ویکی‌پدیا:ویکی‌پروژه پزشکی/نسخه قدیمی ۲۰۲۴
 | این یک ویکی‌پروژه، محیطی برای همکاری متمرکز در میان ویکی‌پدیایی‌ها است. |
«ویکی‌پروژه پزشکی»
به ویکی پروژه پزشکی خوش آمدید! در حال حاضر مقاله‌های پزشکی ویکی‌پدیا دچار مشکلات متعددی هستند. تعداد زیادی از مقالات پزشکی خرد هستند و نیاز به گسترش دارند. بعضی از مقاله‌های موجود از منابع ضعیف و غیر پزشکی استفاده کرده یا منبع ندارند و در بسیاری از موضوعات مهم پزشکی هنوز مقاله‌ای ایجاد نشده‌است.
هدف[ویرایش]
هدف این پروژه ساماندهی مقالات پزشکی و تعیین اولیت و نگارش مقالات جدید پزشکی یا تکمیل مقالات خرد پزشکی موجود است.
همکاران[ویرایش]
برای عضویت در این پروژه به فهرست همکاران مراجعه کنید و نام خود را ثبت کنید. همچنین می‌توانید الگوی کاربری پروژه را به صفحه کاربری خود اضافه کنید:
برای دعوت کاربران به این پروژه، الگوی {{دعوت-پزشکی}} را در صفحه کاربری آن‌ها قرار دهید.
شروع سریع[ویرایش]
می‌توانید به فهرست مقاله‌های مورد نیاز پزشکی مراجعه و یکی از آن‌ها را ایجاد کنید. پس از ایجاد مقاله نام خود را در جدول زیر وارد کنید:
از الگوهای زیر استفاده کنید
{{شد|توسط نام کاربر}}{{درحال انجام|توسط نام کاربر}}
مقالات پربیننده ویکی‌پدیای انگلیسی[ویرایش]
مقاله‌های پربیننده با محتوای ضعیف یا نیازمند گسترش و بازبینی[ویرایش]
- هدف رساندن این مقاله‌ها به کلاس خوب یا برگزیده است.
- دیابت
Achaemenes - واریکوسل توسط behzad39
- کبد چرب
- بواسیر
- پرکاری تیروئید توسط آرادا سرکیسیان
- گروه خونی توسط آرادا سرکیسیان
- کم‌خونی توسط آرادا سرکیسیان
- ویتامین ای
- آفت دهان
- پروستات
- میگرن توسط دلارام عطا
- دستگاه تولید مثل در زنان
- بلوغ جنسی
- اختلال دوقطبی توسط DEXi (بحث)
- سقط جنین
- یبوست
- سرطان روده بزرگ
توسط آرادا سرکیسیان - قرص ضدبارداری خوراکی
- کم‌کاری تیروئید
- ماری‌جوآنا توسط Mmehdih
راهنمای خلاصه نوشتن مقالات پزشکی[ویرایش]
- در ابتدا صفحه این پروژه و صفحه بحث را به پیگیری‌هایتان بیفزایید تا از تغییرات و بحث‌ها مطلع شوید.
راهنمای عمومی[ویرایش]
- هر گاه به مقاله پزشکی برخوردید که خرد و ناقص است و نیاز به گسترش دارد، حداقل کاری که می‌توانید انجام دهید (در صورتیکه از قبل انجام نشده) اضافه کردن پزشکی-خرد (در مورد داروها دارو-خرد) در انتهای مقاله است تا در فهرست مقاله‌های خرد پزشکی بیاید و بتوانیم در موردش اقدام کنیم.
- به‌طور کلی وجود منبع برای نگارش در ویکی‌پدیا الزامی است. در مقالات پزشکی وجود منبع معتبر حیاتی است.
- در رده‌بندی مقاله تازه پزشکی که می‌نویسید یا تغییر در رده‌بندی مقاله‌های مشکل دار حتماً به مراجعه و طبق رده‌بندی موجود رده مورد نظر را بیابید. گرچه رده‌بندی فعلی نیز ایرادهای بسیاری دارد و نیاز به اصلاح دارد.
برای ویرایش مقاله‌های پزشکی[ویرایش]
در صورتیکه می‌خواهید همکاری کنید اما نمی‌دانید از کجا باید شروع کنید یکی از این راه‌ها را امتحان کنید:
- می‌توانید به فهرست نگاهی بیندازید و یکی از آن‌ها را گسترش دهید.
