گویش ساروی

گویش ساروی
	مازندرانی، طبری، ساروی
زبان بومی در	ایران; استان مازندران شهرستان ساری شهرستان میان‌دورود
منطقه	البرز جنوبی
شمار گویشوران	نا مشخص (۲۰۱۷)
تبار	هندواروپایی هندوایرانی ایرانی ایرانی غربی ایرانی شمال غربی زبان‌های کاسپین زبان مازندرانی گویش ساروی; ; ; ; ; ; ;
گویش‌ها	ساروی کلیجان‌رستاقی هولاری فریمی کیاسری محمدآبادی فرح‌آبادی سورکی اسرمی تیرکلایی سنگتراشانی سمسکنده‌ای سورتی ارستی چهار دانگه‌ای دو دانگه‌ای پهنه کلایی گالش کلایی فیروز کنده‌ای
سامانه نوشتاری	الفبای فارسی
وضعیت رسمی
تنظیم‌شده توسط	دانشکده زبان‌شناسی دانشگاه مازندران
کدهای زبان
	مناطقی که گویشوران مازندرانی دارد.

گویش ساروی یا طبری ساروی^[۱] گویشی از زبان مازندرانی^[۲]^[۳]^[۴] که در دو شهرستان ساری و میان‌دورود گویش می‌شود. گویش ساروی جز گویش‌های مازندرانی شرقی محسوب می‌شود و به گویش قائمشهری نزدیکی بسیاری دارد. گویش ساروی یکی از گونه‌های معیار زبان مازندرانی محسوب می‌شود که اکثر اهالی مازندران علاوه بر گویش مازندرانی خود توانایی تکلم به گویش ساروی را نیز دارند.^[۵] حبیب برجیان گویش ساروی، قائمشهری و بهشهری را جز گویش های شرقی مازندرانی می داند و شناسه های فعلی آن را با گویش های مرکزی همچون آملی و بابلی متفاوت میداند.^[۶] ولادیمیر ایوانف گویش ساروی را یکی از گویش های زبان مازندرانی می داند.^[۷]

محدوده جغرافیایی[ویرایش]

نقشهٔ زبانی استان مازندران

گویش ساروی^[۸] در شهرستان ساری و میان‌دورود شامل چهاردانگه از کیاسر تا کوهستان‌های دودانگه، جلگه‌های مابین میان دورود و جلگه‌های مناطق غربی تجن رود تا جویبار صحبت می‌شود.^[۹]

دستور زبان[ویرایش]

ضمیر[ویرایش]

در مازندرانی ضمیر سه حالت دارد: فاعلی، مفعولی و ملکی.^[۱۰]

ضمیر	۱ مفرد	۲ مفرد	۳ مفرد	۱ جمع	۲ جمع	۳ جمع
فاعلی، ساری	men	te	ve	emâ	šemâ	vešun
مفعولی، ساری	mere	tere	vere	emâre	šemâre	vešunre
ملکی، ساری	me	te	vene	ame	šeme	vešune

شناسه[ویرایش]

در زبان فارسی دو دسته شناسه داریم: گذشته و حال. اما در گویش ساروی سه دسته شناسه داریم: گذشته، حال ساده و حال التزامی.^[۱۱](نمونه زیر بر اساس گویش کلیجان رستاق ساری تنظیم شده‌است)

۱. گذشته:

بن ماضی ساده: -burd = رفت
بن ماضی استمراری: -ši = می‌رفت

گذشته	۱ مفرد	۲ مفرد	۳ مفرد	۱ جمع	۲ جمع	۳ جمع
شناسه	embe	i	e	embi	eni	ene
شناسه (پس از واکه)	mbe	i	e	mbi	ni	ne

۲. حال ساده:

بن مضارع اخباری: -šu = می‌رود

حال ساده	۱ مفرد	۲ مفرد	۳ مفرد	۱ جمع	۲ جمع	۳ جمع
شناسه	eme	eni	ene	emi	enni	enne
شناسه (پس از واکه)	me	ni	ne	mi	nni	nne

۳. حال التزامی:

بن مضارع التزامی: -bur = برو

حال التزامی	۱ مفرد	۲ مفرد	۳ مفرد	۱ جمع	۲ جمع	۳ جمع
شناسه	em	i	e	im	in	en
شناسه (پس از واکه)	m	i	e	im	in	n

صرف فعل[ویرایش]

در جدول زیر فعل رفتن (bašien/burden) براساس گویش ساروی در زمان‌های مختلف صرف می‌شود.^[۱۲]

