تو ای پری کجایی

از سلسله مقالات دربارهٔ
ه. ا. سایه
مجموعه‌های شعر
کهن سیاه‌مشق بانگ نی نو تاسیان
ترانه‌های نامدار
تو ای پری کجایی سپیده
یادمان‌ها
خانه ابتهاج (ارغوان)
موضوعات مرتبط
کتاب‌شناسی فهرست شعرخوانی‌ها گل‌های تازه حافظ به سعی سایه پیر پرنیان‌اندیش هدیه آینه در آینه برادران ابتهاج خاندان سمیعی
سخنان درگاه شعر

تو ای پری کجایی یا سرگشته ترانه مشهور و ماندگاری است با شعر هوشنگ ابتهاج (سایه)، ملودی و آهنگسازی همایون خرم در دستگاه همایون. نخستین بار با صدای حسین قوامی اجرا شد. در سال ۱۳۷۹ خورشیدی صاحب اثر قطعه استاد همایون خرم، کامبیز روشن روان را برای تنظیم ارکستر و محمد اصفهانی را به عنوان خواننده انتخاب کرد.ضبط استودیویی تحت نظارت خود او صورت پذیرفت، آن را در آلبوم تنها ماندم به همراه ۶ اثر دیگر منتشر کرد.

استاد همایون خرم در گفت وگویی که سید ابوالحسن مختاباد روزنامه‌نگار و پژوهشگر تاریخ موسیقی معاصر، با او در نشریه نگاه انجام داد، از چگونگی پدید آمدن این تصنیف می‌گوید:

«در منوچهری. خانه باصفایی بود با باغچه که  شبش رفتم آنجا. شب قشنگي بود و برخی از کارهایی را که با دستگاه حرفه­ای شان ضبط کرده بودند گوش کردم. من خودم  کارهایی را که می­نوشتم و اجرا می کردم تنها يك بار گوش مي كردم و ديگر هم فرصتی برای گوش دادن دوباره نداشتم و تاییدشان می کردم. هنگام گوش دادن به کارها  آقای ابتهاج گفتد:« خيلي دلم مي خواهد كه روي يك آهنگي از شما شعر بسازم» من چیزی نگفتم اما وقتی به روی بالکن و هوای خوب و نسیم و باغچه و شب اواخر تابستان را دیدم گویی باران نت بود که  مي بارید. بلافاصله رفتم توي بالكن نشستم و اين آهنگ را از بالا تا پايين نوشتم . حتي جواب هاي اركستر پشت هم آمد واقعا کمتر زمانی بود که یک آهنگ تمام و کمال به ذهن بیاید از صفر تا صدش و به همین دلیل است که برخی از دوستان و شنوندگانی که این کار را می شنوند می گویند اين آهنگ زميني نيست و من هم معتقدم كه به بنده اين آهنگ را دادند و «تو ای پری کجایی» الهامی بود که به من شد ،الهامی که تمام و كمال آمد. آهنگ را برای ایشان اجرا کردم  خيلي خوشحال شد و مشغول ساختن شعرش شد»

متن ترانه

شعر این ترانه بر اساس سروده هوشنگ ابتهاج به شرح زیر است:

شبی که آواز نی تو شنیدم		چو آهوی تشنه پی تو دویدم
دوان دوان تا لب چشمه رسیدم		نشانه‌ای از نی و نغمه ندیدم
تو ای پری کجایی؟ که رخ نمی‌نمایی		از آن بهشت پنهان، دری نمی‌گشایی
من همه جا، پی تو گشته‌ام		از مه و مهر، نشان گرفته‌ام
بوی تو را، ز گل شنیده‌ام		دامن گل، از آن گرفته‌ام
تو ای پری کجایی؟ که رخ نمی‌نمایی		از آن بهشت پنهان، دری نمی‌گشایی
دل من، سرگشته تو		نفسم، آغشته تو
به باغ رؤیاها، چو گلت بویم		در آب و آئینه، چو مهت جویم
تو ای پری کجایی؟
در این شب یلدا، ز پی‌ات پویم		به خواب و بیداری، سخنت گویم
توای پری کجایی؟
مه و ستاره درد من می‌دانند		که همچو من پی تو سرگردانند
شبی کنار چشمه پیدا شو		میان اشک من چو گل وا شو
تو ای پری کجایی؟ که رخ نمی‌نمایی		از آن بهشت پنهان، دری نمی‌گشایی