مسعود پزشکیان

«پزشکیان» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای مشاهدهٔ کسانِ دیگری با این نام، پزشکیان (نام خانوادگی) را ببینید.

مسعود پزشکیان
پزشکیان در سال ۱۴۰۳
نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی دوره‌های ۸، ۹، ۱۰، ۱۱ و ۱۲
متصدی
آغاز به کار ۷ خرداد ۱۴۰۳ همکار با متفکر، منادی، جعفری، صدیقی و نوین
حوزه انتخاباتی	تبریز، آذرشهر و اسکو
اکثریت	۹۵٬۹۹۳ (۲۱٫۱٪)
دوره مسئولیت ۷ خرداد ۱۳۹۹ – ۶ خرداد ۱۴۰۳ همکار علیرضابیگی، متفکر، میرتاج‌الدینی، فرهنگی و منادی
حوزه انتخاباتی	تبریز، آذرشهر و اسکو
اکثریت	۱۱۲٬۳۳۱ (۲۴٫۳٪)
دوره مسئولیت ۸ خرداد ۱۳۹۵ – ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۹ همکار علیرضابیگی، ساعی، فرهنگی، بی‌مقدار و سعیدی
حوزه انتخاباتی	تبریز، آذرشهر و اسکو
اکثریت	۲۶۱٬۶۰۵ (۳۴٫۴٪)
دوره مسئولیت ۷ خرداد ۱۳۹۱ – ۴ خرداد ۱۳۹۵ همکار فرهنگی، منادی، رحمانی، سعیدی، رومیانی
حوزه انتخاباتی	تبریز، آذرشهر و اسکو
اکثریت	۱۵۹٬۵۰۱ (۲۷٫۱٪)
دوره مسئولیت ۷ خرداد ۱۳۸۷ – ۳ خرداد ۱۳۹۱ همکار فرهنگی، میرتاج‌الدینی، رحمانی، منادی، اکبرنژاد
حوزه انتخاباتی	تبریز، آذرشهر و اسکو
اکثریت	۱۰۵٬۶۳۹ (۲۷٫۶٪)
نایب‌رئیس اول مجلس شورای اسلامی
دوره مسئولیت ۹ خرداد ۱۳۹۵ – ۶ خرداد ۱۳۹۹
رئیس مجلس	علی لاریجانی
پس از	سید محمدحسن ابوترابی‌فرد
پیش از	سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی
سی و هفتمین وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
دوره مسئولیت ۳۱ مرداد ۱۳۸۰ – ۲ شهریور ۱۳۸۴
رئیس‌جمهور	سید محمد خاتمی
پس از	محمد فرهادی
پیش از	کامران باقری لنکرانی
اطلاعات شخصی
زاده	۷ مهر ۱۳۳۳ ‏(۶۹ سال) مهاباد، استان چهارم، ایران
حزب سیاسی	بدون عضویت حزبی
دیگر عضویت‌های سیاسی	جبهه اصلاحات ایران (۱۴۰۳) ائتلاف فراگیر اصلاح‌طلبان (۱۳۹۵–۱۳۹۴) ائتلاف اصلاح‌طلبان (۱۳۸۷–۱۳۸۶)
فرزندان	۴
محل تحصیل	دانشگاه علوم پزشکی تبریز دانشگاه علوم پزشکی ایران
هیئت دولت	دولت هشتم
وبگاه	www.drpezeshkian.ir
حرفه پزشکی
حرفه	پزشک
رشته	جراحی
مؤسسات	دانشگاه علوم پزشکی تبریز
تخصص	جراحی قلب

مسعود پزشکیان (زادهٔ ۷ مهر ۱۳۳۳) پزشک و سیاستمدار ایرانی است که از سال ۱۳۸۷ نماینده حوزه انتخابیه تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی بوده است. او در دوره دهم، به عنوان نایب‌رئیس اول مجلس شورای اسلامی نیز انتخاب شد. پزشکیان پیش از این از ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴ سمت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را بر عهده داشت.

پزشکیان مدرک فوق تخصص جراحی قلب از دانشگاه علوم پزشکی ایران دارد. او طی جنگ ایران و عراق، مسئول اعزام اکیپ‌های پزشکی به جبهه‌ها بود و همزمان به‌صورت رزمنده و پزشک خدمت می‌کرد. او در سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۰ در دوره وزارت محمد فرهادی، معاون سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در کابینه نخست سید محمد خاتمی بود و در کابینه دوم خاتمی به عنوان وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از مجلس رأی اعتماد گرفت. پزشکیان در دورهٔ وزارتش یک بار مورد استیضاح ناموفق مجلس قرار گرفت. او در سال ۱۳۸۶ در دوره هشتم مجلس شورای اسلامی برای اولین بار به‌عنوان نماینده آذربایجان شرقی راهی مجلس شد.

