پرش به محتوا

عهدنامه مالک اشتر

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
شیعه
درگاه تشیع
عقاید
اصولتوحیدنبوتمعاد یا قیامتعدلامامت
فروعنمازروزهخمسزکاتحججهادامر به معروفنهی از منکرتولیتبری
عقاید برجستهمهدویت: غیبت (غیبت صغرا، غیبت کبراانتظار، ظهور و رجعتبداشفاعت و توسلتقیهعصمتمرجعیت، حوزه علمیه و تقلیدولایت فقیهمتعهشهادت ثالثهجانشینی محمدنظام حقوقی
شخصیت‌ها
چهارده معصوممحمدعلیفاطمهحسنحسینسجادباقرصادقکاظمرضاجواد (تقی) • هادی (نقی) • حسن (عسکری) • مهدی
صحابه محترم نزد شیعهمردان: سلمان فارسیمقداد بن اسودمیثم تمارابوذر غفاریعمار یاسربلال حبشیجعفر بن ابی‌طالبمالک اشترمحمد بن ابوبکرعقیلعثمان بن حنیفکمیل بن زیاداویس قرنیابوایوب انصاریجابر بن عبدالله انصاریابن‌عباسابن مسعودابوطالبحمزهیاسرهانی بن عروهعثمان بن مظعونعبدالله بن جعفرخباب بن ارتاسامة بن زیدخزیمة بن ثابتمصعب بن عمیرمالک بن نویرهزید بن حارثه
زنان: فاطمه بنت اسدحلیمهزینبام کلثوم بنت علیاسماء بنت عمیسام ایمنصفیه بنت عبدالمطلبسمیه
رجال و علماکشته‌شدگان کربلافهرست رجال حدیث شیعهاصحاب اجماعروحانیان شیعهعالمان شیعهمراجع تقلید
مکان‌های متبرک
مکه و مسجدالحراممدینه، مسجد النبی و بقیعبیت‌المقدس و مسجدالاقصینجف، حرم علی بن ابی‌طالب و مسجد کوفهکربلا و حرم حسین بن علیکاظمین و حرم کاظمینسامرا و حرم عسکریینمشهد و حرم علی بن موسی الرضا
دمشق و زینبیهقم، حرم فاطمه معصومه و مسجد جمکرانشیراز و حرم شاهچراغکاشمر و حمزه بن حمزه بن موسی بن جعفر امامزاده سید مرتضی و آرامگاه سید حسن مدرسآستانه اشرفیه و سید جلال‌الدین اشرفری و حرم شاه عبدالعظیم
مسجدامامزادهحسینیه
روزهای مقدس
عید فطرعید قربان (عید اضحی)عید غدیر خممحرّم (سوگواری محرمتاسوعا، عاشورا و اربعین) • عید مبعثمیلاد پیامبر • تولد ائمه • ایام فاطمیه
رویدادها
رویداد مباهلهرویداد غدیر خمسقیفه بنی‌ساعدهفدکرویداد خانه فاطمه زهراقتل عثمانجنگ جملنبرد صفیننبرد نهروانواقعه کربلامؤتمر علماء بغدادحدیث ثقلیناصحاب کساآیه تطهیر
کتاب‌ها
قرآننهج‌البلاغهصحیفه سجادیه
کتب اربعه: الاستبصاراصول کافیتهذیب الاحکاممن لایحضره الفقیه
مصحف فاطمهمصحف علیرساله حقوقاسرار آل محمد
وسائل‌الشیعهبحارالانوارالغدیرمفاتیح‌الجنان
تفسیر مجمع‌البیانتفسیر المیزانکتب شیعه
شاخه‌ها
دوازده‌امامی (اثنی‌عشری)اسماعیلیهزیدیهغلاهواقفیه
منابع اجتهاد
کتاب (قرآن)سنت (روایات پیامبر و ائمه)عقلاجماع

عهدنامهٔ مالک اشتر از مهم‌ترین و طولانی‌ترین عهدنامه‌های علی بن ابی‌طالب، امام اول شیعیان، در نهج‌البلاغه است. این عهدنامه به زبان‌های گوناگون ترجمه و شرح‌های بسیاری بر آن نگاشته شده‌است.[۱]

ترجمه عنوان

[ویرایش]

در ترجمه عنوان نامه که عهد یا عهدنامه باشد اتفاق نظر وجود ندارد. سید علی خامنه ای عقیده دارد تعبیر عهدنامه نادرست است و باید آن را عهد مالک یا فرمان و پیمان دانست نه عهدنامه.[۲]

موضوع

[ویرایش]

دستور دادرسی، رموز رعیّت پروری، آداب مملکت‌داری، طریق لشکرکشی و پند و اندرز به همگان از موضوعاتی است که در این نامه به میان آمده‌است.[۳][۴]

زمان نگارش

[ویرایش]

هنگامی که وضع مصر در زمان حکومت محمّد ابن ابی بکر بر اثر کارهای معاویه درهم شد، و گروهی به خونخواهی عثمان برخاستند و به علی از اوضاع آن سامان خبر رسید، گفت:

حکمرانی مصر شایسته یکی از دو نفر است یا قیس ابن سعد (از بزرگان شیعیان علیّ) که او را از آنجا برداشتیم دوباره باید فرمانروا شود، یا مالک ابن حارث نخعیّ آنجا رود؛ ولی چون قیس ابن سعد بدین کار بی میل بود علی او را در شغل خود باقی گذاشت، و مالک اشتر را که در نصیبین «شهری بین شام و عراق» بود طلبید و این عهدنامه را برای او نوشت.[۳]

پانویس

[ویرایش]
  1. «جایگاه عهدنامه امیرالمومنین علی(ع) به مالک اشتر در منابع اسلامی». پرتال جامع علوم انسانی. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۰۲.
  2. http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=7227
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ «به مالك اشتر نخعى». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۳ ژانویه ۲۰۱۵.
  4. «عهدنامه امام علی (ع) برای مالک اشتر نَخَعی [نامه53، نهج البلاغه]». hawzah.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۹-۰۲.

منابع

[ویرایش]
  • نهج البلاغه، ترجمه فیض الاسلام
  • اوامرالامام(ع)شرح عهدنامه مالک اشتر