نرگس محمدی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نرگس محمّدی
زادهٔ۱ اردیبهشت ۱۳۵۱ ‏(۵۱ سال)
زنجان، ایران
تحصیلاتفیزیک کاربردی
پیشهفعال حقوق بشر
مخالف(ها)نظام جمهوری اسلامی ایران[۱]
مجازات(های) جزایی۸ سال حبس تعزیری
همسر(ها)تقی رحمانی (ا. ۱۳۷۸)
فرزندان۲
جایزه(ها)

نرگس محمّدی (زادهٔ ۱ اردیبهشتِ ۱۳۵۱) فعّالِ حقوق بشر، زندانی سیاسی ایرانی و برندهٔ جایزهٔ صلح نوبل در سالِ ۲۰۲۳ میلادی است. او عضو سابق شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان تحکیم وحدت و نایب رئیس و سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر است. محمدی کارش را در کنار ملی-مذهبی‌ها آغاز کرد و از مخالفان نظام جمهوری اسلامی است. او اواخر دهه ۱۳۷۰ بازداشت شد اما بازداشت او در آغاز سال ۱۳۸۹ مورد توجه قرار گرفت و از آن زمان چندین بار در زندان به‌سر می‌برد.[۲][۳] همسرش تقی رحمانی نیز از فعالان سیاسی است که بیش از ۱۴ سال در زندان بوده‌است.

بی‌بی‌سی در سال ۲۰۲۲ او را یکی از ۱۰۰ زن الهام‌بخش و اثرگذار در جهان معرفی کرد. در سال ۲۰۲۳، کمیته نوبل نروژ جایزه صلح نوبل سال ۲۰۲۳ خود را به محمدی اهدا کرد. این کمیته از نرگس محمدی به عنوان «رهبر طبیعی» جنبش زن زندگی آزادی در سپتامبر ۲۰۲۲ (شهریور ۱۴۰۱) نام برد و جایزه نوبل را به خاطر بر عهده گرفتن رهبری این اعتراضات و همچنین مبارزه شجاعانه‌اش برای آزادی و حقوق بشر در طول سه دهه به او اهدا کرد.[۴]

زندگی[ویرایش]

نرگس محمّدی در ۱ اردیبهشتِ ۱۳۵۱ در زنجان زاده شد.[۵][۶][۷] در کودکی، پسر یکی از خاله‌ها و دختر یکی از خاله‌های دیگرش که هر دو آموزگار بودند، اعدام شدند و دایی‌اش نیز برای سال‌ها زندانی سیاسی بود.[۸] او و در کرج و قروه (استان کردستان) بزرگ شد و پس از پایان دبیرستان در رشتهٔ فیزیک کاربردی دانشگاه بین‌المللی قزوین ادامه تحصیل داد. او یکی از مؤسسان «تشکل دانشجویی روشنگران» در این دانشگاه بود و در دوران فعالیت دانشجویی‌اش، دو بار هنگام برگزاری نشست‌های دانشجویی بازداشت شد. وی در دوران دانشجویی، سازمان‌دهنده و مشارکت کننده در صعود به بلندترین قله‌های ایران بود ولی به دلیل فعالیت‌های سیاسی‌اش از ورود او به گروه‌های کوهنوردی ممانعت به عمل آمد.[نیازمند منبع]

روزنامه‌نگاری[ویرایش]

محمّدی از سالِ ۱۳۷۵ روزنامه‌نگاری را در نشریه پیام هاجر آغاز کرد و در نشریات دیگر نیز مقاله‌هایی دربارهٔ مسائل زنان، مسائل دانشجویان و حقوق بشر چاپ کرد.

ازدواج[ویرایش]

او در سال ۱۳۷۸ با تقی رحمانی نویسنده، استاد دانشگاه، فعّال و زندانی سیاسی ازدواج کرد و دارای دو فرزند دوقلو است.[۹] در حالی که محمدی در سال ۱۳۹۴ در زندان بود، فرزندان هشت‌سالۀ این زوج ایران را ترک کردند و در فرانسه به پدرشان پیوستند.[۸]

کانون مدافعان حقوق بشر[ویرایش]

نرگس محمّدی سپس به عضویت کانون مدافعان حقوق بشر درآمد و اکنون نایب رئیس این کانون و رئیس کمیتهٔ زنانِ این کانون است.[۲] (ریاست این کانون برعهده شیرین عبادی است)[۱۰]

شورای ملّیِ صلح در ایران[ویرایش]

پس از تأسیسِ شورای ملی صلح در ایران در سال ۱۳۸۷ توسط ۸۳ شخصیت اجتماعی-سیاسی-فرهنگی با محور صلح و حقوق بشر،[۲] در سال ۲۰۰۸ در انتخابات داخلی این شورا به عنوان رئیس هیئت اجرایی آن برگزیده شد.[۱۱]

او معتقد است: جامعهٔ ایران با قطعیت خواهان حقوقِ دموکراتیکِ خویش است. دانشجویان، کارگران، معلمان، زنان و جوانان مطالبات مشخصی دارند و حکومت ناگزیر است به آنها پاسخ دهد؛ پاسخی قانع‌کننده و رضایت‌بخش. این مطالبات تنها مسئله و مشکل بخش الیت جامعه نیست، بلکه خواست تمام ملت ایران است».[۱۰]

او همچنین عضو سابق شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح طلبان تحکیم وحدت است.