پزشکیان نمایندهٔ جبهه اصلاحات ایران در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ است. پس از اعلام تأیید صلاحیت او، سید محمد خاتمی، رئیس‌جمهور پیشین، از او اعلام پشتیبانی کرد. پزشکیان پیشتر در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ شرکت کرد اما انصراف داد و در انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۴۰۰ توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شد.

اوایل زندگی

مسعود پزشکیان در خلال جنگ ایران و عراق

پزشکیان در ۷ مهر ۱۳۳۳ از پدری آذربایجانی و مادری کُرد در مهاباد به دنیا آمد. او تحصیلات ابتدایی خود را در زادگاهش مهاباد طی کرد و سپس به ارومیه رفت و در هنرستان کشاورزی ارومیه، دیپلم صنایع غذایی گرفت. پس از اخذ دیپلم، در سال ۱۳۵۲ جهت انجام خدمت سربازی به شهر زابل در استان سیستان و بلوچستان منتقل شد و در همین دوره بود که به پزشکی علاقه پیدا کرد و در نتیجه در سال ۱۳۵۴ و پس از اتمام خدمت سربازی، دیپلم دوم خود را در رشته علوم تجربی اخذ کرد و در سال ۱۳۵۵ در رشتهٔ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز پذیرفته شد.

پزشکیان در دوران جنگ ایران و عراق، مسئول اعزام اکیپ‌های پزشکی به جبهه‌ها بود و همزمان به صورت رزمنده و پزشک فعالیت می‌کرد.

فعالیت دانشگاهی

او دورهٔ پزشکی عمومی خود را در سال ۱۳۶۴ به پایان رساند و در سمت مربی فیزیولوژی شروع به تدریس در دانشکدهٔ پزشکی نمود. در سال ۱۳۶۹ تخصص خود در رشته جراحی عمومی را از دانشگاه علوم پزشکی تبریز اخذ کرد و سپس در سال ۱۳۷۲ فوق تخصص جراحی قلب را از دانشگاه علوم پزشکی ایران دریافت نمود و در بیمارستان قلب شهید مدنی تبریز استخدام شد که بعدها رئیس این بیمارستان شد. پزشکیان در طی سال‌های ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۹، ریاست دانشگاه علوم پزشکی تبریز را عهده‌دار بود. او سردبیر مجله تحقیقات قلب و عروق و قفسه سینه است که در مرکز تحقیقات قلبی-عروقی دانشگاه علوم پزشکی تبریز منتشر می‌شود.

مناصب سیاسی

پیش از سال ۱۳۸۰ و تشکیل کابینه دوم محمد خاتمی، پزشکیان در میان فعالان سیاسی ایران شناخته شده نبود.

وزارت بهداشت

پزشکیان مابین ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۰ در دوره وزارت محمد فرهادی، معاون سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در کابینه اول سید محمد خاتمی بود.

پزشکیان در کابینه دوم سید محمد خاتمی به عنوان وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از مجلس رأی اعتماد گرفت. انتصاب او به وزارت بهداشت باعث استعفای بعضی از مدیران وزارتخانه شد. از جمله غلامرضا انصاری در نامه‌ای او را شایسته وزارت ندانست. او در دوره تصدی وزارت، پس از گذراندن دو سال از این سمت، به خاطر مشکلات دارو، تعرفه‌های پزشکی و سفرهای خارجی، مورد استیضاح مجلس قرار گرفت که رای نیاورد و با کسب اعتماد مجدد مجلس وزیر ماند. در دوره وزارت او طرح مجلس برای واگذاری دانشگاه علوم پزشکی به وزارت علوم به نتیجه‌ای نرسید.

