ولایت دایکندی
| دایکُندی | |
|---|---|
| ولایت | |
 کجران، ولایت دایکندی | |
 موقعیت دایکندی در نقشه | |
| مختصات: ۳۳°۴۵′شمالی ۶۶°۱۵′شرقی / ۳۳٫۷۵°شمالی ۶۶٫۲۵°شرقیمختصات: ۳۳°۴۵′شمالی ۶۶°۱۵′شرقی / ۳۳٫۷۵°شمالی ۶۶٫۲۵°شرقی | |
| کشور | افغانستان |
| تأسیس‌شده | ۲۰۰۴ (میلادی) |
| پایتخت | نیلی |
| حکومت | |
| • والی | سید انور رحمتی |
| مساحت | |
| • کل | ۱۸٬۰۸۸ کیلومتر مربع (۷٬۰۰۰ مایل مربع) |
| جمعیت (۲۰۱۲ میلادی) | |
| • جمعیت | ۷۲۳٬۹۸۰ |
| • تراکم | ۴۰/km۲ (۱۰۰/sq mi) |
| منطقهٔ زمانی | + ۴٫۳۰ |
| کد ایزو ۳۱۶۶ | AF-DAY |
| زبان‌های افغانستان | دری (گویش هزاره‌گی) |
| وبگاه | |
محتویات
موقعیت[ویرایش]
دایکندی یکی از سی‌وچهار ولایت افغانستان است. دایکندی در مرکز افغانستان موقعیت دارد و با ولایات بامیان، غور، غزنی، ارزگان و هلمند متصل است. این ولایت، در مدار عرض البلد ۳۳۵۵۰۰ و طول البلد ۲۵۵۵۰۰ واقع است و ۲۴۰۰ متر از سطح بحر ارتفاع دارد.
تاسیس و تشکیلات[ویرایش]
ولایت دایکندی به تاریخ بیست‌وهفت حوت/ اسفند ۱۳۸۱ خورشیدی طی حکم شماره ۶۹۵۷ حامد کرزی رئیس دولت انتقالی افغانستان از بدنهٔ ولایت ارزگان جدا شد و به عنوان ولایت جدید ایجاد شد. این حکم بر اساس پیشنهاد اشرف غنی احمدزی وزیر مالیۀ وقت، علی‌احمد جلالی وزیر داخله وقت، حاجی محمد محقق وزیر پلان وقت و محمدحنیف اتمر وزیر احیاء و انکشاف وقت صادر گردید.
تعداد ولسوالی[ویرایش]
دایکندی 10 ولسوالی دارد. مرکز این ولایت شهر نیلی است. دایکندی پیش از تبدیل به ولایت، چند ولسوالی از ولسوالی های ولایت اُرزگان بود. پس از تشکیل ولایت دایکندی، ولسوالی های دایکندی، شهرستان و کجران از ولایت ارزگان جدا شدند. ولسوالی دایکندی به چهار ولسوالی سَنگتَخت و بندر، اَشتَرلی، خِدیر و نیلی تقسیم شد. ولسوالی شهرستان به دو ولسوالی شهرستان و میرامور، و ولسوالی کجران به کجران و کیتی تقسیم گشت. همچنین قرار شد که ولسوالی گیزاب که اداره آن با مشکلات بسیاری مواجه شده است، به دو ولسوالی تقسیم گردد و ولسوالی پاتو به ولایت دایکندی داده شد. ولسوالی ناوه میش نیز از ولایت هلمند جدا شده و در تشکیلات ولایت دایکندی اضافه شد.
والی ها (استانداران)[ویرایش]
اولین والی دایکندی سرور دانش بود. سپس جان‌محمد اکبری، سلطان علی ارزگانی، قربانعلی ارزگانی، شفق، معصومه مرادی، محمود بلیغ در این ولایت حکومت کرده‌اند و اکنون (قوس ۱۳۹۷) سید انور رحمتی والی دایکندی است.
جغرافیا[ویرایش]
این منطقه دارای آب و هوای متنوع، گرم و سرد، ارتفاعات و پستی‌های اندک و جلگه‌های سرسبز و به‌طور مجموع کوهستانی است.
