ولسوالی تیوره

تیوره
ولسوالی تیوره روی نقشه ولایت غور
اطلاعات کلی
کشور	افغانستان
ولایت	غور
مرکز ولسوالی	تیوره
تعداد قریه	۳۰۰
نام‌های پیشین	غور
اداره
ولسوال	عبدالظاهر تمیم
شوراهای ولایتی	شورای ولایتی غور
مردم
جمعیت	١۰٣٬٣۶۴ نفر (١٣٩٩) ٥٣٬٥٧٢ نفر مرد ۴٩٬٧٩٢ نفر زن
پراکندگی	٣۴ نفر بر کیلومتر مربع
دین	اسلام
زبان	فارسی
اطلاعات جغرافیا
مساحت	٣٬۰٢۴ کیلومتر مربع
داده‌های دیگر
کدپستی	٣٢٥٢
منطقه زمانی	۴:۳۰+ (وقت استاندارد افغانستان)

تیوره یکی از شهرستان های استان غور در افغانستان به مرکزیت شهر تیوره است. جمعیت آن در سال ٢۰٢۰ (میلادی) ١۰٣٬٣۶۴ نفر اعلام شده‌است. تیوره زمانی مرکز پیشین استان غور بود که بنام غور هم یاد می‌شد. مرکز این شهرستان به نام قلعه غور یاد میشود، که مرز مشرک با شهرستان پُرچمن استان فراه دارد.

موقعیت جغرافیایی و شرایط طبیعی

تیوره در جنوب غربی مرکز ولایت غور (فیروزکوه) واقع شده و حدود ۲۲۰ کیلومتر از آن فاصله دارد. این ولسوالی از شمال با ولسوالی ساغر، از شرق با ولسوالی پسابند، از جنوب با ولایت هلمند و از غرب با ولایت فراه هم‌مرز است.

اقلیم و آب‌وهوا

تیوره دارای اقلیم کوهستانی با زمستان‌های سرد و تابستان‌های معتدل است. بارندگی نسبتاً مناسب، زمین‌های حاصلخیز و مراتع سرسبز را فراهم کرده است.

منابع طبیعی

ولسوالی تیوره در ولایت غور افغانستان دارای منابع طبیعی مختلفی است که بر اساس موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های طبیعی منطقه می‌توان آن‌ها را به دسته‌های مختلف تقسیم کرد:

۱. آب و منابع آبی

ولسوالی تیوره در مناطق کوهستانی واقع شده است و منابع آبی این منطقه عمدتاً شامل رودخانه‌ها، چشمه‌ها و جویبارهایی است که از ارتفاعات کوه‌ها سرچشمه می‌گیرند. آب این منابع برای کشاورزی و مصرف شرب مردم به کار می‌رود. با توجه به موقعیت جغرافیایی کوهستانی، منابع آبی در تیوره اغلب در فصل بهار و تابستان پرآب‌تر بوده و در زمستان با کاهش دما و یخ‌زدگی، مشکلاتی در دسترسی به آب به وجود می‌آید.

۲. زمین‌های کشاورزی

اگرچه تیوره به دلیل شرایط کوهستانی زمین‌های مناسب برای کشاورزی محدودی دارد، اما کشاورزی در این منطقه بر اساس آبیاری از منابع آبی طبیعی انجام می‌شود. محصولات عمده کشاورزی در این منطقه شامل گندم، جو، سبزیجات و محصولات باغی همچون سیب و انگور هستند. در برخی از نواحی، به ویژه در دامنه‌های کوه‌ها، کشاورزی دیم نیز رایج است.

۳. چرای دام

چرای دام یکی از فعالیت‌های اقتصادی اصلی در تیوره به حساب می‌آید. چراگاه‌های طبیعی در این منطقه فراوان است و بسیاری از مردم به دامداری و پرورش حیوانات مانند گوسفند، بز، گاو و اسب مشغولند. این فعالیت به طور مستقیم به منابع طبیعی وابسته است و نقش مهمی در معیشت مردم منطقه دارد.

۴. معادن

ولسوالی تیوره به عنوان یک منطقه کوهستانی دارای ذخایر معدنی مختلف است. برخی از منابع معدنی که در این منطقه شناخته شده‌اند، شامل سنگ‌های ساختمانی، مواد معدنی مثل آهن و مس و گچ هستند. این معادن از جمله منابع مهم اقتصادی در تیوره محسوب می‌شوند که می‌توانند در صورت بهره‌برداری مناسب، نقش زیادی در توسعه اقتصادی منطقه ایفا کنند.