- می‌توانید به فهرست مقاله‌های مهم پزشکی (پایین) ایجاد نشده نگاهی بیندازید.
- به فهرست بیماری‌ها نگاهی بیندازید مقالات با لینک قرمز را ایجاد یا مقالات اضافه نشده را به فهرست اضافه کنید.
- به فهرست داروها نگاهی بیندازید مقالات با لینک قرمز را ایجاد یا مقالات اضافه نشده را به فهرست اضافه کنید.
خلاصه شیوه‌نامه نگارش مقاله‌های علوم پزشکی[ویرایش]
از آنجا که موضوعات سلامت حساسیت‌های ویژه خود را دارند لازم است سبک و دید خاصی در نگارش این مقاله‌های مورد استفاده قرار گیرد. برای توضیحات مفصل در باب نگارش مقاله‌های پزشکی به شیوه‌نامه پزشکی مراجعه کنید.
- جعبه اطلاعات مناسب را در مقاله استفاده کنید:
- {{جعبه اطلاعات بیماری}} برای بیماری‌ها
- {{جعبه اطلاعات دارو}} برای داروها
- {{جعبه تشخیص}} برای روشهای تشخیص
- {{جعبه اطلاعات علائم بیماری}} برای علائم بیماری‌ها
- ساختار مقاله: به‌طور کلی برای نگارش مقاله‌های بیماری چنین ساختاری پیشنهاد می‌شود:
- دسته‌بندی: در صورت لزوم جداگانه یا به عنوان بخشی از قسمت تشخیص
- علایم و نشانه‌ها
- اتیولوژی (سبب‌شناسی) شامل ریسک فاکتورها، شروع‌کننده‌ها، ژن‌ها و سایر اتیولوژی‌های بیماری یا مشکل
- پاتوفیزیولوژی یا مکانیزم
- تشخیص: شامل یافته‌های خاص یا تشخیص‌های افتراقی
- پیشگیری یا غربالگری (درصورتیکه فقط شامل پیشگیری ثانویه است در درمان آورده شود)
- درمان و مدیریت: شامل انواع درمان‌ها، در این بخش روشهای درمانی به ترتیب معمول در عملکرد پزشکی باید آورده شود. از آوردن درمان‌های تجربی/نظری و روشهای پیشگیری اولیه خودداری کنید. قسمت درمان نباید به صورت دستورالعمل چگونگی درمان نوشته شود. با این حال دستورالعمل‌های و راهنماهای درمانی رسمی درمانی اگر به صورت علمی و با منابع معتبر نوشته شود موردی ندارد.
- پروگنوز
- اپیدمیولوژی (میزان شیوع و …) که در صورت وجود منابع معتبر آمار و اپیدمیولوژی بیماری در ایران اولویت دارد.
- تاریخ
- فرهنگ و جامعه (سایر تأثیرات فرهنگی بیماری در جامعه)
- پژوهش و تحقیقات جاری: تنها در صورتیکه منابع معتبر برایش وجود داشته باشد.
- جمعیت‌های مخصوص: شامل افراد پیر، حامله، کودکان، حیوانات
- ارجاع درست به منابع: برای ارجاع به منابع پزشکی می‌توانید از -id&id=&add_text_url=۱ این ابزار استفاده کنیدو این ابزار با استفاده از کد مقاله که در پایگاه‌های داده معتبر علوم پزشکی یافت می‌شود به شما الگوی مناسبی برای ارجاع به منابع می‌دهد. رعایت شیوه نامه ارجاع در مطالب پزشکی اهمیت بیشتری دارد، چرا که کار بررسی و بازبینی مقاله بر اساس منبع را ساده می‌کند و به‌طور کلی نشان دهنده درجه اعتبار مقاله شما خواهد بود.
- منابع معتبر: بسیاری از منابعی که در سایر مقاله‌های ویکی‌پدیا معتبر دانسته می‌شوند منبع معتبر پزشکی نیستند. سیاستهای ویکی‌پدیای انگلیسی در ابن مورد بسیار کاملتر است لذا برای سنجش اعتبار منابع ما مراجعه به این صفحه در ویکی‌پدیای انگلیسی را توصیه می‌کنیم. دقت کنید که مطالب پزشکی منتشر شده در روزنامه‌ها، نشریات عمومی و بسیاری از وب‌سایتها منبع معتبر پزشکی محسوب نمی‌شوند. استفاده از این نوع مطالب فقط در بخش‌هایی از مقاله توصیه می‌شود که بحث جنبه عمومی و غیر علمی دارد. این شامل مقاله‌های طب سنتی و جایگزین و همچنین بخش‌های مربوط به تأثیرات پزشکی محصولات، غذاها، عادت‌ها هم می‌شود.