دیدگاه‌های سیاسی[ویرایش]

نرگس محمدی فعالیت سیاسی خود را با جریانات ملی مذهبی آغاز کرد، در سال ۷۶ در ستاد محمد خاتمی فعال بود و در انتخابات سال ۱۳۷۸ مجلس در ستاد ملی مذهبی‌ها فعالیت داشت. او همچنین عضور شورای عالی سیاستگذاری سازمان دانش‌آموختگان ایران اسلامی نیز بوده‌است. نرگس محمدی در «جامعه‌ی‌ زنان انقلاب اسلامی» در رابطه با مسئله‌ی زنان فعالیت می‌کرد؛ یا در نشریه‌ای تحت عنوان «پیام هاجر»، که اعظم طالقانی در می‌آورد، در حوزه‌ی زنان و در حوزه‌ی جنبش دانشجویی مطلب می‌نوشت.[۱۲] در سال ۹۵ در ششمین سالگرد بازداشت خانگی زهرا رهنورد، میرحسین موسوی و مهدی کروبی با نگارش دل‌نوشته‌ای تأکید کرد که یاد آنها گرامی داشته شود و گفت: «یادشان می‌کنیم. یادی از پیرمرد در حصر، آقای کروبی که آنچه از او به یاد داریم، دلسوزی و مهربانی است و یادی از زن روشن‌فکر سرزمینمان، بانوی در حصر، زهرا رهنورد که عمری معلمی کرد و میر حسین موسوی که ششمین سال حبس را پیش رو دارند.»[۱۳] در سال ۹۶، آخرین انتخاباتی که او شرکت کرده، در زندان اوین به فهرست امید، فهرست مورد حمایت اصلاح‌طلبان رای داد.[۱۴] اما پس سال ۹۸، نظر او تحریم انتخابات آن سال و همچنین انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ بوده‌است.[۱۵] در فروردین سال ۱۴۰۰ گفته شده که او از جمله افرادی بوده که با میرحسین موسوی در حصر دیدار کرده‌است.[۱۶]

جایزهٔ صلح نوبل[ویرایش]

در سال ۲۰۲۳ میلادی جایزهٔ صلح نوبل توسط کمیته نوبل نروژ به نرگس محمدی اهدا شد. کمیته نوبل در اطلاعیه رسمی خود اعلام کردند که جایزه صلح نوبل به نرگس محمدی به خاطر مبارزه شجاعانه‌اش برای آزادی و حقوق بشر در طول سه دهه و به خاطر به دست گرفتن رهبری جنبش زن زندگی آزادی تعلق گرفته‌ است.[۴]

خبر اعطای این جایزه در روز جمعه ۶ اکتبر توسط کمیته نوبل نروژ اعلام شد و با واکنش‌های گسترده شخصیت‌ها و نهادهای مختلف ایرانی و خارجی همراه شد. از جمله آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا و امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، این جایزه را به محمدی تبریک گفتند. ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، اهدای این جایزه به محمدی را محکوم کرد.[۱۷][۱۸]

این دوّمین بار بود که یکی از شهروندان ایران به جایزه صلح نوبل دست پیدا می‌کرد. این جایزه پیش‌تر به شیرین عبادی اهدا شده بود که از همکاران نرگس محمدی است.[۱۸]

بازداشت‌ها[ویرایش]

پس از انتخابات ۱۳۸۸[ویرایش]

محمدی به دلیل فعالیت در کانون مدافعان حقوق بشر، آبان ماه سال ۱۳۸۸ از محل کار خود (شرکت بازرسی مهندسی ایران) اخراج شد و در اردیبهشت سال ۱۳۸۹ به اتهام عضویت در این کانون، به شعبه ۴ دادگاه انقلاب اسلامی احضار و پس از چند جلسه دفاع برای وی قرار ۵۰ میلیون تومانی صادر شد. اما تنها چند روز بعد، توسط مأموران امنیتی، شبانه و در منزل خود بازداشت شد و در تیرماه سال ۱۳۹۰ در شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب اسلامی محاکمه شد.

محمدی در ابتدا با استنادِ دادگاه به ماده ۶۱۰ قانون مجازات اسلامی ایران (اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور) به تحمل ۵ سال حبس تعزیری، به استناد ماده ۴۹۹ قانون مجازات اسلامی (عضویت در کانون مدافعان حقوق بشر) به تحمل ۵ سال حبس تعزیری و به استناد ماده ۵۰۰ قانون مجازات اسلامی (در خصوص فعالیت تبلیغی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران) به تحمل ۱ سال حبس تعزیری و در مجموع به تحمل ۱۱ سال حبس تعزیری محکوم شد.[۱۹] این رأی در شعبه ۵۴ دادگاه تجدیدنظر به ۶ سال حبس کاهش یافت. این حکم از اردیبهشت ۱۳۹۱ به اجرا درآمده است.

آزادی از زندان[ویرایش]

محمدی که در دوران بازجویی به بیماری اعصاب و روان و فلج عضلانی مبتلا شده بود، در زندان نیز دچار تشدید بیماری شد و در تیر ۱۳۹۱ به بیمارستان منتقل شد و مدتی بعد، بر اساس رأی پزشکان، حکم عدم تحمل کیفر برای او صادر و آزاد شد.[۲۰]

دستگیری مجدد[ویرایش]

نایب رئیس کانون مدافعان حقوق بشر پانزدهم اردیبهشت ماه سال ۹۳ و این بار توسط سازمان اطلاعات جمهوری اسلامی با اتهاماتی چون همکاری با داعش، تبلیغ علیه نظام، اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی و تشکیل و عضویت در گروه غیرقانونی مجدداً بازداشت شد. در تابستان سال ۹۴ اتهام همکاری با داعش را نیز به پروندهٔ وی افزودند. برادر وی اظهار داشته احتمالاً این اتهام به موجب مخالفت نرگس برابر اعدام چند سنی‌مذهب و درخواست رعایت انصاف و عدالت در دادرسی آن‌ها از سوی مقام‌های قضایی است. یکی از اصلی‌ترین اتهامات وی را فعّالیت در کانون مدافعان حقوق بشر و راه‌اندازیِ کمپین لگام (لغو گام‌به‌گام اعدام) می‌دانند. همچنین به سبب دستور دادستان تهران مبنی بر قطع تمامی تماس‌های بند زنان اوین آنهم به‌طور مطلق، محمدی دیگر حتی توان تماس با فرزندان خود از زندان را پیدا نکرد. به‌رغم بیماریِ یکی از فرزندان او، باز هم به سادگی توان تماس با آنان را نداشت. وی در نامه‌ای به دادستان تهران ضمن شماتت او به خاطر این اقدام از او خواست تا به حرمت بشر، زن و مادر در تصمیم خود تجدیدنظر کند.

