محمد ربیعی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←کشته‌شدن و اعتراضات پس‌از آن: اصلاح و بهسازی برچسب: برگردانده‌شده |
جز ←کشته‌شدن و اعتراضات پس‌از آن: اصلاح و بهسازی برچسب‌ها: واگردانی دستی برگردانده‌شده |
||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
عایشه مفاخری همسر ملامحمد ربیعی در گفت‌وگو با [[رادیو فردا|رادیوفردا]] آخرین مکالمهٔ تلفنی خود با همسرش را این‌گونه بازگو می‌کند:<ref name="rdfarda5">{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=قاضی |نام۱=فرشته |عنوان=قتل‌های زنجیره‌ای؛ جنازه ماموستا ربیعی را که پیدا کردند، هنوز گرم بود |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/30986628.html |وبگاه=[[رادیوفردا]] |تاریخ بازبینی=29 نوامبر 2023 |تاریخ=۱۶ آذر ۱۳۹۹}}</ref> |
عایشه مفاخری همسر ملامحمد ربیعی در گفت‌وگو با [[رادیو فردا|رادیوفردا]] آخرین مکالمهٔ تلفنی خود با همسرش را این‌گونه بازگو می‌کند:<ref name="rdfarda5">{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=قاضی |نام۱=فرشته |عنوان=قتل‌های زنجیره‌ای؛ جنازه ماموستا ربیعی را که پیدا کردند، هنوز گرم بود |نشانی=https://www.radiofarda.com/a/30986628.html |وبگاه=[[رادیوفردا]] |تاریخ بازبینی=29 نوامبر 2023 |تاریخ=۱۶ آذر ۱۳۹۹}}</ref> |
||
{{گفتاورد تزیینی|'''به کردی گفت هیلاکم، خیلی خسته و ناراحتم، و خواست با دخترش صحبت کند. چند بار تکرار کرد که دیزل‌آباد هستم. حرف‌هایش درهم بود. مثل یک انسان معمولی نبود. مثل این‌که جایی شکنجه شده باشد. تلفن قطع شد. جنازه‌اش را که پیدا کردیم، جنازه هنوز گرم بود و جای تزریق رویِ پایش بود … روی گردنش آثار بود. از کمربند ماشین یک وجب مانده بود. نمی‌دانم چه کار کردند که کمربند ماشین پاره شده بود. ماموستا ورزشکار بود، به‌سادگی تسلیم نمی‌شد و نمی‌دانم درگیری شده بود یا زده بودند، نمی‌دانم.'''|}} |
{{گفتاورد تزیینی|'''به کردی گفت هیلاکم، خیلی خسته و ناراحتم، و خواست با دخترش صحبت کند. چند بار تکرار کرد که دیزل‌آباد هستم. حرف‌هایش درهم بود. مثل یک انسان معمولی نبود. مثل این‌که جایی شکنجه شده باشد. تلفن قطع شد. جنازه‌اش را که پیدا کردیم، جنازه هنوز گرم بود و جای تزریق رویِ پایش بود … روی گردنش آثار بود. از کمربند ماشین یک وجب مانده بود. نمی‌دانم چه کار کردند که کمربند ماشین پاره شده بود. ماموستا ورزشکار بود، به‌سادگی تسلیم نمی‌شد و نمی‌دانم درگیری شده بود یا زده بودند، نمی‌دانم.'''|}} |
||
| ⚫ | تحت فشار نیروهای امنیتی؛ بیانیه‌ای از سوی پانزده نفر از امامانِ جمعهٔ «وابسته به حکومت» و افراد سرشناسِ اهل‌سنتِ منطقه [استان کرمانشاه و کردستان] صادر شد که در روزنامهٔ [[جمهوری اسلامی (روزنامه)|جمهوری اسلامی]] شمارهٔ ۲۶ آذر ۱۳۷۵<ref name="iranrights01"/> و هفته‌نامهٔ باختر نسخهٔ چهارم دی‌ماه ۱۳۷۵<ref name="IRANG2"/> به انتشار یافت؛ در اطلاعیه این‌گونه آمده‌است:<ref name="IRANG2"/><ref name="iranrights01"/> |
||
| ⚫ | |||