- الگوهای ناوبری و خرد هم بسته به نیاز در مقاله‌های پزشکی باید مورد استفاده قرار گیرد.
با خرابکاران بجنگید[ویرایش]
- متأسفانه از موضوعاتی که در ویکی‌پدیای فارسی بیشتر نادیده گرفته شده پزشکی است. لازم است خرابکاری را در مقالات پزشکی تشخیص و به رفع یا گزارش آن‌ها اقدام کنید.
- بعضی شرکت‌ها برای تبلیغ داروی تأیید نشده خود دست به ایجاد مقاله در ویکی‌پدیا می‌زنند. در صورتیکه منبع مستقلی برای تأیید نیافتید موضوع را گزارش دهید یا از برچسب‌های مربوط استفاده کنید.
- دقت کنید که پیوند به بیرون در مقاله‌ها مربوط به موضوع باشد و جهت تبلیغ ایجاد نشده باشد.
- آموزش کاربران جدید
اصولاً همه کاربران جدیدی که در مقاله‌ها ویرایش‌های ناخوشایند می‌کنند خرابکار نیستند و تنها علت آن عدم آشنایی آن‌ها با نحوه ویرایش در ویکی است. که با کمی صبر و حوصله و راهنمایی آن‌ها بصورت عملی در مقالات یا ویرایش اشتباهات آن‌ها به نحوه درست. همچنین استفاده از الگو و ابزار در مقالاتشان باعث می‌شود رفته رفته با نحوه ویرایش در ویکی آشنا شوند برای این کاربران می‌توانید با گذاشتن الگوی {{پیشنهاد راهنمایی}} در صفحه بحث شان بصورت محترمانه از آن‌ها دعوت کنید تا جهت راهنمایی از شما کمک بگیرند.
نمونه‌های برجسته و کنترل کیفیت[ویرایش]
| ارزیابی مشترک مقاله‌های پزشکی و پرستاری |
|---|
  |
| پروژه‌های مادر |
| انجام دادنی |
ارزیابی و درجه‌بندی مقاله‌های پزشکی از اهداف این ویکی‌پروژه است چرا که برآیند بهتری از وضعیت موجود را نشان می‌دهد و راه را برای مشارکت هدف مند و برنامه‌ریزی شده باز می‌کند. برای ارزیابی مقاله‌های پزشکی در زمینه خوبیدگی و برگزیدگی ویکی‌پروژه متکی بر مشارکت و ارزیابی اجتماع ویکی‌پدیا است و لذا امورات مربوط به نامزد کردن و تأیید شدن در صفحه‌های مربوط انجام می‌شود. اما سایر درجه‌بندی‌ها توسط اعضا پروژه صورت می‌گیرد. این شامل درجه عالی نیز است که در حال حاضر در حال بحث و تعیین معیارهای انتخاب آن هستیم.
مقاله‌های برگزیده[ویرایش]
|
در حال حاضر تنها چهار مقاله برگزیده پزشکی در ویکی‌پدیا وجود دارد: |
مقاله‌های خوب[ویرایش]
|
این مقاله‌های پزشکی معیارهای یک مقاله خوب را داشته‌اند و به عنوان مقاله خوب شناخته شده‌اند: |
مقاله‌های نامزد برای خوبیدگی[ویرایش]
مسابقه‌ها و افتخارات ویکی‌پروژه[ویرایش]
- مقالات پزشکی جدید اضافه شده پروژه (غیرفعال)
- افتخارات و کاربران برگزیده (غیرفعال)
مقاله‌های پزشکی مورد نیاز یا بازبینی[ویرایش]
- با مراجعه به رده:مقاله‌های خرد پزشکی می‌توانید فهرستی از نزدیک به ۱۰۰۰ مقاله پزشکی ویکی‌پدیا که ایجاد شده ولی مطلب اندکی دارند را مشاهده کنید. گسترش و به حد استاندارد رساندن این مقاله‌ها یکی از اهداف این ویکی پروژه است. می‌تواند بسته به علاقه از این مقاله‌های انتخاب و آن‌ها را گسترش دهید.
