هوشمند عقیلی
| هوشمند عقیلی | |
|---|---|
 عقیلی در دههٔ ۱۳۵۰ | |
| اطلاعات پسزمینه | |
| نام تولد | هوشمند عقیلیمهر |
| زاده | ۳ مرداد ۱۳۱۶ آباده، ایران |
| درگذشته | ۱۴ شهریور ۱۴۰۴ (۸۸ سال) |
| ژانر | موسیقی سنتی ایرانی |
| ساز(ها) | آواز، درامز |
| سالهای فعالیت | ۱۳۳۴–۱۴۰۴ |
| ناشر(ان) | کلتکس رکوردزپارس ویدیوشرکت ترانه |
هوشمند عقیلی (۳ مرداد ۱۳۱۶ – ۱۴ شهریور ۱۴۰۴)[۱] خواننده و آهنگساز موسیقی سنتی ایرانی و کلاسیک ایرانی بود که در سال ۱۳۳۴ فعالیت خود را آغاز کرد.
آغاز زندگی
[ویرایش]هوشمند عقیلیمهر در ۲ مرداد ۱۳۱۶ در محله درغوک آباده زاده شد و سپس به اصفهان مهاجرت کرد.[۲] وی با تشویق پدرش، در دورههای آکادمیک موسیقی جلالالدین تاج شرکت کرد و دستگاههای همایون و سهگاه را نزد وی فرا گرفت. او در دبیرستان ادب در رشتهٔ ریاضی تحصیل کرد و سپس در رشتهٔ ادبیات انگلیسی فارغالتحصیل شد و پس از آن به همراه خانواده به تهران کوچ کرد.[۳] نام خانوادگی پدر وی، ابتدا «علیقلی» بود که پس از رفتن به اصفهان، طبق خواستهٔ مرکز آمار به «عقیلیمهر» تغییر داده شد. علاقهٔ عقیلی به هنر خوانندگی، از دبیرستان آغاز شد. او در آنجا به اجرای ترانههای دلکش، ویگن، غلامحسین بنان و امینالله رشیدی میپرداخت. او پس از شرکت در کلاسهای محمود کریمی و اسماعیل مهرتاش، برنامههای گوناگونی را در رادیو اصفهان اجرا کرد.
فعالیت حرفهای
[ویرایش]هوشمند عقیلی در سال ۱۳۳۴ فعالیت خوانندگی را آغاز کرد. نخستین آهنگ اجراشدهٔ وی ساقینامه بود که با آهنگسازی اسماعیل مهرتاش منتشر شد. او در آغاز، کار خود را بازخوانی ترانههای سرشناس برنامه گلها آغاز کرد.[۳] درخشش او باعث شد که او را به مراسم گشایش تلویزیون ایران دعوت کنند تا در کنار آهنگسازانی چون مرتضی حنانه و حسین قوامی اجرای زنده داشته باشد. او از سال ۱۳۴۹ بهعنوان کارشناس وزارت تعاون در پیش از انقلاب ۱۳۵۷ به کار مشغول بود. عقیلی یک سال پیش از وقوع انقلاب (۱۳۵۶) به آمریکا مهاجرت نمود و پس از آن نیز به خوانندگی ادامه داد.