زمان/شخص	۱ مفرد	۲ مفرد	۳ مفرد	۱ جمع	۲ جمع	۳ جمع
گذشته ساده	burdeme	burdi	burde	burdemi	burdeni	burdene
گذشته کامل	burde-bime	burde-bi	burde-bie	burde-bimi	burde-bini	burde-bine
گذشته التزامی	burde-bum	burde-bui	burde-bu	burde-buim	burde-buin	burde-bun
گذشته التزامی کامل	burde-bi-bum	burde-bi-bui	burde-bi-bu	burde-bi-buim	burde-bi-buin	burde-bi-bun
گذشته استمراری	šime	šii	šie	šimi	šini	šine
گذشته در حال انجام	dai-šime	dai-šii	dai-šie	dai-šimi	dai-šini	dai-šine
حال ساده/آینده	šumbe	šuni	šune	šumbi	šunni	šunne
حال در حال انجام	dar-šumbe	dar-šuni	dar-šune	dar-šumbi	dar-šunni	dar-šunne
حال التزامی	burem	buri	bure	burim	burin	buren
آینده	xâmbe burem	xâni buri	xâne bure	xâmbi burim	xânni burin	xânne buren

افعال[ویرایش]

صرف فعل شدن (baien\bavien) در زمان حال، گذشته و حال التزامی به گویش ساروی.^[۱۳]

فعل شدن	۱ مفرد	۲ مفرد	۳ مفرد	۱ جمع	۲ جمع	۳ جمع
زمان حال	vumbe	vuni	vune	vumbi	vunni	vunne
زمان گذشته	baime	bai	baie	baimi	baini	baine
زمان گذشته کامل	bai bime	bai bii	bai bie	bai bimi	bai bini	bai bine
زمان حال التزامی	bavvem	bavvi	bavve	bavvim	bavvin	bavven

فارسی معیار	گویش ساروی
امشب خوب می‌شود	emšo xâr vune
چطور شدم	četi baime
می‌خواهم خوب بشم	xâmbe xâr bavvem

صرف فعل بودن (bien) در زمان حال و گذشته به گویش ساروی.^[۱۴]

فعل شدن	۱ مفرد	۲ مفرد	۳ مفرد	۱ جمع	۲ جمع	۳ جمع
زمان حال	hasseme	hassi	hasse	hassemi	hasseni	hasene
زمان گذشته	bime	bi	bie	bimi	bini	bine
زمان گذشته	buem\bošem	bui\boši	bue\boše	buim	buin	buen

فارسی معیار	گویش ساروی
کجا هستید	keje haseni
آنها دختر بودند	vešun deter bine

صرف فعل بودن در جایی (daien\davien)در زمان حال، گذشته و حال التزامی در زمان‌های مختلف به گویش ساروی.^[۱۵]

فعل شدن	۱ مفرد	۲ مفرد	۳ مفرد	۱ جمع	۲ جمع	۳ جمع
زمان حال	dareme	dari	dare	daremi	dareni	darene
زمان گذشته	daime	dai	daie	daimi	daini	daine
زمان حال التزامی	davvem	davvi	davve	davvim	davvin	davven

فارسی معیار	گویش ساروی
من خانه هستم	men sere dareme
خانه ات بودم	te sere daime
می‌توانم خانه ات باشم	tumbe te sere davvem

جستارهای وابسته[ویرایش]

	درگاه طبرستان
	درگاه ایران

منابع[ویرایش]

