اعتراضات دی ۱۳۹۶ ایران: تفاوت میان نسخه‌ها
←خشونت‌ها: ویرایش من را اشتباه حذف کردید! برچسب: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر |
UnitedPowers (بحث | مشارکت‌ها) آخرین تغییر متن رد شد (توسط اسان) و برگردانده شد به نسخهٔ 21889607 توسط JomaIran: سایت موردنظر در دسترس نیست. |
||
| خط ۲۱۸: | خط ۲۱۸: | ||
* [[فرح پهلوی|فرح پهلوی، شهبانوی پیشین]] در پیامی در سومین روز از اعتراض گفت که «نزدیک به ۳۹ سال است که یوغ بیداد و فساد بر گردن می‌کشید و صبورانه منتظر بودید که شاید گردانندگان به عقل آیند و اوضاع تغییر یابد. فشار تباه‌کاری، اختناق و سوء رفتار گردانندگان از یک طرف و ناامیدی از تغییر وضعیت اقتصادی، به آنجا رسیده که اکنون ملت ایران بار دیگر جایگاه خود را در دنیای مترقی امروز طلب می‌کند… اطمینان دارم ملت ایران که هربار چون ققنوس برپا می‌خیزد، این بار نیز بر سختی‌ها فائق خواهد آمد و نور بر تاریکی پیروز خواهد شد.»<ref>[https://ir.voanews.com/a/iran-protest-farah-/4185767.html پیام شهبانو فرح پهلوی درباره اعتراض‌های گسترده ایران: نور بر تاریکی پیروز می‌شود].</ref> |
* [[فرح پهلوی|فرح پهلوی، شهبانوی پیشین]] در پیامی در سومین روز از اعتراض گفت که «نزدیک به ۳۹ سال است که یوغ بیداد و فساد بر گردن می‌کشید و صبورانه منتظر بودید که شاید گردانندگان به عقل آیند و اوضاع تغییر یابد. فشار تباه‌کاری، اختناق و سوء رفتار گردانندگان از یک طرف و ناامیدی از تغییر وضعیت اقتصادی، به آنجا رسیده که اکنون ملت ایران بار دیگر جایگاه خود را در دنیای مترقی امروز طلب می‌کند… اطمینان دارم ملت ایران که هربار چون ققنوس برپا می‌خیزد، این بار نیز بر سختی‌ها فائق خواهد آمد و نور بر تاریکی پیروز خواهد شد.»<ref>[https://ir.voanews.com/a/iran-protest-farah-/4185767.html پیام شهبانو فرح پهلوی درباره اعتراض‌های گسترده ایران: نور بر تاریکی پیروز می‌شود].</ref> |
||
== |
==خشونت‌ها == |
||
به گفته وبگاهی که مسائل حقوق بشر در شرق کردستان را پوشش می‌دهد در تظاهرات ۹ دی ۱۳۹۶ دورود [[استان لرستان]] بر اثر تیراندازی نیروهای امنیتی لرستان ۵ نفر کشته شدند؛<ref name="kurdistan24 کشته شدگان دورود" /> با این حال مسئولین ایران بدون تأیید این تیراندازی آمار کشته شدگان در [[شهرستان دورود]] را ۲ نفر اعلام کردند و آن را به گروه‌های تکفیری و سرویس‌های اطلاعاتی خارجی مرتبط دانستند<ref>[http://baharnews.ir/news/141414/تایید-کشته-شدن-دو-نفر-تجمعات-درود تأیید کشته‌شدن دو نفر در تجمعات درود]</ref> اما [[حمیدرضا کاظمی]]، نمایندهٔ [[پل‌دختر]] لرستان تیراندازی پلیس به متعرضان را تأیید کرد.<ref name="روز 4 یورو" / |
به گفته وبگاهی که مسائل حقوق بشر در شرق کردستان را پوشش می‌دهد در تظاهرات ۹ دی ۱۳۹۶ دورود [[استان لرستان]] بر اثر تیراندازی نیروهای امنیتی لرستان ۵ نفر کشته شدند؛<ref name="kurdistan24 کشته شدگان دورود" /> با این حال مسئولین ایران بدون تأیید این تیراندازی آمار کشته شدگان در [[شهرستان دورود]] را ۲ نفر اعلام کردند و آن را به گروه‌های تکفیری و سرویس‌های اطلاعاتی خارجی مرتبط دانستند<ref>[http://baharnews.ir/news/141414/تایید-کشته-شدن-دو-نفر-تجمعات-درود تأیید کشته‌شدن دو نفر در تجمعات درود]</ref> اما [[حمیدرضا کاظمی]]، نمایندهٔ [[پل‌دختر]] لرستان تیراندازی پلیس به متعرضان را تأیید کرد.<ref name="روز 4 یورو" /> |
||
=== فهرست اسامی کشته شدگان لرستان === |
=== فهرست اسامی کشته شدگان لرستان === |
||
نسخهٔ ۱ ژانویهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۰۹:۳۱
 | این مقاله یا بخشی از آن یک رویداد روز را در بر دارد. با گذشت زمان، ممکن است اطلاعات بهسرعت تغییر کند و اخبار اولیه ممکن است نامعتبر باشد. آخرین بهروزرسانیهای این مقاله شاید همهٔ اتفاقها دربارهٔ این رویداد را بازتاب ندهد. |
| تظاهرات سراسری ۱۳۹۶ ایران | |||
|---|---|---|---|
| بخشی از اعتراضات اولیه علیه دولت حسن روحانی سپس اعتراضات ضدحکومتی و علیه علی خامنه‌ای | |||
 نقشهٔ گسترش سراسری تظاهرات ۱۳۹۶ ایران برپایه شهرها سرخ: ۷ دی نارنجی: ۸ دی زرد: ۹ دی
خاکستری: ۱۰ دی | |||
| تاریخ | ۷ دی ۱۳۹۶ (۲۸ دسامبر ۲۰۱۷) - مداوم | ||
| موقعیت |
| ||
| علت(ها) |
| ||
| اهداف | مبارزه با فساد و گرانی، اصلاح قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، همه‌پرسی (بخش نیازمند منبع مستقل) | ||
| روش‌ها | راهپیمایی | ||
| شخصیت‌های پیشرو | |||
| |||
| تلفات | |||
| مرگ(ها) | ۳ کشته در دورود لرستان توسط نیروی انتظامی در ۹ دی[۱۶][۱۷][۱۸] ۲ کشته دیگر در ایذه[۱۹] | ||
| زخمیان | ۶ زخمی[۲۰] | ||
| دستگیرشدگان | ۵۲ نفر (مشهد)[۲۱]، ۸۰ نفر در (اراک)، ۴۰ نفر (تهران)[۲۲] | ||
تظاهرات ۱۳۹۶ ایران مجموعه اعتراض‌هایی است که از تاریخ ۷ و ۸ دی ۱۳۹۶ (۲۸ دسامبر ۲۰۱۷) در مشهد و شهرهای بزرگ استان‌های خراسان آغاز شد. فراخوان شرکت در این تظاهرات که در آغاز «نه به گرانی» (پویش اعتراضات و تجمع مردمی) نامیده شد،[۲۳][۲۴]در شبکه‌های اجتماعی انجام گرفت، اما دامنهٔ همگانی آن فراتر از مشکلات اقتصادی رفت و مخالفت‌ها با نظام سیاسی ایران را نیز دربرگرفت که تاکنون ادامه دارد.[۲۵] تعیین تعداد تظاهرکنندگان امکان‌پذیر نبود، اما مجموع سراسری آن را بزرگترین اعتراضات پس از جنبش اعتراضی سال ۱۳۸۸ می‌دانند.[۲۶]
بسیاری از احزاب و شخصیت‌ها و رسانه‌های داخلی اعتراضات با محوریت اقتصادی را بحق دانسته و خواستار پاسخگویی دولت و «هشیاری مردم برای جلوگیری از سوءاستفاده دشمنان» شدند و «ضرورت تفکیک اعتراض به مشکلات اقتصادی و تظاهرات ساختارشکنانه» بیان شده‌است.[۲۷] همچنین با وجود دستگیری برخی از معترضان بدست پلیس، سپاه پاسداران تا کنون حضوری در جهت مقابله با تظاهرات‌ها نداشته‌است.[۲۸] بر پایه بعضی منابع معترضان در بعضی نقاط با شعارهای ضدحکومتی درخواست برکناری سیدعلی خامنه‌ای[۲۹] (مقام رهبری در قانون اساسی ج.ا. ایران) را نیز سردادند.
