ولایت نورستان
مختصات: ۳۵°۱۵′شمالی ۷۰°۴۵′شرقی / ۳۵.۲۵°شمالی ۷۰.۷۵°شرقی
| ولایت نورستان | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات کلی | |
| نام رسمی : | ولایت نورستان |
| کشور : | افغانستان  |
| سال ولایت شدن : | ۱۳۸۲ خورشیدی |
| مردم | |
| جمعیت | ۱۳۴٫۱۰۰ (۲۰۰۹)[۱] |
| زبان‌های گفتاری: | زبان‌های خانواده نورستانی
زبان پشتو (زبان تعلیمی و اداری) |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت: | ۹۲۶۷ کیلومتر مربع |
| اطلاعات شهری | |
| وبگاه : | www.nuristan.gov.af |
نورستان یکی از ۳۴ ولایت (استان) افغانستان است و در شرق این کشور قرار گرفته‌است. مرکز این ولایت شهر پارون[۲] است.
نورستان در تمام تاریخ خود تا سال ۱۸۹۶ که سپاهیان امیر عبدالرحمن پادشاه افغانستان آن را تصرف کردند منطقه مستقلی بود و به دلیل آن که مردم آن پیرو مذاهب باستانی نیاهندواروپایی بودند بین مسلمانان به کافرستان معروف بود.
این نظریه بیخی نادرست نظریه است.که اول امیر عبدالرحمن در پارون نه آمده پارون مرکز است دوم نه عسکرانش همه دروغ نام نورستان را غلام خیدر خان داد .ومسلمانی آن به فضل خداوند . این مفکورها نادرست است.ومسلمانی به شیخ ابراهیم رحمه الله خداوند(ج) قبرش روضة ریاض الجنة کند بیسیار خدمت کرد وهمه دعوت تبلغ وهمه مشکلات را برداش کرد ودین مقدس اسلام را مردم نورستان برساند.واخیر این مولانا را بدست ظالم فاسق دشمن دین زهر داد وفات کرد.انالله وانا الیه راجعون[۳]
جغرافیا[ویرایش]
قسمت‌های شمالی نورستان از غرب به شرق شامل مناطق رمگل، دره پیج، وایگل و باشگل می‌شود. نورستان از شمار زیادی درهٔ دالان‌مانند و کم‌پهنا تشکیل شده که شیب همه این دره‌ها از شمال به جنوب است. دره پیچ یا نورستان مرکزی از نظر ارتباط با دیگر نقاط نورستان اهمیت ویژه‌ای دارد زیرا توسط دره‌های فرعی با قسمت‌های باختری و خاوری نورستان ارتباط دارد.[۴] مناطق پردرخت نورستان تا ارتفاعات ۴۰۰۰ متری ادامه دارد و بالاتر از آن تنها درختزارهای بید و بته‌زارها دیده می‌شوند. این ولایت دارای هفت ولسوالی اند که بنام‌های نورگرام، دوآب، مندول، وایگل، واما، کامدیش و برگمتال دارد و مرکز آن پارون است. در تقسیمات اداری نورستان چندین دره مردم پشه یی چون ملیل و مشپه، وده وو، شاما، ژونیا، پیار و ننگراج جا داده شده است که از لحاظ فرهنگی وتاریخی روابط بسیار نزدیکی با هم دارند. مردم نورستان تنها در چند صدسال اخیر توسط میرویس خان هوتک ولشکرکشی او مسلمان شدند. نورستان مجموعاً ۷۵ هزار هکتار علفچر و ۲۵۱۵۰۴ هکتار جنگل دارد که یک پنجم تمام جنگلات افغانستان را تشکیل می‌دهد که با درختان ارچه، جلغوزه، نشتر، بلوط، اوبخت، سیروب و درختان کوهی مثمری چون بادام، تاک، انجیر و زیتون کوهی پوشیده شده است. سه دریای بزرگ باشگل، وایگل (و پارون) و رمگل و ده‌ها دریاچه کوچک دارد که تمام سال آب دارند. گوشه ای از نورستان نیست که آب زلال چشمه در آن جاری نباشد. آب و هوای معتدل و پاکیزه دارد.