ابتدا [[پزشکی قانونی]] اعلام کرد او از طریق «آمپول» و «سم» کشته‌شده، اما بلافاصله این را تکذیب و اعلام کرده که «او به مرگ طبیعی درگذشته‌است».<ref name="iranrights01"/><ref name="IRANG2">{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=فتاحی |نام۱=احسان |عنوان=٢١ سال از قتل علامه ربیعی گذشت! (قتل‌هایی زنجیره‌ای) |نشانی=https://iranglobal.info/node/63397 |وبگاه=ایران‌گلوبال |تاریخ بازبینی=29 نوامبر 2023 |نشانی بایگانی=https://web.archive.org/web/20231129164956/https://iranglobal.info/node/63397 |تاریخ بایگانی=29 نوامبر 2023 |تاریخ=۲ دسامبر ۲۰۱۷}}</ref>در اعتراض به کشته‌شدنِ ربیعی و در مراسم خاک‌سپاری او در ۱۳ام آذر، یک «جنبش اجتماعی» در منطقه [استان کرمانشاه و کردستان] ایجاد شد؛ مردم دست به اعتراض زدند که با دخالت یگان‌های نظامی و ضدشورش مواجهه یافت و اعتراضات به سایر شهرهای کردنشین نیز کشیده شد.<ref name="IRANG2"/><ref name="iranrights01"/> |
ابتدا [[پزشکی قانونی]] اعلام کرد او از طریق «آمپول» و «سم» کشته‌شده، اما بلافاصله این را تکذیب و اعلام کرده که «او به مرگ طبیعی درگذشته‌است».<ref name="iranrights01"/><ref name="IRANG2">{{یادکرد وب |نام خانوادگی۱=فتاحی |نام۱=احسان |عنوان=٢١ سال از قتل علامه ربیعی گذشت! (قتل‌هایی زنجیره‌ای) |نشانی=https://iranglobal.info/node/63397 |وبگاه=ایران‌گلوبال |تاریخ بازبینی=29 نوامبر 2023 |نشانی بایگانی=https://web.archive.org/web/20231129164956/https://iranglobal.info/node/63397 |تاریخ بایگانی=29 نوامبر 2023 |تاریخ=۲ دسامبر ۲۰۱۷}}</ref>در اعتراض به کشته‌شدنِ ربیعی و در مراسم خاک‌سپاری او در ۱۳ام آذر، یک «جنبش اجتماعی» در منطقه [استان کرمانشاه و کردستان] ایجاد شد؛ مردم دست به اعتراض زدند که با دخالت یگان‌های نظامی و ضدشورش مواجهه یافت و اعتراضات به سایر شهرهای کردنشین نیز کشیده شد.<ref name="IRANG2"/><ref name="iranrights01"/> |
||
| خط ۷۳: | خط ۷۶: | ||
|ترجمه=|نشریه=[[کوریره دلا سرا]] |تاریخ=۱۹۹۶|دوره=|شماره=|صفحه=}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://web.payk.net/mailingLists/iran-news/html/1996/msg00723.html| عنوان = Iran Unrest Dissipates| تاریخ بازدید = | تاریخ = ۷ دسامبر ۱۹۹۶| ناشر = [[آسوشیتد پرس|Associated Press]]| زبان =}}{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot}}</ref><ref>{{یادکرد |نویسنده = |عنوان = Iranian City Calm After Clashes |پیوند = http://www.highbeam.com/doc/1P2-804901.html |ترجمه = |نشریه = [[واشینگتن پست]] |تاریخ = ۸ دسامبر ۱۹۹۶ |دوره = |شماره = |صفحه =}}{{پیوند مرده|date=نوامبر ۲۰۲۲ |bot=InternetArchiveBot}}</ref> |
|ترجمه=|نشریه=[[کوریره دلا سرا]] |تاریخ=۱۹۹۶|دوره=|شماره=|صفحه=}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://web.payk.net/mailingLists/iran-news/html/1996/msg00723.html| عنوان = Iran Unrest Dissipates| تاریخ بازدید = | تاریخ = ۷ دسامبر ۱۹۹۶| ناشر = [[آسوشیتد پرس|Associated Press]]| زبان =}}{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot}}</ref><ref>{{یادکرد |نویسنده = |عنوان = Iranian City Calm After Clashes |پیوند = http://www.highbeam.com/doc/1P2-804901.html |ترجمه = |نشریه = [[واشینگتن پست]] |تاریخ = ۸ دسامبر ۱۹۹۶ |دوره = |شماره = |صفحه =}}{{پیوند مرده|date=نوامبر ۲۰۲۲ |bot=InternetArchiveBot}}</ref> |
||
