اردکان (سپیدان)

اردکان
اردکان
کشور	ایران
استان	فارس
شهرستان	سپیدان
بخش	مرکزی
نام(های) پیشین	پارتاکنا- آرتاکن
سال شهرشدن	۱۳۳۲
مردم
جمعیت	۱۴٬۶۳۳ تن
جغرافیای طبیعی
ارتفاع	۲۲۰۰–۲۳۰۰ متر
اطلاعات شهری
شهردار	عبدالمطلب رهنما
ره‌آورد	حلوای سوهان (حلوایی خاص اردکان)، آش کارده، گردو، سیب
پیش‌شمارهٔ تلفن	۰۷۱
وبگاه	شهرداری اردکان
شناسهٔ ملی خودرو	۷۳ ی ایران
	اردکان روی نقشه ایران; ۳۰°۱۵′۴۴″شمالی ۵۱°۵۹′۰۰″شرقی / ۳۰٫۲۶۲۱۲۹°شمالی ۵۱٫۹۸۳۲۵۶°شرقی

اردکان شهری مرکز بخش مرکزی شهرستان سپیدان در استان فارس در جنوب ایران است.

که با مساحتی حدود ۳۷۵ هکتار در هفتاد کیلومتری شمال‌غرب شیراز در مسیر شیراز-یاسوج واقع شده‌است. این شهر که با ارتفاع ۲۲۰۰ تا ۲۳۰۰ متری از سطح دریا در دره‌ای میان کوه‌های زاگرس مرکزی واقع شده، به دلیل دریافت بارش سالانه زیاد، در زمستان پربرف و در تابستان پرآب است.هماشهر بدلیل مناسب بودن منطقه و وسعت باوجود تغییر در شرایط از روستا به شهر در فاصله کوتاه گزینه ی جایگزینی مرکز شهرستان را بجای اردکان کوهستانی و غیرقابل گسترش را به طور جد مطرح کرده است و احتمال پیشرفت این شهر تازه تاسیس و حتی مرکزیت شهرستان بسیار زیاد است..

آب و هوا

ایستگاه هواشناسی سینوپتیک شهر اردکان در سال ۱۳۸۳ تأسیس شد و از آن زمان تاکنون وضعیت آب و هوایی این شهر به صورت خودکار ثبت می‌شود. در این مدت (۱۳۸۳ تا ۱۳۹۰) مشخصات اقلیمی شهر اردکان بدین گونه ثبت شده‌است:^[۲]^{^{[دقیق بیان نشده]}}

پارامتر	فروردین	اردیبهشت	خرداد	تیر	مرداد	شهریور	مهر	آبان	آذر	دی	بهمن	اسفند	سالانه
متوسط دمای روزانه	۱۱٫۳	۱۷٫۴	۲۲٫۹	۲۶٫۲	۲۶٫۱	۲۳٫۳	۱۸٫۷	۱۱٫۹	۶٫۱	۳	۳٫۱	۸	۱۴٫۸
میانگین دمای کمینه	۶٫۳	۱۲٫۲	۱۷٫۲	۲۰٫۴	۲۰٫۶	۱۷٫۷	۱۳٫۲	۷٫۳	۱٫۷	۱٫۳-	۱-	۳٫۲	۹٫۸
میانگین دمای بیشینه	۱۶٫۲	۲۲٫۷	۲۸٫۷	۳۲٫۱	۳۱٫۵	۲۸٫۹	۲۴٫۲	۱۶٫۴	۱۰٫۵	۷٫۳	۷٫۲	۱۲٫۸	۱۹٫۹
رکورد دمای کمینه	۲٫۸-	۲٫۴	۱۰٫۲	۱۴٫۲	۱۷٫۲	۱۲٫۴	۶٫۶	۲٫۲-	۸٫۶-	۱۵٫۵-	۱۱٫۴-	۵٫۸-	۱۵٫۵-
رکورد دمای بیشینه	۲۲٫۸	۳۰٫۶	۳۴٫۲	۳۶٫۴	۳۵٫۴	۳۲٫۴	۲۸٫۶	۲۴٫۸	۲۰٫۲	۱۸٫۴	۱۶٫۴	۲۳٫۸	۳۶٫۴
تعداد روزهای بارانی	۱۰	۲	۰	۰	۰	۱	۰	۵	۶	۹	۱۲	۸	۵۴
مجموع بارش (میلی‌متر)	۸۸	۸٫۵	۱	۰٫۲	۰٫۲	۲٫۷	۰٫۲	۶۹٫۲	۱۲۱٫۲	۱۳۷٫۴	۱۵۵٫۵	۹۴٫۴	۶۷۸٫۳
ارتفاع برف تجمعی (سانتی‌متر)	۰	۰	۰	۰	۰	۰	۰	۰	۱	۱۶	۷۵	۶	۹۷
میانگین رطوبت نسبی	۴۹	۳۷	۲۶	۲۶	۲۵	۲۷	۲۹	۴۶	۵۲	۵۴	۶۰	۴۸	۴۰
تعداد روز یخبندان	۱	۰	۰	۰	۰	۰	۰	۱	۱۰	۲۱	۱۹	۶	۵۸