زبان[ویرایش]
در نورستان شش قبیله بنام‌های کته، کام، کلشه، پرسون، اشکون و گوَر در آن زندگی دارند و به پنج زبان مختلف یعنی (کته ویری، واسیو ویری، کلشه الا، تریگامی و اشکونی) تکلم می‌کنند. طور کل زبان مادری ۹۰٪ مردم نورستان، نورستانی است.[۵][۶] پشه‌ای نیز توسط ۱۰٪ از مردم سخن گفته می‌شود.[۷] زبان پشتو زبان مکاتب، مدارس و اداری این ولایت بوده و به حیث زبان دوم به واسطه اکثریت مردم این ولایت افهام و تفهیم می‌گردد.[۸]
مردم[ویرایش]
جمعیت این ولایت مشتمل بر ۱۳۴٫۱۰۰ نفر است[۹] که ۹۹٫۳٪ از آنها نورستانی، ۰٫۶٪ گجری و ۰٫۱٪ تاجیک هستند.[۵][۶] پنج قبیله در نورستان که به گویش کاتی سخن می‌گویند به نام سیاه‌پوش معروفند و به افراد قبایل پرَسون‌گِلی، وَنگِلی، وامایس و اَشکون اصطلاحاً سفیدپوش گفته می‌شود.[۱۰]
مردم نورستانی از نظر جمجمه‌شناسی اغلب سر دراز و موهای پرپشت سیاه دارند. چشمان آبی نیز در منطقه زیاد دیده می‌شود.[۱۰]
تقسیمات[ویرایش]
نورستان در تقسیمات کشوری کنونی افغانستان به پنج بخش تقسیم می‌شود:
- نورگرام
- کامدیش
- وایگل
- مندول
- برگ متال
- واما[۱۱]
- پارون (کانتیوا)
- دوآب
- وان شالله اشتوی
پیوند به بیرون[ویرایش]
- Nuristan: Hidden Land of the Hindu Kush
- نورستان، سرزمین رنج و مبارزه نوشته تیمور در وبگاه حزب همبستگی ملی افغانستان در ۳ قسمت
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
 |
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای ولایت نورستان دارد. |
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ولایت نورستان موجود است. |
* ویکی‌پدیای انگلیسی، نسخهٔ ۸ نوامبر ۲۰۰۶.
- ↑ Central Statistics Office of Afghanistan. "Settled Population of country by Provinces and sex for 2006-2009 years". Retrieved ۲۰۰۹-۱۱-۳۰. Check date values in:
|access-date=(help) - ↑ وبگاه وزارت احیاء و انکشاف دهات افغانستان، زبان: انگلیسی، بازیابی در ۵ سپتامبر ۲۰۰۹
- ↑ 1911 Encyclopedia Britannica. Volume 15, Page 634
- ↑ مطالب بخش جغرافیا بر پایهٔ: نورستانی، سمیع‌الله (تازه)، ریشه‌های تاریخی و فرهنگی نورستان، (کابل): وزارت اطلاعات و کلتور، ۱۳۶۷.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ Nuristan Province on nps.edu
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ Nuristan Tribal Map on nps.edu
- ↑ Nuristan provincial profile
- ↑ Nuristan provincial profile profile compiled by the National Area-Based Development Programme (NABDP) of the Ministry of Rural Rehabilitation and Development (MRRD)
- ↑ Provinces of Afghanistan on Statoids.
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Bosworth, C.E. "Kāfiristān." Encyclopaedia of Islam. Edited by: P. Bearman , Th. Bianquis , C.E. Bosworth , E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2008. Brill Online. UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK LEIDEN. 22 February 2008
- ↑ اداره مرکزی احصائیه. سرشماری نفوس افغانستان
|  | ||
ولسوالیهای ولایت نورستان، افغانستان | |||
|---|---|---|---|
|  | ||