پرونده زهرا کاظمی

در ۲ تیر ۱۳۸۲ زهرا کاظمی، عکاس-خبرنگار ایرانی کانادایی که در حال تهیه گزارش از تجمع خانواده‌های بازداشت‌شدگان ناآرامی خرداد ۱۳۸۲ تهران در برابر زندان اوین بود؛ بازداشت شد و پس از ۱۸ روز در زندان درگذشت. محافظه‌کاران در ایران می‌گفتند او ممکن است به‌طور تصادفی بر اثر افتادن یا حتی زدن تعمدی سر خود به یک شیء سخت مجروح شده باشد. سعید مرتضوی، دادستان وقت تهران تلاش کرد سکته را دلیل مرگ او عنوان کند. پزشکیان به عنوان وزیر بهداشت وقت، این نظر را که کاظمی خود مسبب این جراحت بوده؛ رد کرد. او گفت شکستگی جمجمه او نمی‌توانسته در اثر «برخورد تصادفی سر با شیء سخت ایجاد شده باشد.» به گفته عبدالله رمضان‌زاده، سخنگوی وقت دولت، پزشکیان در جلسه دولت گفت مطمئن است مرگ کاظمی عمدی بوده. پزشکیان گفت اگر کاظمی به موقع درمان می‌شد، زنده می‌ماند. او خونریزی درون‌جمجمه‌ای را دلیل مرگ کاظمی دانست ولی گفت پیکر کاظمی را شخصاً معاینه کرده و اثری از کبودی یا بریدگی روی صورت او ندیده است. این در حالی است که در گزارش کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، به اظهارات خانواده کاظمی و برخی از مسئولان اشاره می‌شود که به «آثار جراحت» در بدن زهرا کاظمی اشاره کرده‌اند؛ موضوعی که در گزارش و مصاحبه پزشکیان، تکذیب شده است. پزشکیان همچنین در پاسخ به درخواست کانادا برای بررسی دلیل مرگ کاظمی گفت ایران دانش کافی برای معاینه پیکر و یافتن دلیل مرگ او را دارد و این کشور اجازه تحقیق به تیم‌های خارجی را نمی‌دهد. کمیته کارشناسی هیئت تحقیق ریاست‌جمهوری در خصوص فوت زهرا کاظمی زیر نظر پزشکیان گزارشی تهیه کرد که بر اساس آن مرگ کاظمی «بر اثر ضربه به جمجمه و خونریزی حاصل از آن به وقوع پیوسته و این ضربه موجب ایجاد شکستگی خطی در جمجمه شده است.»

مجلس شورای اسلامی

با آغاز به کار دولت احمدی‌نژاد، پزشکیان دو سال از سیاست دوری کرد. سپس در سال ۱۳۸۶ موفق شد در دوره هشتم مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده آذربایجان شرقی با کسب ۱۰۵۶۳۹ رای برای اولین بار راهی مجلس شود. از اقدام‌های جنجالی او در این دوره، دفاع از اعتبارنامه سلمان خدادادی بود که به اتهام تجاوز و آزار جنسی در کمیسیون تحقیق رد شده بود. پزشکیان در نطق خود در جلسه غیرعلنی مجلس در دفاع از خدادادی گفت: «واعظان کین جلوه در محراب و منبر می‌کنند، چون به خلوت می‌روند آن کار دیگر می‌کنند.» این سخن خشم محمد ابراهیم نکونام و روح‌الله حسینیان، دو روحانی اصولگرای موافق رد اعتبارنامه خدادادی را برانگیخت و آنان با پزشکیان مشاجره کردند. در نهایت اعتبارنامه خدادادی با ۱۴۹ رای مثبت، ۷۷ رای منفی و ۱۷ رای ممتنع از مجموع ۲۴۸ نماینده حاضر در جلسه علنی مجلس تأیید شد. همچنین نطق تند او در اعتراض به برخورد پلیس با اعتراضات پس از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۸۸ فضای مجلس را متشنج کرد و توسط حداد عادل، رئیس وقت مجلس، به بی‌انصافی متهم شد. پزشکیان در سال ۱۳۸۹ به انحلال دانشگاه علوم پزشکی ایران از سوی دولت اعتراض کرد.

از راست: علی مطهری، مصطفی کواکبیان و مسعود پزشکیان، در افتتاحیهٔ دوره دهم مجلس شورای اسلامی

پزشکیان در دوره نهم با کسب ۱۵۹۵۰۱ رای و در دوره دهم با کسب ۲۶۱۶۰۵ رای مجدد از حوزه انتخابیه آذربایجان شرقی وارد مجلس شد و در هر دو دوره عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس بود.

