پزشک

پرتره دکتر گاشه اثر ونسان ون گوگ

پزشک یا دکتر (به فرانسوی: docteur)(به انگلیسی:Doctor یا Physician) در دانش پزشکی، کسی است که به حرفهٔ «پزشکی»، که برگرداندن سلامت انسان از طریق دیدار و گفت و گوی حضوری یا غیرحضوری، مطالعه، تشخیص و درمان بیماری یا آسیب‌دیدگی است، می‌پردازد. این معمولاً به دانش کافیِ آکادمیک مانند آناتومی، فیزیولوژی و فارماکولوژی، شناخت بیماری‌ها و درمان آن‌ها نیاز دارد. در گذشته برای این حرفه کلمات «حکیم» و «طبیب» به کار گرفته می‌شد.

پزشکی

مقالهٔ اصلی: پزشکی

یک پزشک بینایی‌سنجی در حال معاینهٔ چشم یک بیمار با یک چشم‌بین

پزشکی شاخه‌ای از علوم سلامت است. هدف پزشکی حفظ و ارتقاء تندرستی، درمان بیماری‌ها و بازتوانی آسیب دیدگان «مانند فیزیوتراپی» می‌باشد. این هدف با شناخت بیماری‌ها، تشخیص و درمان و جلوگیری از بروز آنها به انجام می‌رسد.

در ایران آموزش این رشته زیر نظر وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در دانشگاه‌های دولتی و آزاد به انجام می‌رسد و سازمان نظام پزشکی امور صنفی پزشکان را بر عهده دارد.

ریشه‌شناسی

واژه «دُکتُر» (doctor) با نماد M.D. کوتاه و ساده شده واژه «دکترِ پزشکی» (doctor of medicine) است که به کسی گویند که به درجه «دکترای پزشکی» (doctorate of medicine) رسیده باشد.

پزشک یک واژه کهن فارسی است که در شاهنامه فردوسی به فراوان آمده‌است (به فتح ز)، مانند:

چو زین بگذری خسروا دیو رشک

یکی دردمندی بود بی پزشک

همچنین در متن مانوی زیر به زبان پهلوی اشکانی می‌خوانیم:

پارتی	فارسی
Šāh wāxt ku: Až ku ay? – Man wāxt ku: Bizišk hēm až Bābel	شاه گفت: «از کجایی؟» من گفتم: «پزشک هستم از بابل».

در ادبیات فارسی، به گروهی از پزشکان اَطِبا گفته می‌شود.

واژه دکتر در فارسی افغانستان، «داکتِر» تلفظ می‌شود، که از تلفظ انگلیسی آن است.

جستارهای وابسته

• مسئولیت پزشکی
• روز پزشک