| ⚫ | وی از قربانیانِ [[قتل‌های زنجیره‌ای ایران]] به‌شمار می‌رود<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://advarnews.biz/idea/print/8303.aspx| عنوان = سازمان دانش آموختگان ایران اسلامی ادوار تحکیم وحدت| تاریخ بازدید = ۱۵ اردیبهشت ۱۳۸۸| نویسنده = | نشانی نویسنده = | نویسندگان دیگر = | تاریخ = | سال = | ماه = | قالب = | اثر = | ناشر = | صفحه = | زبان = | نشانی بایگانی = | تاریخ بایگانی = | نقل قول =}}{{پیوند مرده|date=اکتبر ۲۰۱۹ |bot=InternetArchiveBot}}</ref> و نام او بارها در سال‌های ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۰ در مطبوعات ذکر می‌شد و هم‌چنین در گزارش [[گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران|گزارشگر ویژه سازمان ملل در ایران]] در ۲۸ دی ۱۳۷۸ نیز به کشته‌شدن [[اقلیت سنی در ایران|علمایِ اهل‌سنت]] اشاره شده‌است.<ref name="iranrights01"/><ref name="IRANG2"/> برخی قتلِ ربیعی را توطئه [[محمدرضا رحیمی]] استاندار وقتِ کردستان و معاون اول [[محمود احمدی‌نژاد|احمدی‌نژاد]] عنوان می‌کنند.<ref name="IRANG2"/> |
||
| ⚫ | تحت فشار نیروهای امنیتی؛ بیانیه‌ای از سوی پانزده نفر از امامانِ جمعهٔ «وابسته به حکومت» و افراد سرشناسِ اهل‌سنتِ منطقه [استان کرمانشاه و کردستان] صادر شد که در روزنامهٔ [[جمهوری اسلامی (روزنامه)|جمهوری اسلامی]] شمارهٔ ۲۶ آذر ۱۳۷۵<ref name="iranrights01"/> و هفته‌نامهٔ باختر نسخهٔ چهارم دی‌ماه ۱۳۷۵<ref name="IRANG2"/> به انتشار یافت؛ در اطلاعیه این‌گونه آمده‌است:<ref name="IRANG2"/><ref name="iranrights01"/> |
||
| ⚫ | |||
[[سعید امامی]] در سخنرانی‌اش در سال ۱۳۷۵ که [[دانشگاه بوعلی سینا|دانشگاه بوعلی سینای همدان]] می‌باشد؛ در مورد قتلِ ملامحمد ربیعی که متنش در کتابِ «تراژدی دموکراسی در ایرانِ» [[عمادالدین باقی]] نیز آمده‌است؛ این‌گونه می‌گوید:<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.iran-archive.com/sites/default/files/sanad/eterafhaye_said_emami-2.pdf|عنوان=سخنرانی سعید امامی در دانشگاه همدان (ص. ۳۰۵)|بازبینی=۲۹ نوامبر ۲۰۲۳|archive-date=۲۲ فوریه ۲۰۲۰|archive-url=https://web.archive.org/web/20200222161400/https://www.iran-archive.com/sites/default/files/sanad/eterafhaye_said_emami-2.pdf|url-status=dead}}</ref><ref name="E-Baghi">{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی۱=باقی |نام۱=عمادالدین |عنوان=تراژدی دموکراسی در ایران (بازخوانی قتل‌های رنجیره‌ای) |تاریخ=چاپ چهارم (۱۳۷۹) |ناشر=نشر نی |شابک=9643124908 |صفحه=173 |صفحات=333 |ویرایش=چهارم |تاریخ بازبینی=۲۹ نوامبر ۲۰۲۳}}</ref> |
[[سعید امامی]] در سخنرانی‌اش در سال ۱۳۷۵ که [[دانشگاه بوعلی سینا|دانشگاه بوعلی سینای همدان]] می‌باشد؛ در مورد قتلِ ملامحمد ربیعی که متنش در کتابِ «تراژدی دموکراسی در ایرانِ» [[عمادالدین باقی]] نیز آمده‌است؛ این‌گونه می‌گوید:<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=|کد زبان=|تاریخ=|وبگاه=|نشانی=https://www.iran-archive.com/sites/default/files/sanad/eterafhaye_said_emami-2.pdf|عنوان=سخنرانی سعید امامی در دانشگاه همدان (ص. ۳۰۵)|بازبینی=۲۹ نوامبر ۲۰۲۳|archive-date=۲۲ فوریه ۲۰۲۰|archive-url=https://web.archive.org/web/20200222161400/https://www.iran-archive.com/sites/default/files/sanad/eterafhaye_said_emami-2.pdf|url-status=dead}}</ref><ref name="E-Baghi">{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی۱=باقی |نام۱=عمادالدین |عنوان=تراژدی دموکراسی در ایران (بازخوانی قتل‌های رنجیره‌ای) |تاریخ=چاپ چهارم (۱۳۷۹) |ناشر=نشر نی |شابک=9643124908 |صفحه=173 |صفحات=333 |ویرایش=چهارم |تاریخ بازبینی=۲۹ نوامبر ۲۰۲۳}}</ref> |