در دوره دهم اصلاح‌طلبان پذیرفتند به شرط نایب‌رئیسی پزشکیان و علی مطهری، از علی لاریجانی برای ریاست مجلس حمایت کنند. پزشکیان در انتخابات هیئت رئیسه به عنوان نامزد فراکسیون امید شرکت کرد و با کسب ۱۵۸ رأی نایب‌رئیس اول مجلس شد که این سمت را تا سال ۱۳۹۹ عهده‌دار بود. در همین دوره او طرح عرضه مواد مخدر توسط دولت را برای مقابله با اعتیاد مطرح کرد. او خواستار «خارج شدن اعتیاد از جرم‌انگاری و معرفی آن به عنوان یک بیماری» شد. این موضع با مخالفت پلیس مواجه شد. او در مجلس دهم، به عنوان رئیس فراکسیون ترک‌زبانان قرار گرفت. این فراکسیون هدف خود را استفاده از ظرفیت نمایندگان ترک‌زبان در جهت رفع مشکلات و توسعه متوازن مناطق ترک‌نشین اعلام کرد. پزشکیان در پاسخ به انتقاداتی که از تشکیل چنین فراکسیونی وجود داشت؛ گفت هدف آن‌ها این بوده که نمایندگان ترک‌زبان دور هم جمع شوند تا بتوانند در چارچوب قانون وظایف خود را از حاکمیت پیگیری کنند. پس از بحران مؤسسات مالی و اعتباری ۱۳۹۶، پزشکیان ریاست کمیته ویژه مجلس را برای ساماندهی سپرده‌گذاران مؤسسات اعتباری برعهده داشت. او حاکمیت را مسئول بحران به وجود آمده دانست. پزشکیان نسبت به حصر خانگی میرحسین موسوی و مهدی کروبی منتقد بوده و آن را برخلاف مصالح کشور خوانده است و پس از تشکیل کمیته رفع حصر در مجلس، عضو آن کمیته شد تا با مصالحه میان بخش‌های مختلف حکومت به حصر خاتمه بدهند؛ اما موفقیتی در پی نداشت. به نقل از برخی از اعضای هیئت‌رئیسه مجلس در سال ۱۳۹۸، پزشکیان در حاشیه جلسات هیئت‌رئیسه، در واکنش به نقدهای اصولگرایان به دولت روحانی، با اشاره به اینکه بیشتر امکانات کشور به جای دولت در دست نهادهای انتصابی منتسب به اصولگرایان است؛ و با ذکر این نکته که این نهادها پاسخگو و مسئولیت‌پذیر نیستند؛ پیشنهاد حذف مقام ریاست‌جمهوری و جایگزینی آن را با قائم‌مقام اجرایی رهبر مطرح کرد. اصولگرایان این سخن را «طرح اصلاح‌طلبان برای ایجاد قائم‌مقام رهبری» خواندند ولی اصلاح‌طلبان آن را اظهاراتی «طعنه‌آمیز و کنایی» دانستند. پزشکیان ضمن تکذیب این نقل‌قول اعلام کرد او پیشنهاد داده با توجه به جنگ اقتصادی ترامپ علیه ایران، ستادی متشکل از بالاترین ارکان نظام تشکیل شود تا بتواند نقش فرماندهی را در برابر این جنگ اقتصادی ایفا کند و همه نهادها از آن تبعیت کنند.

در دوره یازدهم مجلس، پزشکیان عضو کمیسیون‌های بهداشت و درمان و تلفیق برنامه هفتم بود. او با طرح صیانت مخالفت کرده است و پیش بینی کرده این طرح در رسیدن به اهدافش موفق نخواهد شد.

پزشکیان در انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی نیز شرکت کرد که در ابتدا توسط هیئت اجرایی انتخابات رد صلاحیت شد. دلیل رد صلاحیت او را عدم التزام به جمهوری اسلامی دانستند که بعداً توسط شورای نگهبان رد و صلاحیت او تأیید گردید. خود او مدعی شد که تأیید صلاحیتش به دستور رهبر جمهوری اسلامی انجام شده است و گفت رهبری با این کار او را مدیون خود کرده است. او در این دوره با کسب ۹۵٬۹۹۳ رای به مجلس راه یافت.

انتخابات ریاست‌جمهوری

انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۹۲

پزشکیان در ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ و در آخرین روز ثبت‌نام انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲) با حضور در وزارت کشور در این انتخابات نام‌نویسی کرد اما از نامزدی انصراف داد. او دلیل انصراف خود را ثبت‌نام اکبر هاشمی رفسنجانی اعلام کرد.

انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰

پزشکیان در آخرین روز ثبت‌نام نامزدهای انتخاباتی، اقدام به ثبت‌نام در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران کرد که در نهایت توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شد. پزشکیان که در آن زمان نماینده مجلس بود از شورای نگهبان خواست دلایل رد صلاحیت او را اعلام کند. او در نطقی در مجلس که با اعتراض نمایندگان مواجه شد و آن را «دشمن شادکن» خواندند، گفت «اگر قرار است گروهی حرف بزنند اجازه بدهید طرف مقابل هم حرف بزند اگر قرار است عده‌ای در قدرت باشند، بگذارید همه باشند. کشور مال همه است، مال دسته یا گروه خاصی نیست. مردم پشت سر ما حرف‌های خوبی نمی‌زنند. ما مقصریم.»

انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳

مقالهٔ اصلی: مسعود پزشکیان در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۴۰۳)

وی در روز شنبه ۱۲ خرداد ۱۴۰۳ با حضور در وزارت کشور برای انتخابات ریاست‌جمهوری دوره چهاردهم ثبت‌نام کرد و در ۲۰ خرداد صلاحیت وی توسط شورای نگهبان احراز شد. پیش از اعلام صلاحیت نامزدها، جبهه اصلاح‌طلبان او را در کنار اسحاق جهانگیری و عباس آخوندی، کاندیدای خود معرفی کردند. پس از اعلام نام نامزدهای نهایی، جبهه اصلاحات او را به عنوان نامزد خود اعلام کرد. سید محمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات هم از او حمایت کرد و اعلام کرد به او رای خواهد داد.