نام هوشمند عقیلی با انتشار آلبوم فردا تو میآیی در سال ۱۳۵۳ بر سر زبانها افتاد.[۳]
درگذشت
[ویرایش]هوشمند عقیلی در ۱۴ شهریور ۱۴۰۴ در سن ۸۸ سالگی پس از چندین سال مبارزه با بیماری در لس آنجلس درگذشت.[۴] پیکر وی در ۲۰ شهریور (۱۱ سپتامبر) در کنار همسرش در آرامستان وستوود در لس آنجلس به خاک سپرده شد.[۵]
آلبومها
[ویرایش]الهه ناز
[ویرایش]| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|
| ترانهٔ من | دکتر نیرسینا | عباس شاپوری | |
| دیلمان و کاروان | سعدی | جواد معروفی | |
| چه شورها | عارف قزوینی | عارف قزوینی | |
| ای بهار آرزو | بیژن ترقی | روحالله خالقی | |
| الههٔ ناز | کریم فکور | اکبر محسنی | |
| خزان عشق | رهی معیری | جواد بدیعزاده | |
| او نیامد | ایرج تیمورتاش | اکبر محسنی |
آمدم
[ویرایش]| نام ترانه | خواننده میهمان | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|---|
| اولین دیدار | فضلالله توکل | فضلالله توکل | ||
| شیفته بلا | طاهره قرةالعین | محمدرضا لطفی | ||
| بانی عشق | ||||
| بهار اومد | بابک رادمنش | بابک رادمنش | ||
| خاکستر پیری | دلکش | اسماعیل نواب صفا | مجید وفادار | |
| بردی از یادم | پرویز خطیبی | مصطفی گرگینزاده | ||
| به کنارم بنشین | هایده | رهی معیری | مهدی خالدی | |
| آمدم | نظام فاطمی | مجید وفادار | ||
فردا تو میآیی
[ویرایش]| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|
| فردا تو میآیی | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | ناصر چشمآذر |
| دریا (شن داغ) | |||
| نوبت توست | |||
| دیوانهترم کن | |||
| آواز شوشتری | هوشمند عقیلی | ناصر چشمآذر | |
| قرص آفتاب | |||
| خوب و بد | امان منطقی | انوشیروان روحانی | مجتبی میرزاده |
| شباهنگ | تورج نگهبان | همایون خرم | |
| ای خالق عالم | احمد مظاهر | ||
| بیا | سیمین بهبهانی | احمد مظاهر | |
| دنیای خواب |
عشق شرقی (۱۹۸۰/۱۳۵۹)
[ویرایش]| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|
| گول دنیا رو نخور | بیژن سمندر | ناصر چشمآذر | ناصر چشمآذر |
| گل آغوش | ابوالقاسم اعلامی | عماد رام | |
| سایه | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | |
| بلوط | بیژن سمندر | ناصر چشمآذر | |
| چراغ خونه (اجرای دوم) | سعید طبیبی | جهانبخش پازوکی | |
| عشق شرقی | بیژن سمندر | ناصر چشمآذر | |
| یاد (اجرای دوم) | ایرج رزمجو | تورج شعبانخانی | |
| مناجات | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی |
اگر… (۱۹۸۳/۱۳۶۲)
[ویرایش]| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|
| تنهایی | ایرج رزمجو | منوچهر چشمآذر | منوچهر چشمآذر |
| ساقینامه | حافظ | اسماعیل مهرتاش | منوچهر چشمآذر |
| خوشا | منوچهری دامغانی | اسماعیل مهرتاش | منوچهر چشمآذر |
| گلایه | ایرج رزمجو | منوچهر چشمآذر | منوچهر چشمآذر |
| اگر | بهادر یگانه | همایون خرم | مجتبی میرزاده |
| آرامش | ایرج رزمجو | جهانبخش پازوکی | |
| عشق من ترکم کن | تورج نگهبان | همایون خرم | ناصر چشمآذر |
| گلنار | کریم فکور | مجید وفادار |
| نام ترانه | خواننده | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|---|
| یکی را دوست میدارم | هایده | مسعود امینی | معین | کاظم رزازان |
| بیا بنویسیم | مهستی | اردلان سرفراز | محمد حیدری | منوچهر چشمآذر |
| شیفته بلا | هوشمند عقیلی | طاهره قرةالعین | حسن شماعیزاده | نوید نحوی |
