه ماژان به بخش به شهرستان ارتقاء یافت و و با دو بخش مرکزی و جگله ماژان به جمع شهرستان‌های کشور پیوست.[۳]
موقعیت جغرافیایی
این استان از شمال با استان خراسان رضوی، از غرب با استان‌های یزد، اصفهان و سمنان، از شرق با کشور افغانستان و از جنوب با استان‌های سیستان و بلوچستان و کرمان هم‌مرز است.
|
استان خراسان رضوی | استان سمنان |
| |
| افغانستان | 
|
استان یزد و استان اصفهان | ||
 خراسان جنوبی 
| ||||
| ||||
| استان کرمان و استان سیستان و بلوچستان | استان یزد |
تقسیمات کشوری
استان خراسان جنوبی، دارای ۱۱ شهرستان، ۲۵ بخش، ۶۱ دهستان و ۲۸ شهر است.
- شهرستان‌ها
شهرستان‌های این استان عبارت‌اند از:
| شماره | نام شهرستان | تاریخ شهرستان شدن[۴] | جمعیت[۱] |
|---|---|---|---|
| ۱ | شهرستان بیرجند | ۱۳۱۶ | ۲۵۹٬۵۰۶ |
| ۲ | شهرستان فردوس | ۱۳۲۳ | ۴۱٬۶۲۶ |
| ۳ | شهرستان طبس | ۱۳۳۹ | ۶۹٫۶۵۸ |
| ۴ | شهرستان قائنات | ۱۳۵۸ | ۱۵۲٬۴۰۱ (با احتساب زیرکوه) |
| ۵ | شهرستان نهبندان | ۱۳۶۸ | ۵۷٬۲۵۸ |
| ۶ | شهرستان سربیشه | ۱۳۸۲ | ۳۹٬۴۸۷ |
| ۷ | شهرستان درمیان | ۱۳۸۴ | ۵۵٬۰۸۰ |
| ۸ | شهرستان سرایان | ۱۳۸۴ | ۳۲٬۴۹۳ |
| ۹ | شهرستان بشرویه | ۱۳۸۷ | ۲۴٬۶۸۳ |
| ۱۰ | شهرستان زیرکوه | ۱۳۹۱ | ۴۸٬۳۵۲ (سرشماری ۱۳۸۵) |
| ۱۱ | شهرستان خوسف | ۱۳۹۱ | ۲۴٬۹۲۲ (سرشماری ۱۳۸۵) |
- شهرها
مهمترین شهرهای استان خراسان جنوبی، بیرجند، فردوس، طبس و قائن هستند.
جاذبه‌های گردشگری
استان خراسان جنوبی، در مسیر محورهای ارتباطی استان‌های جنوبی ایران با مشهد قرار دارد. محور اصلی ارتباطی استان‌های یزد، کرمان، اصفهان، فارس، بوشهر و هرمزگان به مشهد، از طبس ، بشرویه و فردوس می‌گذرد. همچنین محور ارتباطی استان سیستان و بلوچستان به مشهد از شهرهای نهبندان، سربیشه، بیرجند و قائن عبور می‌کند. یکی از قدیمی‌ترین جاذبه‌های گردشگری ثبت شده در استان خراسان جنوبی سنگ نگاره کال جنگال در ۵ کیلومتری جنوب شهر خوسف و متعلق به دوره اشکانی است که در بررسی‌های جدید ۱۴ سنگ نگاره در نزدیکی آن شناسایی شده است.[۵] دیگر جاذبه‌های گردشگری استان عبارت اند از:
- حرم مطهر حسین بن موسی الکاظم (ع) طبس
- آرامگاه حکیم نزاری
- ارگ کلاه فرنگی
- بند دره
- بند عمرشاه
- منزل مستوفی (بشرویه)
- قلعه تاریخی دختر (بشرویه)
- عمارت اکبریه (میراث جهانی یونسکو)
- قلعه بیرجند
- کنسولگری انگلیس (باغ منظریه)
- مدرسه شوکتیه
- مدرسه معصومیه
- مسجد میان ده (بشرویه)
- مجموعه آسیاب های آبی (بشرویه)
- مصلی بیرجند
- یخدان رحیم آباد
- آبگرم معدنی فردوس
- آرامگاه ابن حسام خوسفی
- باغ گلشن طبس
- طاق زارهای کویر بشرویه
- امامزاده محمد بن اصغر هوگند (بشرویه)
- باغستان علیا
- روستای چنشت (سربیشه)
- روستای خراشاد (بیرجند)
- باغ شوکت‌آباد (بیرجند)
- غار خونیک
- غار فارس
- قلعه فورگ
- کوچ
- ماخونیک
- مجموعه تاریخی کوشک فردوس
- مدرسه علمیه علیا
- مسجد جامع تون (فردوس)
- مصعبی
- مسجد جامع قائن
- آرامگاه بزرگمهر قائنی (قائن)
- مسجد جامع افین (زیرکوه)
- قلعه کوه قاین
- رباط زردان (زیرکوه)
- قلعه کوه زردان (زیرکوه)
کشاورزی
استان خراسان جنوبی رتبهٔ اول تولید محصولات باغی زرشک و عناب و رتبه دوم تولید زعفران و پنبه را در سطح ایران داراست. همچنین این استان، ششمین تولیدکنندهٔ انار در بین استان‌های ایران است و شهرستان فردوس پس از شهرستان‌های ساوه و نی‌ریز، سومین تولیدکنندهٔ انار در ایران است.[۶] پسته، بادام، سیب، گلابی، به، گیلاس، آلبالو، زردآلو، هلو، خرما، توت، شاتوت، گردو، انجیر و سنجد از دیگر محصولات باغی این استان است.
