فارسان
| فارسان فارسون | |
|---|---|
 | |
| کشور |  ایران |
| استان | چهارمحال و بختیاری |
| شهرستان | فارسان |
| بخش | مرکزی |
| نام(های) دیگر | پارسون |
| نام(های) پیشین | پارسون |
| سال شهرشدن | ۱۳۵۹ |
| مردم | |
| جمعیت | ۳۰٫۵۰۴ نفر (۱۳۹۵)[۱] |
| جغرافیای طبیعی | |
| مساحت | ۲۵۰۰ کیلومتر مربع |
| ارتفاع | ۲۰۷۲ متر[۲] |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۱۲/۱[۲] |
| میانگین بارش سالانه | ۶۰۰ میلیمتر[۲] |
| روزهای یخبندان سالانه | ۱۱۲[۲] |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | شاپور مالکی |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۳۸ |
فارسان یکی از شهرهای استان چهارمحال و بختیاری است. شهر فارسان، مرکز شهرستان فارسان است.
محتویات
موقعیت جغرافیایی[ویرایش]
شهر فارسان در ۵۰ درجه و ۳۵ دقیقه طول شرقی جغرافیایی و ۳۲ درجه و ۱۶ دقیقه عرض شمالی جغرافیایی، و ارتفاع ۲۰۷۲ متر از سطح دریا در یک منطقه کوهستانی قرار دارد. شهر فارسان مرکز شهرستان فارسان در ۳۳ کیلومتری جنوب غربی شهرکرد واقع شده‌است. رود سراب غرب و جنوب این شهر را مشروب می‌سازد.[نیازمند منبع]
مردم‌شناسی[ویرایش]
مردم این شهر که از طوایف مختلف بختیاری هستند به دلایلی نامشخص یکجانشین شده و دست از کوچ برداشته‌اند. آنها با گویش بختیاری سخن می‌گویند که در این گویش واژگان پهلوی میانه (پارسی میانه یا پارسیگ) و اوستایی فراوانی وجود دارد. نام این شهر ریشه در نام پارسوماش (سرزمین شاهان پارسی) دارد که به مرور زمان به پارسوم، سپس پارسون سپس فارسون و در صده اخیر به فارسان تغییر پیدا کرده است. اما کماکان در روستاهای اطراف و در میان بختیاریها با نام پارسون از این شهر یاد می‌گردد.
جمعیت[ویرایش]
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۳۰٬۵۰۴ نفر (در ۸٬۴۰۰ خانوار) بوده‌است.[۳]
| جمعیت تاریخی | ||
|---|---|---|
| سال | جمعیت | ±% |
| ۱۳۳۵ | ۴٬۱۸۶ | — |
| ۱۳۴۵ | ۶٬۰۷۸ | +۴۵٫۲٪ |
| ۱۳۵۵ | ۷٬۵۹۳ | +۲۴٫۹٪ |
| ۱۳۶۵ | ۱۴٬۹۳۸ | +۹۶٫۷٪ |
| ۱۳۷۰ | ۱۸٬۴۲۸ | +۲۳٫۴٪ |
| ۱۳۷۵ | ۲۰٬۰۹۷ | +۹٫۱٪ |
| ۱۳۸۵ | ۲۶٬۲۱۹ | +۳۰٫۵٪ |
| ۱۳۹۰ | ۲۸٬۰۱۳ | +۶٫۸٪ |
| ۱۳۹۵ | ۳۰٬۵۰۴ | +۸٫۹٪ |
گردشگری[ویرایش]
جاذبه‌های تاریخی[ویرایش]
- تپه چغاپنجعلی: تپه چغاپنجعلی حاوی آثاری مربوط به هزاره ۵ و ۴ قبل از میلاد، هزاره اول ب م - دوره ساسانیان - سده‌های میانی و متأخر دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان فارسان، بخش مرکزی، جنوب شهر فارسان واقع شده‌است. این اثر در تاریخ ۱۲ شهریور ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۵۲۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
- مسجد جامع فارسان: مسجد جامع فارسان مربوط به دوره قاجار است و در فارسان، میدان مسجد جامع شهر فارسان واقع شده‌است. این اثر در تاریخ ۱۲ شهریور ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۱۹۵۰۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
- موزه فرهنگ و تمدن فارسان: این موزهٔ آثار تاریخی، شامل آثاری مربوط به دوران‌های صفویه و قاجار است.[۴]
- گردشگاه چشمه قلعه: واقع در شرق شهر فارسان. این گردشگاه که در کنار چشمه‌ای مصفا ساخته شده، به علاوه دارای قناتی تاریخی به قدمت ۲۰۰ سال است.[۵]
مراکز تفریحی[ویرایش]
مهمترین مرکز تفریحی فارسان، پیرغار واقع در ۴ کیلومتری شهر در روستای ده چشمه است. پیرغار در دامنه کوه لاخرسان قرار گرفته و مشتمل بر چشمه ای پر آب، آبشار فصلی و منطقه جنگلی است. سنگ نوشته دوران مشرطیت که شرح لشکر کشی بختیاریها به تهران در انقلاب مشروطه میباشد نیز در این تفریحگاه واقع شده است. این سنگ نوشته به دستور سردار اسعد بختیاری حجاری شده است.