↑ آقاگل‌زاده، فردوس (۱۳۹۵). زبان مازندرانی (طبری) توصیف زبان‌شناختی (تحقیقی میدانی - اطلس زبانی). نشر دانشگاه تربیت مدرس. ص. ۱۳.
↑ قاسمی، علیرضا؛ به کوشش انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه گیلان (۱۳۷۷). سیری در زبان و شعر مازندرانی. رشت: انتشارات دانشگاه گیلان. ص. ۳.
↑ جعفری دهقی، محمود؛ خلیلی پور، نازنین؛ جعفری دهقی، شیما (۱۳۹۳). زبان‌ها و گویش‌های ایرانی (گذشته و حال). تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ص. ۲۶۱. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۳۲۶-۶۳-۴.
↑ واژه‌نامه بزرگ تبری، گروه پدید آورندگان به سرپرستی: جهانگیر نصراشرفی و حسین صمدی، سال 1377، جلد اول، ص 31
↑ لطفی‌نوذری، جواد (۱۳۹۶). گویش ساروی. نشر رسانش نوین. ص. ۱۱.
↑ برجیان، حبیب (۱۳۸۳). «شناسه های فعل در مازندرانی شرقی» (PDF). ویژه نامه نامه فرهنگستان (گویش شناسی). ۱ (۳): ۱۶.
↑ Ivanov, Vladimir (2015). "Socio-and ethnolinguistic features of Gilaki and Mazanderani". Moscow State University: 1.
↑ [https://iranicaonline.org/articles/iran-vi2-documentation = The dictionary edited by Naṣri Ašrafi (1381 Š./2002) contains vocabulary from the dialects of ʿAbbāsābād, Āmol, Bābol, Behšahr, Katul, Kord-kuy, Nowšahr, Sāri, Qāʾem-šahr, Tonokābon, etc. (in part compared with Pahlavi)
↑ واژه‌نامه بزرگ تبری، گروه پدید آورندگان به سرپرستی: جهانگیر نصراشرفی و حسین صمدی، سال 1377، جلد اول، ص 31
↑ گویش ساری (مازندرانی)، گیتی شکری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، سال 1374، ص 75
↑ BORJIAN, HABIB (2019). "The Mazandarani Dialect of Kalijān Rostāq". Yerevan State University. 2 (2): 556.
↑ BORJIAN, HABIB (2019). "The Mazandarani Dialect of Kalijān Rostāq". Yerevan State University. 2 (2): 561.
↑ BORJIAN, HABIB (2019). "The Mazandarani Dialect of Kalijān Rostāq". Yerevan State University. 2 (2): 562.
↑ BORJIAN, HABIB (2019). "The Mazandarani Dialect of Kalijān Rostāq". Yerevan State University. 2 (2): 561.
↑ BORJIAN, HABIB (2019). "The Mazandarani Dialect of Kalijān Rostāq". Yerevan State University. 2 (2): 562.

پیوند به بیرون[ویرایش]

معنای مازندران را در ویکی‌واژه، واژه‌نامهٔ آزاد، ببینید.

[1] آقاگل‌زاده، فردوس (۱۳۹۵). زبان مازندرانی (طبری) توصیف زبان‌شناختی (تحقیقی میدانی - اطلس زبانی). نشر دانشگاه تربیت مدرس. ص. ۱۳.

[2] قاسمی، علیرضا؛ به کوشش انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه گیلان (۱۳۷۷). سیری در زبان و شعر مازندرانی. رشت: انتشارات دانشگاه گیلان. ص. ۳.

[3] جعفری دهقی، محمود؛ خلیلی پور، نازنین؛ جعفری دهقی، شیما (۱۳۹۳). زبان‌ها و گویش‌های ایرانی (گذشته و حال). تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. ص. ۲۶۱. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۳۲۶-۶۳-۴.

[4] واژه‌نامه بزرگ تبری، گروه پدید آورندگان به سرپرستی: جهانگیر نصراشرفی و حسین صمدی، سال 1377، جلد اول، ص 31

[5] لطفی‌نوذری، جواد (۱۳۹۶). گویش ساروی. نشر رسانش نوین. ص. ۱۱.

[6] برجیان، حبیب (۱۳۸۳). «شناسه های فعل در مازندرانی شرقی» (PDF). ویژه نامه نامه فرهنگستان (گویش شناسی). ۱ (۳): ۱۶.

[7] Ivanov, Vladimir (2015). "Socio-and ethnolinguistic features of Gilaki and Mazanderani". Moscow State University: 1.

[8] [https://iranicaonline.org/articles/iran-vi2-documentation = The dictionary edited by Naṣri Ašrafi (1381 Š./2002) contains vocabulary from the dialects of ʿAbbāsābād, Āmol, Bābol, Behšahr, Katul, Kord-kuy, Nowšahr, Sāri, Qāʾem-šahr, Tonokābon, etc. (in part compared with Pahlavi)

[9] واژه‌نامه بزرگ تبری، گروه پدید آورندگان به سرپرستی: جهانگیر نصراشرفی و حسین صمدی، سال 1377، جلد اول، ص 31

[10] گویش ساری (مازندرانی)، گیتی شکری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، سال 1374، ص 75

[11] BORJIAN, HABIB (2019). "The Mazandarani Dialect of Kalijān Rostāq". Yerevan State University. 2 (2): 556.

[12] BORJIAN, HABIB (2019). "The Mazandarani Dialect of Kalijān Rostāq". Yerevan State University. 2 (2): 561.

[13] BORJIAN, HABIB (2019). "The Mazandarani Dialect of Kalijān Rostāq". Yerevan State University. 2 (2): 562.

[14] BORJIAN, HABIB (2019). "The Mazandarani Dialect of Kalijān Rostāq". Yerevan State University. 2 (2): 561.

[15] BORJIAN, HABIB (2019). "The Mazandarani Dialect of Kalijān Rostāq". Yerevan State University. 2 (2): 562.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

جستجو

منوی ناوبری