گوتلوب فرگه
| فریدریش لودویگ گوتلوب فرگه | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۸ نوامبر ۱۸۴۸ ویسمار |
| درگذشت | ۲۶ ژوئیهٔ ۱۹۲۵ (۷۶ سال) Bad Kleinen |
| ملیت |  آلمان |
| شناخته‌شده برای | پایه گذار منطق مدرن امیخته به ریاضی |
| پیشینه علمی | |
| شاخه(ها) | ریاضی، فلسفه، منطق |
فریدریش لودویگ گوتلوب فرگه (آلمانی: Friedrich Ludwig Gottlob Frege; زادهٔ ۱۸۴۸ – درگذشتهٔ ۱۹۲۵) ریاضی‌دان، منطق‌دان و فیلسوف برجستهٔ آلمانی در اواخر سدهٔ نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی است.
دستگاه صوری او، در واقع، عبارت بود از حساب محمولات برای نمایش منطق تفکّر و استنباط (Inference)، و فرگه با ایجاد این نظام صوری سهم به‌سزایی در بنیان‌گذاری منطق نوین دارد.
زندگی‌نامه[ویرایش]
در بارهٔ زندگی شخصی وی یافته‌های زیادی در دسترس نیست. گفته شده که زندگانی وی آکنده از مصیبت بوده‌است. او در ۸ نوامبر ۱۸۴۸ در ویسمار در مکلنبورگ-فورپومرن، ناحیه‌ای در شمال آلمان زاده شد.[۱] هجده ساله که بود پدر و در ۳۰ سالگی مادرش را از دست داده‌است. در این که فرزندی داشته یا نه میان محققان اختلاف وجود دارد. باور بر این است که تمام فرزندان وی در جوانی با مرگ هم آغوش شده‌اند و همسرش نیز به مرگی زود هنگام مرده‌است. فرگه در بیشتر زمان عمرش از بیماری رنجور بود. پسر خواندهٔ وی به نام آلفرد پس از مرگش زنده ماند ولی او هم در جنگ کشته شد.[۲]
تحصیلات[ویرایش]
فرگه در ۲۱ سالگی وارد دانشگاه ینا شد. دو سال بعد به دانشگاه گوتینگن رفت، جایی که وی دکترایش در هندسه را گرفت. وی بلافاصله پس از آن برای گرفتن کرسی تدریس به دانشگاه ینا بازگشت، ولی گرفتن آن پست هیچ حمایت مالی‌ای را برای وی در بر نداشت و ناچار شد از مادرش کمک بگیرد. فرگه در دانشگاه ینا باقی ماند. تا این که به مقام استاد تمام افتخاری در ۱۸۹۶ دست یافت. وی سرانجام در سال ۱۹۱۸ بازنشست شد.[۳]
منطق عینی است[ویرایش]
مطلب وی به طور کلی از این قرار است: چیزی از چیز دیگری یا لازم می‌آید یا نمی‌آید و در هر صورت این اثر یا امر، ارتباطی با روانشناسی آدمی ندارد. به کلی می‌توان گفت منطق ساخته‌ی دستگاه فکری انسان نیست. روابط منطقی کاملاً از ذهن مستقل است، و موجودات می‌توانند این رابطه را کامل درک کنند، ناقص درک کنند و یا اصلاً نادیده بگیرند و یا حالات دیگر. گزاره‌های منطقی حقایقی عینی هستند که ممکن است ما آنها را درک کنیم و یا بلعکس، ولی ارتباطی با وجوه فکر و عقلی بشر ندارد. پیش از این، پرسش فلسفی دکارت که "من چه می‌توانم بدانم؟" در فلسفه غربی ریشه کرده بود بدین صورت که معرفت‌شناسی عامل اصلی شناخت و فهم ما از جهان معرفی می‌شد و اینگونه فکر می‌کردند که :<موضوع عمده تحقیق در ذهن افراد می‌گذرد>.در صورتی که فرگه این سخن را قبول نکرد و گفت فلسفه باید بر پایه منطق باشد.
منابع[ویرایش]
- گوتلوب فرگه، دائرةالمعارف فلسفهٔ استانفورد (انگلیسی)
 |
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به گوتلوب فرگه در ویکیگفتاورد موجود است. |
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| واژه‌نامه‌های زندگی‌نامه‌ای | |
| پایگاه‌های دادهٔ علمی | |
| سایر | |
| عمومی |  | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| منطقهای کلاسیک | |||||
| اصول | |||||
| قواعد |
| ||||
| افراد | |||||
| اثرها | |||||
- استادان دانشگاه ینا
- افلاطونگرایان
- اهالی ویسمار
- چرخش زبانشناختی
- دانشآموختگان دانشگاه گوتینگن
- دانشآموختگان دانشگاه ینا
- درگذشتگان ۱۹۲۵ (میلادی)
- ریاضیدانان اهل آلمان
- ریاضیدانان سده ۱۹ (میلادی) اهل آلمان
- ریاضیدانان سده ۱۹ (میلادی)
- ریاضیدانان سده ۲۰ (میلادی) اهل آلمان
- ریاضیدانان سده ۲۰ (میلادی)
- زادگان ۱۸۴۸ (میلادی)
- شناختشناسان
- فیلسوفان آلمانیزبان
- فیلسوفان آموزش و پرورش
- فیلسوفان اهل آلمان
- فیلسوفان تحلیلی
- فیلسوفان ذهن
- فیلسوفان ریاضیات
- فیلسوفان زبان
- فیلسوفان سده ۱۹ (میلادی) اهل آلمان
- فیلسوفان سده ۱۹ (میلادی)
- فیلسوفان سده ۲۰ (میلادی) اهل آلمان
- فیلسوفان سده ۲۰ (میلادی)
- فیلسوفان علم
- فیلسوفان منطق
- متافیزیکپژوهان
- منطقدانان اهل آلمان
- نظریهپردازان مجموعه
- نویسندگان سده ۱۹ (میلادی) اهل آلمان
- نویسندگان سده ۲۰ (میلادی) اهل آلمان
- نویسندگان مرد اهل آلمان
- نویسندگان مرد سده ۱۹ (میلادی) اهل آلمان
- نویسندگان مرد سده ۱۹ (میلادی)
- نویسندگان مرد سده ۲۰ (میلادی) اهل آلمان
- نویسندگان مرد سده ۲۰ (میلادی)
- نویسندگان مرد غیر داستانی اهل آلمان
- هستیشناسان