ولی‌الله مؤمنی
| ولی‌الله مؤمنی | |
|---|---|
| نام اصلی | ولی‌الله مؤمنی ایردموسی |
| زمینه فعالیت | بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر، گوینده رادیو و تلویزیون، خطاط |
| تولد | ۱۰ خرداد ۱۳۲۳ ایردموسی، اردبیل |
| مرگ | ۸ دی ۱۳۹۴ (۷۱ سال) بیمارستان شهید رجایی، کرج |
| علت مرگ | ایست قلبی |
| محل زندگی | تهران |
| مدفن | قطعه هنرمندان بهشت زهرا |
| ملیت | ایران |
| پیشه | |
| سال‌های فعالیت | ۱۳۴۷–۱۳۹۴ |
| فرزندان | یک دختر و یک پسر |
| صفحه در وبگاه IMDb | |
| صفحه در وبگاه سوره | |
ولی‌الله مؤمنی (به انگلیسی: Valioallah Momeni) (زاده ۱۰ خرداد ۱۳۲۳ در ایردموسی، اردبیل – درگذشته ۸ دی ۱۳۹۴ در تهران) گوینده و بازیگر سینمای ایران، فعالیت هنری‌اش را با تئاتر آغاز کرد و در سال ۱۳۴۷ به صورت حرفه‌ای گویندگی فیلم را تجربه کرد.[۱] او تاکنون در فیلم‌ها و کارتون‌های بسیاری گویندگی کرده‌است. از جمله نقش‌های ماندگار این هنرمند در دوبله می‌توان به گویندگی در فیلم‌های ای ایران و مادر و مجموعهٔ جنگجویان کوهستان اشاره کرد.
مؤمنی علاوه بر دوبله در چند فیلم سینمایی به عنوان بازیگر نقش اصلی حضور یافته‌است. وی با حضور در فیلم‌های میرزا کوچک‌خان (۱۳۶۲) و سردار جنگل (۱۳۶۲) نقشی ماندگار در سینمای ایران ایفا کرد. او همچنین در فیلم‌های آفتاب‌نشین‌ها (۱۳۶۰)، عصیانگران (۱۳۶۰)، عروس حلبچه (۱۳۶۹)، افعی (۱۳۷۱)، ضربهٔ آخر (۱۳۷۲)، دل و دشنه (۱۳۷۳)، جهنم سبز (۱۳۷۴) و بشارت منجی (۱۳۸۳) بازی کرده‌است.[۲]
از مجموعه‌هایی که مؤمنی در آن به نقش‌آفرینی پرداخته‌است می‌توان به مختارنامه (۱۳۸۸)، تبریز در مه (۱۳۸۹) و جلال‌الدین (۱۳۹۳) اشاره کرد. مؤمنی کلاس‌های تئاتر را در تروپ اسکار با مدیریت منوچهر قاسمی گذراند. پس از آن وارد تئاتر لاله زار شد. از سال ۱۳۴۲ به غیر از بازیگری در زمینه‌های تئاتر، به عنوان مدیر صحنه و گوینده نیز به فعالیت خود ادامه داد. پس از آن در سال ۱۳۴۷ با پیشنهاد دوستان و آشنایان از جمله داریوش اسدزاده در زمینه دوبله فیلم مشغول به کار شد و فعالیت خود را در این زمینه تا پایان عمر ادامه داد. او بازی‌هایی ماندگار در فیلم‌های سال‌های حادثه در نقش روح‌الله خمینی، سردار جنگل در نقش میرزا کوچک‌خان، ولایت عشق در نقش طاهر ذوالیمینین، مجموعه تلویزیونی کلانتر و مختارنامه نقش شُرحبیل بن ذی کلاع را داشته است.
زندگی‌نامه[ویرایش]
دوران کودکی و نوجوانی[ویرایش]
ولی‌الله مؤمنی در دهم خردادماه سال۱۳۲۳ در اردبیل به دنیا آمد. وی در کلاس چهارم ابتدایی تحصیل می‌کرد که همراه خانواده از اردبیل به تهران نقل مکان کرد. مؤمنی به خاطرعلاقه‌ای که به هنر داشت از سال ۱۳۴۳ به بازی در تئاتر روی آورد و از سال ۱۳۴۵ نیز با بازی در فیلم دو انسان ساخته آرامائیس آقامالیان وارد سینما شد. وی در این فیلم با بازیگرانی همچون ایرج قادری و فرانک میرقهاری هم بازی شد.