||
{{گفتاورد تزیینی|'''برای مثال یک‌سری از دشمنان داشتند سعی می‌کردند که فوتِ امام جماعت کرمانشاه؛ ملامحمد ربیعی را به گردنِ نظام بیاندازند. شروع کردند در مدارس، طیف‌هایی که وابستگی به مکتب قرآن داشتند و یک‌سری طیف‌هایی که اخوانی‌ها متصل هستند و بعضی از جریاناتی‌که تفکراتِ وهابی دارد؛ تحت عنوان شهادتِ امام جمعه یا [با] این‌که همه می‌دانستند و پزشکی قانونی هم کاملاً مشخص کرده بود که بر اثر سکته بوده…'''|}} |
{{گفتاورد تزیینی|'''برای مثال یک‌سری از دشمنان داشتند سعی می‌کردند که فوتِ امام جماعت کرمانشاه؛ ملامحمد ربیعی را به گردنِ نظام بیاندازند. شروع کردند در مدارس، طیف‌هایی که وابستگی به مکتب قرآن داشتند و یک‌سری طیف‌هایی که اخوانی‌ها متصل هستند و بعضی از جریاناتی‌که تفکراتِ وهابی دارد؛ تحت عنوان شهادتِ امام جمعه یا [با] این‌که همه می‌دانستند و پزشکی قانونی هم کاملاً مشخص کرده بود که بر اثر سکته بوده…'''|}} |
||
| ⚫ | |||
== آثار == |
== آثار == |
||
نسخهٔ ۱۰ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۱۲
محمد ربیعی | |
|---|---|
 نگاره‌ای از محمد ربیعی در جوانی | |
| زاده | ۱۳۱۱ دره‌اسپ، دیواندره، ایران |
| درگذشته | ۱۱ آذر ۱۳۷۵ کرمانشاه، ایران |
| آرامگاه | گورستان میناآباد، کرمانشاه |
| نام(های) دیگر | ماموستا ربیعی |
| پیشه | نویسنده، شاعر، خطیب، امام جمعه، گویندهٔ رادیو |
| زمینه کاری | شعر و ادب کردی، اسلامی |
| ملیت | ایرانی |
| سبک نوشتاری | شعر، داستان کوتاه، رمان، ادبیات کودک، اسلامی |
| بنیانگذار | از مؤسسینِ انتشارات صلاح‌الدین ایوبی در ارومیه و نشریهٔ سروه |
| کتاب‌ها | آئینه اسلام (۱۳۶۵)، عالیجناب گوریل (۱۳۷۲)، نقل‌ونبات (۱۳۷۲) |
| دیوان اشعار | چهار فصل |
| پدر و مادر | عبدالحکیم ربیعی (پدر) |
| وبگاه | |
ملامحمد ربیعی (به کردی: محەممەد ڕەبیعی) مشهور به ماموستا ربیعی (زادهٔ ۱۳۱۱ در دره‌اسپ، دیواندره – درگذشتهٔ ۱۱ آذر ۱۳۷۵ در کرمانشاه) مفتیِ مذهب شافعی، نویسنده، شاعر، قاری قرآن و گوینده در رادیوهای کردیِ کرمانشاه و تهران بود. او امام جمعه و خطیبِ مسجد جامع شافعی کرمانشاه بود که در سال ۱۳۷۵ طی کشتارِ موسوم به «قتل‌های زنجیره‌ای ایران» به قتل رسید.
زندگی‌نامه
کودکی و جوانی
از چپ به راست: [ناشناس]، [ناشناس]، محمد ربیعی، احمد مفتی‌زاده، سید محمود طالقانی، سید محمد بهشتی، اکبر هاشمی رفسنجانی، ابوالحسن بنی‌صدر، [ناشناس].
محمد ربیعی در سال ۱۳۱۱ در روستایِ دره‌اسب از توابع دیواندره به‌دنیا آمد. او فرزند «ملا عبدالحکیم» بود و در پنج سالگی قرآن را از پدرش یادمی‌گیرد و بعد از آن نیز کتب اولیهٔ علوم صرف و نحوِ عربی را نیز از عمویش «ملا محمود» یادمی‌گیرد. او در سال ۱۳۳۳ از سید علاءالدین حسینی در روستایِ قشلاق سفیدِ دیواندره اجازهٔ افتاء و تدریس دریافت می‌کنند. ربیعی تا سال ۱۳۴۵ و برای مدت ۱۲ سال در قشلاق سفید به تدریس طلاب، امامتِ جمعه و جماعت و هم‌چنین چرخاندن دفتر ازدواج و طلاق مشغول بود.[۱]
ربیعی در ۱۳۴۵ طی مسابقهٔ بین‌المللی قرائت قرآن که پاکستان برگزار می‌شود در میان قاریان ۲۲ کشور جهان، پس از محمود خلیل الحصری، قاری مشهور مصری، موفق به دریافت مقام دوم مسابقه می‌شود.[۲][۳] در پاییز سال ۱۳۵۷ از سوی مردم به‌عنوان خطیب و امام جمعه مسجد جامع امام شافعی کرمانشاه انتخاب می‌شود و تا هنگام کشته‌شدن نیز در همان مسجد بود.[۴][۵][۶]