- اگر می‌خواهید مقاله تازه‌ای ایجاد کنید می‌توانید به فهرست مقاله‌های مورد نیاز مراجعه کنید.
مقالات کاربردی[ویرایش]
در زیر بیماری‌ها، داروها و مواد روان گردانی مطرح شده که دارای اهمیت بالایی در پزشکی با توجه به شیوع بالا هستند. اولویت‌ها را در نظر بگیرید و تلاش کنید تا مقالات زیر کامل تر شوند.
فشار خون بالا، چربی خون بالا، سکتهٔ قلبی، بیماری عروق کرونر، آنژیوگرافی، CABG (عمل دور زدن شرایین کرونر مسدود شده با پیوند عروق)، مداخله در عروق کرونر از طریق پوست(PCI)؛ دیابت، انسولین، کم‌کاری تیروئید، کم خونی، کولیک صفراوی،
بیماری‌های منتقله از راه جنسی، زگیل تناسلی، هرپس تناسلی، گنوره، کلامیدیا، سیفیلیس، هرپس، ایدز، هپاتیت ویروسی،[۱][۲]
مسمومیت با الکل، مسمومیت با متانول (الکل سمی)، ترامادول، ماری جوانا، مسمومیت با اپیوم، اپیوئید،
افسردگی، اختلال دوقطبی[۳]؛ اختلال وسواس.
افسردگی بعد زایمان، سقط جنین، پیشگیری اضطراری از بارداری، نازایی، سزارین، زایمان طبیعی، پره اکلامپسی،
زردی نوزادان، خروسک، تب و تشنج،
سرماخوردگی، عفونت ریه (پنومونی)، بیماری انسدادی مزمن ریوی، آسم، آنفولانزا، کووید ۱۹، گلودرد چرکی، آرتروز، دیالیز، نارسایی مزمن کلیه، پیوند کلیه، رفلاکس معده، سوءهاضمه، سندرم رودهٔ تحریک پذیر، گاستروانتریت، یبوست،
مرگ مغزی، سکته ی مغزی، سردرد تنشی، میگرن، صرع، آلزایمر،
آسیب چشم در اثر جوشکاری، آب مروارید،
سرطان پستان، سرطان کلون و رکتوم، سرطان معده، سرطان ریه، سرطان پروستات، لوسمی حاد لنفاوی (نوعی سرطان خون خوش‌خیم در اطفال)، شیمی درمانی،[۴] هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات، زود انزالی، سنگ کلیه، عفونت ادراری،
قرص‌های بنزودیازپین(آلپرازولام، کلونازپام، دیازپام و…) قرص‌های بازدارنده بازجذب سروتونین (مثلا فلوکستین، سرترالین، سیتالوپرام و..)، قرص‌های ضدافسردگی‌های سه‌حلقه‌ای (مثلا آمی تریپتیلین، نورتریپتیلین، دوکسپین و…)، قرص‌های مهارکنندگان پمپ پروتونی (مثلا امپرازول، پنتوپرازول و…)، آسپیرین، قرص‌های استاتین (مثلا آتورواستاتین)، پنی سیلین،
الگوهای کاربردی[ویرایش]
برای الگوهای مورد استفاده در مقاله‌های پزشکی به صفحه الگوهای پزشکی یا رده:الگوهای پزشکی مراجعه و الگوی مناسب را انتخاب کنید.
الگوهای برچسب مقالات[ویرایش]
از این الگوها بسته به وضعیت جهت بهبود مقاله‌های پزشکی استفاده کنید:
- {{پزشکی}}:یک الگوی ناوبری کلی است و در صفحه مقالاتی که حیطه بزرگی از پزشکی را به بحث می‌پردازند (همچون تخصصهای پزشکی) به کار می‌رود.
- {{منبع پزشکی}}:در مقالات پزشکی بدون منبع یا با منابع غیر معتبر استفاده می‌شود.
- {{مقاله سنتی}}:در مقالات غیر اصلی مربوط به طب سنتی
- {{مدرکپ}}: جهت مشخص کردن بخشی از مقاله که فاقد منبع معتبر پزشکی است.