در بخش محصولات زراعی، این استان در تولید چغندرقند، رتبه هشتم کشور را داشته و همچنین گندم، جو، پنبه، حبوبات، محصولات جالیزی و گیاهان علوفه‌ای در این استان کشت می‌شوند.[۷]
در بخش دامپروری، پرورش مرغ گوشتی و تخم‌گذار، گاو شیری و گوشتی، گوسفند، بز و شتر به صورت سنتی و صنعتی انجام می‌پذیرد.
اقلیم
میانگین بارندگی سالانه استان خراسان جنوبی، ۱۳۴ میلیمتر و میانگین دمای سالانه، ۱۷٫۵ درجه سلسیوس است. ۹۵ درصد وسعت این استان را عرصه‌های طبیعی در بر می‌گیرد که از این میزان، ۲۲٫۷ درصد بیابانی، ۶۳٫۳ درصد مراتع بیابانی، ۷٫۲ درصد مراتع خوب و متوسط و ۶٫۸ درصد جنگلی است. ۸۸۰٬۳۳۴ هکتار از مساحت این استان، جزء کانون‌های بحرانی فرسایش بادی است که شهرستان قاینات با ۲۴۲٬۴۷۲ هکتار مساحت کانون‌های بحرانی، دارای بیشترین سطح و شهرستان سرایان با ۲۷٬۷۸۷ هکتار، دارای کمترین سطح کانون بحران فرسایش بادی است.[۸]
پس از الحاق شهرستان طبس به این استان، با توجه به وسعت زیاد بیابان‌های طبس، خراسان جنوبی از ششمین استان بیابانی ایران، به دومین استان بیابانی تبدیل شد.[۹]
مردم
- نظرسنجی سال ۱۳۸۹
طی پژوهشی که شرکت پژوهشگران خبره پارس به سفارش شورای فرهنگ عمومی در سال ۸۹ انجام داد و براساس یک بررسی میدانی و یک جامعه آماری از میان ساکنان ۲۸۸ شهر و حدود ۱۴۰۰ روستای سراسر کشور، درصد اقوامی که در این نظر سنجی نمونه گیری شد در استان خراسان جنوبی به قرار زیر بود: ۹۹٫۳ فارس (۱۰۰٪ مرد، ۹۸٫۵٪ زن)، ۰٫۷ بلوچ (۱٫۵٪ زن) بودند.[۱۰]
صنعت
کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولید ماشین‌آلات و تجهیزات، وسایل نقلیهٔ موتوری، محصولات فلزی، تجهیزات حمل و نقل، اکسید منیزیم، محصولات لاستیکی و پلاستیک، ماشین‌آلات و دستگاههای برقی، محصولات کانی غیرفلزی، کاغذ و محصولات کاغذی، ابزار پزشکی و اپتیکی، ساعت، رادیو و تلویزیون، فلزات اساسی، چوب و محصولات چوبی، منسوجات، مبلمان و صنایع غذایی و آشامیدنی در سطح استان و نیز در ۵ شهرک صنعتی در بیرجند، فردوس، قاین، نهبندان و سربیشه مشغول فعالیت می‌باشند. همچنین به تازگی خبر از افتتاح کارخانه شمش منیزیم در شهرستان فردوس به گوش می‌رسد. (صدا و سیمای خراسان جنوبی)
قالی‌بافی، سفالگری، رنگرزی، آهنگری، مسگری، حصیربافی، سبدبافی، نمدمالی، زیلوبافی، پارچه بافی، نوغان داری، ریسندگی، گلیم بافی، جاجیم بافی، زرگری، دباغی و سوزن‌دوزی، از جمله صنایع دستی استان خراسان جنوبی هستند.