پزشکیان و مشاور سیاست خارجی‌اش محمدجواد ظریف در گردهمایی انتخاباتی، مرکز همایش‌های برج میلاد

علی عبدالعلی‌زاده در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم به‌عنوان رئیس ستاد انتخاباتی پزشکیان منصوب شد. سید محمدعلی افشانی، معاون امور استان‌ها؛ علی شکوری‌راد، معاون تبلیغات؛ حجت نظری، معاون جوانان و دانشجویان؛ فاطمه راکعی، معاون بانوان؛ احمد صادق بناب، معاون مالی و اقتصادی و ابراهیم شیخ، معاون روابط عمومی ستاد انتخاباتی او شدند.

به گفتهٔ طیبه بیات در خبرگزاری مهر، پس از اعلام تأیید صلاحیت پزشکیان، شخصیت‌های اصلاح‌طلب حمایت خود را از او اعلام کردند و رسانه‌های این طیف در حال «ایجاد جنگ روانی علیه رقبا» و «فضاسازی برای افکار عمومی» مبنی بر احتمال بالای پیروزی پزشکیان هستند. روزنامهٔ اعتماد نیز در خبری مدعی شد که فرمان تخریب پزشکیان از ستادهای انتخاباتی اصولگرایان صادر شده است. طبق این خبر آن‌ها به دنبال ایجاد جوی منفی علیه نامزدی‌اند که می‌بایست یک تنه با نامزدهای اصولگرا روبه‌رو شود.

مواضع

پزشکیان با وجود اینکه در برخی انتخابات مجلس شورای اسلامی از حمایت برخی افراد و گروه‌های اصلاح‌طلب برخوردار بوده، در سال ۱۳۹۰ گفته است: «صد بار گفته‌ام و باز هم می‌گویم که اصلاح‌طلب نیستم.» پزشکیان در سال ۱۳۹۲ توضیح داد جزو دسته‌جات و گروه‌های اصلاح‌طلبی نیست اما اصلاحات و اصلاح‌طلبی را با جان و دل قبول دارد. او در یک نشست خبری در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ گفت: «اینکه درجلسه مجمع عمومی جبهه اصلاحات ایران گفته‌ام من اصولگرا هستم، به این دلیل است که اصولی دارم و آن هم حق و عدالت است. برای رسیدن به این دو اصل باید اصلاحات کرد. نمی‌توان بدون اصلاحات به حق و عدالت رسید.»

ولایت فقیه

پزشکیان در سال ۱۳۸۸ در گفتگو با خبرگزاری ایسنا، شک کردن به اصل ولایت فقیه و زیر سؤال بردن آن را از نظر اعتقادی جایز ندانست. او ولایت فقیه را همه آن چیزی دانست که «زندگی، اعتقاد و باورمان را از آن داریم» و در ادامه نتیجه گرفت که اگر بر اساس اعتقاد به آن عمل کنیم، مشکلی پیش نمی‌آید. پزشکیان در جریان رقابت‌های چهاردهمین انتخابات ریاست‌جمهوری، در دانشگاه تهران در جریان جلسه‌ای دانشجویی، اعلام کرد رهبری را نه تنها قبول دارد؛ بلکه «ذوب» در اوست و کسی حق توهین و بی‌احترامی به علی خامنه‌ای را ندارد. او معتقد است دلیل نارضایتی مردم این است که افراد مسئول و مجری، به دلیل ناتوانی و فقدان تخصص سیاست‌های رهبری را به درستی اجرا نمی‌کنند. او در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ نیز برنامه خود را اجرای برنامه رهبری عنوان کرد.

اعتراضات ۱۳۸۸

پس از انتخابات شبهه‌برانگیز ریاست‌جمهوری سال ۱۳۸۸، فراکسیون اقلیت مجلس در خصوص حضور یا عدم حضور در مراسم تحلیف محمود احمدی‌نژاد جلسه برگزار کرد ولی نتیجه جمعی حاصل نشد و تصمیم به خود اعضا واگذار شد. مسعود پزشکیان به همراه اکثریت اعضای این فراکسیون در مراسم تحلیف احمدی‌نژاد شرکت کرد و خبرگزاری دولت این حضور را با تیتر «شکست پروژه اخلال در مراسم تحلیف» پوشش داد. پزشکیان پیش از این در واکنش به نتیجه انتخابات دهم گفته بود باید نظر شورای نگهبان در خصوص نتیجه انتخابات را بپذیریم، حتی اگر نظر متفاوتی نسبت به آن داریم.