زمینه‌ها
احمد توکلی اعتراضات را قابل پیش بینی و در نتیجه ۳ عامل: اتخاذ سیاستهای خشن تعدیل صندوق بین‌المللی پول، دوم سستی و رخوت دولتی‌ها در رفع مشکلات معیشتی و نهایتاً بی اعتنائی به مردم و فرار از شفافیت و پاسخگوئی در قبال تصمیماتی که گرفته می‌شود می‌داند. توکل بانک مرکزی را در جریان عملکرد صندوق مالی اعتباری ثامن مقصر می‌داند و معتقد است که نگرانی «از سوء استفادهٔ اسراییل و آمریکا از اعتراضات بحق مردم» وجود دارد.[۳۰] عباس عبدی آغاز اعتراضات را نتیجهٔ «تحریک افرادی که از موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز مبالغ هنگفتی وام گرفته و حاضر به پس دادن نبودند» می‌داند.[۳۱]
جامعه‌شناس مجید محمدی ۳ نظریه را پیش‌زمینهٔ این اعتراض مردمی عنوان کرده‌است: ۱. فساد ۲. وضعیت معیشتی ۳. استبداد دینی. به نظر وی اعتراض به استبداد دینی برجسته‌ترین وجه این اعتراض و فریاد نامیدی مردم ایران است؛ زیرا مردم معترض، حکومت ولایت فقیه را مصر بر حفظ وضع موجود می‌دانند، و از اصلاح آن مأیوس شده‌اند.[۱۵]
توماس اردبرینک، خبرنگار نیویورک تایمز در تهران در ۲۹ دسامبر نوشت که «این تظاهرات و اعتراضات علیه کارنامه ناکارآمد دولت حسن روحانی است… ناآرامی‌ها در شهر دو میلیونی مشهد آغاز شد، شهری که بطور کامل در سیطرهٔ رقیب محافظه‌کار حسن روحانی در انتخابات اخیر ریاست جمهوری، ابراهیم رئیسی، رئیس آستان قدس رضوی قرار دارد… اعتراضات علیه شرایط بد اقتصادی به این وسعت در بیست سال اخیر بی‌سابقه است.»[۳۲] سردبیر روزنامهٔ خراسان نوشت که «احساس ناامیدی، تبعیض و بی‌پناهی» عامل اعتراضات بوده.[۳۳]
دیدگاهی از یک اقتصاددان ایرانی نیز بیان می‌دارد که بحران بانکی و ناتوانی موسسات در پس دادن پول‌های دریافت شده از سپرده‌گذاران را که منجر به اعتراضات در ۲ سال گذشته شده بود، عامل رویدادهای دی ماه است.[۳۴] همچنین از تحریم‌های اقتصادی غرب به رهبری آمریکا که از دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد شدت یافت و آثار آن بر اقتصاد ایران به عنوان یکی از زمینه‌های اعتراضات نام برده شده‌است. در این باره خبرنگار واشینگتن پست نوشته که «ما در تجزیه و تحلیل اعتراضات ایران باید به نتایج مخرب تحریم‌های اقتصادی بر یک جامعه اذعان کنیم.»[۳۵]مکس آبراهامز همسو با این دیدگاه، استاد علوم سیاسی و عضو شورای روابط خارجی آمریکا نیز نوشت که «با توجه به شورش‌های ایران، بعید می‌دانم هیچ‌وقت تا این اندازه به تحریم‌های اقتصادی به چشم راهکاری موفقیت‌آمیز نگریسته شده باشد.»[۳۶]
گاهشمار رویدادها
۷ دی
در ۷ دی تجمع‌های اعتراضی با عنوان «نه به گرانی» گزارش شد. براساس برخی فیلم‌های انتشاریافته در شبکه‌های اجتماعی، تجمع اعتراضی در مشهد به‌دنبال واکنش نیروهای انتظامی به خشونت کشیده‌شد و مأموران برای متفرق‌کردن تجمع‌کنندگان از ماشین آب‌پاش و گاز اشک‌آور استفاده کردند.[۳۷] برخی از حامیان حسن روحانی می‌گویند فراخوان اولیه تجمع پنجشنبه مشهد را طرفداران ابراهیم رئیسی، متولی آستان قدس رضوی داده‌اند، اما پس از آن قشرهای دیگری به تجمع پیوسته‌اند.[۳۸] گزارش ایسنا از این تجمع بیان می‌کند که مربوط به سپرده‌گذاران برخی مؤسسات مالی و اعتباری و پدیدهٔ شاندیز در مشهد بود که «با تحریک برخی عوامل سودجو به ناآرامی کشیده شد که در پی آن نیروی انتظامی اقدام به دستگیری سرکردگان آن کرد. برخی عناصر مخل آرامش قصد سوءاستفاده از این تجمع آرام سپرده‌گذاران را داشتند که با معرفی تجمع‌کنندگان توسط نیروی انتظامی دستگیر شدند. این تجمع سرانجام پایان یافت و شرایط شهر مشهد به روال عادی بازگشت». سعید شیبانی، فرماندار نیشابور به تجمعاتی در نیشابور اشاره کرد و آن را به جنیش «نه به گرانی» وابسته دانست که میدان اصلی نیشابور برگزار شد که «مجوز نداشت و اعلام کردیم تا همشهریان نیز توجه کنند تجمعی که فراخوان آن در شبکه‌های مجازی داده شده بود، غیرقانونی است و مجوزی نگرفته ولی این تجمع شکل گرفت.» و «دستگیری صورت نگرفت و سعی شد علی‌رغم این که اطلاع‌رسانی شده بود که تجمع مجوز ندارد و غیرقانونی است… توصیه شد که متفرق شوند… با تجمع‌کنندگان حداکثر مدارا انجام شود و در کوتاه‌ترین زمان و به شکل مسالمت آمیز متفرق شوند.»[۳۹] در کاشمر، رئیس دادگستری آن دربارهٔ اعتراضات گفت که «به شدت با هنجارشکنان و برهم‌زنندگان نظم عمومی برخورد جدی می‌شود.» او از بازداشت چند نفر در آن شهرستان خبر داد.[۴۰]
۸ دی
براساس گزارش‌ها، تجمع‌های اعتراضی روز جمعه در تعدادی از شهرهای ایران ازجمله رشت، اصفهان، اهواز، قم، ساری، زاهدان، قزوین، لرستان و ساوه پس از تاریک‌شدن هوا نیز ادامه یافته‌است.[۴۱]
۹ دی
اعتراضات ۹ دی در حالی شدت گرفت که تنها چند ساعت پیش از آن تظاهرات به مناسبت سالگرد راهپیمایی ۹ دی در سال ۸۸ در تهران برگزار شده بود. گزارش‌هایی از درگیری‌ها و اعتراضات در تهران، در خیابان انقلاب و مقابل دانشگاه تهران شده‌است.[۴۲] در ورودی دانشگاه تهران نیروهای امنیتی و دانشجویان درگیر شدند و از ماشین‌های آب‌پاش برای متفرق کردن دانشجویان استفاده شد.[۴۳] و مدیرکل روابط عمومی متروی تهران، محسن محمدیان، گفت ایستگاه‌های مترو در انقلاب و ولیعصر به دلیل تجمع‌های اعتراضی و مسائل امنیتی تعطیل شدند.[۴۴] استانداری استان تهران شایعهٔ منع رفت‌وآمد شبانه را تکذیب کرد.[۴۳]
اعتراضات در دیگر شهرها نیز افزایش یافت؛ در ابهر تصویر علی خامنه‌ای پایین کشیده شد. بی‌بی‌سی فارسی گزارش‌هایی مبنی بر شلیک به معترضان و اصابت گلوله به شش تن و زخمی شدن ده‌ها تن از معترضان روبروی فرمانداری در شهرستان دورود استان لرستان خبر داد. گزارش‌ها از حمله به برخی بانک‌ها، نیروهای انتظامی و ساختمان‌های دولتی[۴۴] و به آتش کشیدن شهرداری ناحیهٔ ۲ تهران و سطل‌های زباله خبر می‌دهند.[۴۲] العربیه از تجمعات در شهر اهواز، در این روز خبر داد[۴۵] که در آن معترضین یک خودروی یگان ویژه را در اختیار گرفتند. در ملایر به دفتر امام جمعه حمله شد.[۴۶]
کانال آمد نیوز در تلگرام مسدود شد، پس از درخواست وزیر ارتباطات ایران از پاول دورف مدیر پیام‌رسان تلگرام مبنی بر اینکه که کانال‌های دعوت‌کننده به ناآرامی‌ها را ببندد و پاول دورف در پاسخ گفت که گسترش خشونت در تلگرام جرم است و کانال‌هایی که ساخت بمب دست‌ساز و استفاده از اسلحه را رواج می‌دهند، بدون در نظر گرفتن محبوبیتشان، مسدود خواهند شد (بخش رسانه‌ها را ببنید).[۴۷] رحمانی فضلی، وزیر کشور، نیز از معترضان خواست تا اقدام به درخواست مجوز کنند و از حضور در تجمعات بدون مجوز قانونی خودداری کنند.[۴۸]
فرمانداری تهران از دستگیری ۲۰۰ نفر در روز ۹ دی در این شهر خبر داد و معترضین را «عوامل بیگانه» معرفی کرد[۴۹] که به مراجع قضایی سپرده شدند. دادستان تهران نیز به نقل از دستگیرشدگان گفت که آنها اعلام کردند «احساساتی» شده‌اند. وی افزود: «این که مسجد یا حسینیه را که نه نگهبان دارد و نه حفاظ؛ آن هم در ساعات نیمه شب آتش بزنند؛ یا به افراد بسیجی حمله کنند، کاملاً موید دخالت عوامل بیگانه در این وقایع و مجرمانه بودن آن است.»[۵۰]
۱۰ دی
در صبح ۱۰ دی برخی از رسانه‌های ایران ویدئوها و تصاویری از تجمع «علیه سیاستهای اقتصادی دولت» در دانشگاه تهران منتشر کرده‌اند.[۵۱]
