سعید جلیلی

سعید جلیلی

سفر انتخاباتی مشهد، ۲۰ خرداد ۱۳۹۲
شناسنامه
نام کامل	سعید جلیلی
زادروز	۱۵ شهریور ۱۳۴۴ ( ۵۱ سال )
زادگاه	قائن، ایران
همسر(ان)	فاطمه سجادی
فرزندان	سجاد
دین	اسلام
اطلاعات سیاسی
سمت‌های پیشین	معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی از مهر ۱۳۸۶ تا ۱۹ شهریور ۱۳۹۲
فعالیت‌ها	عضو شورای راهبردی روابط خارجی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، نماینده رهبر ایران در شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
پیش از	علی شمخانی
پس از	علی لاریجانی
وب‌گاه رسمی	http://drjalily.com/

سعید جلیلی (۱۵ شهریور ۱۳۴۴، مشهد) سیاستمدار اصول‌گرای ایرانی، عضو شورای راهبردی روابط خارجی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و نماینده رهبر ایران در شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. او از سال ۱۳۸۶ تا ۱۹ شهریور ۱۳۹۲ نیز دبیر شورای عالی امنیت ملی و رئیس گروه مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با کشورهای غربی بود. وی پیش از این رئیس ادارهٔ بازرسی وزارت خارجه، معاون ادارهٔ اول آمریکا در وزارت خارجه، مدیر بررسی‌های جاری دفتر رهبری و معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بوده است. وی با شعار حیات طیبه در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ نامزد گردید و با کسب حدود چهار میلیون رأی سوم شد.

وی در دوران جنگ ایران و عراق رزمنده بود و در این نبرد یکی از پاهایش مجروح گردید. وی دارای دکترای علوم سیاسی از دانشگاه امام صادق است و در دانشگاه امام صادق تهران به تدریس دیپلماسی پیامبر مشغول است. سعید جلیلی به زبان‌های انگلیسی و عربی آشنایی دارد.

زندگی‌نامه

سعید جلیلی در سال ۱۳۴۴ در شهر مشهد به دنیا آمد. پدر وی محمدحسن جلیلی معلم و مدیر دبستان نواب صفوی ناحیه یک مشهد و دانش‌آموخته زبان فرانسه و اهل بیرجند و مادر وی آذری و اهل اردبیل می‌باشد. او در سال ۱۳۷۱ و پس از دریافت فوق لیسانس با فاطمه سجادی ازدواج کرد. فاطمه سجادی پزشک عمومی است این زوج دارای یک فرزند پسر بنام سجاد هستند که در دبیرستان تحصیل می‌کند. وی تا سال ۱۳۸۴ ساکن کرج بوده‌است. سعید جلیلی تحصیلات ابتدایی تا دانشگاه را در مشهد و تحصیلات دانشگاهی خود را تا مقطع دکتری معارف اسلامی علوم سیاسی از دانشگاه امام صادق به پایان رسانده و در دانشگاه امام صادق به تدریس «دیپلماسی پیامبر» می‌پردازد. بسیاری از منابع عنوان پایان‌نامهٔ او را «سیاست خارجی پیامبر» نوشته‌اند اما به نوشته مشرق‌نیوز عنوان پایان‌نامه او «بنیاد اندیشه سیاسی اسلام در قرآن» بوده‌است که جلیلی در سال ۱۳۸۱ از آن دفاع کرده و نمره بالایی دریافت نموده‌است. جلیلی سابقه تدریس در دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف را هم دارد.

حضور در جبهه

جلیلی در زمان جنگ هشت‌سالهٔ ایران و عراق از دبیرستان تا دوران دانشجویی بارها در جبهه‌های جنگ حضور یافت.

در دی ماه‌سال ۱۳۶۵ دیده‌بان تیپ ۲۱ امام رضا خراسان بود که در عملیات کربلای ۵ پایش زخمی شد و در بیمارستان صحرایی منطقهٔ شلمچه در پیِ نبودِ امکانات و وضعیت اورژانسی، پای راست خود را از دست داد. پس از آن نیز در قسمت تدارکات لشکر حضور یافت.