یکی از ویژگی‌های آب و هوایی شهر اردکان بارش‌های بسیار شدیدی است که در فصول بارش در مدت زمان کوتاه رخ می‌دهد و در زمستان به صورت برف بسیار سنگین به وقوع می‌پیوندد. برای مثال می‌توان به بارش ۲۰۰ میلی‌متری بهمن ۱۳۹۰ اشاره کرد که در ۱۱ و ۱۲ بهمن در ظرف مدت ۳۶ ساعت انجام شد.^[۳]^{^{[دقیق بیان نشده]}} و در مرکز شهر ۸۰ سانتی‌متر و در مناطق کوهستانی ۱۵۰ سانتی‌متر برف به زمین نشست و موجب قطع شبکه برق و بسته شدن بسیاری از راه‌های روستایی شهرستان شد^[۴]^{^{[پیوند مرده]}} هم چنین در جریان توفان برفی بهمن ۱۳۵۰ به گفته روزنامه اطلاعات شهر اردکان و روستاهای اطراف آن (از جمله دهستان کمهر) از جمله مناطقی بودند که بیشترین تأثیر را بر اثر بوران متحمل شدند و هزاران نفر از اهالی منطقه در زیر حجم عظیم برف مدفون شدند.^[۵]

گویش اردکانی

گویش اردکانی ، گویش مردمان اردکان و برخی از مناطق اطراف است که ریشه در زبان پهلوی داشته و علیرغم آنکه با گذشت زمان، گویش ها تحت تحول و دگرگونی قرار می گیرند، کماکان واژه ها و ضرب المثلهای اصیل در گویش مردمان کوچه و بازار رایج است. آثار و اشیاء مکشوفه در روستای خوش مکان(به فاصله ۱۰ کیلومتری اردکان)، گویای اینست که قدمت اردکان حداقل به زمان هخامنشیان باز میگردد. ^[۶] ^[۷] ^[۸]

دانشگاه‌ها

مرکز آموزش عالی سلامت باقرالعلوم سپیدان ( از دانشکده‌‌های دانشگاه علوم پزشکی شیراز )
دانشگاه آزاد اسلامی واحد سپیدان
دانشگاه پیام نور سپیدان

دیدنی‌ها

شهر اردکان، چه در تابستان و چه در زمستان، دارای جاذبه‌های فراوان توریستی و گردشگری است. در تابستان با آب‌وهوای خنک و باغ‌ها و رود و چشمه‌های فراوان، و در زمستان با سپیدی زیبای برف و پیست اسکی، از جمله پیست پولاد کف که رتبه دوم را در میان پیست‌های ایران داراست، پذیرای گردشگران است.

جاذبه‌های گردشگری

شهرستان سپیدان منطقه‌ای کوهستانی است و دارای ۱۲ قله بالای ۳۰۰۰ متر از سطح دریا می‌باشد.