دامنهٔ اعتراضات ضدحکومتی روز پیش تا شب ۱۰ دی / ۳۱ دسامبر ادامه داشت. در برخی شهرها از جمله تهران (نزدیکی پل کالج - تقاطع خیابان انقلاب و خیابان حافظ - گوی دانشگاه)، کرج، گوهردشت، اراک، بندرعباس، اهواز و دورود درگیری‌ها پیوستهٔ روز پیش ادامه داشته و آتش زدن و حمله به بانک‌ها، ساختمان‌های دولتی و خودروهای نیروی انتظامی گزارش شد.[۵۲]
شبکه‌های اجتماعی تلگرام و اینستاگرام به صورت موقت روی شبکه‌های تلفن همراه بسته شدند.[۵۳]
رسانه‌ها
الیت ایبرامز در مقاله‌ای با عنوان چرا نیویورک‌تایمز از ارزش اعتراضات ایران می‌کاهد؟ به تاریخ ۲۹ دسامبر ۲۰۱۷ گفت که «نیویورک‌تایمز به شکل گمراه‌کننده اعتراضات ایران را پوشش می‌دهد و این شیوه پوشش خبری، از ارزش اعتراضات ایران کاسته و آن را محدود به حوزه اقتصادی می‌کند.» در حالی که از دید او، با توجه با شعارها، بُعد سیاسی این تظاهرات نیز قابل توجه است.[۵۴]
شبکه‌های اجتماعی
شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه تلگرام و توئیتر به ابزار اساسی برای تظاهرات ۱۳۹۶ ایران تبدیل شده‌اند.[۵۵] معترضان می‌کوشند تا اخبار را مستقیماً با عکس‌برداری و فیلم‌برداری در خیابان‌ها نشان دهند، که برخلاف بیشتر اخبار رسمی خبرگزاری‌ها و مخالفان معترضان است. حساسیت روی خبرگزاری‌های رسمی داخلی بسیار بیشتر از سایر رسانه‌های داخلی است، و گزارشی از ابلاغیهٔ مقامات به آنان دربارهٔ عدم پوشش داده شده‌است.[۵۶]فراخوان‌های شبکه‌های اجتماعی برای اعتراضات در شهرهای گوناگون ایران پخش شده‌است.[۵۷] مخالفان معترضان به کشورهای مبدأ ارسال توئیت‌های هشتگ #تظاهرات سراسری اشاره کرده‌اند[۵۸] که برپایهٔ تحلیل‌های trendsmap تا دی ۱۰ دی ۱۳۹۶، ۲۷ درصد هشتگ توییت‌کنندگان این هشتگ از عربستان سعودی، ۲۶ درصد ایران، بریتانیا ۷ درصد، فرانسه ۵ درصد، آلمان ۵ درصد و امارات ۴درصد بوده‌اند.[۵۹] محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات ایران، در پی این رویدادها از پاول دورف، مؤسس تلگرام، خواستار مسدودیت کانال آمد نیوز به دلیل «اغتشاش و ترویج مردم به استفاده از سلاح و نارنجک‌های دستی و ایجاد آشوب در تلگرام» شد، درخواست وزیر مورد موافقت تلگرام قرار گرفت و دورف در توییتر خود نوشت که این کانال «اعضای خود را به استفاده از کوکتل مولوتف علیه پلیس تشویق کرد و با استناد به قانون ممنوعیت اشاعه خشونت این کانال مسدود شد.»[۶۰]
فیلتر شدن تلگرام و اینستاگرام
در شب ۹ دی در رسانه‌ها مختلفی گفته شد که در جلسه‌ای در شورای عالی امنیت ملی، به پیشنهاد حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران دستور داده شد تلگرام فیلتر شود اما این موضوع توسط خبرگزاری ایرنا تکذیب شد[۶۱] با این حال در روز بعد صداوسیما اعلام کرد «با تصمیم سطوح عالی امنیتی فعالیت تلگرام و اینستاگرام به‌طور موقت محدود می‌شود» و تلگرام و اینستاگرام از دسترس خارج شد.[۶۲]
واکنش‌های داخلی
همچنین واکنش‌های ایرانیان خارج از کشور
حامیان دولت کنونی حسن روحانی از دست‌داشتن محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهوری پیشین و حامیان او در سازماندهی این راهپیمایی‌ها می‌گویند. سپاه پاسداران ایران نیز نسبت به «فتنهٔ جدید» هشدار داد.[۶۳] برخی برگزاری تجمعات مشهد و کرمانشاه را برنامه‌ای از سوی مخالفان حسن روحانی و به‌طور مشخص سپاه می‌دانند. اما معتقدند اکنون کنترل این تجمع‌ها که قرار بود صرفاً محدود به طرح شعارهایی علیه حسن روحانی، رئیس‌جمهوری این کشور باشد از دست طراحان آن خارج شده و به فرصتی تبدیل شده‌است تا مردم از آن برای طرح مشکلات عمدهٔ خود از جمله مشکلات اقتصادی استفاده کنند.[۶۴]
دولت
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور ایران، در یک سخنرانی در ۸ دی ۱۳۹۶ گفت: «شاخص‌های اقتصادی کشور در وضعیت مناسبی است؛ ولی چند کالا گران شده‌است که دلایل خود را دارد و دولت هم مکلف است قیمت آنها را اصلاح کند اما مسائل اقتصادی بهانه برخی مسائل شده‌است. در پشت پرده، مسائل دیگری مطرح است. کسانی که بانی برخی اقدامات علیه دولت شده‌اند، بدانند دود اقدامات آنها به چشم خودشان می‌رود. وقتی حرکت سیاسی در خیابان شروع می‌شود، دیگران بر آن سوار می‌شوند و کسانی که آن حرکت را شروع کرده‌اند، پایان‌دهندهٔ آن نیستند».[۶۵]
حسام‌الدین آشنا، مشاور حسن روحانی، اعتراضات را به محمود احمدی‌نژاد و مشکلات دوران او وابسته است و گفت: «با توجه به مجموع عملکرد سیاسی و اداری آقای احمدی‌نژاد، مواضع فعلی و نقش مؤثر جریان پشت‌پرده و حامی او در حوادث جاری می‌توان گفت که آتش فتنه‌های احمدی‌نژاد تا مدت‌ها دامن‌گیر نظام خواهد بود.»[۶۶]
بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجهٔ ایران در ۹ دی ۱۳۹۶ دربارهٔ واکنش دونالد ترامپ به این اعتراضات گفت که «مردم رشید ایران وقعی به شعارهای فرصت طلبانه و ریاکارانه مقامات آمریکا نمی‌گذارند.» و تأکید کرد که «قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ساختارهای دموکراتیک را برای حمایت قانونی از خواسته‌های مدنی مردم پیش بینی کرده‌است و امکان پیگیری این خواسته‌ها در چارچوب قانون کاملاً امکان‌پذیر است.»[۶۷] همچنین گفت که حمایت فرصت‌طلبانه و فریبکارانه همین مقامات از برخی تجمعات در روزهای اخیر در برخی از شهرهای ایران را چیزی جز نیرنگ و ریاکاری دولت آمریکا نمی‌دانند.[۶۸]
حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران در ۱۰ دی ۱۳۹۶ همزمان با تبریک گفتن میلاد مسیح و آغاز سال نو میلادی ۲۰۱۸ گفت: «زمینه را برای انتقاد و اعتراض قانونی مردم، حتی راهپیمایی و اجتماع قانونمند فراهم کنند» «این نکته باید برای همه روشن باشد که ما ملت آزادی هستیم و طبق قانون اساسی و حقوق شهروندی، مردم در بیان انتقادات و حتی اعتراضشان کاملاً آزاد هستند.» «ریشه برخی از مشکلات اقتصادی مردم به سال‌های قبل برمی‌گردد و برخی دیگر هم به همین ایام مربوط می‌شود» «اما نقد مردم فقط به اقتصاد نیست، مردم راجع به فساد و شفافیت حرف دارند و می‌گویند مسایل باید شفاف باشد.»[۶۹]
نیروهای نظامی و انتظامی
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بیانیهٔ ۸ دی ۱۳۹۶ خود بیان داشت: «عده‌ای تحت‌تأثیر پروپاگاندای آمریکایی–صهیونیستی در ایجاد دوقطبی‌های کاذب و نیز امیال شخصی، جناحی و فرقه‌ای با برجسته‌سازی مشکلات بی‌تدبیری برخی دستگاه‌ها، درحال حساسیت‌زدایی حافظهٔ تاریخی کشور نسبت به فتنه ۸۸ و خسارت‌های سنگین آن بوده و برخلاف حماسهٔ نهم دیماه در آرزوی فتنه‌آفرینی‌های جدید هستند.» این بیانیه درپایان می‌گوید «فتنه‌سازی‌های آینده را رصد» و درعمل به وصیت روح‌الله خمینی «در پشتیبانی از ولایت فقیه» اجازه نخواهدداد به مملکت آسیبی برسد.»[۷۰]