محمدی در پایانِ نامه‌اش خطاب به دادستان چنین نوشت:

«تک‌تکِ ما زن و مادریم و کودکانِ ما همچون فرزندانِ شما و میلیون‌ها کودکِ این سرزمین هستند که نیازمندِ مهر و عاطفهٔ مادری‌اند».

— [۲۰]

حکم ۱۶ سال زندان دادگاهِ بدوی در مهرماه ۱۳۹۵[ویرایش]

در مهرماه ۱۳۹۵ شعبه ۳۶ دادگاه تجدید نظر استان تهران، حکم ۱۶ سال زندان دادگاه بدوی نرگس محمدی را تأیید کرد. نرگس محمدی در دادگاهی به ریاست قاضی صلواتی، به اتهام «اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت کشور» به پنج سال حبس، به اتهام «فعالیت تبلیغی علیه نظام» به یک سال حبس و در مورد اتهام به آنچه آن را «تشکیل و اداره گروهک غیرقانونی لگام» خوانده بودند، به ۱۰ سال حبس محکوم شده بود.[۲۱]

انتقال از اوین به زندان زنجان با ضرب‌وشتم[ویرایش]

محمدی در دی ۱۳۹۸ از زندان اوین به زندان زنجان منتقل شد، تقی رحمانی، همسرِ او، در این باره گفت که محمدی پیش از انتقال بابت مقاومت در برابر انتقالش از سوی مأموران مورد ضرب شتم شدید قرار گرفته‌است.[۲۲][۲۳]

در ۷ مهر ۱۳۹۹ کریم محمدی، پدر محمدی، با انتشار رنجنامه‌ای از مقامات جمهوری اسلامی خواست تا دست از آزار و اذیتِ دخترش بردارند. او با اشاره به ضرب‌وشتمِ او گفت: «با دیدن کبودی‌های بدنش در اتاق ملاقات به عصایم تکیه دادم و سه بار خدایم را صدا کردم.»[۲۴]

ادامه محکومیت‌ها[ویرایش]

روز شنبه ۳ اسفند ۱۳۹۸ نرگس محمدی در حالی که دوران ۱۶ ساله زندان و محکومیت خود را می‌گذراند، با تشکیل دو پرونده دیگر مواجه و روبرو شد. اولین پرونده در مورد «انتشار بیانیه‌های سیاسی، تشکیل کلاس‌های آموزشی و تحصن اعتراضی در بند زنان اوین» و پرونده دوم با شکایت غلامرضا ضیایی، رئیس زندان اوین به دلیل آنچه «افترای شکنجه و ضرب‌وشتم شدن توسط او» خوانده و همچنین اتهاماتی از جمله «اخلال در نظم زندان از طریق خواندن سرود با صدای بلند» گشوده شده‌است.[۲۵][۲۶]

در ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۹ نرگس محمدی از شرکت در دادگاه نمایشی و فرمایشی برای تشکیل دو پرونده جدید در اسفند ۸۹ امتناع کرد. وی رویه اجرای این نوع دادرسی را «نقض صریح قانون اساسی و اعلامیه جهانی حقوق بشر و همچنین نقض حقوق انسانی خود و قابل‌پیگرد» می‌داند.[۲۷][۲۸]

بنابر گزارش دویچه‌وله، نرگس محمدی در ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۹ در دادگاهی که به عقیده خود، دادگاه نمایشی و فرمایشی بود، شرکت نکرد.[۲۷][۲۸][۹]

انتقال به زندان زنجان[ویرایش]

به گزارش خبرگزاری هرانا، در روز ۲۹ فروردین ۱۳۹۹ محمود بهزادی راد، وکیل نرگس محمدی زندانی دربند در زندان زنجان خبر داد که درخواست اعطای مرخصی و آزادی مشروط وی رد شده‌است. این رد درخواست در حالی است که وی برخلاف رعایت اصل تفکیک جرائم در کنار زندانیان جرایم خطرناک نگهداری می‌شود و توسط یک زندانی مورد تهدید جانی قرار گرفته‌است. وی همچنین از وضعیت جسمی و روحی وخیمی رنج می‌برد.[۲۹]

آزادی از زندان[ویرایش]

محمدی در تاریخ ۱۷ مهر ۱۳۹۹، پس از پنج و نیم سال حبس مداوم، از زندان آزاد شد.[۳۰][۳۱]

محکومیت مجدد[ویرایش]

۲ خرداد ۱۴۰۰، نرگس محمدی به اتهامات «تبلیغ علیه نظام»، «تحصن در دفتر زندان»، «تمرد از ریاست و مقامات زندان» و «تخریب شیشه‌ها» و «افترا» به ۸۰ ضربه شلاق تعزیری، ۳۰ ماه حبس تعزیری و پرداخت دو فقره جزای نقدی محکوم شد.[۳۲][۳۳] وی گفته‌است که حکم صادر شده را به‌رسمیت نمی‌شناسد و از آن «تمرد و سرپیچی» خواهد کرد.[۳۴][۳۵] این محکومیت آبان ۱۴۰۰ اجرایی شد.