از جمله مناطق تفریحی این شهرستان عبارتند از:

کوه‌ها: کوه رنج، کوه برم فیروز هماشهر
آبشارها: آبشار مارگون، آبشار چیکان، آبشار مورزیان
تنگه‌ها:تنگ اردشیری، تنگ تیزاب، تنگ غوره دان، تنگ آبسرد، تنگ بغدیون
چله‌گاه
پیست‌های اسکی: پیست اسکی پولادکف، پیست اسکی تربیت‌بدنی
دریاچه‌ها: برم فیروز هماشهر، برم شش پیر
امامزاده‌ها:چهارامامزاده در روستای اردشیری، سید نورالدین علی غازی علوی در محله مُلا، امامزاده سید فخرالدین در محله مُلا، امامزاده سید میراحمد در محلهٔ پس‌آس

تصاویر

مناظر جاده شیراز - اردکان
مناظر جاده اردکان کمهر
ارتفاعات سپیدان
نمای دیگر از آبشار مارگون
روستای مارگون
پیست اسکی پولاد کف - ۱۵ کیلومتری جاده اردکان - کمهر
پیست اسکی پولادکف
چله گاه
چله گاه
سراسرنمایی از شهر اردکان
امامزاده سلطان نورالدین علوی غازی

جستارهای وابسته

دانشگاه آزاد اسلامی واحد سپیدان

منابع

اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران: ۱۳۸۳ خ.

[جمعیت_شهر-1] «نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵». مرکز آمار ایران.

[2] «اداره کل هواشناسی استان فارس». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۲ آوریل ۲۰۱۲.

[3] سازمان هواشناسی ایران^{^{[پیوند مرده]}}

[4] واحد خبر صدا و سیمای مرکز فارس^{^{[پیوند مرده]}}

[5] 1972 Iran blizzard

[6] ttps://www.magiran.com/paper/759447/%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%aa%d8%b7%d8%a8%db%8c%d9%82%db%8c-%d9%88-%d8%aa%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%ae%db%8c-%d8%b3%d8%a7%d8%ae%d8%aa-%d9%81%d8%b9%d9%84-%d8%a7%d8%b1%da%af%d8%a7%d8%aa%db%8c%d9%88-%d8%af%d8%b1-%da%af%d9%88%db%8c%d8%b4-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%a7%d8%b1%d8%af%da%a9%d8%a7%d9%86%db%8c%d8%8c-%d8%af%d8%b4%d8%aa%db%8c%d8%8c-%d8%af%d8%b4%d8%aa%da%a9%db%8c%d8%8c-%da%a9%d9%84%db%8c%d9%85%db%8c%d8%a7%d9%86-%db%8c%d8%b2%d8%af-%d9%88-%d9%84%d8%a7%d8%b1%db%8c

[7] ttps://web.archive.org/web/20200113194826/https://www.iranpl.ir/news/13871/%25DA%25A9%25D8%25AA%25D8%25A7%25D8%25A8-%25D9%2588%25D8%25A7%25DA%2598%25D9%2587-%25D9%2586%25D8%25A7%25D9%2585%25D9%2587-%25DA%25AF%25D9%2588%25DB%258C%25D8%25B4-%25D8%25A7%25D8%25B1%25D8%25AF%25DA%25A9%25D8%25A7%25D9%2586-%25D9%2581%25D8%25A7%25D8%25B1%25D8%25B3-%25D8%25B1%25D9%2588%25D9%2586%25D9%2585%25D8%25A7%25DB%258C%25DB%258C-%25D8%25B4%25D8%25AF

[8] ttps://web.archive.org/web/20190906193029/http://amiriardakani.ir/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3/

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

ن ب و مراکز شهرستان‌های استان فارس
بیشتر از ۱۰۰ هزار نفر	شیراز مرودشت جهرم فسا
۵۰ تا ۱۰۰ هزار نفر	کازرون داراب فیروزآباد لار آباده نورآباد
۲۵ تا ۵۰ هزار نفر	نی‌ریز اقلید استهبان گراش زرقان کوار لامرد صفاشهر قائمیه
۱۰ تا ۲۵ هزار نفر	حاجی‌آباد فراشبند قیر اوز خنج خرامه سروستان ارسنجان سعادت‌شهر اردکان
کمتر از ۱۰ هزار نفر	بوانات مصیری جویم مهر آباده طشک بیضا باب‌انار کره‌ای