| مهر تو | ||||
| همیشه عاشق | مهستی | شهین حنانه | صادق نوجوکی | ناصر چشمآذر |
| ای پری کجایی | هوشمند عقیلی | هوشنگ ابتهاج | همایون خرم | فریدون حیدرنیا |
رنگ راحت (۱۹۸۴/۱۳۶۳)
[ویرایش]| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|
| سحر دمید بیا | سیمین بهبهانی | هوشمند عقیلی | لقمان ادهمی |
| رنگ راحت | لقمان ادهمی | ||
| تپیدن دلها | محمد فرخی یزدی | ابوالحسن صبا | |
| پرکن پیاله را | فریدون مشیری | نغمه ماهور | |
| مرغ سحر | محمدتقی بهار | مرتضی نیداوود | |
| خمارآلوده | باباطاهر | گوشه طوسی | |
| دیدنیست | رضا بهزادی | ||
| صوفینامه | حافظ | نغمه ماهور |
| نام ترانه | خواننده | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|---|
| نامه | هایده | هدیه | سعید دیهیمی | احمد پژمان |
| تاب بنفشه | هوشمند عقیلی | حافظ | هوشمند عقیلی | نوید نحوی |
| سراب قلبم | هایده | هدیه | فرید زلاند | آندرانیک |
| سفرنامه | ستار | اردلان سرفراز | ||
| الحمدالله | هوشمند عقیلی | حافظ | هوشمند عقیلی | ایرج طاهری |
| خدایا تا کی | ستار | بهادر یگانه | همایون خرم | فرید فرجاد |
بادهفروش - لیلا (مشترک با مهستی، هایده و صادق نوجوکی) (۱۹۸۶/۱۳۶۵)
[ویرایش]| نام ترانه | خواننده | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|---|
| بادهفروش | هایده | هدیه | صادق نوجوکی | صادق نوجوکی |
| آی بینوا دل | مهستی | |||
| سنگ خارا | هوشمند عقیلی | |||
| لیلا | صادق نوجوکی | |||
| ای خدا | هایده | |||
| بیقرار | صادق نوجوکی |
فال (۱۹۸۸/۱۳۶۷)
[ویرایش]| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|
| فال | وحشی بافقی | هوشمند عقیلی | آرمن آهارونیان |
| پرواز دوباره | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | لقمان ادهمی |
| جان جهان | نواب صفا | امینالله رشیدی | بهروز پناهی |
| کشور غم | معینی کرمانشاهی | فریبرز حقیقتطلب | آرمن آهارونیان |
| رمیده | وحشی بافقی | بابک افشار | بابک افشار |
| نفرین (بازخوانی) | پرویز وکیلی | پرویز مقصدی | آرمن آهارونیان |
چهخبر از ایران (۱۹۹۰/۱۳۶۹)
[ویرایش]| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|
| چهخبر از ایران | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | کاظم عالمی |
| گل من | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | منوچهر چشمآذر |
| عادت | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | کاظم عالمی |
| پرواز | همایون هوشیارنژاد | هوشمند عقیلی | لقمان ادهمی |
| نورسیده | هما میرافشار | محمد حیدری | محمد حیدری |
| غروب کوهستان | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | ایرج طاهری |
یار (۱۹۹۲/۱۳۷۱)
[ویرایش]| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|
| دیدنیست | رضا بهزادی | رضا بهزادی | |
| سوار | سیمین بهبهانی | رضا بهزادی | |
| زمستان | مهدی اخوان ثالث | هوشمند عقیلی | |
| یه یاری دارم | غلامرضا روحانی | جواد بدیعزاده | |
| آیه ناز | پروین باوفا | رضا بهزادی | |
| خودستا | تورج نگهبان | همایون خرم |
پرستوهای مسافر (۱۹۹۴/۱۳۷۳)
[ویرایش]| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|
| سراب | مهین عمید | انوشیروان روحانی | رضا بهزادی |
| تنگ شراب | هما میرافشار | محلی | منوچهر رستگار |
| نامه | ایرج رزمجو | رضا بهزادی | رضا بهزادی |
| بود آیا | حافظ | کامل علیپور | کامل علیپور |