محمدحسین باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران در پیامی به‌تاریخ ۸ دی ۱۳۹۶ به‌مناسبت سالگرد تظاهرات ۹ دی ۱۳۸۸، آن را حماسه‌ای بزرگ و معنادار توصیف کرد «که بساط فتنهٔ خطرناک پس از انتخابات دهم ریاست‌جمهوری» را درهم پیچید. او پیامدهای انتخابات ریاست‌جمهوری دهم ایران و جنبش سبز را «فتنهٔ ۸۸» نامید که «درحقیقت تهاجم همه‌جانبه به اصل نظام و انقلاب اسلامی با حمایت سردمداران نظام سلطه و صهیونیسم و خیانت و حماقت سران فتنه به‌شمار می‌رود». او بر «پیروی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه‌ها و برنامه‌های رهبری معظم ایران — ولی فقیه و فرماندهٔ کل قوا —» تأکید کرد و بیان داشت که «نگه‌داشتن پرچم بصیرت دشمن‌شناسی، ولایتمداری، وحدت و ایستادگی ملی در هر زمانه‌ای به ویژه در شرایط خطیر کنونی که زمان آبستن فتنه‌های پیچیده‌تر است» ضرورت دارد و در پایان از همهٔ مردم خواست تا «صیانت از هویت و موجودیت ملت و نظام اسلامی و پایداری بر ارزش‌های دینی و انقلابی» را «اولویت اصلی و فراموش‌ناپذیر خود» قرار دهند تا «همچنان پیش‌روندگی و درخشش ایران و ایرانی در جغرافیای عالم استمرار یابد».[۷۱]
رمضان شریف، سخنگو و مسئول روابط عمومی کل سپاه نیز در ۹ دی ۱۳۹۶ به‌مناسبت سالگرد تظاهرات ۹ دی ۱۳۸۸ در بیرجند گفت که همهٔ رویارویی آنان با کسانی که با «گفتمان انقلاب اسلامی، حرکت امام خمینی (ره) و حاکم‌شدن احکام دینی در کشور و پیاده‌شدن شعار اصلی مردم (استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی) مخالف بوده» را «یک منظومهٔ ملی و یکپارچه» توصیف نمود.[۷۲]
نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در بیانیهٔ ۸ دی ۱۳۹۶ به‌مناسبت سالگرد تظاهرات ۹ دی ۱۳۸۸، آن رویداد را «حماسهٔ تاریخی ۹ دیماه» و «یوم‌اللهی عظیم در تاریخ انقلاب و میهن اسلامی» نامید و «شکست تاریخی فتنهٔ شیطانی ۸۸ را محصول «بصیرت» و «میثاق امت اسلامی با ولایت» دانست. این بیانیهٔ رسمی، پیامدهای انتخابات ریاست‌جمهوری دهم ایران و جنبش سبز را «فتنهٔ آمریکایی–صهیونیستی ۸۸» توصیف می‌کند که «حادثه‌ای تلخ و درعین‌حال، الهام‌بخش و آموزنده در تاریخ کشور و یادآور تقابل ذاتی و راهبردی انقلاب اسلامی با جبههٔ سلطه و استکبار جهانی» است. درپایان می‌گوید که «انقلاب اسلامی به‌رهبری ولی فقیه زمان و اتکا به مؤلفه‌های درونی قادر است… پیچیده‌ترین بحران‌ها را مهار و با تبدیل آن به فرصت‌های تاریخی، ارادهٔ خود را به دشمنان تحمیل و آنان را از «هوس خلق فتنه‌های جدید علیه ارزش‌ها و مقدسات دینی، انقلابی و ملی» برحذر دارد.»[۷۳]
نمایندگان مجلس
- علی مطهری نایب رئیس مجلس خواستار توجه دولت به حق اعتراض مدنی و ارایه مجوز تظاهرات و همزمان توجه مردم به قانون و عدم اغتشاش شد. وی طی یادداشتی با عنوان فرهنگ اعتراض نوشت: «این که مردم احساس آزادی می‌کنند و نظر خود را در قالب تجمع یا راهپیمایی بیان می‌نمایند یک نقطه مثبت و روشن برای جامعه ما و نظام جمهوری اسلامی است اما این که این اظهارنظرهای جمعی توأم با تخریب اموال عمومی و اخلال در نظم جامعه می‌شود یک نقطه منفی و تاریک است.»[۷۴]
- محمدرضا عارف نماینده و رئیس فراکسیون امید مجلس در پیام توییتری خود نوشت که: «رسیدگی به وضعیت معیشتی مردم عزیزمان وظیفه مسوولین بخصوص دولت و مجلس است و پیگیری این‌گونه مطالبات از سوی مردم با سازوکارهای قانونی حق طبیعی آن‌هاست؛ ولی متوجه باشیم کاری نکنیم که فضای کشور متشنج شود. چون این فضا خواست بدخواهان ملت و کسانی است که به‌دنبال از بین بردن امید مردم هستند.»[۷۵]
- محمد کیانوش‌راد گفت: «اعتراض حق هر شهروند ایرانی است و اعتراض کردن نشانه زنده و پویا بودن این جامعه است؛ اما در فقدان نهادهای مدنی پرقدرت، بروز خواسته‌های مردم بعضاً به صورت غیرقانونی بوده و به عنوان بستری برای سوءاستفاده قرار می‌گیرد.»[۷۶]
- غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، از نمایندگان محافظه‌کاران میانه‌رو هم گفته‌است: «ما همه سوار بر یک قایق هستیم و هرکسی این قایق را سوراخ کند، همه با هم غرق می‌شویم؛ لذا امیدوارم تمام افرادی که فقط می‌گویند دولت را هدف بگیریم و مردم را نسبت به دولت بدبین کنیم، متوجه باشند که مرم فرقی بین دولت، حاکمیت و نظام قائل نیستند.»[۷۷]
- علاءالدین بروجردی عامل اصلی این تجمعات را اعتراض به تعیین تکلیف نشدن وضعیت سپرده‌های‌شان در موسسات مالی دانست.[۷۸]
- محمود صادقی در توییتر خود نوشت «تجمع اعتراض آمیز مردم در مشهد و بعضی از شهرها در واقع اعتراض به نابسامانی‌ها و کاستی‌ها در نظام کلان تدبیر و مدیریت کشور در ادوار مختلف است؛ به جای تلاش برای خاموش کردن و سیاسی و جناحی جلوه دادن آن، صدای مردم را بشنویم و برایش چاره اندیشی کنیم.»[۷۹][۸۰] وی در نهم دی نیز گفت راهپیمایی مسالمت آمیز و بدون حمل سلاح طبق اصل ۲۷ قانون اساسی نیاز به مجوز ندارد.[۸۱]
- احمد بیگدلی، نماینده خدابنده و از اعضای فراکسیون امید دلیل تجمع‌ها را مشکلات اقتصادی دانست و گفت: «حق آزادی تجمعات به رسمیت شناخته شده و این مسئله در قانون اساسی به صراحت مورد تأکید قرار گرفته‌است.» به نظر وی بخشی از مردم که بیان خواسته‌های خود را مسیر نمی‌دیدند در این روزها از راه‌های مختلف نظر خود را بیان کردند.[۸۱]
- حمیدرضا کاظمی، نمایندهٔ پل‌دختر، گفت پلیس مجبور شد به «هنجارشکنان» شلیک کند. وی بیان داشت که نمی‌توان به افراد «لاابالی» که قصد تخریب اموال عمومی را دارند، گفت آرامش خود را حفظ کنند.[۵۰]
روحانیان
- محسن کدیور در یادداشتی با عنوان «صدای اعتراض مردم» در وبگاهش، این رویداد را «تظاهرات مسالمت‌آمیز مخالفت با سیاستهای نادرست جمهوری اسلامی» توصیف نمود و بیان کرد که «شعار استقلال، آزادی، جمهوری ایرانی یعنی مردم خواستار اصلاح ساختاری نظام هستند.» او در پایان نوشت که این تظاهرات «می‌تواند شروع دوباره جنبش‌های رهایی‌بخش ملت ایران باشد، به شرط اینکه تظاهرکنندگان از تخریب اموال عمومی اجتناب کنند و رو به آینده دموکراتیک داشته باشد، نه اینکه خسته از استبداد آخوندی مفاسد استبداد وابسته شاهنشاهی را نادیده بگیرد.»[۸۲]
- حسن یوسفی اشکوری در ۹ دی ۱۳۹۶ یادداشتی با عنوان «آخوندا در سه اپیزود» در وبگاهش نشر داد که خاطراتش از سه رویداد انقلاب شاه و ملت، انقلاب ۱۳۵۷ ایران، و اعتراضات ۱۳۹۶ و نقش روحانیان شیعه در آن را یادآوری نمود.[۸۳]
- احمد علم‌الهدی در خطبهٔ دوم نماز جمعهٔ ۸ دی در مشهد، حرم امام رضا بیان داشت که «طبیعی است [رسانه‌های خارجی] «عربده‌کشی یک مشت خائنی» که وسط یک عده مطالبه‌گر برحق آمدند وضعیت مطالبات آنان را ابزار کنند، آن را به‌عنوان صدای ملت در مشهد و نیشابور و کاشمر و بیرجند منعکس کنند اما فریادهای حماسی فردای مردم ما را در سالروز ۹ دی اعتنا نخواهند کرد.» او خواسته‌های مالباختگان را برحق دانست.[۸۴]
- حسین نوری همدانی در ۹ دی گفت که «معتقدیم که مردم خواسته بحقی دارند و ما پشتیبان خواسته‌های مردم هستیم، مردمی که از گرانی، سختی معیشت، بیکاری و مشکلات فراوان زندگی رنج می‌برند، نمی‌توان با سخنرانی و الفاظ و عبارات و آمار مشکل آنها را برطرف کرد.» «در این کشور مالباختگانی هستند که هر روز به ما نامه می‌نویسند و می‌گویند که ما پول خود را به این مؤسسات داده‌ایم و دولت پولی به ما نمی‌دهد، این بانک‌ها از مردم دیرکرد می‌گیرند و ما همیشه گفته‌ایم که این ربا و حرام است، متأسفانه دولت هیچ اقدامی برای مالباختگان نمی‌کند و فقط به‌فکر خود است.» «اخیراً حرکت‌هایی در شهرها به‌وجود آمده و دشمن خیلی به این حرکات امیدوار شده‌است، ما به مردم می‌گوییم هوشیار باشید و نگذارید عده‌ای ضدانقلاب و ضدنظام که گوش آنها به حرف‌های دشمن است قاطی شما شده و موج‌سواری کنند.»[۸۵]