معدن
این استان دارای پتانسیل بالایی در بخش معادن می‌باشد به طوری که دارای تنها ذخایر منیزیت ایران (شهرستان بیرجند و شهرستان سربیشه)،[۱۱] بزرگ‌ترین ذخیره و تنها معدن آزبست ایران (معدن حاجات نهبندان)[۱۲] بوده و ذخایر و معادن مهم بنتونیت (شهرستان سرایان، سه قلعه)، گرانیت (بیرجند و سربیشه)، گل سفید (بیرجند)،[۱۳] بازالت (شهرستان سربیشه) در خراسان جنوبی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. یکی دیگر از مهمترین معادن این استان، معدن مس قلعه زری واقع در جنوب غرب این استان (خوسف) است که به علت عیار طلای بالای آن در سطح جهان شناخته شده است [نیازمند منبع].
معادن ولاستونیت، کائولن، تراورتن، فلدسپات، بوکسیت، مارن، گچ، آهک، دولومیت، مرمریت، خاک صنعتی، سنگ لاشه و توف از دیگر معادنی هستند که در این استان در حال بهره‌برداری هستند.
جستارهای وابسته
پیوند به بیرون
 |
ویکیسفر یک راهنمای سفر برای استان خراسان جنوبی دارد. |
نگاره‌ها
-
-
-
درختچه زرشک در استان خراسان جنوبی
-
باغ اکبریه در بیرجند -
بند دره در بیرجند -
دانشکده مهندسی دانشگاه بیرجند -
-
-
میدان جهاد فردوس -
نمای بیرونی مدرسه علیا، فردوس
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ «نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰». معاونت برنامه ریزی استانداری خراسان جنوبی (به نقل از مرکز آمار ایران). ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۹ اردیبهشت ۱۳۹۲.
- ↑ دهخدا، علی‌اکبر (۱۳۳۴)، لغت‌نامه دهخدا، به کوشش زیر نظر دکتر محمد معین.، تهران: دانشگاه تهران، سازمان لغت‌نامه
- ↑ شهرستان طبس به خراسان جنوبی ملحق شد+تاریخچه جنجالی تشکیل خراسان جنوبی از ابتدا تا امروز
- ↑ «بانک اطلاعات تقسیمات کشوری». وب‌گاه رسمی وزارت کشور ایران. دریافت‌شده در آبان ۱۳۸۹. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «14 سنگ نگاره در محدوده کال جنگال شناسایی شد». روزنامه خراسان جنوبی، 30 دی 1389. بازبینی‌شده در 13 سپتامبر .20013
- ↑ «استاندار: تهدیدات در بخش کشاورزی استان باید به فرصت تبدیل شوند». پرتال استانداری استان خراسان جنوبی. ۱۴ مهر ۱۳۹۰. دریافت‌شده در آبان ۱۳۹۰. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=را بررسی کنید (کمک) - ↑ سازمان توسعه و تجارت ایران
- ↑ «تحمیل ۱۴۰ میلیارد ریال خسارت سالانه فرسایش بادی به استان». وب‌گاه رسمی روزنامهٔ خراسان. ۲۳ خرداد ۱۳۹۰. دریافت‌شده در خرداد ۱۳۹۰. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «بیابان‌زدایی به گرد بیابان‌زایی نرسید». روزنامه خراسان. ۱۶ مهر ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۰ آبان ۱۳۹۲.
- ↑ شماره کتابشناسی ملی:۲۸۷۸۱۲۳/طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:خراسان جنوبی/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۸–۴۵–۶۶۲۷–۶۰۰–۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۲۸۱ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)
- ↑ پایگاه داده‌های علوم زمین ایران
- ↑ پایگاه داده‌های علوم زمین ایران
- ↑ terDetail.asp?PID=1820 پایگاه داده‌های علوم زمین ایران
 | ||
| شهرهای مهم خراسان |    | |
|---|---|---|
| رَبع‌های خراسان | ||
| پیشینه | ||
| در تقسیمات سیاسی معاصر | ||
| زبان | ||
| هنر | ||
| مردمان خراسان برپایهٔ زبان | ||