شرکت در انتخابات ۱۳۹۶ از زندان اوین[ویرایش]

۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۶ در تصویری که از بند نسوان اوین منتشر شد، جمعی از زندانیان از جمله نرگس محمدی، روزنامه‌نگار در حال رای دادن دیده می‌شدند.[۳۶]

او در بند نسوان زندان اوین رای خود در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ایران را به صندوق انداخت.

تقی رحمانی، همسر نرگس محمدی، پیش از این اعلام کرده بود که محمدی در زندان به لیست امید، لیست مورد حمایت اصلاح‌طلبان رای خواهد داد.[۳۷]

عدم شرکت در انتخابات ۱۳۹۸[ویرایش]

نرگس محمدی طی بیانیه‌ای موضع خود را در برابر انتخابات مجلس شورای اسلامی سال ۱۳۹۸ اعلام کرد. این فعال مدنی معتقد بود که به حرمت خون کشته‌های اعتراضات آبان ۱۳۹۸ ایران نباید به پای صندوق‌های رای رفت. او این بیانیه را در شرایطی منتشر کرد که شورای نگهبان رد صلاحیت‌های گسترده‌ای در انتخابات مجلس انجام داد. بخشی از متن بیانیهٔ محمدی:

شایسته‌است که با مدنی‌ترین شیوهٔ اعتراض به پا خیزیم و با راه‌اندازی کارزار قدرتمند «تحریم انتخابات» پاسخ سیاست‌های تنگ‌نظرانه و سرکوب‌گرانهٔ حکومت را داده و به حرمت خون کشته‌شدگان مظلوم در پای صندوق‌های رای حضور نیابیم.[۳۸]

شکنجه[ویرایش]

ابتلا به ویروس کرونا[ویرایش]

بنا بر گزارش خبرگزاری هرانا در ۱۸ تیر ۱۳۹۹ در زندان زنجان علائم ویروس کرونا در نرگس محمدی به‌همراه ۷ نفر زندانی دیگر دیده شده‌است ولی آنان از رسیدگی‌های پزشکی محروم می‌باشند. این در حالی است نرگس محمدی از بیماری آمبولی ریه رنج می‌برد و این بیماری وضعیت او را خطرناکتر کرده‌است.[۳۹]

تلویزیون حکومتی جمهوری اسلامی فیلمی از نرگس محمدی در بهداری زندان پخش کرد تا در آن جلوه دهد که حال وی مساعد است، در حالی که به گفته نرگس محمدی وی را با سرم و آمپول سر پا نگه داشته بودند تا بتوانند این فیلم را تهیه کنند، وی می‌گوید: «تازه همان را هم نتوانستند کامل پخش کنند. سرفه امان نمی‌داد. حرف زندانبان خودشان هم قابل پخش نبود!» در همین رابطه گزارشگران سازمان ملل این فیلم را «فاقد ارزش» و «نقض حق حریم خصوصی» نرگس محمدی دانسته‌اند.[۴۰][۴۱][۴۲]

عذرا بازرگان مادر نرگس محمدی در ۱۸ اسفند ۱۳۹۸ از وضعیت جسمی و روانی و تهدیدات جنسی و جانی‌ای که متوجه نرگس محمدی در زندان زنجان و در میان زندانیان عادی بود ابراز نگرانی کرد.[۴۳][۴۴] در روز ۱۰ فروردین ۱۳۹۹ بار دیگر مادر نرگس محمدی از تشدید بیماری ریوی وی و نداشتن تهویه و پنجره در اتاق وی اظهار نگرانی کرده ولی مسئولان به ابراز نگرانی مادر و پدر وی با تهدید جواب می‌دهند.[۴۵]

بنابر گزارش خبرگزاری هرانا در ۱۸ تیر ۱۳۹۹ با وجود بروز علائم ابتلا به بیماری کرونا در نرگس محمدی ولی از رسیدگی پزشکی محروم است.[۳۹] عفو بین‌الملل با اعلام مبتلا شدن نرگس محمدی به ویروس کرونا خواستار آزادی سریع وی شده‌است.[۴۶] جاوید رحمان به همراه ۱۵ گزارشگر دیگر سازمان ملل در ۱ مرداد ۱۳۹۹ خواستار آزادی فوری نرگس محمدی و تعدادی دیگر از زندانیان مبتلا به ویروس کرونا شدند.[۴۷][۴۸]

از ۳۱ تیر ۱۳۹۹ کارزاری در هشتگ #صدای_نرگس_باش با انتشار پیام‌هایی توسط سخنگو و نایب‌رئیس کانون مدافعان حقوق بشر در شبکه‌های اجتماعی و برخی از کاربران توئیتر در حمایت از نرگس محمدی و برای آزادی وی که به ویروس کرونا مبتلا شده، در جریان است.[۴۹]

شکنجه جنسی[ویرایش]

«عکس‌های پزشکی قانونی زنجان نشان می‌دهد که تن من از شانه و سینه تا بازو و ران پا چگونه توسط مردان [زندانبان] دریده شده بود…. من بارها و بارها، چه در سلول‌های انفرادی و چه در بند عمومی زندان اوین، حتی در بند عادی زنان زندان زنجان، روایت‌هایی از تعرض‌های [جنسی] مردان حکومت جمهوری اسلامی ایران به زنان را شاهد بوده‌ام و شنیده‌ام.»