ن ب و استان فارس
مرکز	شیراز
شهرستان‌ها	آباده • ارسنجان • استهبان • اقلید • اوز • بختگان • بوانات • بیضا • پاسارگاد • جهرم • جویم • خرامه • خرم‌بید • خفر • خنج • داراب • رستم • زرقان • زرین‌دشت • سپیدان • سرچهان • سروستان • شیراز • فراشبند • فسا • فیروزآباد • قیر و کارزین • کازرون • کوار • کوه‌چنار • گراش • لارستان • لامرد • مرودشت • ممسنی • مهر • نی‌ریز
شهرها	آباده • آباده طشک • ارد • اردکان • ارسنجان • استهبان • اسیر • اشکنان • افزر • اقلید • اکبرآباد • امام‌شهر • اوز • اهل • ایج • ایزدخواست • باب‌انار • بابامنیر • بنارویه • بهمن • بوانات • بیرم • بیضا • پاسخن • جنت‌شهر • جویم • جهرم • چاه‌ورز • حاجی‌آباد • حسامی • حسن‌آباد • خان زنیان • خانمین • خاوران • خرامه • خشت • خنج • خواجه جمالی • خور • خوزی • خومه‌زار • خیرآباد • داراب • داریان • دبیران • دژکرد • دوبرجی • دوزه • دهرم • دهکویه • رامجرد • رحمت‌آباد • رستاق • رونیز • زاهدشهر • زرقان • زنگی‌آباد • سده • سروستان • سعادت‌شهر • سلطان‌شهر • سورمق • سیدان • ششده • شهرپیر • شیراز • صدرا • صغاد • صفاشهر • طسوج • علامرودشت • عمادشهر • فاروق • فال • فتح‌آباد • فدامی • فراشبند • فسا • فیروزآباد • قائمیه • قادرآباد • قره‌بلاغ • قطب‌آباد • قطرویه • قیر • کارزین • کازرون • کامفیروز • کره‌ای • کنارتخته • کوار • کوپن • کوره • کوهنجان • گراش • گله‌دار • لار • لامرد • لپویی • لطیفی • مادرسلیمان • مبارک‌آباد • محمله • مرودشت • مزایجان • مشکان • مصیری • مظفری • معزآباد جابری • مهر • میان‌شهر • میمند • نوبندگان • نوجین • نودان • نورآباد • نی‌ریز • والاشهر • وراوی • هماشهر
مکان‌های دیدنی	آبشار مارگون • آرامگاه حافظ • آرامگاه سعدی • حرم شاهچراغ • ارگ کریمخانی • بازار جهرم • بازار قیصریه لار • بازار وکیل • باغ ارم • باغ دلگشا • باغ عفیف‌آباد • باغ نظر • برج ننه نادر • بند امیر • بهشت گمشده • بیشاپور • پاسارگاد • تخت جمشید • تخت گوهر • تنگ چوگان • تنگ براق • تنگه بلاغی • حمام وکیل • دارابگرد • دریاچه پریشان • دشت برم • قدمگاه جهرم • قلعه اژدها پیکر • قلعه انگشت‌گبری سروستان • قلعه دختر فیروزآباد • غار سنگ‌تراشان • غار شاپور • غار سیده خاتون • پیکره شاپور یکم • لیدوما • کاخ سروستان • کاخ اردشیر بابکان • کعبه زرتشت • مسجد و مدرسه خان • مسجد وکیل • نارنجستان قوام • نقش رجب • نقش رستم
فهرست‌ها	شهرستان‌ها • شهرها • بخش‌ها • دهستان‌ها • پرجمعیت‌ترین روستاها • دانشگاه‌ها • بیمارستان‌ها • جاذبه‌های گردشگری • مطبوعات • باغ‌های تاریخی
رده