الگوهای خرد[ویرایش]
- {{پزشکی-خرد}}:در مقالات خرد پزشکی
- {{دارو-خرد}}:در مقالات خرد داروها
- {{تجهیزات-پزشکی-خرد}}: در مقاله‌های تجهیزات پزشکی
- {{آسیب‌شناسی-خرد}}: در مقاله‌های آسیب‌شناسی
- {{بیمارستان-خرد}}: در مقاله‌های بیمارستانها
- {{بهداشت-خرد}}: در مقاله‌های زمینه بهداشت
- {{بیماری ژنتیکی-خرد}}: در مقاله‌های خرد بیماری‌های ژنتیکی
- {{بیماری-خرد}}: در مقاله‌های خرد بیماری‌ها
الگوهای کاربری مخصوص ویکی پروژه[ویرایش]
- {{دعوت-پزشکی}}: برای دعوت کاربران به درگاه پزشکی یا مشارکت در پروژه پزشکی.
- {{کاربر ویکی‌پروژه پزشکی}}:الگوی کاربری اعضای ویکی‌پروژه.
- {{خوشامد پزشکی}}:الگوی خوشامدگویی به همکاران جدید.
- {{todo}}: می‌توانید این الگو را به صفحه کاربری یا بحث خود اضافه کنید تا فهرستی از کارهای مورد نیاز در دسترستان باشد.
آمار مقاله‌های پزشکی[ویرایش]
 برگزیده |  خوب | متوسط | ضعیف | ابتدایی | خرد | فهرست | رده | ابهام‌زدایی | درگاه | پروژه | الگو | ارزیابی‌نشده | کل |
| ۱۱ | ۸ | ۲۹ | ۳۰ | ۹۸ | ۳۸۱ | ۵ | ۷۹ | ۳ | ۱ | ۱ | ۴ | ۱٬۲۲۲ | ۱٬۸۷۳ |
| مقاله‌‌هایبسیار بالا | مقاله‌‌هایبالا | مقاله‌‌هایمتوسط | مقاله‌‌هایکم | مقاله‌هایNA | ارزیابی‌نشده | کل |
| ۰ | ۰ |
منابع معتبر[ویرایش]
چند منبع قابل اعتماد برای علوم پزشکی:
- وب سایت مدسکیپ (Medscape): یک مرجع رایگان پزشکی با مقالات مروری و با سبک و سیاق مقالات ویکی پدیا، البته با زبان تخصصی.
- وب سایت سازمان بهداشت جهانی(WHO): به زبان ساده تر و عمومی.
- وبسایت آپتودیت (uptodate): یک پایگاه داده ی کاملا تخصصی و غیر رایگان و بسیار معتبر با محوریت طب داخلی.
- وبسایت کتابخانه کاکرین (Cochrane Library): پایگاه داده‌ای مرورهای کاکرین که مقالات جدید آن به زبان فارسی نیز ترجمه شده است
- وبسایت پابمد(pubmed): یک پایگاه داده مقالات پزشکی. کاملاً تخصصی.
- کتب مرجع دانشگاهی: مانند طب داخلی هاریسون، نورولوژی امینف، روانپزشکی کاپلان ، کودکان نلسون و...
ویکی‌پروژه‌های همکار[ویرایش]
| محتوایی |
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| رفتاری |
| ||||||||
| حذف |
| ||||||||
| اجرایی |
| ||||||||
| ویرایشی |
| ||||||||
| محتوای پروژه |
| ||||||||
| بنیاد ویکیمدیا |
| ||||||||
- ↑ Jewell, Tim (March 15, 2021). "What Is the Most Common STD?". healthline. Retrieved April 24, 2021.
- ↑ Ambardekar, Nayana (December 07, 2019). "Most Common Infectious Diseases in the U.S." WebMD. Retrieved April 24, 2021.
{{cite web}}: Check date values in:|date=(help) - ↑ "Mental disorders". World Health Organization. November 28, 2019. Retrieved April 24, 2021.
- ↑ "Cancer". World Health Organization. March 03, 2021. Retrieved April 24, 2021.
{{cite web}}: Check date values in:|date=(help) - ↑ Pietrangelo, Ann (July 10, 2019). "The Top 10 Deadliest Diseases". healthline. Retrieved April 24, 2021.
- ↑ Pietrangelo, Ann (December 9, 2020). "The top 10 causes of death". World Health Organization. Retrieved April 24, 2021.