— محمدی درمورد تعرض جنسی در زندان[۵۰]

در اسفند ۱۳۹۹، محمدی در مصاحبه‌ای از آزار جنسی خود به دست رئیس زندان و برخی از زندان‌بانان خبر داد. او گفت که با وجود گواهی پزشکی قانونی دربارهٔ آثار کبودی در ۲۴ جا از بدنش، از جمله، بر گردن و سینه و ران و پا، به شکایتش رسیدگی نشده‌است.[۵۰]

مخالفت با نظام جمهوری اسلامی[ویرایش]

او از جمله ۱۵ فعال سیاسی و مدنی بود که در بهمن ۱۳۹۶ با تأکید بر «اصلاح‌ناپذیری» نظام جمهوری اسلامی ایران خواستار برگزاری همه‌پرسی تحت نظارت سازمان ملل متحد برای «گذار مسالمت‌آمیز» از حکومت فعلی «به یک دموکراسی سکولار پارلمانی» شد.[۵۱]

مخالفت با حجاب اجباری[ویرایش]

وی در یادداشتی که روز جمعه ۲۴ تیرماه ۱۴۰۱ در صفحهٔ اینستاگرامش منتشر شد، با حمایت از کوشش‌ها در مخالفت با حجاب اجباری در ایران، خطاب به رئیس قوه قضاییه نوشت که تلاشِ زنانِ ایرانی برای برخورداری از حقّ پوشش، نه بی‌حیایی بلکه تقلایی حق‌طلبانه و مبارزه‌ای شجاعانه است.[۵۲]

واکنش‌ها[ویرایش]

  • پنجشنبه ۲۴ بهمن ۱۳۹۸ عفو بین‌الملل فراخوان داده و خواهان آزادی فوری بدون قید و شرط نرگس محمدی شده‌است. این سازمان از مردم و فعالان حقوق بشر سراسر جهان خواست تا با نوشتن نامه، از مقامات ایران بخواهند به این زندانی سیاسی اجازه ملاقات با اعضای خانواده و اجازه برقراری تماس با آنها از جمله تماس با فرزندانش داده شود.[۵۳]
  • در ۱۸ اسفند ۱۳۹۸ عذرا بازرگان مادر نرگس محمدی ضمن ابراز نگرانی از وضعیت جسمی و روانی فرزندش در زندان زنجان، در مورد تهدیداتی که در این زندان در میان زندانیان عادی متوجه او بود هشدار داد و در نامه‌ای نوشته‌است که فرزندش توسط یک زندانی متهم به قتل تهدید جنسی و جانی شده‌است.[۴۳][۴۴]
  • ۲۰ تیر ۱۳۹۹ عفو بین‌الملل خواهان ارائه خدمات درمانی و رسیدگی پزشکی به نرگس محمدی، زینب جلالیان و سهیلا حجاب-سه زندانی سیاسی مبتلا به ویروس کرونا- شد.[۵۴][۵۵]
  • در ۲۳ تیر ۱۳۹۹ عفو بین‌الملل با انتشار بیانیه‌ای از مبتلا شدن نرگس محمدی به ویروس کرونا خبر داده و وضعیت او را نگران‌کننده خبر داده‌است و خواهان آزادی فوری وی شده‌است. در این بیانیه به شرایط غیرانسانی نگهداری وی و محرومیت وی از خدمات درمانی اشاره شده‌است.[۵۶]
  • در ۲۷ تیر ۱۳۹۹ حدود ۵۰۰ فعال سیاسی در ایران با انتشار نامه‌ای، ضمن ابراز نگرانی از فراگیری و شیوع بیماری کرونا در زندان‌ها، خواهان آزادی نرگس محمدی و کلیه زندانیان مبتلا به ویروس کرونا شدند.[۵۷]
  • ۷ شهریور ۱۳۹۹ عفو بین‌الملل فراخوانی برای آزادی و نجات جان نرگس محمدی داده‌است: «نرگس محمدی که بناحق در شرایطی غیرانسانی به زندان افتاده از علائم کرونا رنج می‌برد و از رسیدگیهای پزشکی محروم شده‌است.. نرگس به کمک فوری شما نیازمند است. او هیچگاه نبایستی بخاطر فعالیت صلح آمیزش زندانی می‌شد. برای آزادی فوری او فراخوان بدهید.»[۵۸][۵۹]
  • در اوت ۲۰۱۵ یک گردهمایی اعتراضی در برابر کاخ صلح لاهه در پشتیبانی از نرگس محمدی و دیگر مادران زندانی در ایران برگزار شد. شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل و تقی رحمانی، فعال سیاسی و همسر نرگس محمدی از جمله سخنرانان این برنامه بودند. تقی رحمانی در سخنرانی خود گفت: «فعالانی مانند نرگس محمدی برای بهتر شدن وضع حقوق بشر در ایران و صلح تلاش کرده‌اند. حق این فعالان زندان نیست. مستبدان در ایران تلاش می‌کنند این افراد را با زندانی کردن خسته کنند.»[۶۰]

کاربران توییتر

در تاریخ ۲۱ تیر ۱۳۹۵، مصادف با پانزدهمین روز اعتصاب غذای نرگس محمدی، کاربران توییتر با به راه انداختن یک طوفانِ توییتری و با ثبت کردن بیش از ۱۰۰ هزار توییت با هشتگ #FreeNarges از نرگس محمدی حمایت کردند.[۶۱] این اقدامِ کاربران توییتر موجب شد که هشتگِ #FreeNarges پنجمین هشتگِ ترندِ جهانی شود. با اینکه کاربران از عبارت Free استفاده می‌کردند ولی این توفان توییتری بیشتر به اعتراض در برابر جلوگیری از تلفن کردن نرگس محمدی به فرزندانش در زندان ایجاد شد. با وجود فیلتر بودن توییتر در ایران بیش از ۵۹ درصد افرادی که در این توفانِ توییتری شرکت کرده بودند، کاربران ایرانی بودند. هنرمندانی مانند مهناز افشار و ترانه علیدوستی نیز در صفحهٔ توییتر خود از این اقدام حمایت کردند.[۶۲]

دیدار با کاترین اشتون[ویرایش]

کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ضمن سفری که به ایران داشت با «فعالان زن» دیدار کرد و آنطور که لیز دوست خبرنگار بی‌بی‌سی در صفحه توئیتر خود نوشته نرگس محمدی یکی از ۷ زنی بود که اشتون با آن‌ها دیدار داشته‌است.[۶۳]

جایزه‌ها[ویرایش]

دریافت مدال قهرمان آزادی اطلاع‌رسانی سازمان گزارشگران بدون مرز توسط تقی رحمانی به نیابت از نرگس محمدی
  • ۲۰۲۳، برنده جایزه یادبود «عدالت اجتماعی» به نام مادر ترزا که در سال ۲۰۲۳ با موضوع «انسانیت در عمل» انتخاب گردید.[۶۴]
  • ۲۰۲۳؛ در سال ۲۰۲۳، کمیته نوبل نروژ جایزه صلح نوبل سال ۲۰۲۳ خود را به محمدی اهدا کرد.[۶۵]
  • ۲۰۲۳؛ جایزه آزادی مطبوعات سازمان ملل[۶۶][۶۷]
  • ۲۰۲۲ (میلادی)؛ جایزه شجاعت گزارشگران بدون مرز در ۲۱ آذر ۱۴۰۱ به او اهدا شد.[۶۸]
  • ۲۰۲۲ (میلادی)؛ بی‌بی‌سی نرگس محمدی را در فهرست ۱۰۰ زن اثرگذار جهان قرار داد.[۶۹][۷۰]
  • ۲۰۲۱ برنده در جشنواره بین‌المللی فیلم و انجمن حقوق بشر (FIFDH) برای شکنجه سفید.[۷۱]
  • در اسفند ۱۳۹۹ نرگس محمدی به همراه یک فعال حقوق بشر عربستانی، لُجین الهذلول، توسط دو نماینده پارلمان نروژ، کاری اندرسن و کاری الیزابت کاسکی، نامزد دریافت جایزه صلح نوبل شدند.[۷۲][۷۳]
  • ۲۰۱۸؛ جایزه ساخاروف انجمن فیزیک آمریکا به نرگس محمدی اعطا شد. این جایزه همه‌ساله به کسانی تعلق می‌گیرد که برای پیشبرد حقوق بشر فعالیت می‌کنند.[۷۴]
  • ۲۰۱۶؛ جایزه روز جهانی آزادی مطبوعات در سال ۲۰۱۶[۹]
  • ۲۰۱۶؛ جایزه «شهر پاریس» توسط شهردار پاریس[۷۱]
  • ۲۰۱۶؛ جایزه حقوق بشر شهر وایمار آلمان[۷۱]
  • ۲۰۱۵؛ برنده جایزه گالیگه ۲۰۰۰[۷۱]
  • ۲۰۱۱؛ نرگس محمدی برنده جایزه «دولت و بنیاد تاریخ زنده سوئد» شد. این جایزه هر سال به نام یکی از فعالان تاریخی و دموکراسی خواهی سوئد به کسانی اعطا می‌شود که در نقاط مختلف جهان در حوزه حقوق بشر فعالیت می‌کنند.[۷۵][۷۶][۷۷]
  • ۲۰۱۰؛ وقتی شیرین عبادی جایزه حقوق بشر Felix Ermacora را برنده شد او آن را به محمدی اهدا کرد. عبادی:این زن شجاع بیشتر از من مستحق جایزه است.
  • ۲۰۰۹؛ جایزه بین‌المللی بنیاد الکساندر لانگر: مهم‌ترین علت اهدای این جایزه را فعالیت‌های حقوق بشری وی در ایران از دوران دانشجویی‌اش ذکر کره‌اند و به سایر فعالیت‌های مدنی نیز اشاراتی شده‌است. بنیاد الکساندر لانگر (تأسیس ۱۹۹۹ در ایتالیا) سازمانی غیردولتی در زمینه مسائل اجتماعی و صلح است[۷۸] که به نام الکساندر لانگر (Alexander Langer) فعال سیاسی و صلح، روزنامه‌نگار و آموزگار ایتالیایی نامگذاری شده‌است.