۵. جنگل‌ها و منابع گیاهی

تیوره به دلیل شرایط کوهستانی و بارش‌های قابل توجه، دارای پوشش گیاهی مناسبی است. این منطقه شامل جنگل‌های بلوط و درختان میوه‌دار مختلف است که به تأمین چوب و سایر منابع گیاهی مورد نیاز مردم کمک می‌کند. علاوه بر آن، گیاهان دارویی و خوراکی نیز در این منطقه رشد می‌کنند و برخی از آن‌ها برای درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

۶. حیات وحش

منابع طبیعی تیوره همچنین شامل حیات وحش متنوعی است. گونه‌های مختلف جانوری همچون آهو، خرگوش، پرندگان و سایر حیوانات وحشی در این منطقه زندگی می‌کنند. این حیوانات به عنوان منبع تغذیه و درآمد برای برخی از ساکنان منطقه در نظر گرفته می‌شوند. در نهایت، اگرچه منابع طبیعی تیوره ظرفیت بالایی برای توسعه اقتصادی دارند، اما با چالش‌هایی مانند مشکلات زیست‌محیطی، کمبود منابع آبی در فصل‌های خشک، و کمبود زیرساخت‌های بهره‌برداری مواجه است که نیازمند برنامه‌ریزی و توجه بیشتر از سوی مسئولان است.

جمعیت و ترکیب قومی

براساس آمارهای موجود، جمعیت ولسوالی تیوره حدود ۱۰۳٬۳۶۴ نفر است که اکثریت آن‌ها را تاجیک‌ها تشکیل می‌دهند. همچنین، گروه‌های کوچکی از پشتون‌ها و هزاره‌ها نیز در این منطقه زندگی می‌کنند.

تاریخچه و اهمیت فرهنگی

تیوره یکی از ولسوالی‌های تاریخی و کهن ولایت غور محسوب می‌شود که در دوره‌های مختلف تاریخ افغانستان نقش مهمی ایفا کرده است. این منطقه در زمان حکومت غوریان یکی از مراکز مهم تمدنی بود.

آثار تاریخی و باستانی

قلعه غور

مرکز این ولسوالی به نام قلعه غور یاد می‌شود که نشان‌دهندهٔ اهمیت تاریخی آن است.

مساجد و زیارتگاه‌ها

وجود مساجد قدیمی و زیارتگاه‌های متعدد نشان‌دهندهٔ پیشینهٔ فرهنگی و مذهبی این منطقه است.

اقتصاد و معیشت

اقتصاد تیوره عمدتاً بر کشاورزی، دامداری و باغداری استوار است.

کشاورزی

محصولات مهم زراعی شامل گندم، جو، نخود، لوبیا و سبزیجات است. آب‌یاری از طریق قنوات، چشمه‌ها و رودخانه‌های محلی انجام می‌شود.

دامداری

دامداری یکی از ارکان اصلی معیشت مردم تیوره است و گوسفند، بز و گاو در این منطقه پرورش داده می‌شود.

صنایع دستی و تجارت

صنایع دستی مانند قالی‌بافی و گلیم‌بافی در میان زنان رواج دارد. تجارت بیشتر محدود به فروش محصولات زراعی و دامی است.

آموزش و بهداشت

وضعیت آموزشی

تیوره دارای مکاتب ابتدایی و متوسطه است، اما دسترسی به آموزش عالی محدود است. کمبود امکانات آموزشی و معلمان متخصص از چالش‌های اصلی هستند.

وضعیت بهداشت و درمان

این ولسوالی دارای یک شفاخانه محلی و چندین مرکز بهداشتی است، اما امکانات پزشکی در سطح پایین قرار دارد و بسیاری از مردم برای درمان به شهرهای دیگر مراجعه می‌کنند.

امنیت و چالش‌های اجتماعی

تیوره در دو دههٔ گذشته شاهد ناامنی و درگیری‌های پراکنده بوده است. حضور گروه‌های مسلح، ضعف حاکمیت دولت مرکزی و مهاجرت گستردهٔ مردم به دلیل فقر و ناامنی از چالش‌های اصلی این منطقه است.

نقش زنان در جامعه

زنان در تیوره نقش مهمی در اقتصاد خانواده دارند و بیشتر در بخش‌های قالی‌بافی، دامداری و کشاورزی فعالیت می‌کنند. اما به‌دلیل فرهنگ سنتی و محدودیت‌های اجتماعی، مشارکت آنان در آموزش و فعالیت‌های اجتماعی کم است.

جستارهای وابسته

• ولسوالی‌های افغانستان
• ولایت غور