سرودن و نوشتن
محمد ربیعی از همان ده‌سالگی گاه و بی‌گاه به زبان کردی و فارسی شعر می‌سرود و حتی در دورانِ طلبگی، ملایی و امامتِ مسجد نیز از آن غافل نشد و ادامه می‌داد. در سال ۱۳۵۰ که اهمیت زیادتری به نوشتن و سرودن داد، دیوان اشعار خود را به سه زبان کردی، فارسی و عربی به‌نام «چهار فصل» منتشر کرد. کتاب «آینهٔ اسلام»، نخستین اثر ربیعی بود که در سال ۱۳۶۵ به چاپ رسید.[۷]
کتاب «عالیجناب گوریل» عنوانِ رمان فارسی از اوست که در سال ۱۳۷۲ چاپ شد و هم‌چنین در سال ۱۳۸۵ توسط انتشارات پرتو بیان بازنشر یافت.[۸] در سال ۱۳۸۷ توسط جلال رئوفی به کردی با نام «ماف و لاف» ترجمه شده‌است[۹] و هم‌چنین سال ۱۳۹۳ توسط عبدالعزیز سلیمی به زبان عربی نیز ترجمه شده‌است.[۱۰] کتاب «محکمهٔ حیوانات» نوشته محمدعلی دشتی نیز براساس اقتباسی از کتاب در سال ۱۳۸۹ نوشته شده‌است.[۱۱]
کشته‌شدن و اعتراضات پس‌از آن
پیشینه و علت قتلِ ربیعی به پخشِ مجموعهٔ تلویزیونی «امام علی» از صداوسیما برمی‌گردد که موجب اعتراضاتِ جامعهٔ اهل‌سنت ایران در آن‌زمان شد.[۱۲][۱۳][۱۴] او نامه‌ای به مسئولین وزارت اطلاعات، آموزش و پرورش و دیگر مسئولین می‌نویسد و نسبت به «عواقب اختلاف‌افکنی بین شیعه و سنی» و «ایجاد آشوب و تفرقه» به آنان هشدار می‌دهد؛ او در کنفرانس وحدت اسلامی که در سال ۱۳۷۵ در تهران برگزار می‌شد از این سریال انتقاد می‌کند.[۱۳][۵]
محمد ربیعی ساعت ۱۲:۳۰ ظهر روز یکشنبه ۱۱ آذر ۱۳۷۵ به قصد رفتن به محل کارش در صداوسیمایِ کرمانشاه از خانه خارج شد و هرگز به خانه برنگشت. بعد از آن حوالی ساعت یک شب، جنازهٔ او در کنار ماشینش در ترمینال سنندج-تهران به‌طوری‌که عمامه‌اش زیر سر و عینک و عبایش بر روی سینه او بوده‌است، پیدا می‌شود.[۵]
عایشه مفاخری همسر ملامحمد ربیعی در گفت‌وگو با رادیوفردا آخرین مکالمهٔ تلفنی خود با همسرش را این‌گونه بازگو می‌کند:[۱۵]
| « | به کردی گفت هیلاکم، خیلی خسته و ناراحتم، و خواست با دخترش صحبت کند. چند بار تکرار کرد که دیزل‌آباد هستم. حرف‌هایش درهم بود. مثل یک انسان معمولی نبود. مثل این‌که جایی شکنجه شده باشد. تلفن قطع شد. جنازه‌اش را که پیدا کردیم، جنازه هنوز گرم بود و جای تزریق رویِ پایش بود … روی گردنش آثار بود. از کمربند ماشین یک وجب مانده بود. نمی‌دانم چه کار کردند که کمربند ماشین پاره شده بود. ماموستا ورزشکار بود، به‌سادگی تسلیم نمی‌شد و نمی‌دانم درگیری شده بود یا زده بودند، نمی‌دانم. | » |
تحت فشار نیروهای امنیتی؛ بیانیه‌ای از سوی پانزده نفر از امامانِ جمعهٔ «وابسته به حکومت» و افراد سرشناسِ اهل‌سنتِ منطقه [استان کرمانشاه و کردستان] صادر شد که در روزنامهٔ جمهوری اسلامی شمارهٔ ۲۶ آذر ۱۳۷۵[۵] و هفته‌نامهٔ باختر نسخهٔ چهارم دی‌ماه ۱۳۷۵[۱۶] به انتشار یافت؛ در اطلاعیه این‌گونه آمده‌است:[۱۶][۵]
| « | در پی تحقیقاتِ دقیقی‌که از چگونگیِ فوت مرحوم ملا محمد ربیعی بعمل آمده، کاملأ مشخص گردیده که فوتِ آن مرحوم هر چند ثلمه‌ای بر اسلام وارد آورده، لکن به‌طور طبیعی (سکته قلبی) بوده و جایِ هیچ ابهامی وجود ندارد. | » |
ابتدا پزشکی قانونی اعلام کرد او از طریق «آمپول» و «سم» کشته‌شده، اما بلافاصله این را تکذیب و اعلام کرده که «او به مرگ طبیعی درگذشته‌است».[۵][۱۶]در اعتراض به کشته‌شدنِ ربیعی و در مراسم خاک‌سپاری او در ۱۳ام آذر، یک «جنبش اجتماعی» در منطقه [استان کرمانشاه و کردستان] ایجاد شد؛ مردم دست به اعتراض زدند که با دخالت یگان‌های نظامی و ضدشورش مواجهه یافت و اعتراضات به سایر شهرهای کردنشین نیز کشیده شد.[۱۶][۵]