آثار[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. «برادر نرگس محمدی: از اتهامات واهی به نرگس دست بردارید». دویچه وله. ۵ خرداد ۱۳۹۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ اکتبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۰-۳۰.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ «جایزه الکساندر لانگر ۲۰۰۹ برای نرگس محمدی». تغییربرای‌برابری. ۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ مارس ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱ مه ۲۰۰۹.
  3. «اعضای شورای عالی سیاستگذاری ادوار تحکیم وحدت انتخاب شدند، ایرنا». گویا نیوز. ۲۰۰۶-۰۱-۰۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ اوت ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۰-۳۰.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ «Award ceremony speech 2023» (PDF). Nobelprize.
  5. «نرگس محمدی». خبرگزاری هرانا. ۲۰۱۷-۰۴-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۲۷.
  6. «نرگس محمدی، برنده ایرانی جایزه صلح نوبل کیست و چه فعالیت‌هایی کرده‌است؟». دریافت‌شده در ۶ اکتبر ۲۰۲۳.
  7. «Narges Mohammadi». The Noble Prize. دریافت‌شده در ۲۶ اکتبر ۲۰۲۳.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ «پدر نرگس محمدی، برنده جایزه نوبل صلح، درگذشت». رادیو فردا. ۸ اسفند ۱۴۰۲. دریافت‌شده در ۲۷ فوریه ۲۰۲۴.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ «نرگس محمدی کیست؛ از اصلاح تا تغییر حکومت». بی‌بی‌سی. ۱۷ مهر ۱۳۹۹.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ «اعطای جایزه بین‌المللی به نرگس محمدی». دویچه‌وله. ۳۰ آوریل ۲۰۰۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ مه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱ مه ۲۰۰۹.
  11. نرگس محمدی، رئیس شورای ملی صلح بایگانی‌شده در ۲۵ سپتامبر ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine روزآنلاین
  12. «شخصیت و فعالیت‌های دکتر «محمد ملکی»». آسو. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۲-۲۰.
  13. «یاد بندیان از حصریان، دل‌نوشته نرگس محمدی – حقوق بشر در ایران». ۲۰۱۶-۰۲-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۰۶.
  14. «نرگس محمدی در زندان اوین رای داد».
  15. فردا، رادیو. «نرگس محمدی خواستار تحریم انتخابات شد». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۰۶.
  16. «دیدارهای میرحسین موسوی با طیف وسیعی از دوستان، فعالان سیاسی | پایگاه خبری آرمان شرق». دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۰۶.
  17. «واکنش وزارت خارجه به اعطای جایزه صلح نوبل به یکی از شهروندان ایرانی». tasnimnews.com. تسنیم. دریافت‌شده در ۷ اکتبر ۲۰۲۳.
  18. ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ «نوبل صلح نرگس محمدی؛ دبیرکل سازمان ملل و روسای جمهوری آمریکا و فرانسه از این جایزه استقبال کردند». بی‌بی‌سی فارسی. ۷ اکتبر ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۷ اکتبر ۲۰۲۳.
  19. «جنبش راه سبز - محکومیت نرگس محمدی به یازده سال حبس». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۲.
  20. ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ برادر نرگس محمدی: وزارت اطلاعات خواهرم را به همکاری با داعش متهم کرده بایگانی‌شده در ۱۶ اوت ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine بی‌بی‌سی فارسی
  21. «تأیید حکم ١٦ سال حبس برای نرگس محمدی». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ اکتبر ۲۰۱۶.
  22. «نرگس محمدی 'به زندان زنجان منتقل شد'». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۰۱۹-۱۲-۲۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۲۶.
  23. «تقی رحمانی: نرگس محمدی در پی انتقال به زندان زنجان 'ضرب و شتم' شد». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۰۱۹-۱۲-۲۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۲-۲۶.
  24. «رنج بی‌پایان خانواده‌های زندانیان سیاسی؛ خودکشی پدر یک زندانی و اعتراض پدر نرگس محمدی به آزار دخترش در زندان». صدای آمریکا. ۲۰۲۰-۰۹-۲۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۰-۳۰.
  25. «تشکیل دو پرونده جدید و تفهیم اتهام نرگس محمدی در زندان زنجان». بایگانی‌شده از اصلی در ۸ فوریه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  26. «دو پرونده جدید با شش اتهام علیه نرگس محمدی تشکیل شد». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  27. ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ «نرگس محمدی: در هیچ دادگاه نمایشی و فرمایشی شرکت نمی‌کنم». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  28. ۲۸٫۰ ۲۸٫۱ «برگزاری جلسه بازپرسی آخرین دفاع در زندان زنجان و امتناع نرگس محمدی از حضور در آن». بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژانویه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  29. «تهدید جانی در زندان؛ رد درخواست مرخصی و آزادی مشروط نرگس محمدی». بایگانی‌شده از اصلی در ۳ اوت ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  30. «نرگس محمدی پس از پنج سال و نیم حبس مداوم آزاد شد». دویچه وله فارسی. ۱۷ مهر ۱۳۹۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  31. «نرگس محمدی آزاد شد». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۷ مهر ۱۳۹۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  32. «یک محکومیت دیگر برای نرگس محمدی: ۸۰ ضربه شلاق و ۳۰ ماه زندان». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  33. «حکم جدید قضایی برای نرگس محمدی؛ ۲ سال و نیم زندان، ۸۰ ضربه شلاق». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  34. «نرگس محمدی در گفت‌وگو با رادیو فردا: از حکم شلاق و حبس سرپیچی می‌کنم». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ ژوئیه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  35. «نرگس محمدی به صدای آمریکا: احکامی که صادر می‌شود، ادامه روند سرکوب سال‌های گذشته‌است». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ ژوئن ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  36. «عکس/ رای دادن نرگس محمدی، زندانی سیاسی در بند زنان زندان اوین». پیک ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ فوریه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  37. «نرگس محمدی در زندان اوین رای داد». العربیه. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  38. «بیانیه نرگس محمدی: نه به انتخابات». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ ژوئن ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  39. ۳۹٫۰ ۳۹٫۱ «نرگس محمدی بدون رسیدگی پزشکی در زندان زنجان». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ ژانویه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  40. «کرونا در زندان زنجان؛ نرگس محمدی: با سرم و آمپول سر پایم کردند تا فیلم بگیرند». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ اوت ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  41. «نرگس محمدی: با سرم سرپایم کردند تا فیلم بگیرند». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  42. «روایت نرگس محمدی از ابتلا به کرونا در زندان: با سرم سرپایم کردند تا فیلم بگیرند». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ آوریل ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  43. ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ «نامه مادرِ نرگس محمدی به رئیسی: نرگس درزندان زنجان مورد تهدید جنسی و جانی قرار گرفته‌است». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  44. ۴۴٫۰ ۴۴٫۱ «مادر نرگس محمدی: دخترم در زندان زنجان امنیت ندارد». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  45. «مادر نرگس محمدی: نگران جان دخترم هستیم اما تهدید می‌شویم». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  46. «عفو بین‌الملل: جان نرگس محمدی، فعال حقوق بشر در خطر جدی است». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ اکتبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  47. «جاوید رحمان و ۱۵ کارشناس سازمان ملل خواستار آزادی نرگس محمدی و گروه دیگری از زندانیان در ایران شدند». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ اکتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  48. «١۶ کارشناس سازمان ملل خواستار آزادی سریع نرگس محمدی شدند». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  49. «توفان توئیتری کاربران ایرانی برای آزادی نرگس محمدی با هشتگ «صدای_نرگس_باش»». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  50. ۵۰٫۰ ۵۰٫۱ «اعتراض نرگس محمدی به 'تعرض' به زنان زندانی». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۷ فوریه ۲۰۲۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ اکتبر ۲۰۲۲.
  51. «۱۵ فعال سیاسی و مدنی ایرانی خواستار برگزاری همه‌پرسی تحت نظارت سازمان ملل شدند». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ آوریل ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۰۶.
  52. «نرگس محمدی از زندان: زیر بار حجاب اجباری نمی‌روم». دویچه وله فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ اکتبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  53. «عفو بین‌الملل خواهان آزادی فوری نرگس محمدی زندانی سیاسی در ایران شد». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  54. «درخواست عفو بین‌الملل برای ارائه خدمات درمانی به نرگس محمدی، زینب جلالیان و سهیلا حجاب». iranintl. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ ژوئیه ۲۰۲۰.
  55. «درخواست عفو بین‌الملل برای ارائه خدمات درمانی به نرگس محمدی، زینب جلالیان و سهیلا حجاب». peykeiran. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژوئیه ۲۰۲۰.
  56. «نرگس محمدی آزاد شد». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۷ مهر ۱۳۹۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  57. «حدود ۵۰۰ فعال سیاسی ایران خواستار آزادی زندانیان مبتلا به کرونا شدند». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  58. «Imprisoned human rights defender's life at risk of COVID-19». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ اکتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  59. «Narges urgently needs your help». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ اوت ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  60. «شبکه ایرانیان هلند - پشتیبانی از مادران زندانی: ایرانیان مقیم هلند در برابر کاخ صلح لاهه». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ اوت ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  61. «با بیش از صد هزار توییت، طوفان توییتری برای آزادی نرگس محمدی ترند جهانی شد». تغییربرای‌برابری. ۲۲ تیر ۱۳۹۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ ژوئیه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۶.
  62. «کاربران اینترنتی، با بیش از ۱۰۰ هزارتوییت، طوفان توییتری برای آزادی نرگس محمدی را ترند جهانی کردند». تغییربرای‌برابری. ۲۱ تیر ۱۳۹۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ اوت ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۶.
  63. «اشتون با نرگس محمدی دیدار کرد». عصر ایران. ۱۸ اسفند ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ اوت ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  64. فردا، رادیو. «جایزه «عدالت اجتماعیِ» مادر ترزا به نرگس محمدی تعلق گرفت». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۱-۰۸.
  65. «نرگس محمدی برنده جایزه صلح نوبل شد». بی‌بی‌سی فارسی. ۶ اکتبر ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۶ اکتبر ۲۰۲۳.
  66. «Imprisoned Iranian women journalists receive UN press freedom prize». UN News. دریافت‌شده در ۳ مه ۲۰۲۳.
  67. «جایزه آزادی مطبوعات سازمان ملل به نیلوفر حامدی، الهه محمدی و نرگس محمدی اعطا شد». بی‌بی‌سی. دریافت‌شده در ۳ مه ۲۰۲۳.
  68. «جایزه شجاعت سازمان گزارشگران بدون مرز به نرگس محمدی تعلق گرفت». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۱۲.
  69. «BBC 100 Women 2022: Who is on the list this year?». bbc.co.uk. ۶ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۷ دسامبر ۲۰۲۲.
  70. «۱۰۰ زن بی‌بی‌سی سال ۲۰۲۲: امسال چه کسانی در این فهرست هستند؟». بی‌بی‌سی فارسی. ۶ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۶ دسامبر ۲۰۲۲.
  71. ۷۱٫۰ ۷۱٫۱ ۷۱٫۲ ۷۱٫۳ «Narges Mohammadi: Activist Attacked by Twitter Trolls Over a Washington Post Interview».
  72. نرگس محمدی به همراه یک فعال مدنی سعودی نامزد دریافت جایزه صلح نوبل شد بایگانی‌شده در ۹ اکتبر ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine
  73. نرگس محمدی نامزد دریافت جایزه نوبل صلح شد بایگانی‌شده در ۲۸ سپتامبر ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine
  74. «جایزه ساخاروف انجمن فیزیک آمریکا به نرگس محمدی اعطا شد». دویچه‌وله. ۲۷ فروردین ۱۳۹۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ مه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۲.
  75. «نرگس محمدی برنده جایزه «پر آنگر» سوئد شد | رادیو زمانه |Radiozamaneh». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژانویه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۱.
  76. «gooya news :: politics: نرگس محمدی برنده جایزه «پر آنگر» سوئد شد، رادیو زمانه». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ اکتبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۱.
  77. «BBC فارسی - خبرهای کوتاه - اعطا جایزه بنیاد تاریخ زنده سوئد به نرگس محمدی». بایگانی‌شده از اصلی در ۹ آوریل ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۱.
  78. «جایزه الکساندر لانگر برای نرگس محمدی». رادیوزمانه. ۹ اردیبهشت ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ مه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱ مه ۲۰۰۹.
  79. «شکنجه سفید و قفس طلایی؛ دو کتاب تازه از انتشارات باران». akhbar-rooz. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ آوریل ۲۰۲۱.
  80. «اعتراض نرگس محمدی به 'تعرض' به زنان زندانی». bbc. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ اکتبر ۲۰۲۲.
  81. «شکنجه سفید؛ سیمایی دیگر از شکنجه در جمهوری اسلامی». دوچه‌وله فارسی. ۲ اکتبر ۲۰۲۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ مارس ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۸ مارس ۲۰۲۲.

پیوند به بیرون[ویرایش]