- ابراهیم رئیسی در ۹ دی در بوشهر گفت که «مردم با مشکلات اقتصادی و معیشتی مواجه هستند باید حتماً این گره‌های مردم گشوده شود و مشکلات معیشتی مردم حل‌وفصل شود. دولت باید به‌گونه‌ای در حل مشکلات اقتصادی و کسب‌وکار مردم عمل کند که مردم روزبه‌روز احساس کنند مشکلات آنها کاهش یافته‌است.» و تأکید کرد «ملت ما اجازه نمی‌دهد خواسته‌های بحق آنان مورد سوءاستفاده دشمن قرار گیرد.»[۸۶]
احزاب
- حزب کمونیست کارگری ایران در بیانیهٔ ۹ دی ۱۳۹۶ خود تأکید کرد که از میان شعارهای معترضان «حکومت اسلامی، نمی‌خواهیم، نمی‌خواهیم!»، چکیدهٔ اعتراضاتی است که در طی نزدیک به چهار دهه اعتراضات در جامعه در جریان داشته‌است. این شعار باید در سراسر ایران طنین افکن شود.» این بیانیه در پایان با سه شعار «مرگ بر جمهوری اسلامی!» «آزادی، برابری، حکومت کارگری!» «زنده باد جمهوری سوسیالیستی!» پایان می‌یابد.[۸۷]
- حزب توده ایران در بیانیهٔ ۸ دی ۱۳۹۶ خود می‌گوید که «راه نجات کشور، مبارزهٔ مشترک و سازمان‌یافتهٔ همهٔ نیروهای آزادی‌خواه، ملی و ضددیکتاتوری برای طرد رژیم استبدادی و ضدمردمی ولایت فقیه است.» این بیانیهٔ کمیتهٔ مرکزی حزب تودهٔ ایران تأکید می‌کند که آنان «سال‌هاست بر این عقیده پای می‌فشرد که نظام سیاسی حاکم بر ایران، یعنی نظامی بنا شده بر حاکمیت یک فرد، در مقام «نمایندهٔ خدا برزمین»، و بر فراز کلیهٔ قوانین و دستگاه‌های اجرایی، قانون‌گذار، قضایی، نظامی و انتظامی، نظامی اصلاح‌پذیر نیست و نمی‌توان با استحالهٔ این نظام سیاسی از درون آن حاکمیتی مردم‌سالار را پدیدآورد.»[۸۸]
- حزب کمونیست ایران در اطلاعیهٔ ۷ دی ۱۳۹۶ دربارهٔ تظاهرات علیه گرانی، نوشت که «اعتراضات کارگری و توده ای بطور اجتناب‌ناپذیری گسترش پیدا خواهند کرد، چون رژیم هیچ برنامه‌ای برای بهبود زندگی و معیشت مردم در دستور کار ندارد.»[۸۹]
- حزب کار ایران (توفان) در بیانیهٔ ۷ دی ۱۳۹۶ بیان می‌دارد که نکته مهمی که باید بدان توجه کرد «برخی از شعارهای انحرافی است که متأسفانه تظاهرکنندگان فریاد زدند و محافل ارتجاعی داخلی وخارجی نیز آن را برجسته نمودند و به جای همبستگی میان ملل درمنطقه به نفرت ملی و ضد عرب دامن زدند. شعارهای نه غزه، نه لبنان، نه سوریه جانم فدای ایران شعارهای مترقی نیستند ونمی توانند باشند.» در پایان تأکید می‌کند که این حزب از «مبارزه برحق مردم مشهد و سراسر ایران علیه گرانی وفقر وبیکاری وپیکار برای مطالبات دمکراتیک و آزادی احزاب و اجتماعات عمیقاً حمایت می‌کند.» و «تنها آلترناتیو برای رهایی از شر نظام گندیدهٔ سرمایه‌داری جمهوری اسلامی، سوسیالیسم است و جز این نیز نیست.»[۹۰]
- حسین مرعشی سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی نیز در کانال خد نوشت که «اینکه همراهان آقای روحانی متناسب با نیازهای دولت کاری نمی‌کنند، یک واقعیت است. آقایان اگر بلد نیستند، کنار بکشند؛ اگر هم بلد هستند که کارها را راه بیندازند.»[۹۱]
- رضا پهلوی، ولی‌عهد پیشین و سخنگوی شورای ملی ایرانیان در ۸ دی در پیامی در صفحه فیسبوک خود نوشت که «فریاد حق‌طلبانه شما بیانگر آگاهی و دانایی شما است از حقوقتان در اعتراض به ظلم و بی‌عدالتی حاکم بر مملکت. راه چنین است و راهی دیگر جز سر فرود آوردن فرقه تبهکار در مقابل اراده شما نیست.» سپس در صفحهٔ فیسبوک خود نگاشت که «مفتخرم که صدای حق طلبانه شما را می‌شنوم.»[۹۲]
شورا و شهرداری
- محمد علی نجفی شهردار تهران ضمن ابراز تاسف از رویدادها گفت خسارات اندکی به ناسیسات شهری وارد شده‌است.[۹۳]
- محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران گفت: «حق اعتراض قابل قبول است اما نحوه بیان انتقادات و مطالبات باید به شیوه قانونی و در چهارچوب رعایت قانون باشد،»[۹۴]
هنرمندان
- ابراهیم حامدی (ابی) در کانال خود در شبکه‌های اجتماعی (اینستاگرام و توئیتر) پست‌هایی کوتاه در پشتیبانی از «#تظاهرات سراسری» در شامگاه ۱۰ دسامبر/۹ دی فرستاد، با مضمون «رد شو از ترس و به سایه بگو نه/بگو نه که کوچه گلبارون شه.» در توییتر و با عنوان «سربلندی ملت ایران آرزوی همه ایرانیان است. به امید رهایی از چنگال فقر، بیکاری، گرانی و زندان. به امید روزی که کودک کاری وجود نداشته باشد. به امید روزی که نان آور خانه سرشکسته و دست خالی نباشد. به امید روزی که جوان ایرانی در همه کشورها جا داشته باشد. به امید روزی که زن ایرانی شجاع نماد ایران آزاد باشد. به امید روزی که بازنشسته ایرانی با خیالی راحت شب را به فردا برساند. به امید رهایی.» در حساب رسمی اینستاگرام خود.[۹۵][۹۶][۹۷][۹۸]
- داریوش اقبالی خواننده اهل ایران، ویدئویی در حساب اینستاگرام خود با عنوان «بخوان با ما سرود فتحِ فردا که فردا میرسد با پرچمِ ما» منتشر کرد.[۹۹][۹۸]
- مهناز افشار هنرپیشه اهل ایران در حساب رسمی توییتر خود نوشت: «این صدای مردمِ معترض است و جواب صدای اعتراضشان، باتوم و گاز اشک آور نیست.»[۱۰۰]
- گوگوش خواننده و هنرپیشه اهل ایران، پستی باعنوان «نسلی که نخواهد سوخت #فقط_آزادی» در حساب رسمی اینستاگرام خود منتشر کرد.[۹۸]
- شهره صولتی خواننده و هنرپیشه اهل ایران پستی در حساب اینستاگرام خود با عنوان «امیدوارم فریاد اعتراضاتی که این روزها از وطنم (ایران) به گوش میرسد نویدی برای فردایی روشن باشد و هر آنچه هموطنان عزیزم بخصوص جوانان خواستار آن هستند همان بشود. این روزها اخبار را دنبال می‌کنم و قلبم همراه با شماست.» منتشر کرد.[۹۸]
- شاهین نجفی خواننده اهل ایران پستی با عنوان «بابا دیگه قرار نیست نون بده_اینجا…
هر زن واسه نون جون میده اوضاع نابسامانی حاکم شده برخیزید و از آزادی و حق خود دفاع کنید» در حساب اینستاگرام خود منتشر کرد.[۹۸]
- نازنین بنیادی هنرپیشهٔ ایرانی-بریتانیایی پستی با عنوان «هم‌زبان با مردم برخاسته ایران چشم به راه آفتاب‌خیزان باشید.» در حساب رسمی اینستاگرام خود منتشر کرد.[۹۸]
دیگران
- فرح پهلوی، شهبانوی پیشین در پیامی در سومین روز از اعتراض گفت که «نزدیک به ۳۹ سال است که یوغ بیداد و فساد بر گردن می‌کشید و صبورانه منتظر بودید که شاید گردانندگان به عقل آیند و اوضاع تغییر یابد. فشار تباه‌کاری، اختناق و سوء رفتار گردانندگان از یک طرف و ناامیدی از تغییر وضعیت اقتصادی، به آنجا رسیده که اکنون ملت ایران بار دیگر جایگاه خود را در دنیای مترقی امروز طلب می‌کند… اطمینان دارم ملت ایران که هربار چون ققنوس برپا می‌خیزد، این بار نیز بر سختی‌ها فائق خواهد آمد و نور بر تاریکی پیروز خواهد شد.»[۱۰۱]
خشونت‌ها
به گفته وبگاهی که مسائل حقوق بشر در شرق کردستان را پوشش می‌دهد در تظاهرات ۹ دی ۱۳۹۶ دورود استان لرستان بر اثر تیراندازی نیروهای امنیتی لرستان ۵ نفر کشته شدند؛[۱۰۲] با این حال مسئولین ایران بدون تأیید این تیراندازی آمار کشته شدگان در شهرستان دورود را ۲ نفر اعلام کردند و آن را به گروه‌های تکفیری و سرویس‌های اطلاعاتی خارجی مرتبط دانستند[۱۰۳] اما حمیدرضا کاظمی، نمایندهٔ پل‌دختر لرستان تیراندازی پلیس به متعرضان را تأیید کرد.[۵۰]
فهرست اسامی کشته شدگان لرستان
واکنش‌های بین‌المللی
سناتور جمهوریخواه تد کروز در بیانیهٔ ۹ دی اعلام کرد با مردم ایران که علیه «حکومت سرکوبگر و ظالم» تظاهرات کرده‌اند، اعلام همبستگی می‌کند.[۱۰۴] برخی اعضای کنگره مانند پل رایان، اورین هچ و تام کاتن نیز دیدگاه‌های همسو با معترضان داشته‌اند.
