شهرستان ساوه
| شهرستان ساوه | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات کلی | |
| کشور |  ایران |
| استان | مرکزی |
| مرکز شهرستان | ساوه |
| سایر شهرها | ساوه، آوه، غرق‌آباد، نوبران |
| بخش‌ها | مرکزی، نوبران |
| سال تأسیس | ۱۳۱۶ |
| اداره | |
| فرماندار | مهدی الیاسی |
| مردم | |
| جمعیت | ۲۸۳٬۵۳۸ نفر (۱۳۹۵)[۱] |
| مذهب | اسلام؛ شیعه، [۲] |
| داده‌های دیگر | |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۸۶ |
| وبگاه | saveh.ostan-mr.ir |
شهرستان ساوه یکی از شهرستان‌های اذری زبان/فارس زبان/کرد زبان استان مرکزی ایران است که مرکز آن شهر ساوه است. این شهرستان از دو بخش به نام‌های مرکزی و نوبران تشکیل شده‌است.[۳] از محصولات کشاورزی ساوه می‌توان به پسته، انار و طالبی اشاره نمود. شهرستان ساوه دارای ۱۰ هزار هکتار باغ انار می‌باشد که سالانه ۱۵۰ هزار تن انار از آن برداشت می‌شود.[۴]
جغرافیا
[ویرایش]
در تقسیمات کشوری جدید ایران که در سال ۱۳۱۶ شکل گرفت، ساوه شهرستانی تابع استان گیلان (یکم) شد. در بیستم مهر ۱۳۲۶ به تصویب هیئت‌وزیران، استان تهران تشکیل شد و شهرستان ساوه از گیلان جدا و به تهران ملحق شد. شهرستان ساوه اکنون دومین شهرستان استان مرکزی از نظر جمعیت است و از شمال به شهرستان زرندیه از شرق به استان قم از جنوب به شهرستان تفرش و از غرب به استان همدان محدود می‌شود.[۵]
تقسیمات کشوری
[ویرایش]جمعیت
[ویرایش]بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان ساوه در سال ۱۳۹۵ برابر با ۲۸۳٬۵۳۸ نفر و ۸۷٬۴۴۴ خانوار بوده‌است.
زبان
[ویرایش]زبان‌ها و گویش‌های گوناگونی در این شهرستان وجود دارد . جمعیت اصلی ساوه به زبان اذری ، شاهسون‌ها و مغان‌ها به ترکی، کرد کلهر به کردی و فارسی، کله کوهیها به فارسی با لهجه شیرازی و سنگسری‌ها با گویش ویژه سنگسری سخن می‌گویند. دیگر گروه‌های مهاجر مانند افغانستانی‌ها یا کردهای عراقی نیز به زبان‌های خود سخن می‌گویند.[۶]
آثار تاریخی
[ویرایش]
نظر به اینکه ساوه یکی از شهرستان‌های باستانی ایران زمین است لذا آثار باستانی آن در فرهنگ اذری نسبتاً زیاد می‌بوده تا اینکه در حمله مغول و بعد به دست سپاهیان تیمور لنگ اکثر آن‌ها منهدم گردید.
- بازار ساوه - قدمت تاریخی دوره صفویه
- مسجد جامع ساوه - قدمت تاریخی دوره سلجوقی
- مناره مسجد جامع - قدمت تاریخی ۵۰۴ ه.ق
- مناره مسجد میدان - سدهٔ ۵ ه.ق
- مسجد سرخ یا انقلاب - قدمت تاریخی۴۵۳ ه.ق
- مسجد بازار ساوه - قدمت تاریخی دوره زندیه
- گنبد چهارسوق - قدمت تاریخی دوره صفویه
- قلعه دختر یا قیزقلعه - قدمت تاریخی دوران ساسانیان
- امامزاده سید اسحاق - (از نوادگان موسی کاظم- با سه واسطه) - قدمت تاریخی ۶۷۶ ه.ق
- بنای امامزاده سید حمزه - قدمت تاریخی دوره صفویه
- آرامگاه امامزاده فضل بن سلیمان - قدمت تاریخی دوره سلجوقی
- آرامگاه فاطمه بنت شجاع - قدمت تاریخی دوره صفویه
- بند شاه عباس - قدمت تاریخی قرن هفتم ه.ق
- امامزاده سید هارون - قدمت تاریخی قرن هفتم ه.ق
- امامزاده یونس - قدمت تاریخی اواخر قرن نهم
- آرامگاه اشموئیل پیغمبر - قدمت تاریخی دوره صفویه
- آرامگاه امامزاده نوح بن موسی بن جعفر - قدمت تاریخی دوره صفویه
- کاروانسرای آوه - قدمت تاریخی دوره صفویه
- کاروانسرای عبدالغفارخان (باغ شیخ) - قدمت تاریخی دوره زندیه
- کاروانسرای عبدالغفارخان (مجیدآباد) - قدمت تاریخی دوره زندیه