| پرستوهای مسافر | هما میرافشار | کامل علیپور | کامل علیپور |
| در کنج دلم | پژمان بختیاری | منوچهر همایونپور | کامل علیپور |
دخترک فالبین (۱۹۹۸/۱۳۷۷)
[ویرایش]| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|
| دخترک فالبین | کریم فکور | اکبر محسنی | |
| عشق من | اسماعیل نواب صفا | حبیبالله بدیعی | |
| آرزوی صلح | |||
| درو به روم باز کن | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | آرمن آهارونیان |
| اولین دیدار | فضلالله توکل | فضلالله توکل | |
| همش جنگه | علی تجویدی | علی تجویدی |
ای پری کجایی (کنسرت) (۲۰۰۱/۱۳۸۰)
[ویرایش]| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیم |
|---|---|---|---|
| ای پری کجایی | هوشنگ ابتهاج | همایون خرم | عبدی یمینی |
| جان جهان | اسماعیل نواب صفا | امینالله رشیدی | |
| کشور غم | معینی کرمانشاهی | مارسل استپانیان | |
| یاد | ایرج رزمجو | تورج شعبانخانی | |
| گل آغوش | ابوالقاسم اعلامی | عماد رام | |
| شد خزان | رهی معیری | جواد بدیعزاده | |
| خسته | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | |
| رنگارنگ | روحالله خالقی |
جمال جانان (۲۰۰۶/۱۳۸۵)
[ویرایش]| نام ترانه | ترانهسرا | آهنگساز | تنظیمکننده |
|---|---|---|---|
| زهره چنگی | تورج نگهبان | امینالله رشیدی | امیر بدخش |
| ای خدا | جهانبخش پازوکی | جهانبخش پازوکی | بیژن پورگل |
| Around the World | Harold Adams | Victor Young | آرمن آهارونیان |
| رقیب (بازخوانی) | ناصر رستگارنژاد | عطاالله خرم | جهانگیر |
| وطن | ایرج فتحی | ایرج فتحی | امیر بدخش |
| چشمای گریون | تورج نگهبان | منصور حسنخانی | فرداد |
| When I Fall in Love | Edvard Heyman | Victor Young | آرمن آهارونیان |
| جمال جانان | حافظ | هوشمند عقیلی | سیروس علیآبادی |
جستارهای وابسته
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]- ↑ «هوشمند عقیلی درگذشت». ایسنا. ۱۵ شهریور ۱۴۰۴. دریافتشده در ۱۵ شهریور ۱۴۰۴.
- ↑ «هوشمند عقیلی، ۴ آهنگ و ۷۷ سال صدا! در اجرای زنده بیبیسی فارسی (بلوربنفش)». YouTube. ۱۸ آوریل ۲۰۱۴. دریافتشده در ۲۰۲۴-۰۹-۰۶.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ فرج بالافکن-بیبیسی (۱۵ شهریور ۱۴۰۴). «هوشمند عقیلی درگذشت؛ «اما فقط یاد تو به جای تو اونجا بود»». بیبیسی فارسی.
- ↑ ««فردا تو میآیی»؛ یادی از هوشمند عقیلی». BBC News فارسی. ۲۰۲۵-۰۹-۰۶. دریافتشده در ۲۰۲۵-۰۹-۰۶.
- ↑ «مراسم خصوصی خاکسپاری هوشمند عقیلی در لسآنجلس».
منابع
[ویرایش]- «مصاحبه با هوشمند عقیلی خواننده نامی ایران، اختر قاسمی». کار. ۲۳ بهمن ۱۳۸۳. دریافتشده در ۱۴۰۴-۰۶-۱۵.
- الهه خوشنام (۱۳۹۲-۰۳-۰۷). «هوشمند عقیلی، در حسرت حنجرههای قدیمی». Deutsche Welle. دریافتشده در ۱۴۰۴-۰۶-۱۵.
- «دانلود فول آلبوم هوشمند عقیلی». سیب موزیک. بایگانیشده از اصلی در ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۸.
- «هوشمند عقیلی، ۴ آهنگ و ۷۷ سال صدا! در اجرای زنده (بلوربنفش)». بیبیسی فارسی.
- «مصاحبه اختصاصی ژاله بنشیان با هوشمند عقیلی».
پیوند به بیرون
[ویرایش]- الهه خوشنام (۱۳۹۲-۰۳-۰۸). «گفتگو با هوشمند عقیلی دربارهٔ دنیای ترانه و خوانندگی». DW. دریافتشده در ۲۰۲۵-۰۹-۰۶.
- Hayedeh. «Bordi Az Yadam (Bazm) · Hayedeh · Houshmand Aghili». YouTube.
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانههای ملی | |
| سایر | |
