ولسوالی پریان

پریان
اطلاعات کلی
کشور	افغانستان
ولایت	پنجشیر
مردم

پریان یکی از ولسوالیهای ولایت پنجشیر در شمال خاوری افغانستان است. این ولسوالی از انحلال و تقسیم ولسوالی حصه اول پنجشیر به وجود آمده است.

شهرستان پریان، از شمال شرق به استان‌های  بدخشان و تخار، از جنوب به استان نورستان و از غرببه شهرستان پل حصار اندراب استان بغلان و شهرستان حیصه اول پنجشیر هم سرحد است.

طبق پرسش و پاسخ از مردم محل، این شهرستان حدود  ۳۵۰۰۰ هزار نفر نفوس دارد که در بیشتر ازپنجاه قریه زندگی می‌کنند.

مردم شهرستان پریان، ۱۰۰٪ درصد تاجیکتبار، مسلمان حنفی مذهب و مردم فرهنگ دوست میباشند.

مراکز تعلیمی شهرستان پریان عبارت از لیسه کرپیتاب، لیسه نسوان امهات المومینین، لیسه یعقوبی، لیسه انوری، مکتب متوسطه پسمزار، مکتب متوسطه چمار، مکتب متوسطه آریب، مکتب متوسطه خاواک، مکتب متوسطه دو آبی، مکتب متوسطه تل، مدرسه عالی انوری و مدرسه کرپیتاب می باشد.

موقعیت جغرافیایی شهرستان پریان، این منطقه را نسبت به سایر مناطق پنجشیر متمایز ساخته است.

شهرستان پریان از سال ۱۳۸۳به بعد که جاده اسفالت در آن احداث گردید، یکی از مراکز مهمسیاحتی در سطح افغانستان قرار گرفته و سالانه صدها هزار سیاح داخلی و خارجی از آن ومخصوصا از دره مرغدل( شالروز-کوتل انجمن) بازدید می‌کنند.  

احمدشاه مسعود قهرمان ملی افغانستان نسبت سوق الجیشی این شهرستان، پریان را مرکز نظامی،سیاسی، فرهنگی و قضایی خود در زمان اشغال افغانستان توسط شوروی ها در دوره جهاد ( ۱۹۷۹-۱۹۸۹) قرار داده بود.

در دوره مقاومت اول بر ضد طالبان، این شهرستان یگانه راه اکمالاتی جبهات کابل، کوهدامن، شمالی،پروان و کاپیسا به صفحات شمال بدخشان و تاجیکستان قرار داشت. مسیر تجارت سنگ لاجوردبدخشان نیز از این شهرستان عبور می‌کند. این شهرستان دارای معادن زیادی مانند معدن زمرد وسایر سنگهای قیمتی می باشد.

.……………..

شعراء و شخصیتهای فرهنگی شهرستان پریان پنجشیر:

- ملا قلندر ( وفات قرن ۱۱ ه ش)، مرزا عبدالغفور یعقوبی، در قید حیات، فقیری متوفی قرن ۱۲ ه ش ومولوی محمد انور انوری وفات دهه۱۳۶۰ه ش می باشد.

شخصیت های برجسته و شهیر پریان:

- وکیل سکندربیگ خان، از اعضای دوره یازدهم شواری ملی، از بنیان گذاران جهاد در پنجشیر متوفی ۱۳۶۳ ه ش.

- الحاج تورنجنرال قلندربیگ خان،از بنیان گذاران جهاد در پنجشیر،و از فرماندهان نامدار جهاد و مقاومت، فرمانده فرقه 16 زرهدار (1371)، رئیس اسبق وسلتون وزارت دفاع ملی، متولد 1324 ه ش-متوفی 1400 ه ش.

- دکتور محمد عارف (حافظ) قاضی/ریس محکمه کابل و معاؤن کمیسیون مستقل نظارت بر تطبیققانون اساسی افغانستان (۱۳۹۴-۱۴۰۱)

- مولوی حبیب الله حسام، ریس شورای علمای ۳۴ ولایت افغانستان و عضو جبهه مقاومت.

- - مولانا عزیزالله مفلح، خطیب مسجد جامع شیرشاه سوری کابل، عضو شورای علمای افغانستان، وفات 1399 ه ش. 

- مامور عصمت الله خان، آمر امنیت اسبق و لایت پنجشیر

- مولانا نورالحق آخندزاده،  متوفی ۱۳۹۳ ه ش.

- وکیل نور احمد حنفی، عضو لویه جرگه اضطراری ۱۳۸۲ و ریس کمیسیون مستقل انتخابات ولایتپنجشیر.

- سناتور ملا محمد فیضی عضو مجلس سنا (۱۴۸۴-۱۳۸۸)

- الحاج زلمی نوری، عضو مجلس نمایندگان (۱۳۹۶-۱۴۰۱).

- وکیل نجم الدین خان، معاون شورای ولایتی پنجشیر (1383-1388)

فرمانده ملا محمد رفیع، فرمانده محمودبیگ، فرمانده یار محمد، فرمانده محمد امین، فرمانده عطالحق.

الحاج فضل احمد بای، از بنیان گذاران جهاد در پنجشیر، وفات ۱۳۹۶.

- حاجی رسول از بنیان گذاران جهاد در پنجشیر، وفات ۱۳۶۵.

- جنرال باز محمد، از بنیان گذاران جهاد، در قید حیات است.

- حاجی محمد میر، یکی از بنیان گذاران دوره جهاد، وفات ۱۳۹۲.

- دپلوم انجینر محمد ظاهر ریس دفتر شورای وزیران افغانستان ( ۱۳۶۶-۱۳۷۱).

، الحاج محمد حسین وفات ۱۴۰۰ ه ش،زمراالدین خان، الحاج رئیس محمد، قریه دار عبدالله شاه، ارکان حرب دگر‌وال ضیاء الدین.

نوت: معلومات فوق موثق است و از طریق تحقیق میدانی در شهرستان پریان از مردم محل جمع آوریشده است. (۳)

منابع طبیعی: - در ولسوالی پریان معادن زمرد، بیروج، نقره و یخک کشف گردیده ولی تا هنوز به صورت فنی استخراج نشده.