در جریان اعتراضات پس از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۸۸، پزشکیان در نطقی از نحوه برخورد با معترضان انتقاد کرد که فضای مجلس را به تشنج کشید. او در صحبت خود از سخنان امام اول شیعیان خطاب به مالک اشتر یاد کرد که «مانند یک حیوان وحشی به جان مردم نیفت». پس از مرگ رامین پوراندرجانی، پزشک بازداشتگاه کهریزک که معترضان پس از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۸۸ در آن محبوس بودند، پزشکیان در ۲۶ آبان ۱۳۸۸ از پزشکی قانونی خواست علت مرگ او را اعلام کند و مرگ بر اثر سکته قلبی را متناسب با سن و سال پوراندرجانی ندانست. در جریان اعتراضات ۱۶ آذر ۱۳۸۸، صدا و سیما گزارشی را پخش کرد که در آن فردی نامعلوم عکس روح‌الله خمینی را پاره می‌کند و این اقدام را به اعتراض دانشجویان نسبت داد. مسعود پزشکیان ضمن محکومیت پاره کردن عکس روح‌الله خمینی، این اقدام را غیرقابل بخشش خواند و خواستار شناسایی عوامل آن و برخورد جدی با آن‌ها شد.

سپاه پاسداران

پزشکیان و محمود صادقی با لباس سپاه، اقدامی در محکومیت اقدام دولت ایالات متحدهٔ آمریکا به قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی

پزشکیان در جریان جلسات مجلس، در واکنش به تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران توسط دولت ایالات متحده، ضمن محکومیت این اقدام، مدعی شد ملت با قدرت از سپاه مقتدر دفاع می‌کند. پس از سرنگونی پهپاد گلوبال هاوک آمریکایی توسط سپاه پاسداران پزشکیان در نطقی حکومت آمریکا را تروریست دانست و اقدام سپاه برای هدف قرار دادن این پهپاد را «مشت محکمی به دهان یاوه‌گویی‌های سران آمریکای جنایتکار» توصیف کرد. پزشکیان در یک جلسه دانشگاهی، در پاسخ به انتقادی از او نسبت به پوشیدن لباس سپاه، اعلام کرد باز هم این لباس را می‌پوشد. او گفت سپاه با آنچه که شما الان بیرون می‌بینید خیلی فرق دارد، سپاه اگر نبود مملکت تجزیه می‌شد. همچنین پزشکیان در نطقی دیگر در مجلس گفت بدون وجود سپاه پاسداران، روی امنیت را نمی‌دیدیم.

اعتراضات آبان و دی ۱۳۹۸

پزشکیان در مصاحبه‌ای با روزنامه خراسان روش مدیریتی اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایران را از نظر علمی و عقلی غلط دانست و گفت نمی‌شود که مردم یک طرف باشند و دولت با قاطعیت دستور بدهد؛ هر کسی هم خواست حرفی بزند، بزنیم و از بین ببریمش، این با هیچ عقل و منطقی همخوانی ندارد. او در مصاحبه‌ای دیگر در خصوص اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایران، اذعان کرد به عنوان عضو هیئت رئیسه مجلس دهم، پیگیری‌ای در خصوص این حوادث انجام نداده و حتی اگر پیگیری‌ای هم صورت می‌گرفت، سپاه پاسداران به مجلس پاسخگو نبود. او با اشاره به اینکه عده‌ای در اعتراضات آبان قصد اسقاط جمهوری اسلامی را داشتند و باید دقت کرد که چه گروه و جریانی افراد را به حضور در خیابان تحریک می‌کرد؛ در نهایت مدیریت کشور را در مجموع اتفاقات مقصر دانست و گفت «ما باید بهتر عمل می‌کردیم». همچنین پزشکیان در خصوص عدد دقیق کشته‌شدگان این اعتراضات، ابراز بی‌اطلاعی کرد.

پزشکیان دربارهٔ اعتراضات دی ۱۳۹۸ در نطقی در مجلس از برخورد آمرانه با مردم در پی چنین حوادثی انتقاد نمود و با اشاره به نامه امام اول شیعیان به مالک اشتر، گفت ما باید با انصاف با مردم برخورد کنیم و برخورد خشن با مردم نداشته باشیم و باید از آمرانه عمل کردن و جبارانه برخورد کردن با مردم اجتناب کنیم. او این ادبیات آمرانه را دارای سه تالی‌فاسد دانست: قلب‌ها را سیاه می‌کند، دین را تضعیف می‌کند و انقلاب و دگرگونی‌ها را نزدیک می‌کند.