پیشینهٔ اجرایی

• ۱۳۷۰: رئیس ادارهٔ بازرسی وزارت خارجه
• ۱۳۷۶: معاون ادارهٔ اول آمریکا در وزارت خارجه
• ۱۳۷۹: مدیر بررسی‌های جاری دفتر رهبری
• ۱۳۸۴: معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران
• ۱۳۸۶: دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران
• ۱۳۸۷: نمایندهٔ رهبری در شورای عالی امنیت ملی (سمت کنونی)
• ۱۳۹۲: عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام(سمت کنونی)
• ۱۳۹۳: عضو شورای راهبردی روابط خارجی (سمت کنونی)

وزارت امور خارجه

سعید جلیلی سابقه‌ای ۱۸ ساله در وزارت امور خارجه دارد. او سال ۱۳۶۸ وارد وزارت امور خارجه شده و در ۳۰ سالگی به ریاست ادارهٔ بازرسی وزارت امور خارجه برگزیده می‌شود و تا سال ۱۳۷۵ در ریاست این اداره باقی می‌مانَد. پس از آن، تا سال ۱۳۷۶ که سید محمد خاتمی به ریاست‌جمهوری می‌رسد، به‌عنوان معاون ادارهٔ اول آمریکا در وزارت امور خارجه فعالیت می‌کند. پس از آنکه این مسولیت از او گرفته شد، به عنوان مدیر بررسی‌های جاری دفتر رهبری انتخاب شد. تا اینکه در دولت محمود احمدی‌نژاد به وزارت امور خارجه بازگشت و به‌عنوان معاون اروپا و آمریکا به فعالیت پرداخت. در این مدت، به‌همراه علی لاریجانی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی، در برخی مذاکرات با خاویر سولانا حضور داشت.

شورای عالی امنیت ملی

جلیلی در مهرماه ۱۳۸۶، در دولت محمود احمدی‌نژاد جایگزین علی لاریجانی شد.

در مهر ۱۳۸۶، غلامحسین الهام، سخنگوی دولت محمود احمدی‌نژاد، با اعلام خبر استعفای علی لاریجانی، سعید جلیلی را به‌عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی معرفی کرد. پس از آن، سید علی خامنه‌ای رهبر ایران در تاریخ هشتم تیرماه ۱۳۸۷، طی حکمی، وی را نمایندهٔ خود در شورای عالی امنیت ملی معرفی کرد.

اوج و شاخص فعالیت چند ساله آقای جلیلی در شورای امنیت ملی، موضوع مذاکرات هسته ای است که به تصویب سه قطعنامه در شورای امنیت علیه ایران ظرف بازه زمانی از اسفند ۱۳۸۶ تا خرداد ۱۳۸۹ را در پی داشته و به قرار دادن ایران ذیل فصل ۷ ماده ۴۱ منشور ملل متحد منجر شده است؛ یعنی شناسایی ایران بعنوان یک کشور مخل و تهدید کننده صلح و امنیت جهانی ! با تأکید بر این نکته که نفس انجام مذاکره، یعنی نوعی تعامل با دیگران و در اینجا جامعه بین الملل و پذیرش نقش و جایگاه طرف مقابل در تحولات جهانی است، پس نمی توان اگر تعاملی از طرف تیم مذاکره کننده به سرپرستی اقای جلیلی انجام می شد را به عنوان سازش قلمداد کرد.

زمانی که دستاوردهای مذاکره تیم آقای جلیلی مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد چنین تصور می شود که اگر هیچ مذاکره ای بین ایران و ۱+۵ انجام نمی شد، آخرین حد توان غرب در اقدام علیه ایران بیش از این مقدار فشار اعمال شده نبود!

زیرا قدر مسلم این است که اولین و مطمئن ترین انتخاب غرب برای کنترل و مهار ایران در عرصه های متعدد رویارویی ـ خصوصاً مناقشه هسته ای ـ گزینه نظامی بوده است؛ لیکن با توجه به این که برآورد آن ها از عواقب حمله به ایران و هزینه های سرسام آور آن، این سناریو را دور از دسترس و منتفی می کرد، سطح دوم فشار که اعمال تحریم های فلج کننده علیه ایران بود در دستور کار آنان قرار گرفت

در ۱۹ شهریور ۱۳۹۲ با حکم حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، علی شمخانی جایگزین سعید جلیلی شد و به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی منصوب گشت.

عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام

آیت‌الله خامنه‌ای در ۲۱ شهریور ۱۳۹۲، سعید جلیلی را به عضویت مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب کرد.

عضویت در شورای راهبردی روابط خارجی

سید علی خامنه‌ای در ۲۵ خرداد ۱۳۹۳، سعید جلیلی را به عضویت شورای راهبردی روابط خارجی منصوب کرد. وی ریاست کمیسیون سیاسی این شورا را بر عهده دارد.

