هم‌امکانی

هم‌امکانی (به انگلیسی: Compossibility) در [اصطلاح] لایبنیتس موجودی است که بتواند با ممکن دیگری موجود شود، مشروط بر اینکه بین آنها تعارضی وجود نداشته باشد.

اصل تلاش ممکنات

در فلسفه لایبنیتس، قوه ارسطویی که بین وجود و عدم است، تبدیل به اصلی فعال می‌شود که ممکنات در ذات خود دارند. و قبل از ایجاد، تلاش به سوی وجود و فعلیت می‌کنند. و این تلاش در جهت «هم‌امکانی» (compossibility) یا قابلیت جمع با دیگر ممکنات است.

در ممکنات قبل از تعلق خواست خداوند به وجودشان، مایه‌هایی است که در آنها موجودی که قابل تولد است، تماماً از پیش صورت بسته‌است.

«هست بودن» جز بروز و ظهور و انبساط این مایه نیست.

جهان‌های ممکن

یکی از مهم‌ترین و محوری‌ترین مفاهیم فلسفه لایب‌نیتس مفهوم جهان ممکن، جهان‌های ممکن (possible worlds) است. او با این نظریه اسپینوزا مخالف بود که هر آنچه ممکن است موجود شده‌است. به اعتقاد او همهٔ چیزهای ممکن تحقق نیافته‌اند، و درواقع بی‌نهایت جهان‌های ممکن وجود دارد که از میان آنها فقط یک جهان تحقق یافته و موجود است. همه این جهان‌ها از جواهر و اعراض تشکیل می‌شوند و گرایش خاصی به موجود شدن دارند. جایگاه این جهان‌های ممکن، که تعدادشان بی‌نهایت است، اندیشه و علم خداوند است.