از دیگر مناطق تفریحی فارسان میتوان به چشمه دره حنا، تپه چفاپنجعلی، سر درّه و چشمه قلعه اشاره کرد.
صنایع دستی[ویرایش]
از مهمترین و ارزشمندترین صنایع دستی که قدمتی دیرینه دارد بافتن فرش دستباف است که در روستاهای مختلف با طرح‌ها و نقش‌های متفاوتی بافته می‌شود. سایر دستبافته‌ها که هنوز در این شهر رایج است عبارت‌اند از: گلیم، جاجیم، نمد مالی، چوغا بافی، خرسک بافی -نوعی قالی- و گیوه دوزی.
هنر[ویرایش]
از جمله خصوصیات برجسته شهر فارسان استعداد و علاقه زیاد اهالی این شهر به فرهنگ و هنر است. به گونه‌ای که رشته‌های هنری شهر همچون شعر و ادب، تئاتر و نمایش، شاهنامه خوانی و… کارنامه درخشانی در سطح کشور دارند. به عنوان نمونه، گروه تئاتر شهر، بارها نمایش‌هایی را در جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر اجرا کرده‌است.[۶][۷] همچنین، این شهر، سالانه میزبان جشنواره تئاتر استان با عنوان جشنواره تئاتر ققنوس است.[۸]
رودخانه[ویرایش]
تنها رودخانه این شهر، رود سرآب میباشد که از زردکوه بختیاری و زاگرس میانی و چشمه سارهای مسیر کوهرنگ تا فارسان سرچشمه می‌گیرد. در گذشته این رودخانه پس از عبور از شهرهایی نظیر باباحیدر، فیل آباد و... از کنار شهر می‌گذشت، اما با اجرای پروژه‌های انتقال آب به سایر استانها. این رودخانه خشک گردید.
ورزش حرفه‌ای[ویرایش]
در سالهای گذشته، دو تیم از شهر فارسان در بالاترین سطح ورزش حرفه‌ای کشور حضور داشته اند.
- تیم فوتبال ساحلی بانوان فارسان که در لیگ برتر کشور حضور دارد.
- تیم تیراندازی با کمان فارسان که در سال ۹۳ قهرمان لیگ برتر کشور شد.[۹]
به علاوه تیمهای زیر نیز در رده‌های پایین‌تر حضور داشته اند.