دوران کاری[ویرایش]
مؤمنی یک سال بعد در سال ۱۳۴۶ فعالیت در گویندگی را آغاز و از سال ۱۳۴۷ وارد حرفه دوبله شد و گویندگان معاصری همچون ژرژ پطرسی، جواد پزشکیان، خسرو شکیبایی و فریبرز صالح بودند. مؤمنی در همان سال با بازی در مجموعه تلویزیونی «پهلوان نایب» به عنوان بازیگر وارد تلویزیون شد. وی هم‌زمان فعالیت در سینما، تلویزیون و دوبلاژ را ادامه داد و تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران دربیش از ۱۰ فیلم سینمایی و مجموعه مجموعه تلویزیونی تلویزیونی ایفای نقش کرد و در فیلم‌های زیادی نیز به جای بازیگران خارجی وایرانی گویندگی کرد که از جمله آن‌ها می‌توان به فرهاد حمیدی اشاره کرد که بیشتر در نقش‌های منفی سینما ظاهر می‌شد. مؤمنی پس از انقلاب فعالیت بازیگری خود را با فیلم قیام ساخته رضا صفایی آغاز کرد. وی در سال۱۳۶۰ به دلیل علاقه‌ای که به هنرخوشنویسی داشت به کلاس‌های غلامحسین امیرخانی (خط نستعلیق) و استاد کابلی (شکسته نستعلیق) رفت و موفق به اخذ مدرک عالی خوشنویسی شد. مؤمنی بازیگر نقش اصلی میرزا کوچک خان جنگلی در فیلمی به همین نام بود. او علاوه بر هنر هفتم در هنر خوشنویسی نیز دارای ذوق و مهارت فراوان بود؛ ولی‌الله مؤمنی دربارهٔ چگونگی انتخاب شدنش برای ایفای نقش میرزا کوچک خان جنگلی می‌گوید:
«آن زمان حدود هشت سال از ورود من به عرصه دوبله می‌گذشت. سازندگان فیلم به دنبال فردی بودند که از نظر ظاهری شبیه میرزا باشد. زمانی که مرا برای ایفای این نقش در نظر گرفتند، پیشنهاد کردند که مو و ریش‌هایم را بلند کنم. پس از مدتی مرا نزد شادروان ابراهیم فخرایی (وزیر فرهنگ میرزا کوچک‌خان و نویسنده کتاب سردار جنگل) بردند. فخرایی زمانی که مرا دید، جاخورد، گریه کرد و من را بوسید و گفت که کپی میرزا کوچک خان شده‌ام.»
مؤمنی در سال ۱۳۷۵ با بازی در مجموعه مجموعه تلویزیونی «آفتاب و زمین» در نقش پدر امام خمینی نیز دوباره توانایی خود را به تصویر کشید.
وی از جمله معدود بازیگرانی است که در تمام ژانرهای منفی و مثبت ایفای نقش می‌کند. بازی تأثیرگذار او در نقش بسیار منفی «شرحبیل بن ذی الکلاع» در مجموعه تلویزیونی مختارنامه و در نقش مثبت «امیر بخارا» در مجموعه تلویزیونی جلال الدین فراموش نشدنی است. مؤمنی در سال ۱۳۹۰ نیز در فیلم «سال‌های حادثه» در نقش امام خمینی ایفای نقش کرد که این فیلم بنا به دلایلی ناتمام ماند. مؤمنی در حالی در هشتم دیماه ۱۳۹۴ در تهران درگذشت که آخرین کارش معمای شاه در حال پخش از تلویزیون است.
وفات[ویرایش]
او در عصر روز سه شنبه هشتم دی ماه ۱۳۹۴، در بیمارستان رجایی در حصارک کرج بر اثر عارضه قلبی درگذشت. [۳]
آثار[ویرایش]
فیلم[ویرایش]
| سال | عنوان | نقش | کارگردان | توضیحات |
|---|---|---|---|---|
| ۱۳۴۵ | دو انسان | آرماییس آقامالیان | ||
| ۱۳۵۶ | کوچ | مهدی رئیس فیروز | ||
| ۱۳۵۹ | قیام | رضا صفایی | ||
| ۱۳۶۰ | آفتاب نشین‌ها | مهدی صباغ‌زاده | ||
| ۱۳۶۰ | عصیانگران | جهانگیر جهانگیری | ||
| ۱۳۶۲ | سردار جنگل | میرزا کوچک خان | امیر قویدل | |
| ۱۳۶۲ | میرزا کوچک خان | میرزا کوچک خان | امیر قویدل | |
| ۱۳۶۹ | عروس حلبچه | حسن کاربخش | ||
| ۱۳۷۱ | افعی | محمد رضا اعلامی | ||
| ۱۳۷۲ | دمرل | توران | یدالله صمدی | |
| ۱۳۷۲ | ضربه آخر | داوود موثقی | ||
| ۱۳۷۳ | دل و دشنه | مسعود جعفری جوزانی | ||
| ۱۳۷۴ | جهنم سبز | عزیزخانی | اسماعیل براری | |
| ۱۳۸۳ | بشارت منجی | نادر طالب زاده | ||