دایکندی دارای مساحت ۱۸٬۰۸۸ کیلومتر مربع و ۲۸۴۶ قریه و ۴۱۷٫۳۰۰ نفر نفوس می‌باشد
از لحاظ امکانات فرهنگی[ویرایش]
اطلاع‌رسانی و حضور نهادهای مدنی باید گفت که این ولایت دارای ۳رادیوی محلی با موج FM به نام‌های رادیو نسیم ۸۹٫۸ اف ام و رادیو دایکندی ۸۸٫۹ اف ام و رادیو آفتاب است که مرکز ولایت و چندین منطقه دیگر از ولسوالی‌های دیگر این ولایت را تحت پوشش قرار می‌دهند. حضور ماهنامه، هفته‌نامه و گاهنامه‌ها هم در این ولایت دیده می‌شود. اولین جریده یا نشریهٔ چاپی به نام «هفته‌نامه صبح دایکندی» به مدیر مسئولی علی پیام در نیلی مرکز ولایت دایکندی در سال ۱۳۸۵ راه‌اندازی گردید که بعد از سیزده شماره متوقف شد. سپس طی همان سال‌های اولیه تأسیس ولایت تازه تأسیس دایکندی نیز در نیلی اتفاق افتاد که کاپی بوده‌است. سال‌های بعد نشریات چاپی در قالب هفته‌نامه و گاهنامه نشر گردید. همچنین در این ولایت نهاد «انجمن ژورنالیستان دایکندی» نیز شروع به کار کرد.
با گسترش زیرساخت‌های انترنت، امروزه در دایکندی چند سایت فعالیت دارد که از آن جمله سایت «روزگار ما»[۱] و سایت دیگر تحت عنوان «شبکه افغانستان قلب آسیا»[۲] فعالیت دارد.
بخش عمومی[ویرایش]
از لحاظ راه‌های مواصلاتی و سرک اکثر روستاها و ولسوالی‌ها فاقد راه‌های ارتباطی سالم و مناسب است. در طول سال به مدت ۵ ماه جاده های نیلی به کابل و به ولسوالی‌ها باز است ولی به دلیل ناهمواری، بارش شدید برف، نبود پل و پلچک بسته می‌گردد.
در ولایت دایکندی در حدود ۴۲ مرکز صحی (بهداشتی و درمانی) فعال وجود دارد که مصروف (مشغول) عرضه خدمات صحی برای شهروندان ان ولایت می‌باشد اما چگونگی فعال بودن این مراکز صحی همه بستگی به کمک‌های خارجی دارد؛ از روزی که کمک‌های خارجی قطع گردد همه این مراکز صحی بسته خواهند شد.
مشخصات انسانی[ویرایش]
هزاره‌ها اکثریت این ولایت یعنی ۹۲٪ مردم آن را شامل می‌شوند و به دنبال آن‌ها بلوچ هابا ۸٪ گروه‌های قومی را شامل می‌شوند. اکثریت بالای افراد دایکندی دارای مذهب شیعه جعفری بوده و اقلیت کوچکی نیز اهل سنت هستند. بر اساس برآورد سال ۲۰۰۸م (۱۳۸۷ش) نرخ باسوادی ۲۸٪ (مردان ۳۸٪ و زنان ۱۸٪) است و تنها ۲۵٪ به آب لوله‌کشی دسترسی دارند.[۳]
ولسوالی‌های ولایت دایکندی[ویرایش]
- نیلی • مرکز ولایت.
- اَشتَرلَی • به مرکزیت شیخمیران.
- خِدیر • به مرکزیت خدیر.
- سنگتخت و بندر • به مرکزیت «دهن سیلبیتو» ی بندر.
- شهرستان • به مرکزیت القان.
- کِجران • به مرکزیت کجران.
- کیتی به مرکزیت کیتی.
- میرامور به مرکزیت میرامور
- گیزاب به مرکزیت گیزاب
- ناوه‌میش • از جزء ساختار تشکیلاتی هلمند است اکنون تمامی امور اداری‌اش را دایکندی پیش می‌برد.
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Daykundi Province». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۳ آوریل ۲۰۰۸.
پانویس[ویرایش]
- ↑ «روزگار ما - وب سایت روزگار ما رسانه آزاد و مستقل است که در حوزه سیاست، فرهنگ و اقتصاد، فعالیت می‌کند». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۷-۱۵.
- ↑ «صفحه اصلی - شبکه افغانستان قلب آسیا». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۷-۱۵.
- ↑ DaiKundi Province Overview
پیوند به بیرون[ویرایش]
 |  | ||
ولسوالی‌های ولایت دایکندی، افغانستان | |||
|---|---|---|---|
|  | ||
 |
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای ولایت دایکندی دارد. |
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ولایت دایکندی موجود است. |
