سلوکیه

سلوکیه

ܣܠܝܩ Σελεύκεια (یونانی باستان)
موقعیت در عراق
نام دیگر	Salīq, Seleucia-on-Tigris, Seleucia on the Tigris
موقعیت	استان بغداد، عراق
منطقه	میان‌رودان
مختصات	۳۳°۵′۴۰″ شمالی ۴۴°۳۱′۲۰″ شرقی
نوع	مسکن گاه
محدوده	۵٫۵ کیلومتر مربع (۲٫۱ مایل مربع)
تاریخ
سازنده	سلوکوس یکم
ساخته‌شده	تقریباً ۳۰۵ پیش از میلاد
رهاشده	۱۶۵ میلادی
دوره‌ها	عصر هلنیستی تا امپراتوری روم
فرهنگ‌ها	یونانی‌، اشکانی, ساسانی
اطلاعات بیشتر
تاریخ‌های کاوش	۱۹۲۷–۱۹۳۲, ۱۹۳۶–۱۹۳۷, ۱۹۶۴–۱۹۶۸, ۱۹۸۵–۱۹۸۹
باستان‌شناسان	لروی واترمن, کلارک هاپکنیز, آنتونیو اینورنزی, جورجیو گولینی

سلوکیه (به یونانی: Σελεύκεια) نام یکی از بزرگترین شهرهای جهان باستان در روزگار سلوکیان و پس از آن‌ها بود. این شهر در میانرودان در کرانهٔ باختری رود دجله و روبه‌روی شهرک اوپیس(و در آینده تیسفون) جای گرفته‌بود. پایه‌گذار این شهر سلوکوس یکم بود که با برپایی این شهر در سال ۳۰۵ (پیش از میلاد) آن را به نام خود نامگذاری کرد و آن را نخستین تخت‌گاه سلوکی نهاد.

به نوشته بهرسیر یا به‌اردشیر، شهری باستانی در سرزمین عراق کنونی، بر ساحل غربی رود دجله در روبروی تیسفون و ایوان مدائن بوده است. به نوشته تاریخ طبری شهر «به اردشیر» را اردشیر بابکان ساخت و آنرا «کوره» (مرکز استان) قرار داد و شهرهای بهرسیر، رومگان، نهر درقیت، کوثا و نهر گوبر را تحت نظر آن قرار داد. هر یک از این شهرها یک رستاک، در نظام تقسیم‌بندی کشوری ساسانیان بوده است. به عقیده خاورشناسان این شهر را اردشیر ایجاد نکرد، بلکه در واقع همان شهر سلوکیه است که توسط سلوکیه بنا شده بود و وی آن را تجدید بنا کرده بود. بعدها بهرسیر و به‌اردشیر جای یکدیگر به کار برده شده‌اند. در دوره اسلامی بهرسیر و به اردشیر معادل هم شده‌اند. در این دوره بهرسیر همچون تیسفون یکی از شهرهای تشکیل دهنده مدائن بوده‌است.

سلوکیه در دوران ساسانی

این شهر را در دوران ساسانی، ویه‌اردشیر می‌خواندند و عرب‌ها آن را بهرسیر ضبط کرده‌اند. این شهر یکی از هفت شهر تشکیل دهندهٔ مدائن محسوب می‌شد. در این دوران شهری نسبتاً بزرگ بود با کوچه‌های سنگفرش و بازار بزرگ. مخصوصاً عیسویان در آنجا فراوان بودند و سوداگران یهودی نیز بازار پر ازدحام آن را رونق می‌بخشیدند.

در سال ۱۴۱ پیش از میلاد مهرداد یکم وارد میان رودان می‌گردد و شهر سلوکیه را آزاد می‌نماید.

منابع

• زرینکوب، عبدالحسین. تاریخ ایران بعد از اسلام. چاپ سوم. تهران: انتشارات امیرکبیر ۱۳۶۲

Wikipedia contributors, "Seleucia," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Seleucia&oldid=205526277 (accessed June 6, 2008).