| ۱۳۸۷ | نطفه شوم | درویش مشکور | کریم آتشی | |
| ۱۳۹۳ | ضد ضرب | هادی شامانی |
تلویزیون[ویرایش]
| سال | عنوان | نقش | کارگردان | توضیحات |
|---|---|---|---|---|
| ۱۳۵۲ | قصه عشق | منصور پورمند | ||
| ۱۳۵۶ | غارتگران | محمد متوسلانی | ||
| ۱۳۶۱–۱۳۶۰ | داستان راستان | اکبر حر و هوشنگ پاکروان | ||
| ۱۳۶۳ | سربداران | سردار مغول | محمدعلی نجفی | |
| ۱۳۷۲ | یک حرف از هزاران | جهانگیر صمیمی‌فرد | ||
| ۱۳۷۳ | شیخ مفید | فریبرز صالح و سیروس مقدم | ||
| ۱۳۷۴ | راهیان | علی بیابانی | ||
| ۱۳۷۶ | پهلوانان نمی‌میرند | یونس | حسن فتحی | |
| ۱۳۷۹–۱۳۷۸ | آفتاب و زمین | جواد شمقدری | ||
| ۱۳۷۹ | صدایم کن | سیداحمد حسنی‌مقدم، مسعود نوابی | اپیزود فرنگیس | |
| ۱۳۷۹ | ولایت عشق | طاهر ذوالیمینین | مهدی فخیم زاده | |
| ۱۳۸۸ | سال‌های مشروطه | پهلوان علی‌اکبر | محمدرضا ورزی | |
| ۱۳۸۷ | آخرین غزل | نادر برهانی مرند | ||
| ۱۳۸۷ | مسافر زمان ۲ | پیروز | مسعود نوابی | |
| ۱۳۸۲ | کلانتر | محسن شاه‌محمدی | اپیزود اعتراف (۵ قسمت) | |
| ۱۳۸۹ | تبریز در مه | ژنرال پاسکوویچ | محمدرضا ورزی | |
| ۱۳۸۹–۱۳۸۳ | مختارنامه | شرحبیل بن ذی الکلاع | داود میرباقری | |
| ۱۳۹۳ | جلال‌الدین | شهرام اسدی و آرش معیریان | ||
| ۱۳۹۴ | معمای شاه | آژان، مأمور سفارت شوروی | محمدرضا ورزی |
دوبله[ویرایش]
- مادر به عنوان گوینده محمود لطفی
- جنگجویان کوهستان به عنوان گوینده
- خورشید مصر
- ای ایران
- کارتون زورو در نقش گروهبان گارسیا
- مجموعه تلویزیونی کارتونی پهلوانان
- قطار چنای (فیلم هندی)
- سرقت از بانک با بازی جیسون استتهام
- سریع و خشن ۶
- انیمیشن دور دنیا در ۸۰ روز
- قصه‌های جزیره به عنوان گوینده "سرپاسبان جفری"
- داستان زندگی[۴] (کلانتر دهکده)
- پهلوانان در نقش غلام گزمه (دو فصل اول)
منابع[ویرایش]
- ↑ «Valiollah Momeni». IMDb (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۰.
- ↑ «Valiollah Momeni». IMDb (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۰.
- ↑ «آپارات - سرویس اشتراک ویدیو». آپارات - سرویس اشتراک ویدیو. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۰.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ فوریه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲ فوریه ۲۰۱۵.
پیوند به بیرون[ویرایش]
در میان تصاویر و رسانهها از ویکیانبار
در میان دادهها از ویکیداده
- ولی‌الله مؤمنی در IMDb
- ولی‌الله مؤمنی در بانک جامع اطلاعات سينماى ايران
- صفحه ولی‌الله مؤمنی در Irancat.com
- گریم ولی‌الله مؤمنی در فیلم مختارنامه (۱)
- گریم ولی‌الله مؤمنی در فیلم مختارنامه (۲)[پیوند مرده]
- ولی‌الله مؤمنی در گذشت
- ولی‌الله مؤمنی درگذشت (۳) بایگانی‌شده در ۴ ژانویه ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
| عوامل تهیه و تولید |
|
|---|---|
| دست‌اندرکاران |
|
| بازیگران |
|
| شخصیت‌ها | |
| جستارهای وابسته | |
- زادگان ۱۳۲۳
- زادگان ۱۹۴۳ (میلادی)
- اهالی اردبیل
- اهالی تهران
- بازیگران مرد سده ۲۰ (میلادی) اهل ایران
- بازیگران مرد فیلم اهل ایران
- بازیگران مرد تلویزیونی اهل ایران
- بازیگران تئاتر مرد اهل ایران
- بازیگران آذری اهل ایران
- صداپیشگان مرد اهل ایران
- خوشنویسان اهل ایران
- درگذشتگان ۱۳۹۴
- درگذشتگان ۲۰۱۵ (میلادی)
- خاکسپاریها در قطعه هنرمندان بهشت زهرا