کرمانشاه یک هفته تعطیل شد و تعدادی کشته، مجروح و زندانی شدند. در این اعتراضات یک افسر پلیس به‌نام «علی‌اکبر نجفی» در کرمانشاه کشته شد. فضای شهرهای سنندج، کامیاران و مریوان نیز متشنج شده‌بود.[۱۶] در پاوه «۲۶ نفر» کشته شدند.[۱۷] در جوانرود «۱۴ نفر» کشته شده و در روانسر نیز دانشجوی جوانی به نام «داریوش محمدی» به ضرب گلوله کشته شدند.[۱۶][۵][۱۸][۱۹][۲۰][۲۱][۲۲]
وی از قربانیانِ قتل‌های زنجیره‌ای ایران به‌شمار می‌رود[۲۳] و نام او بارها در سال‌های ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۰ در مطبوعات ذکر می‌شد و هم‌چنین در گزارش گزارشگر ویژه سازمان ملل در ایران در ۲۸ دی ۱۳۷۸ نیز به کشته‌شدن علمایِ اهل‌سنت اشاره شده‌است.[۵][۱۶] برخی قتلِ ربیعی را توطئه محمدرضا رحیمی استاندار وقتِ کردستان و معاون اول احمدی‌نژاد عنوان می‌کنند.[۱۶]
سعید امامی در سخنرانی‌اش در سال ۱۳۷۵ که دانشگاه بوعلی سینای همدان می‌باشد؛ در مورد قتلِ ملامحمد ربیعی که متنش در کتابِ «تراژدی دموکراسی در ایرانِ» عمادالدین باقی نیز آمده‌است؛ این‌گونه می‌گوید:[۲۴][۲۵]
| « | برای مثال یک‌سری از دشمنان داشتند سعی می‌کردند که فوتِ امام جماعت کرمانشاه؛ ملامحمد ربیعی را به گردنِ نظام بیاندازند. شروع کردند در مدارس، طیف‌هایی که وابستگی به مکتب قرآن داشتند و یک‌سری طیف‌هایی که اخوانی‌ها متصل هستند و بعضی از جریاناتی‌که تفکراتِ وهابی دارد؛ تحت عنوان شهادتِ امام جمعه یا [با] این‌که همه می‌دانستند و پزشکی قانونی هم کاملاً مشخص کرده بود که بر اثر سکته بوده… | » |
آثار
آثار مکتوب محمد ربیعی:[۲۶][۲۷][۲۸]
- آیینهٔ اسلام، ۱۳۶۴ (فارسی)
- تفسیر سروهٔ فاتحه، ۱۳۷۰ (کردی)
- باقیات صالحات در فقه امام شافعی، ۱۳۷۰ (فارسی)
- عالیجناب گوریل، نشر صلاح‌الدین ایوبی، ۱۳۷۲
- نقل و نبات (بیان حیات انبیاء ویژهٔ کودکان و نوجوانان)، ۱۳۷۲
- ترجمهٔ کتاب «حلال و حرام» از یوسف قرضاوی، ۱۳۷۲
- به‌چکه‌ی بنیاده‌م در فلسفه، پرتو بیان، ۱۳۸۷ (کردی)
- سراب عشق و اعتیاد، پرتو بیان، ۱۳۸۹
- هشتِ اردیبهشت (نثر و نظم)
- الاحسان فی تجوید القران (عربی)
- چهار فصل (کردی، فارسی، عربی)
- تفسیر جزءاول سوره بقره (کردی)
- خانوادهٔ کوچک (فارسی)
- دکان‌داران طریقت (کردی)
- گنجینهٔ گوهر در حدیث (کردی)
- منظومه کشف الضلال عن الهلال در ۲۴۰۰ بیت
- «عشقی که بی‌پایانه» یا «عشق پایان‌ناپذیر» (فارسی)
- موج اف‌ام (فارسی)
- رسالة القارعة در طلاق
- معالم اسلامی (اطلاعات عمومی)
- وتاری ئایینی (گفتارهای دینی)
- سنت و بدعت
- مسائل و دلائل
- مالکیت در اسلام
- راهنمای ازدواج
- داستان
- حضرت عثمان
- امپریالیست و سوسیال امپریال
- کارنامهٔ نیکوکاران
- علم‌الیقین در تلقین
- علم‌الیقین در سنت
- داستان کوتاه
- هزار پند
- لغز و معما به
- مال و میراث
نمونه‌ای از اشعار
دو نمونه از اشعار فارسی محمد ربیعی:[۶]
نمونهٔ اول:
| بلبلا هم‌قفس زاغ سیاهی چه عجب! | که در این باغ کسی گلبن بی‌خار ندید | |
| گر ز نادانی و نااهلی او در عجبی | غیرخوناب، طبیب از دل بیمار ندید |
نمونهٔ دوم:
| هر جا که دلی هست دل‌آزاری هست | هرجا که گلی هست در آن خاری هست | |
| گویند به هر جای که باشد گنجی | افسوس که اندر کنفش ماری هست |
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ ابراهیم‌محمدی (شپول)، زانایانی کورد، ۱۳۳–۱۳۵.