قتل حکومتی مهسا امینی

در پی کشته شدن مهسا امینی و خیزش ۱۴۰۱ مردم ایران، پزشکیان در سخنرانی‌ای به مناسبت اربعین حسینی با اشاره به اتفاق رخ داده اعلام کرد نمی‌داند مهسا امینی کشته شده یا فوت کرده؛ اما اگر بابت این اتفاق «زمین دهان باز کند و آدم خودش بمیرد جا دارد». در ادامه او با حضور در صداوسیما اعلام کرد از نظر علمی نمی‌شود گفت که مهسا امینی بی‌دلیل فوت کرده. او خواستار ایجاد یک تیم ارزیاب و شفاف‌سازی در خصوص این واقعه شد. او در ادامه با صدور بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن اعتراضات، آنچه «دمیدن در آتش خشم و کینه و افتادن کشور در التهاب و آشوب» خواند را به نفع مردم ندانست و آن را به سود منافقان و دشمنان ایران ارزیابی کرد و نسبت به توهین به رهبر جمهوری اسلامی و آنچه که او «کشتن برادران نیروی انتظامی و بسیجی و تخریب اماکن و اموال عمومی» توسط معترضان توصیف کرد؛ ابراز نگرانی کرد. همچنین در این بیانیه تسریع در شفاف نمودن علت مرگ مهسا امینی توسط تیمی کارشناسی و بی‌طرف، و ارزیابی عملکرد و میزان کارایی یا عدم کارایی گشت موسوم به امنیت اخلاقی و تأکید بر برخورد عزتمندانه توأم با دلسوزی و خیرخواهی و به دور از اجبار و امر و نهی با مردم را به عنوان راه‌های برون‌رفت از وضعیت پیش‌آمده، پیشنهاد کرد.

پزشکیان نحوه برخورد با معترضان دستگیر شده و محاکمه آن‌ها را مغایر قانون اساسی دانست و خواستار فراهم شدن امکان دسترسی به وکیل برای متهمان شد. او التهاب جامعه را ناشی از عدم اجرای قانون به نحوی که نوشته شده دانست. او گفت: «اگر بخواهیم باز هم تندروی کنیم و خارج از چارچوب‌های قانون برخورد کنیم، بازداشت کنیم و اطلاع ندهیم، خلاف قانون کاری کنیم یا مثلاً اضافه‌تر از زمان قانونی در بازداشت نگه داریم؛ اگر چنین کارهایی انجام دهیم وضعیت را بدتر خواهیم کرد که بهتر نمی‌شود.»

پزشکیان، به همراه علی‌اکبر ولایتی، به عنوان دو پزشک، برای جلب رضایت خانواده روح‌الله عجمیان، بسیجی‌ای که در اعتراضات کرج کشته شده بود، و جلوگیری از حکم اعدام برای حمید قره‌حسنلو، پزشک رادیولوژی و از متهمان آن پرونده، دیدار و رایزنی کردند. خانواده عجمیان اصرار به اعدام قره‌حسنلو داشتند و ولایتی و پزشکیان را مسبب لغو حکم اعدام دانسته و از کنش آنان اعلام نارضایتی کردند.

حجاب اجباری

پزشکیان طرح‌های حکومت ایران برای برقرار کردن حجاب اجباری به اسم قانون را بی‌حاصل دانسته و معتقد به کار فرهنگی و تربیتی در این زمینه است و استفاده از زور و اجبار را منجر به عناد مردم با مذهب و حکومت ارزیابی می‌کند. در پی تلاش دستگاه انتظامی برای فعال کردن دوباره گشت ارشاد در سال ۱۴۰۲، پزشکیان این روش را برای نظام مشکل‌زا دانست. در سال ۱۳۹۰، ۷۹ نماینده منتقد دولت از محمود احمدی‌نژاد سؤال پرسیدند که یکی از این سوالات به سخنان او در مورد نقش دولت در «مبارزه با بدحجابی» اختصاص داشت. علی مطهری به نمایندگی از امضاکنندگان، سوالات را مطرح کرد و اشاره کرد که احمدی‌نژاد در یک برنامه تلویزیونی، دولت را مسئول برخورد با بدحجابی ندانسته و از دیگر دستگاه‌ها انتقاد کرده است. این سخنان با اعتراض روحانیون و نمایندگان مجلس مواجه شد، اما احمدی‌نژاد نظر خود را تکرار کرد. مطهری هشدار داد که این «چراغ سبز نشان دادن» ممکن است به وضعیتی خارج از کنترل منجر شود. مسعود پزشکیان یکی از نمایندگان امضاکننده این سوالات بود. علی مطهری پیش از این اعلام کرده بود که امضاکنندگان این طرح با یکدیگر هم قسم شده‌اند تا آن را به سرانجام برسانند. ستاد رسمی مسعود پزشکیان در فرایند چهاردهمین انتخابات ریاست‌جمهوری اعلام کرد پزشکیان به هیچ وجه موافق این بند از سوالات طرح شده از رئیس دولت دهم نبوده است و توضیح داد چون طرح سؤال از رئیس‌جمهور نیازمند درخواست حداقل یک چهارم نمایندگان مجلس است، سوالات مختلف نمایندگان، تجمیع شده و به‌صورت یکجا ارسال شد و امضای پزشکیان در فرایند سؤال از احمدی‌نژاد ناظر به این بند نبوده و بندهای دیگر سوالات مطرح شده، مدنظر او بوده است. این ستاد توضیح داد برای عملیاتی شدن طرح سؤال از رئیس‌جمهور نیاز به تجمیع سوالات بود تا هم از تکرار این فرایند جلوگیری شود و در عین حال نمایندگان بیشتری بتوانند سوالات خود را از رئیس‌جمهور بپرسند.