- تیم بسکتبال فارسان در مسابقات زیرگروه کشور حضور دارد. این تیم در سال ۹۳ مقام چهارم زیرگروه کشور را کسب کرد. تیمهای اول تا سوم این مسابقات به لیگ دسته دوم کشور صعود کردند.[۱۰]
- تیم فوتبال پیام فارسان با قهرمانی در لیگ برتر استان در سال ۹۲ به لیگ دسته سوم فوتبال کشور صعود کرد.[۱۱]
افراد سرشناس[ویرایش]
- سید کمال مرتضویان فارسانی (متولد ۱۲۹۱، فارسان- درگذشته ۱۳۵۴، تهران): نویسنده، پژوهشگر،منتقد اجتماعی و از فعّالان ملّی شدن صنعت نفت.[۱۲]
- پروفسور بهرام اسلامی (زادهٔ ۱۳۲۲، فارسان) رئیس بخش قلب دانشکده علوم پزشکی دانشگاه ملی (شهید بهشتی فعلی) و عضو دائم شورای عالی قلب ایران در «وزارت آموزش عالی» پیش از انقلاب اسلامی. رئیس فعلی بیمارستان قلب هواگ در ایرواین کالیفرنیا. وی از اعضای تیم جراحی آیت‌الله خمینی در دهه شصت بود.[۱۳][۱۴]
- ساسان توکلی فارسانی (متولد ۱۳۴۱، تهران): عکاس، تدوینگر و سازنده تیتراژ فیلم [۱۵]
- سردار غلامرضا سلیمانی (متولد ۱۳۴۳، فارسان): رئیس سازمان بسیج مستضعفین
- دکتر کریم مرتضوی (متولد 1313 فارسان درگذشته 1387 تهران) پزشک متخصص داخلی.شاغل در بیمارستان شهدای تجریش.پزشک معتمد کارکنان دولت و استان اصفهان
مراکز آموزشی[ویرایش]
مراکز آموزش عالی فارسان:
- دانشگاه هنر فارسان
- دانشگاه آزاد واحد فارسان
- دانشگاه پیام نور واحد فارسان
- دانشگاه جامع علمی کاربردی واحد فارسان
منابع[ویرایش]
- ↑ درگاه ملی آمار https://www.amar.org.ir/سرشماری-عمومی-نفوس-و-مسکن/نتایج-سرشماری/جمعیت-به-تفکیک-تقسیمات-کشوری-سال-1395
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ سازمان هواشناسی چهار محال و بختیاری http://www.chaharmahalmet.ir/dataarchive.asp بایگانی‌شده در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine
- ↑ «نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵». درگاه ملی آمار. بایگانی‌شده از اصلی (اکسل) در خرداد ۱۳۹۶.
- ↑ باشگاه خبرنگاران جوان http://www.yjc.ir/fa/news/6089957
- ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی http://www.irna.ir/fa/News/80431638/parseek/parseek
- ↑ خبرگزاری مهر http://www.mehrnews.com/news/2410110/اعلام-نتایج-بازخوانی-بخش-تازه-های-تئاتر-ایران
- ↑ سایت جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر http://www.fadjrtheaterfestival.com/fa/conversation/post3014.php
- ↑ شبکه اطلاع‌رسانی دانا http://www.dana.ir/News/329401.html
- ↑ خبرگزاری فارس http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930720000115
- ↑ فدراسیون بسکتبال ایران http://www.iranbasketball.org/news/fed-news/matches-comittee/3628-1393-10-22-11-13-54 بایگانی‌شده در ۱۴ ژوئن ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine
- ↑ خبرگزاری مهر http://www.mehrnews.com/news/2168412
- ↑ اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان چهارمحال و بختیاری http://chb.farhang.gov.ir/fa/mafakher/mortazavian
- ↑ وبسایت شخصی دکتر اسلامی https://sites.google.com/site/bahrameslamimd/our-company
- ↑ وبسایت بیمارستان هواگ http://www.hoag.org/Specialty/Heart-and-Vascular-Institute/Pages/Bahram-Eslami.aspx بایگانی‌شده در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine
- ↑ ساسان توکلی فارسانی از ماجرای عکس کیارستمی گفت https://www.melli.org/%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D9%88%DA%A9%D9%84%DB%8C-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%DA%A9%D8%B3-%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D8%B1/
22. دکتر سید کریم مرتضوی
- مختصات و ارتفاع ددhttps://getzoop.com/%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%D9%88%DB%
| مرکز شهرستان | |||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بخش |
| ||||||||||||||||||||||||||||
| فرهنگ | |
|---|---|
| سکونتگاهها |
|
| تنپوش | |
| مردم‌شناسی | |
| چهرههای فرهنگی | |
| طوایف بختیاری | |