- ↑ «چهاردهمین سالگرد شهادت استاد ملا محمد ربیعی». شورای مرکزی اهل سنت (شمس). ۱۲ آذر ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۵.
- ↑ ابراهیم‌محمدی (شپول)، زانایانی کورد، ۱۳۳–۱۳۵.
- ↑ ابراهیم‌محمدی (شپول)، زانایانی کورد، ۱۳۳–۱۳۵.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ ۵٫۵ ۵٫۶ ۵٫۷ ۵٫۸ «یک سرگذشت: محمد ربیعی». حقوق بشر و دموکراسی برای ایران (بنیاد برومند). بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۵.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ «گذاری کوتاه به زندگینامهٔ استاد علامه «محمد ربیعی»». وبگاه نوگرا. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ نوامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۳ نوامبر ۲۰۱۵.
- ↑ ابراهیم‌محمدی (شپول)، زانایانی کورد، ۱۳۳–۱۳۵.
- ↑ «کتاب عالیجناب گوریل نوشتهٔ محمد ربیعی، ویراستاری عبدالستار نقشبندی». وبگاه آدینه‌بوک. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۵.
- ↑ ربیعی، محمد. «کتاب عالیجناب کوریل کردی - ماف و لاف:نوویسینی محه‌ممه‌د ره‌بیعی؛ وه‌رگیرانی جه‌لال ره‌ئووفی». وبگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۵.
- ↑ ربیعی، محمد. «کتاب اشرف‌المخلوقات فی محکمه‌الحیوانات/ تصنیف محمد ربیعی؛ تعریب عبدالعزیز سلیمی». وبگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۵.
- ↑ «کتاب محکمهٔ حیوانات: با اقتباس از کتاب عالیجناب گوریل نوشتهٔ محمد ربیعی از محمدعلی دشتی». وبگاه آدینه‌بوک. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۵.
- ↑ صنوبری، حسن. «پروندهٔ روزی روزگاری تلویزیون؛ صفحهٔ یازدهم: جستار: نقد و بررسی سریال «امام علی»، ساخته «داود میرباقری»». وبگاه مجلهٔ میدان آزادی. دریافت‌شده در ۲۹ نوامبر ۲۰۲۳.
- ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ «حکومت سرکوب: وضعیت مسلمانان اهل سنت در ایران». مرکز اسناد حقوق بشر ایران. نهم بهمن‌ماه ۱۴۰۰. دریافت‌شده در 29 نوامبر 2023. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «مولوی عبدالحمید: از ایرانیان گلایه‌مندیم»؛ همراهی روحانیان اهل سنت با معترضان و گلایه از سکوت علمای شیعه، وبگاه زیتون؛ ۳ آبان ۱۴۰۱.
- ↑ قاضی، فرشته (۱۶ آذر ۱۳۹۹). «قتل‌های زنجیره‌ای؛ جنازه ماموستا ربیعی را که پیدا کردند، هنوز گرم بود». رادیوفردا. دریافت‌شده در ۲۹ نوامبر ۲۰۲۳.
- ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ ۱۶٫۲ ۱۶٫۳ ۱۶٫۴ ۱۶٫۵ ۱۶٫۶ ۱۶٫۷ فتاحی، احسان (۲ دسامبر ۲۰۱۷). «٢١ سال از قتل علامه ربیعی گذشت! (قتل‌هایی زنجیره‌ای)». ایران‌گلوبال. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ نوامبر ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۹ نوامبر ۲۰۲۳.
- ↑ «مقالهٔ «درود بر مردم کرمانشاه، پاوه، روانسر و جوانرود»». نشریهٔ «حقیقت»، دورهٔ دوم، شمارهٔ ۲۶. بهمن‌ماه ۱۳۷۵. بایگانی‌شده از اصلی در 26 مه 2009. دریافت‌شده در 29 نوامبر 2023. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «۱۲ آذر ماه سالگرد شهادت علامه محمد ربیعی رحمة الله علیه». سنی نیوز. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ دسامبر ۲۰۰۸.