پزشکیان در جریان مبارزات چهاردهمین انتخابات ریاست‌جمهوری، طرح نور برای برقراری مجدد گشت ارشاد را به سیاهی تشبیه کرد.

اقوام

پزشکیان خواستار اجرای اصل ۱۵ قانون اساسی ایران برای همه قومیت‌ها شده است. این اصل می‌گوید: «زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران فارسی است. اسناد و مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد ولی استفاده از زبان‌های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‌های گروهی و تدریس ادبیات آن‌ها در مدارس، در کنار زبان فارسی آزاد است». او اجرای این اصل را مانع بهانه دادن به «دست تجزیه‌طلبان و اختلاف‌افکنان» خوانده است. او در ۷ اسفند ۱۳۹۴ در جلسه مجلس گفت «از اینکه خدا من را تُرک آفریده، شاکر هستم و هیچ‌کس حق ندارد زبان و فرهنگ تُرک‌ها را مسخره کند.»

چهره عمومی

منابع خبری مانند شرق، نزدیک به اصلاح طلبان، خانوادهٔ پزشکیان را به دور از حاشیه و خودش را دارای کارنامه‌ای شفاف در مسائل اقتصادی می‌دانند. با این وجود مخالفان سیاسی‌اش مثل علیرضا زاکانی او را متهم به دفاع از افرادی که در فساد دست داشته‌اند و دو نماینده مجرم کرده‌اند.

زندگی شخصی

پزشکیان در ورزشگاه یادگار امام، مرداد ۱۳۹۷

پزشکیان در دوران دانشجویی عضو انجمن اسلامی دانشجویان بود و با همسرش که پزشک متخصص زنان بود آشنا شد و هنگام وقوع انقلاب فرهنگی از او خواستگاری کرد. پزشکیان همسرش و یکی از فرزندان خود را در سال ۱۳۷۳ بر اثر سانحه رانندگی از دست داد و پس از آن هرگز ازدواج نکرد و سه فرزندش دیگرش — یک دختر و دو پسر — را به تنهایی بزرگ کرد.

در جریان استیضاح علی ربیعی، وزیر سابق تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سال ۱۳۹۷، اتهاماتی در خصوص غیرشفاف بودن حضور دختر پزشکیان در پتروشیمی جم مطرح شد. پزشکیان در توضیح گفت دخترش دارای تحصیلات مرتبط با شغلش است و فوق لیسانس شیمی را از دانشگاه شریف دریافت کرده است. او بیان کرد که زهرا پزشکیان پیش از روی کار آمدن دولت روحانی در پتروشیمی جم مشغول به کار شده بود.

همچنین پزشکیان از هواداران باشگاه فوتبال تراکتور تبریز است.

تاریخچه انتخاباتی

سال	انتخابات	آرا	٪	رتبه	نتیجه
۱۳۸۶	مجلس شورای اسلامی	۱۰۵٬۶۳۹	۲۷٫۶۱	اول	پیروزی
۱۳۹۰	مجلس شورای اسلامی	۱۵۹٬۵۰۱	۲۷٫۱۱	دوم	پیروزی
۱۳۹۴	مجلس شورای اسلامی	۲۶۱٬۶۰۵	۳۶٫۲۷	اول	پیروزی
۱۳۹۸	مجلس شورای اسلامی	۱۱۲٬۲۳۱	~۲۵	اول	پیروزی
۱۴۰۰	ریاست‌جمهوری	—			رد صلاحیت
۱۴۰۲	مجلس شورای اسلامی	۹۵٬۹۹۳	۲۳٬۹	دوم	پیروزی
۱۴۰۳	ریاست‌جمهوری				احراز صلاحیت

پیوند به بیرون

• وبگاه رسمی

سِمَت‌های علمی
پیشین: حسین صادقی شجاع	رئیس دانشگاه علوم پزشکی تبریز ۱۳۷۹–۱۳۷۳	پسین: محمد نوری
مناصب سیاسی
عنوان جدید	معاون سلامت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ۱۳۸۰–۱۳۷۹	پسین: محمداسماعیل اکبری
پیشین: محمد فرهادی	وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ۱۳۸۴–۱۳۸۰	پسین: کامران باقری لنکرانی
کرسی پارلمانی
پیشین: سید محمدحسن ابوترابی‌فرد	نایب‌رئیس اول مجلس شورای اسلامی ۱۳۹۹–۱۳۹۵	پسین: سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی
	رئیس هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان ۱۳۹۹–۱۳۹۵
مناصب احزاب سیاسی
عنوان جدید	نامزد جبهه اصلاحات ایران برای ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳	در حال تصدی