امشب شب مهتابه

این مقاله دربارهٔ تصنیف ساختهٔ علی‌اکبر شیدا است. برای فیلم، امشب شب مهتابه (فیلم) را ببینید.

«امشب شب مهتابه»
ترانه علی اکبر شیدا
ژانر	موسیقی سنتی ایرانی (در آواز اصفهان)
آهنگساز(ها)	علی اکبر شیدا
ترانه‌سرا(ها)	علی‌اکبر شیدا

«امشب شب مهتابه» نام یک تصنیف ساختهٔ علی‌اکبر شیدا، آهنگساز دورهٔ قاجار است. این تصنیف در آواز اصفهان و با نتهای سی بمل، می کرن و فا دیز در «سرکلید» و بر وزن شش هشتم (6
8) ساخته شده‌است.

متن شعر

این تصنیف توسط بسیاری از خوانندگان مشهور بازخوانی شده‌است.

نکته‌ای که در متن شعر باید به آن توجه داشت، لزوم محاوره‌ای بودن چندی از ابیات در مقابل اختیاری بودن حالت محاوره‌ای در ابیات دیگر است. متن شعر بسته به شخص خواننده بارها و بارها از حالت محاوره‌ای به رسمی و بالعکس خوانده شده‌است.

امشب به بر من است و آن مایهٔ ناز		یارب تو کلید صبح و در چاه انداز
ای روشنی صبح به مشرق برگرد		ای ظلمت شب با منِ غمدیده (بیچاره) بساز
امشب شب مهتابه حبیبم رو می خوام		حبیبم اگر خوابه طبیبم رو می خوام
خوابست و بیدارش کنید، مست است و هشیارش کنید		گویید فلانی آمده آن یار جانی آمده
آمده حالتو، احوالتو، سیه خالتو، سفید روی تو		ببیند برود
امشب شب مهتابه حبیبم رو می خوام		حبیبم اگر خوابه طبیبم رو می خوام
کی باشد و کی باشد و کی باشد و کی		می، باشد و می، باشد و وی، باشد و وی
او گه لب می، بوسد و گه من لب وی		او مست و ز می، گردد و من مست و ز وی
امشب شب مهتابه حبیبم رو می خوام		حبیبم اگر خوابه طبیبم رو می خوام
ماه غلام رخ زیبای توست ماه غلام رخ زیبای توست		سرو کمر بستهٔ بالای توست ای حبیبم سرو کمر بستهٔ بالای توست ای عزیزم
مجمع دل‌های پریشان جمع ای حبیب ای حبیبم		مجمع دل‌های پریشان جمع ای حبیب ای حبیبم
چین و خم زلف چلیپای توست ای حبیبم		چین و خم زلف چلیپای توست ای عزیزم (طبیبم)
ای مه انور لعل تو شکر از همه بهتر قند مکرر		جانم جانم قند مکرر جانم جانم قند مکرر لب خندان توست ای عزیزم
قند مکرر لب خندان توست ای عزیزم		قند مکرر لب خندان توست ای طبیبم (حبیبم)

بازخوانی

از سرشناس‌ترین خوانندگانی که این ترانه را بازخوانی کرده‌اند می‌توان به مرضیه، هایده، آذر عظیما، سیما بینا، سیما مافیها، فریدون فرخزاد، لیلا فروهر،محمدرضا شجریان، آوا بهرام و زند وکیل اشاره کرد. هم‌چنین مهران مدیری در تیتراژ مجموعه قهوه تلخ این ترانه را خوانده‌است. گفته می‌شود جهان قشقایی نیز این ترانه را بازخوانی کرده بود اما هنوز انتشار نیافته است.

منابع

• سعید کریمی. «سیر شکل‌گیری ترانه در ایران». مجله الکترونیکی وازنا. دریافت‌شده در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۱.
• ساسان فاطمی. «تصنیف در موسیقی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۱.
• جلال ذوالفنون (۱۳۸۳)، «فصل چهارم - بیات اصفهان»، آموزش سه‌تار - جلد دوم، به کوشش به کوشش مهرداد ترابی.، تهران: نشر هستان، ص. صفحهٔ ۵۹، شابک ۹۶۴-۹۲۱۷۲-۳-۱