- ↑ «ماموستا». ایران فردا. اسفند ۱۳۷۸. ص. صفحه ۷۰–۷۱. پارامتر
|پیوند=ناموجود یا خالی (کمک) - ↑ «Proteste sunnite in Iran Morti e arresti di massa»، کوریره دلا سرا، ۱۹۹۶
- ↑ «Iran Unrest Dissipates». Associated Press. ۷ دسامبر ۱۹۹۶.[پیوند مرده]
- ↑ «Iranian City Calm After Clashes»، واشینگتن پست، ۸ دسامبر ۱۹۹۶[پیوند مرده]
- ↑ «سازمان دانش آموختگان ایران اسلامی ادوار تحکیم وحدت». دریافت‌شده در ۱۵ اردیبهشت ۱۳۸۸.[پیوند مرده]
- ↑ «سخنرانی سعید امامی در دانشگاه همدان (ص. ۳۰۵)» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۲ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۹ نوامبر ۲۰۲۳.
- ↑ باقی، عمادالدین (چاپ چهارم (۱۳۷۹)). تراژدی دموکراسی در ایران (بازخوانی قتل‌های رنجیره‌ای) (ویراست چهارم). نشر نی. ص. ۱۷۳. شابک ۹۶۴۳۱۲۴۹۰۸. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک); پارامتر|تاریخ بازیابی=نیاز به وارد کردن|پیوند=دارد (کمک) - ↑ «مروری کوتاه بر زندگی ماموستا ملا محمد ربیعی رحمةالله». وبگاه رسمی جماعت دعوت و اصلاح ایران. ۱۱ آذر ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۵.
- ↑ «استاد علامه محمد ربیعی». صلاح‌الدین. نت. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ آوریل ۲۰۰۹.
- ↑ ابراهیم‌محمدی (شپول)، زانایانی کورد، ۱۳۳–۱۳۵.
- ابراهیم‌محمدی (شپول) (۱۳۷۹). زانایانی کورد. تهران: چاپه‌مه‌نی سه‌قز.
پیوند به بیرون
- تشیع جنازه ماموستا محمد ربیعی (کرمانشاه) در یوتیوب
- مولودنامهٔ حضرت محمد (ص) با نوای ماموستا محمد ربیعی در یوتیوب
- تلاوت آیات ۱ تا ۱۵ سوره شوری توسط ماموستا محمد ربیعی در یوتیوب
| کشتگان رسمی |
|
|---|---|
| متهمان رسمی | |
| کشته‌های نسبت‌داده‌شده (فعالان سیاسی یا فرهنگی) |
|
| کشته‌های نسبت‌داده‌شده (فعالان دینی) |
|
| کشته‌های نسبت‌داده‌شده (دیگران) |
|
| ترورهای بیرون از ایران |
|
| متهمان ترورهای بیرون از ایران | |
| دیگر متهمان نسبت‌داده‌شده | |
| شخصیت‌های مرتبط | |
| نوشتارهای وابسته | |
ردهها:
- امامان جمعه ایران
- امامان جمعه شهر کرمانشاه
- بازیگران مرد رادیو اهل ایران
- ترورشدگان توسط حکومت جمهوری اسلامی ایران
- خاکسپاریها در گورستان میناآباد
- درگذشتگان ۱۳۷۵
- درگذشتگان ۱۹۹۶ (میلادی)
- رماننویسان مرد اهل ایران
- روحانیان سنی اهل ایران
- روحانیان سنی
- روزنامهنگاران ادبی اهل ایران
- روزنامهنگاران اهل ایران
- روزنامهنگاران کرد
- زادگان ۱۳۱۱
- شاعران کرد اهل ایران
- شاعران کرد
- شاعران کردی سورانی
- شاعران کردی هورامی
- شاعران مرد اهل ایران
- شاعران مسلمان
- شافعیان ایران
- عالمان مسلمان
- فعالان مذهبی کشته‌شده اهل ایران
- فقیهان شافعی
- قاریان قرآن اهل ایران
- قتل‌های زنجیره‌ای ایران
- مترجمان از عربی
- مترجمان اهل ایران
- محققان سنی اسلام
- مسلمانان سنی
- مسلمانان کرد
- ملامحمد ربیعی
- نویسندگان ادبیات کودک اهل ایران
- نویسندگان داستان کوتاه سده ۲۰ (میلادی)
- نویسندگان داستان کوتاه مرد اهل ایران
- نویسندگان سیاسی اهل ایران
- نویسندگان کرد اهل ایران
- نویسندگان متون دینی اهل ایران
- نویسندگان مرد اهل ایران