- تکیه باغ شیخ - قدمت تاریخی دوره قاجار
- گورستان رازین (سوسن نقین) - قدمت تاریخی هزاره اول قبل از میلاد
- گورستان کله دشت - قدمت تاریخی هزاره سوم قبل از میلاد
- پل‌های یک چشمه و هشت چشمه سرخده - قدمت تاریخی دوره صفویه[۷]
جاذبه‌های طبیعی
[ویرایش]- رودخانه مزلقان (مزدقان چای)
- رودخانه قره‌چای
- مسافرت مارکو پولو به چین (ازراه ساوه) /معروف‌ترین سیاح فرانسوی قرن هفتم میلاد ساوه تمدن هفتم قبلاً از میلاد مسیح ساوه ثبت جهانی شده‌است. مهندس شرافت کتاب ریشه یامی ۱۵۰۰ جانام کهن مرتضی مؤمن زاده دکتر- جمع‌آوری محمد شرافت
کشاورزی
[ویرایش]شهرستان ساوه در استان مرکزی، شهرستان نی‌ریز در استان فارس و شهرستان فردوس در استان خراسان جنوبی به ترتیب از مقام‌های اول تا سوم تولید انار در ایران هستند، بنابراین نی‌ریز دومین تولیدکننده انار ایران و رتبه اول تولید انار در استان فارس دارد.[۸]
نگارخانه
[ویرایش]-
نمایی از ورودی خیابان اکباتان (امام) از میدان مجسمه (شهدا) ساوه - سال ۱۳۴۱ -
قدیمی‌ترین عکس از مسجد جامع ساوه -
قلعه دختر ساوه -
حیاط شرقی امامزاده سید اسحاق ساوه -
سایت مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی ساوه -
میدان آزادی ساوه
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ «نتایج سرشماری ایران در سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در ۲۰ شهریور ۱۴۰۲.
- ↑ «اداره فرهنگ وارشاد اسلامی شهرستان ساوه | وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۶ ژوئن ۲۰۱۲.
- ↑ اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.
- ↑ برداشت انار - ساوه ایسنا
- ↑ «موقعیت جغرافیایی ساوه». پورتال شهرداری. دریافت‌شده در ۱۹ ژانویه ۲۰۱۲.
- ↑ . اداره فرهنگ وارشاد اسلامی شهرستان ساوه https://web.archive.org/web/20220331070154/https://markazi.farhang.gov.ir/fa/introduction/offices/officesaveh. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ مارس ۲۰۲۲. پارامتر
|عنوان= یا |title=ناموجود یا خالی (کمک) - ↑ اقتباس از نشریه سیمای طلایی ساوه تک شماره ۱۳۸۱ و چاپ شده در نقشه راهنمای شهر ساوه چاپ مؤسسه جغرافیائی و کارتو گرافی سحاب
- ↑ «چهارمین فصل سفرنامه به سرزمین طلای سرخ؛ رئیس‌جمهور وارد شهرستان فردوس شد». خبرگزاری فارس. ۴ آبان ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲۳ آبان ۱۳۹۰.
.svg){kind=small} | این یک مقالهٔ خرد ایران است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
| مرکز |   | |
|---|---|---|
| شهرستان‌ها | ||
| شهرها | ||
| جای‌های دیدنی | آتشکده آتشکوه • آتشکده خورهه • بازار اراک • پل دوآب • گلخانه‌های محلات • سرچشمه محلات • حمام چهارفصل • حمام لکان • خانه سید روح‌الله خمینی • روستای هزاوه • سد پانزده خرداد • غار آزادخان • غار چال‌نخجیر • کاروانسرای دودهک • مدرسه سپهدار • مسجد شش‌ناو • یخچال مهدی‌آباد • مسجد جامع ساوه • آب گرم محلات • تالاب میقان • مسجد سرخ • مسجد جامع نراق • عمارت امیر مفخم بختیاری • آب‌انبار بلور • قلعه سالار محتشم • پیست اسکی شازند • یخچال نیم‌ور • خانه معتمدالایاله • خانه میرزا هدایت‌الله وزیردفتری • خانه عبدالعظیم قریب • بازار نراق • بقعه پیر مرادآباد | |
| بیشتر از ۴۰۰ هزار نفر |  | |
|---|---|---|
| بیشتر از ۳۰۰ هزار نفر | ||
| بیشتر از ۲۰۰ هزار نفر | ||