دولت‌ها
پس از آن که دو عضو کابینهٔ دولت اسرائیل با اعلام حمایت خود از اعتراضات سراسری در ایران در صفحه توییتر خود واکنش نشان دادند، نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو از اعضای کابینه خود خواست در بیان دیدگاهایشان دربارهٔ اعتراضات ایران محتاط بوده و آنها را به «حداقل» برسانند. گیلاد اردان، وزیر امنیت عمومی اسرائیل پیش از این گفته بود: «معترضان ایرانی شجاعانه در برابر حکومتی که میلیاردها دلار از پول خود را صرف کمک به گروه‌های تروریستی بین‌المللی مانند حماس و حزب‌الله می‌کند، ایستاده‌اند.»[۱۰۵]
وزیر مشاور در امور خارجهٔ امارات متحدهٔ عربی، انور قرقاش، تأکید کرد که این تظاهرات فرصتی برای حمایت از منافع داخلی و توسعه در ایران است و گفت: «مصلحت منطقه و ایران در ساختنِ درون‌کشوری و توسعهٔ آن است نه در ستیزگی با جهان عرب.»[۱۰۶]
رئیس‌جمهور ایالات متحدهٔ آمریکا، دونالد ترامپ بر حمایت از مردم ایران و اعتراضشان، تأکید کرد. همچنین، سارا سندرز، سخنگوی کاخ سفید موضع دولت فدرال ایالات متحدهٔ آمریکا را بیان داشت. وزارت خارجه آمریکا پیش از واکنش سندرز نیز، در بیانیه‌ای خواستار حمایت همهٔ ملت‌ها از «خواسته‌های مردم ایران برای حقوق اولیه‌شان» شد.[۱۰۷]
بوریس جانسون، وزیر امور خارجهٔ بریتانیا در توئیتی به تاریخ ۳۱ دسامبر، گفت که «رویدادها در ایران را با نگرانی دنبال می‌کنیم. ضروری است که شهروندان حق اعتراض مسالمت‌آمیز داشته باشند».[۱۰۸]
وزارت خارجهٔ روسیه، در ۳۱ دسامبر/۱۰ دی، توصیه‌هایی را برای اتباع روسیه در ایران ارائه داد که به آنها هشدار داده می‌شود تا از تجمع‌های دسته‌جمعی در ایران در پی تظاهرات‌های مداوم دوری کنند. در بیانیهٔ وزارت خارجهٔ روسیه در صفحهٔ فیسبوکش آمده‌است: «برخی شهرهای ایران، ازجمله تهران، مشهد، اصفهان و رشت، به‌دلیل نارضایتی اجتماعی ایجادشده در جامعه، شاهد تجمعات اعتراضی و درگیری میان معترضان و پلیس است؛ از شهروندان روسی در ایران می‌خواهیم که ضمن حفظ هوشیاری، از محل تجمعات مردم دوری کنند».[۱۰۹]
وزارت امور خارجه کانادا با انتشار اطلاعیه‌ای در ۳۰ دسامبر از خواسته‌ها و حقوق اساسی مردم ایران حمایت کرد و بیان کرد: «کانادا شاهد است که مردم ایران در حال استفاده از حق اساسی اعتراضِ مسالمت آمیز هستند.» «ما از مقامات ایرانی می‌خواهیم حقوق دموکراتیک و انسانی را حفظ کنند و به آن احترام بگذارند.»[۱۱۰]
شعارها
- ای شاه ایران برگرد به ایران. (بی‌بی‌سی)[۴۴]
- ایران که شاه نداره حساب کتاب نداره. (بی‌بی‌سی)[۴۴]
- سوریه را رها کن، فکری به حال ما کن (رادیوفردا)[۱۱۱]
- نه غزه، نه لبنان، جانم فدای ایران (رادیوآزادی)[۱۱۲]
- رضاشاه روحت شاد (رادیوآزادی)[۱۱۲]
- چه اشتباهی کردم که انقلاب کردم (رادیوآزادی)[۱۱۲]
- زندانی سیاسی آزاد باید گردد (رادیوآزادی)[۱۱۲]
- اصلاح‌طلب، اصولگرا، دیگه تمومه ماجرا (بی‌بی‌سی)[۱۱۳][۱۱۴]
- ملت گدایی می‌کند، آقا خدایی می‌کند (رادیوآزادی)[۱۱۲]
- سیدعلی حیا کن، مملکتو رها کن (رادیوفردا)[۱۱۵]
- مرگ بر روحانی (رادیوفردا)[۱۱۶]
- مرگ بر دیکتاتور (رادیوفردا)[۱۱۶]
- پلیس برو دزد رو بگیر (رادیوفردا)[۱۱۶]
- اسلام رو پله کردید، مردم رو ذله کردید (رادیوفردا)[۱۱۶]
- چه اشتباهی کردیم که انقلاب کردیم (رادیوفردا)[۱۱۶]
- نترسید نترسید ما همه با هم هستیم (رادیوفردا)[۱۱۶]
- نان، کار و آزادی (الریاض)[۱۱۷]
- آخوندها حیا کنید، مملکت رو رها کنید (گویا)[۱۱۸]
- شاهنشاه روحت شاد (گویا)[۱۱۸]
- می‌میریم، می‌میریم، ایران رو پس می‌گیریم (گویا)[۱۱۸]
- کشور ما دزدخونه است، توی جهان نمونه است (گویا)[۱۱۸]
- عزا عزاست امروز، حقوق ملت ما زیر عباست امروز (گویا)[۱۱۸]
- ما آریایی هستیم، عرب نمی‌پرستیم (بی‌بی‌سی)[۴۴]
- مرگ بر خامنه ای (رادیوفردا)[۱۱۹]
- سید علی ببخشین، دیگه باید بلند شین (رادیوفردا)[۱۲۰]
- مرگ بر روسیه (دویچه وله)[۱۲۱]
- مرگ بر حزب‌الله (دویچه وله)[۱۲۲]
- این است شعار مردم، رفراندوم، رفراندوم (صدای آمریکا)[۱۲۳]
- استقلال، آزادی، جمهوری ایرانی (پیک ایران) [۱۲۴]
جستارهای وابسته
- ریاست جمهوری حسن روحانی
- برگزیدن رهبر ایران (۱۳۶۸)
- ولایت فقیه
- رهبر ایران
- قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
پانویس و منابع
- ↑ «تظاهرات مردم اهواز؛ با شعار مرگ بر دیکتاتور + فیلم». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=صرف نظر شد (|وبگاه=پیشنهاد می‌شود) (کمک) - ↑ «ادامه شبانه تظاهرات در بجنورد. شامگاه جمعه ۸ دی». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=صرف نظر شد (|وبگاه=پیشنهاد می‌شود) (کمک) - ↑ «تظاهرات مردم بیرجند در اعتراض به گرانی: مرگ بر روحانی، مرگ بر گرانی». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=صرف نظر شد (|وبگاه=پیشنهاد می‌شود) (کمک) - ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «اعتراضات شبانه در شهرهای ایران؛ دو نفر در لرستان کشته شدند» (به عربی). ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=صرف نظر شد (|وبگاه=پیشنهاد می‌شود) (کمک) - ↑ «تظاهرات سراسری امروز ٩ دی ماه ١٣٩٦ بابل». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=صرف نظر شد (|وبگاه=پیشنهاد می‌شود) (کمک) - ↑ «تظاهرات مردم زاهدان؛ با شعار سوریه را رها کن فکری به‌حال ما کن + فیلم». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=صرف نظر شد (|وبگاه=پیشنهاد می‌شود) (کمک) - ↑ «اعتراضات شبانه در شهرهای ایران؛ دو نفر در لرستان کشته شدند». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=صرف نظر شد (|وبگاه=پیشنهاد می‌شود) (کمک) - ↑ «ادامه تظاهرات مردم در شهر دزفول ایران». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=صرف نظر شد (|وبگاه=پیشنهاد می‌شود) (کمک) - ↑ «kerman Anti government protest 2017 Dezember Iran». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=صرف نظر شد (|وبگاه=پیشنهاد می‌شود) (کمک) - ↑ تظاهرات بوکان
- ↑ 10دیماه 96 و کرمانشاه و بانه و تویسرکان در اعتراضات
- ↑ تظاهرات ۱۰ دی نورآباد
- ↑ تظاهرات هشتگرد
- ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ ۱۴٫۲ ۱۴٫۳ Reuters (30 December 2017). "Protests over alleged corruption and rising prices spread to Tehran". The Guardian. Retrieved 30 December 2017.
- ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ مجید محمدی (۰۹/دی/۱۳۹۶). «بالاخره «بیداری ایرانیان» مقابل حکومت روحانیون». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۳۰ دسامبر ۲۰۱۷. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=،|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «استانداری لرستان: در درگیری‌های دورود 2 نفر کشته شدند / هیچ تیری از ناحیه نیروهای نظامی، انتظامی و امنیتی به سمت مردم شلیک نشد / ردپای گروه‌های خارجی نمایان است». انتخاب.
- ↑ «عضو مجمع نمایندگان لرستان: در درگیری‌های دورود ۲ نفر کشته شدند / پلیس راهی جز شلیک به هنجارشکنان نداشت/ شما بگویید چطور باید آرامشان می‌کردند؟ /نمی‌توانیم بگوییم چهار تا آدم لاابالی را که به اموال عمومی تعرض می‌کنند آرام کنید». اعتمادآنلاین.
- ↑ "Three killed in shooting by Revolutionary Guards during protests in central Iran" (به انگلیسی). 2017-12-30. Retrieved 2017-12-31.
{{cite web}}: Unknown parameter|وبگاه=ignored (help)نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (link) - ↑ «کشته شدن دو نفر در اعتراضات یکشنبه شب ایذه تأیید شد». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=صرف نظر شد (|وبگاه=پیشنهاد می‌شود) (کمک) - ↑ https://tnews.ir/news/028c102160227.html
- ↑ «دستگیری ۵۲ نفر در ارتباط با تظاهرات استان خراسان رضوی». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=صرف نظر شد (|وبگاه=پیشنهاد می‌شود) (کمک) - ↑ «دست‌کم ۳۰۰ نفر در اعتراضات شنبه شب دستگیر شده‌اند». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=صرف نظر شد (|وبگاه=پیشنهاد می‌شود) (کمک) - ↑ https://ir.voanews.com/a/iran-protest-/4184355.html
- ↑ اعتراضات در شهرهای ایران: بازداشت‌ها و واکنش‌ها.
- ↑ اعتراضات معیشتی مردم و سوء استفاده فرصت طلبان.
- ↑ «بعد یومین من الاحتجاجات… تظاهرات مؤیدة للحکومة الإیرانیة». النهار. ۳۰ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ مردم به دوران جاهلیت پهلوی بازنمی‌گردند/فراخوان به شورش و تخریب اموال دولتی مجازات سنگین دارد/ دستگیری چند نفر در اغتشاشات اخیر
- ↑ «What's at play in Iranian protests?». CNN.
- ↑ «شیرین عبادی: اعتراض‌های اخیر، نقطه آغاز جنبشی عظیم است». رادیو فردا. ۱۰/دی/۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۷. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=،|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «توکلی: اعتراضات خیابانی قابل پیش‌بینی بود». تابناک.
- ↑ «منطق دوگانه چرا؟ عباس عبدی/ پشت ماجرای تجمع در شهر مشهد». الف.
- ↑ Scattered Protests Erupt in Iran Over Economic Woes، نیویورک‌تایمز.
- ↑ تأملی بر اتفاقات مشهد.
- ↑ «مدل خارجی برخورد با ناراضیان». روزنامه شرق.
- ↑ «Zach Carter».
- ↑ «Max Abrahms».
- ↑ ۵۲ نفر در تجمع اعتراضی در مشهد بازداشت شدند
- ↑ در چندین شهر ایران تجمع‌های اعتراضی برگزار شد
- ↑ «=گفتگو، جایگزین مناسب تجمع است». ایسنا. khorasan.isna.ir. ۷ دی ۱۳۹۶.
- ↑ «قانون به شدت با هنجارشکنان برخورد خواهد کرد». ایسنا. khorasan.isna.ir. ۹ دی ۱۳۹۶.
- ↑ اعتراضات در شهرهای ایران شبانه ادامه یافت
- ↑ ۴۲٫۰ ۴۲٫۱ سومین روز اعتراضات در ایران؛ برگزاری تجمعات در تهران و چند شهر دیگر
- ↑ ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ استانداری تهران گزارش‌ها درباره منع رفت‌وآمد شبانه را تکذیب کرد، رادیو فردا، 9 دی 1396.
- ↑ ۴۴٫۰ ۴۴٫۱ ۴۴٫۲ ۴۴٫۳ ۴۴٫۴ «ایستگاه خبر؛ شنبه ۹ دی». بی‌بی‌سی فارسی. ۳۰ دسامبر ۲۰۱۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ مردم اهواز شعار "الشعب یرید إسقاط النظام" را سر دادند
- ↑ تأیید کشته‌شدن دو نفر در اعتراض لرستان؛ نماینده مجلس: کار پلیس بود، صدای آمریکا.
- ↑ یورونیوز: کانال تلگرامی آمد نیوز از دسترس خارج شد
- ↑ هشدار وزیر کشور ایران درمورد تجمع‌های اعتراضی، بی‌بی‌سی فارسی، ۳۰ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «روحانی با مردم حرف می‌زند». دویچه وله. دهم دی. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۵۰٫۰ ۵۰٫۱ ۵۰٫۲ «پوشش لحظه به لحظه چهارمین روز ناآرامی‌ها در ایران». یورونیوز فارسی. دهم دی. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ تجمع علیه سیاستهای دولت در دانشگاه تهران.
- ↑ ادامه اعتراضات در تهران و چند شهر دیگر در طول شب
- ↑ «تلگرام و اینستاگرام موقتاً محدود شد». عصر ایران.
- ↑ The Iran Protests -- and The New York Times
- ↑ «کشوری در خشم و خروش». دویچه‌ولی فارسی. dw.com. ۳۱ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «سهم رسانه‌ها از اعتراضات مردمی: سانسور و خودسانسوری». ایران‌وایر. iranwire.com. ۱ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «تظاهرات کنندگان با فراخوان‌های جداگانه بر تداوم تظاهرات پافشاری می‌کنند». ایران‌وایر. کوردستان ۲۴. ۳۱ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «چه‌کسانی مردم را به #تظاهرات_سراسری دعوت می‌کنند؟ /عربستان و انگلیس در صدر + مستندات و نقشه». خبرگزاری آنا. ana.ir. ۱۰ دی ۱۳۹۶.
- ↑ «Trendsmap Topic - #تظاهرات_سراسری Where #تظاهرات_سراسری is being talked about on Twitter around the world». trendsmap.com. ۱۰ دی ۱۳۹۶.
- ↑ «کانال تلگرامی «آمدنیوز» مسدود شد». رادیو فردا. radiofarda.com. ۱۰ دی ۱۳۹۶.
- ↑ تکذیب فیلتر تلگرام به دستور روحانی
- ↑ فیلتر تلگرام و اینستاگرام، به دستور مقامات بالا دستی
- ↑ «ادامه شبانه اعتراض‌ها در ایران». aletihadpress.com. رادیو زنامه. ۰۹ دی ۱۳۹۶. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ اعتراضات در شهرهای ایران: بازداشت‌ها و واکنش‌ها
- ↑ «معاون اول رئیس‌جمهور در بیست و پنجمین مجمع عمومی انجمن اسلامی جامعه پزشکی تأکید کرد». معاون اول رئیس‌جمهوری اسلامی ایران. fvpresident.ir. ۸ دی ۱۳۹۶.