عملکرد و دیدگاه‌ها

به گفته بسیاری از کارشناسان وی عامل اصلی تشدید تحریم و انزوای ایران بود. وی در مناظرات انتخاباتی دربارهٔ اقتصاد گفت: می‌توان با ۱۱ میلیارد دلار اشتغال فراوانی ایجاد کرد. به دلیل کاری که در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی انجام داده‌ایم و روی این مسائل تحقیق کرده‌ایم به طوری مثال در سال ۹۰ حدود ۳۹ میلیون دلار از آلمان چوب بستنی وارد کرده‌ایم و این در شرایطی است که می‌توانیم این را در روستاهای خودمان تولید کنیم.وی در مورد برجام گفت: اگر رئیس جمهور بودم زیر برجام را امضا نمی‌کردم. وی در جای دیگر مدعی شد برجام واویلاست و ایمان مردم را هدف گرفته است. در دوران تصدی وی بر ریاست امور خارجه تحریم‌های بی‌سابقه از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران اعمال شد و نزدیک به نیمی از صادرات نفت و بیش از نیمی از درآمدهای ارزی کشور کاهش یافت و مشکلات فزاینده در انتقال پول نفت صادراتی به دلیل تحریم‌های بانکی به وجود آمد.

ثبت نام در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران ۱۳۹۲

سعید جلیلی در سفر انتخاباتی مشهد ۲۰ خرداد ۱۳۹۲

وی در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۲، آخرین روز ثبت نام انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۲)، با حضور در وزارت کشور، به‌منظور کاندیداتوری در انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت نام کرد. وی پس از ثبت نام در جلسه مطبوعاتی شرکت نکرد. صلاحیت سعید جلیلی روز ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ ازسوی شورای نگهبان برای نامزدی یازدهمین دورهٔ انتخابات ریاست‌جمهوری احراز شد. شعار وی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ حیات طیبه بود.

دیدگاه رسانه‌های خارجی در مورد شخصیت جلیلی

• در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ایران، روزنامهٔ واشنگتن‌پست تحلیل‌هایی در این باره منتشر می‌کند. در یکی از این تحلیل‌ها به کاندیداتوری سعید جلیلی، رئیس تیم مذاکره کننده ایران اشاره شده بود. در این تحلیل آمده است:

«وی فردی انعطاف‌ناپذیر، ایدئولوژیک و نزدیک به رهبر مذهبی ایران است و علاقه‌مند است به رغم تحریم های فلج‌کننده غرب علیه ایران که فشار زیادی بر روی طبقه متوسط مردم داشته است، ایالات متحده آمریکا را کشوری در آستانه شکست جلوه دهد»

• بی‌بی‌سی نیز ذکر کرده که سایت‌های خبری ایرانی وی را فردی ساده‌زیست و وفادار به ارزش‌های اسلامی توصیف کرده‌اند.
• رادیو بین‌المللی فرانسه جلیلی را گزینه مطلوب رهبر ایران برای تصدی ریاست دولت بعدی دانست. این خبرگزاری جلیلی را تا حدود زیادی خجالتی، دوربین گریز و درون‌گرا دانست که بنا ندارد در مجامع بین‌المللی چهره خود را نمایان سازد. جلیلی فاقد تجربه کار اجرایی و بی بهره از همکاران مورد نیاز برای تشکیل کابینه است، از اینرو کابینه وی از میان فرماندهان سپاه و روحانیون پر تعداد حاضر در بیت رهبری انتخاب خواهد شد.
• این جوک در واشینگتن نقل می‌شد که برای مقامات آمریکایی انتخاب شدن جلیلی (به عنوان رئیس دولت یازدهم ایران) اهمیتی ندارد. چرا که حداقل دیگر لازم نیست با او سر میز مذاکره بنشینند. زیرا در میان شش قدرت بزرگی که در حال مذاکره با ایران بودند، جلیلی از جهت سخنوری‌های طولانی و تاکتیک‌های سرگردان کننده‌اش که در طی شش دور مذاکرات از آوریل ۲۰۱۲ به هیچ نتیجه‌ای منجر نشده بود، معروف بود.

نتیجهٔ انتخابات

سعید جلیلی با کسب ۴٬۱۶۸٬۹۴۶ رأی برابر ۱۱٫۳۶٪ آرای ماخوذه و ۸٫۲۶٪ از واجدین شرایط پس از حسن روحانی و محمدباقر قالیباف سوم شد.

جستارهای وابسته

• شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی
• بررسی مذاکرات هسته ای توسط دکتر فیروز رجایی فر
• جبهه پایداری انقلاب اسلامی

منابع

• «سعید جلیلی» نامزد ریاست جمهوری شد/ احتمال تغییر در آرایش انتخابات خبرگزاری فارس
• بررسی مذاکرات هسته ای توسط دکتر فیروز رجایی فر
• پرس تی وی[۲]

پیوند به بیرون

• وب‌گاه رسمی
• سعید جلیلی کسی که از جانب ایران با جهان سخن می‌گوید بی‌بی‌سی فارسی