ولایت دایکندی
دایکُندی | |
|---|---|
 کجران، ولایت دایکندی | |
 موقعیت دایکندی در نقشه | |
| مختصات: ۳۳°۴۵′شمالی ۶۶°۱۵′شرقی / ۳۳٫۷۵°شمالی ۶۶٫۲۵°شرقیمختصات: ۳۳°۴۵′شمالی ۶۶°۱۵′شرقی / ۳۳٫۷۵°شمالی ۶۶٫۲۵°شرقی | |
| کشور | افغانستان |
| تأسیس‌شده | ۲۰۰۴ (میلادی) |
| پایتخت | نیلی |
| مدیریت | |
| • والی | سید انور رحمتی |
| مساحت | |
| • کل | ۱۸۰۸۸ کیلومتر مربع (۷۰۰۰ مایل مربع) |
| جمعیت (۲۰۱۲ میلادی) | |
| • کل | ۷۲۳٬۹۸۰ |
| منطقه زمانی | + ۴٫۳۰ |
| کد ایزو ۳۱۶۶ | AF-DAY |
| زبان‌های افغانستان | دری (گویش هزارگی) |
| وبگاه | |
موقعیت[ویرایش]
دایکندی یکی از سی‌وچهار ولایت افغانستان است. دایکندی در مرکز افغانستان موقعیت دارد و با ولایات بامیان، غور، غزنی، ارزگان و هلمند متصل است. این ولایت، در مدار عرض البلد ۳۳۵۵۰۰ و طول البلد ۲۵۵۵۰۰ واقع است و ۲۴۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
تاسیس و تشکیلات[ویرایش]
ولایت دایکندی به تاریخ بیست‌وهفت حوت/ اسفند ۱۳۸۱ خورشیدی طی حکم شماره ۶۹۵۷ حامد کرزی رئیس دولت انتقالی افغانستان از بدنهٔ ولایت ارزگان جدا شد و به عنوان ولایت جدید ایجاد شد.
تعداد ولسوالی[ویرایش]
دایکندی فعلا 9 ولسوالی دارد. مرکز این ولایت شهر نیلی است. دایکندی پیش از تبدیل به ولایت، چند ولسوالی از ولسوالی های ولایت اُرزگان بود. پس از تشکیل ولایت دایکندی، ولسوالی های دایکندی، شهرستان و کجران از ولایت ارزگان جدا شدند. ولسوالی دایکندی به چهار ولسوالی سَنگ‌تَخت و بندر، اَشتَرلی، خِدیر و نیلی تقسیم شد. ولسوالی شهرستان به دو ولسوالی شهرستان و میرامور، و ولسوالی کجران به کجران و گیتی تقسیم گشت. همچنین قرار شد که ولسوالی گیزاب که اداره آن با مشکلات بسیاری مواجه شده است، به دو ولسوالی تقسیم گردد و ولسوالی پاتو به ولایت دایکندی داده شد. ولسوالی ناوه میش نیز از ولایت هلمند جدا شده و در تشکیلات ولایت دایکندی اضافه شد.
والی ها (استانداران)[ویرایش]
اولین والی دایکندی سرور دانش بود. سپس جان‌محمد اکبری، سلطان‌علی اروزگانی، قربان‌علی اروزگانی، عبدالحق شفق، معصومه مرادی، محمود بلیغ، سید انور رحمتی در این ولایت حکومت کرده‌اند و اکنون محمد ضیا همدرد والی دایکندی است.
جغرافیا[ویرایش]
این منطقه دارای آب و هوای متنوع، گرم و سرد، ارتفاعات و پستی‌های اندک و جلگه‌های سرسبز و به‌طور مجموع کوهستانی است. دایکندی دارای مساحت ۱۸٬۰۸۸ کیلومتر مربع و ۲۸۴۶ قریه و همچنین دارای بالاتر از ۶۳۰۰۰۰ نفر نفوس می‌باشد.
از لحاظ امکانات فرهنگی[ویرایش]
این ولایت دارای ۳رادیوی محلی با موج FM به نام‌های رادیو نسیم ۸۹٫۸ اف ام و رادیو دایکندی ۸۸٫۹ اف ام و رادیو آفتاب است که مرکز ولایت و چندین منطقه دیگر از ولسوالی‌های دیگر این ولایت را تحت پوشش قرار می‌دهند. اولین جریده یا نشریهٔ چاپی به نام «هفته‌نامه صبح دایکندی» به مدیر مسئولی علی پیام در نیلی مرکز ولایت دایکندی در سال ۱۳۸۵ راه‌اندازی گردید که بعد از سیزده شماره متوقف شد. همچنین در این ولایت نهاد «انجمن ژورنالیستان دایکندی» نیز شروع به کار کرد.
بخش عمومی[ویرایش]
از لحاظ راه‌های مواصلاتی و سرک اکثر روستاها و ولسوالی‌ها فاقد راه‌های ارتباطی سالم و مناسب است. در طول سال به مدت ۵ ماه جاده های نیلی به کابل و به ولسوالی‌ها باز است ولی به دلیل ناهمواری، بارش شدید برف، نبود پل و پلچک بسته می‌گردد.
در ولایت دایکندی در حدود ۴۲ مرکز صحی (بهداشتی و درمانی) فعال وجود دارد که مصروف (مشغول) عرضه خدمات صحی برای شهروندان ان ولایت می‌باشد.
مشخصات انسانی[ویرایش]
اکثریت جمعیت این ولایت را هزاره‌ها شامل می‌شوند. بر اساس برآورد سال ۲۰۰۸م (۱۳۸۷ش) نرخ باسوادی ۲۸٪ (مردان ۳۸٪ و زنان ۱۸٪) است و تنها ۲۵٪ به آب لوله‌کشی دسترسی دارند.[۱]
ولسوالی‌های ولایت دایکندی[ویرایش]
- نیلی • مرکز ولایت.
- اَشتَرلَی • به مرکزیت بندمزار قوچنقی.
- خِدیر • به مرکزیت خدیر.
- سنگ تخت و بندر • به مرکزیت «دهن سیلبیتو»
- شهرستان • به مرکزیت القان.
- کِجران • به مرکزیت کجران.
- گیتی به مرکزیت گیتی.
- میرامور به مرکزیت میرامور.
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Daykundi Province». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۳ آوریل ۲۰۰۸.
پانویس[ویرایش]
پیوند به بیرون[ویرایش]
https://web.archive.org/web/20160110205541/http://daikondi.com/
 |  | ||
ولسوالی‌های ولایت دایکندی، افغانستان | |||
|---|---|---|---|
|  | ||
 |
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای ولایت دایکندی دارد. |
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ولایت دایکندی موجود است. |