- ↑ در چندین شهر ایران تجمع‌های اعتراضی برگزار شد
- ↑ قاسمی: مردم رشید ایران وقعی به شعارهای فرصت طلبانه و ریاکارانه مقامات آمریکا نمی‌گذارند.
- ↑ واکنش تهران به حمایت ترامپ از تظاهرات مردم ایران
- ↑ دفاع روحانی از آزادی بیان و حق اعتراض و انتقاد از "اغتشاش"
- ↑ «بیانیه سپاه به مناسبت سالگرد حماسه 9 دی: وحدت و هوشمندی ملی برابر فتنه آفرینی‌های جدید دشمن از درس‌های فتنه 88 است». سپاه‌نیوز. ۸ دی ۱۳۹۶.
- ↑ «پیام سرلشکر باقری به مناسبت سالگرد حماسه 9 دی: عبرت‌های 88 ضامن خنثی‌سازی فتنه‌های آینده/ حماسه 9دی نمایش بصیرت و هوشمندی ایرانیان بود». سپاه‌نیوز. ۰۹ دی ۱۳۹۶. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «مسئول روابط عمومی کل سپاه: رویارویی ما با مخالفین گفتمان انقلاب اسلامی یک منظومه ملی و یکپارچه است». سپاه‌نیوز. ۰۹ دی ۱۳۹۶. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «۹ دی؛ تبلور بصیرت و ولایت مداری». خبرگزاری مهر. ۷ دی ۱۳۹۶.
- ↑ «مطهری: باید اعتراض مدنی را به رسمیت بشناسیم و در صدور مجوز سخت‌گیری نکنیم / با تخریب اموال عمومی برخورد شود». انتخاب.
- ↑ «عارف: پیگیری مطالبات با سازوکارهای قانونی حق طبیعی مردم است اما کاری نکنیم فضای کشور متشنج شود». الف.
- ↑ «کیانوش راد: در فقدان نهادهای مدنی اعتراضات مردمی بستر سوءاستفاده می‌شوند». ایسنا.
- ↑ در چندین شهر ایران تجمع‌های اعتراضی برگزار شد
- ↑ «مردم در تجمعات غیرقانونی شرکت نکنند». ایسنا. isna.ir. ۹ دی ۱۳۹۶.
- ↑ «اخبار محمود صادقی تظاهرات مشهد». آفتاب. آفتاب. ۹ دی ۱۳۹۶.
- ↑ «واکنش محمود صادقی به تجمع امروز مشهد/تصویر». خردادنیوز. خردادنیوز. ۷ دی ۱۳۹۶.
- ↑ ۸۱٫۰ ۸۱٫۱ صدای آمریکا: حمایت برخی نمایندگان مجلس از «حق قانونی» مردم برای برگزاری تجمع مسالمت آمیز
- ↑ صدای اعتراض مردم
- ↑ «آخوندا» در سه اپیزود
- ↑ خائن از مطالبه بر حق مردم سوءاستفاده کردند/ مشکلات، زندگی و معیشت ما نباید ابزار پیروزی دشمن بر ما شود
- ↑ آیت‌الله نوری‌همدانی: مرجعیت پشتیبان خواسته‌های بحق مردم است/ مردم مراقب موج‌سواری دشمنان باشند
- ↑ حجت‌الاسلام رئیسی: فتنه‌گران می‌خواهند با سوارشدن بر مطالبات بحق مردم "فتنه جدید" راه‌اندازی کنند
- ↑ “جمهوری اسلامی، نمی‌خواهیم، نمی‌خواهیم!”.
- ↑ اعلامیهٔ کمیتهٔ مرکزی حزب تودهٔ ایران: مبارزهٔ مردم جان به‌لب رسیده از ظلم، ستم، گرانی و استبداد بر ضد حکومت دیکتاتوری واقعی است، و نباید اجازه داد این مبارزه در راستای منافع نیروهای ارتجاعی داخلی و خارجی مصادره شود!.
- ↑ اطلاعیه کمیته مرکزی حزب کمونیست ایران در مورد تظاهرات مردم در شهرهای خراسان علیه گرانی.
- ↑ تظاهرات اعتراضی مردم مشهد وسایر شهرها علیه فقروگرانی برحق است.
- ↑ «سیدحسین مرعشی:همراهان آقای روحانی متناسب با نیازهای دولت کاری نمی‌کنند/ اگر کار بلد نیستید استعفا دهید». فارس.
- ↑ مفتخرم که صدای حق طلبانه شما را می‌شنوم
- ↑ «ابراز تاسف نجفی از حوادث روز گذشته تهران». تابناک.
- ↑ «محسن هاشمی: اعتراضات کف خیابانی راه درست انتقاد نیست». تابناک.
- ↑ «رد شو از ترس و به سایه بگو نه بگو نه که کوچه گلبارون شه». ابی در حساب رسمی اینستاگرام خود. ۳۱ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «سربلندی ملت ایران آرزوی همه ایرانیان است». ابی در حساب رسمی اینستاگرام خود. ۳۱ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «رد شو از ترس و به سایه بگو نه بگو نه که کوچه گلبارون شه». ابی در حساب توییتر خود. ۳۰ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ ۹۸٫۰ ۹۸٫۱ ۹۸٫۲ ۹۸٫۳ ۹۸٫۴ ۹۸٫۵ بهنود مکری (۳۰ دسامبر ۲۰۱۷). «واکنش چند هنرمند خارج کشور به اعتراضات گسترده مردمی». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «بخوان با ما سرود فتحِ فردا که فردا میرسد با پرچمِ ما». داریوش اقبالی در حساب اینستاگرام خود. ۲۹ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «مهناز افشار - این صدای مردمِ معترض است و جواب صدای اعتراضشان، باتوم و گاز اشک آور نیست». مهناز افشار در حساب رسمی توییتر خود. ۳۰ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ پیام شهبانو فرح پهلوی درباره اعتراض‌های گسترده ایران: نور بر تاریکی پیروز می‌شود.
- ↑ ۱۰۲٫۰ ۱۰۲٫۱ ۱۰۲٫۲ ۱۰۲٫۳ ۱۰۲٫۴ ۱۰۲٫۵ اسامی ٥ تن از کشته شدگان تظاهرات روز شنبه "دورود" منتشر شد
- ↑ تأیید کشته‌شدن دو نفر در تجمعات درود
- ↑ «سناتور تد کروز: با مردم ایران که علیه حکومت ظالم ایستاده‌اند، اعلام همبستگی می‌کنم». ir.voanews.com. صدای آمریکا. ۹ دی ۱۳۹۶.
- ↑ «واکنش دیگر کشورها به تظاهرات سراسری ایران». شبکه تلویزیونی مرجان. manoto.news. ۱۰ دی ۱۳۹۶.
- ↑ «الإمارات تعلق علی المظاهرات: استعداء العرب لیس فی مصلحة إیران». aletihadpress.com. الاتحاد برس. ۲۸ دسامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «حمایت پرزیدنت ترامپ از معترضان در ایران». ir.voanews.com. صدای آمریکا. ۹ دی ۱۳۹۶.
- ↑ وزیر امور خارجه انگلیس: با نگرانی رویدادهای ایران را دنبال می‌کنیم.
- ↑ Russia’s Foreign Ministry advises compatriots to avoid mass gatherings in Iran
- ↑ Canada 'encouraged' by peaceful protests in Iran
- ↑ «سوریه را رها کن، فکری به حال ما کن»
- ↑ ۱۱۲٫۰ ۱۱۲٫۱ ۱۱۲٫۲ ۱۱۲٫۳ ۱۱۲٫۴ هشدار پولیس ایران به اعتراض کننده‌ها: تظاهرات را متوقف کنید
- ↑ «سردرگمی جناح‌ها در مقابل اعتراضات اقتصادی ضدحکومتی». بی‌بی‌سی فارسی.
- ↑ «فیلم؛ اصلاح‌طلب، اصولگرا، دیگه تمومه ماجرا».
- ↑ تجمع اعتراضی در تهران؛ وزیر کشور هشدار داد
- ↑ ۱۱۶٫۰ ۱۱۶٫۱ ۱۱۶٫۲ ۱۱۶٫۳ ۱۱۶٫۴ ۱۱۶٫۵ ۵۲ نفر در تجمع اعتراضی در مشهد بازداشت شدند
- ↑ استمرار المظاهرات ضد الحکومة فی إیران
- ↑ ۱۱۸٫۰ ۱۱۸٫۱ ۱۱۸٫۲ ۱۱۸٫۳ ۱۱۸٫۴ اعتراضات اقتصادی؛ توپ در زمین رهبری است
- ↑ https://www.radiofarda.com/a/Iran-protests-live-coverage/28947657.html
- ↑ «سید علی ببخشین، دیگه باید بلند شین»
- ↑ اعتراضات در ایران وارد چهارمین روز شد
- ↑ اعتراضات در ایران وارد چهارمین روز شد
- ↑ «مرگ بر خامنه‌ای» و «رفراندوم، رفراندوم، اینه شعار مردم»، چهارراه توحید، خیابان آزادی تهران
- ↑ «فیلم/ کرمانشاه امروز ۸ دی؛ شعار مردم: استقلال آزادی جمهوری ایرانی». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=صرف نظر شد (|وبگاه=پیشنهاد می‌شود) (کمک)