ولایت غور

ولایت غور
اطلاعات کلی
نام رسمی :	ولایت غور
کشور :	افغانستان
مردم
جمعیت	۶۳۵٬۳۰۲ نفر (برآورد ۲۰۰۹)
تراکم جمعیت:	۱۳٫۲۹ نفر بر کیلومتر مربع
زبان‌های گفتاری:	پارسی
جغرافیای طبیعی
مساحت:	۳۶٬۴۷۹ کیلومتر مربع

ولایت غور تقریباً در مرکز جغرافیایی افغانستان و در میان ولایت‌های بامیان، ولایت دایکندی، جوزجان، فاریاب، بادغیس، هرات، فراه و هلمند قرار دارد. مرکز این ولایت شهر فیروزکوه است.

مساحت آن به ۳۸/۸ هزار متر و جمعیت آن نظر به احصاییه که بعد از بوجود آمدن اداره موقت در افغانستان صورت گرفت حدود ۸۰۰۰۰۰ هزار نفر بالغ می‌گردد.

غور که در چار چوب اداری ولایت هرات قرار داشت، در سال ۱۳۴۲ به عنوان استان جداگانه تشکیل و شهر چغچران به عنوان مرکز آن تعیین گردید و نظر به پیشنهاد فرهنگیان و جوانان ولایت غور و با همکاری ریاست اطلاعات و فرهنگ این ولایت به تاریخ ۱/۲/۱۳۹۳ خورشیدی جلسه شورای وزیران افغانستان تحت ریاست حامد کرزی رئیس جمهوری اسلامی افغانستان تغییر نام مرکز ولایت غور را از چغچران به فیروزکوه با در نظر داشت پیشینهٔ تاریخی شهر فیروزکوه که در سال‌های ۵۴۰–۵۴۴ هـ. ق توسط سلاطین غوری ساخته شده و حدود صد سال مرکز حکم روایی سلسله غوری‌ها بوده‌است، تصویب نمودند.

این ولایت دارای ده منطقه اداری به نام‌های: فیروزکوه؛ پسابند، تولک، تیوره، ساغر، دولت یار؛ چار سده؛ شهرک و لعل و سرجنگل می‌باشد. در سال ۱۳۵۷ تعداد مدارس در این ولایت به ۱۴۱ باب می‌رسید که در شش باب آن دختران آموزش می‌دیدند. تعداد آموزگاران و کارمندان آموزش و پروش در غور به ۶۸۹ نفر می‌رسید (شمار تمام آموزگاران و مأمورین دولتی در ولایت غور از ۱۰۷۰ نفر در نمی‌گذشت) و مدارس، حدود ۲۰۰ نفر آموزگار کمبود داشتند. شمار شاگردان همه مدارس در غور به حدود ۱۶ هزار نفر می‌رسید و درصد باسوادان این منطقه به رقم پنج بالغ می‌گردید.

در غور معادن سرب، سیماب، نمک و همچنین آهن، زاک، زمج و طلا وجود دارد. عمده‌ترین مشغولیت مردم را کشاورزی و دامداری تشکیل می‌دهد. تعداد گوسفندان حدود سه میلیون رأس برآورد می‌شود و فراورده گندم بیشتر از ۶۰ درصد نیازهای مردم را رفع نمی‌نماید.

زبان مردم ولایت غور پارسی با گویش محلی است. در زمینه گویش فارسی غور تاکنون هیچ پژوهشی انجام نشده‌است. می‌توان میان ویژگی‌های گفتاری تحصیل‌کردگان که زبان کتاب و مدرسه در آن‌ها نفوذ نموده و مردم عادی و محروم از سواد، تا جایی فرق قائل شد، لیکن به طور کلی، لهجه غور فرق‌های فاحشی با زبان معیار کشور و گویش کابل دارد. نام غور، تلفظ دیگری از واژه فارسی «گَر» به معنی کوهستان است.

مردم

مردم این ولایت ۹۷٪ پارسی‌گویان شامل تاجیک‌ها، هزاره‌ها و ایماق‌ها هستند. ازبک‌ها و گروه کوچکی از پشتون‌ها نیز در این ولایت زندگی می‌کنند. به طور عموم فارسی‌زبانان گروه عمده قومیتی در این ولایت هستند.

تاریخ

غور مرکز فرمانروایی غوری‌ها و از زیبایی‌های آن زمان بوده‌است.

تقسیمات اداری

• فیروزکوه مرکز غور
• تولک
• شهرک
• ساغر
• تیوره
• پسابند
• لعل و سرجنگل
• دولتیار
• چهارسده
• دولینه

جستارهای وابسته

• ولایت‌های افغانستان
• شهر تاریخی فیروزکوه

منابع

نوشتار: لهجه فارسی کاکری، غلام حیدر یگانه - کارشناس ارشد زبان و ادبیات بلغاری و استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه صوفیه