نقنه
| نقنه نقنه | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | چهارمحال و بختیاری |
| شهرستان | بروجن |
| بخش | مرکزی |
| سال شهرشدن | ۱۳۸۶ |
| مردم | |
| جمعیت | ۹٬۹۲۳ نفر |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع | ۲۲۸۰ متر |
| آب‌وهوا | |
| میانگین دمای سالانه | ۱۸ |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | مهندس انوشیروان بهرامی |
| ره‌آورد | گز، پولکی و نبات قالی و قالیچه، گیاهان دارویی، تره کوهی، قارچ کوهی، موسیر کوهی و… |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۳۸ |
نَقْنِه شهری در شهرستان بروجن، استان چهارمحال و بختیاری، ایران است. این شهر در ۳ کیلومتری شرق بروجن قرار دارد و شرقی‌ترین شهر استان چهارمحال و بختیاری می‌باشد.
بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت نقنه ۸٬۰۸۶ نفر است که از این نظر در مکان ۱۶ در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد. در گذشته نقنه یکی از روستاهای بزرگ استان چهارمحال و بختیاری به‌شمار می‌رفته‌است.
زبان و گویش مردم این شهر عمدتا فارسی و در کنار آن ترکی قشقایی است.[۱] تصویب‌نامه تبدیل روستای نقنه به شهر نقنه در تاریخ ۶/۴/۱۳۸۶ به تأیید ریاست جمهوری رسید، و شهرداری نقنه در تاریخ ۱۴ آبانماه ۱۳۸۶ افتتاح شد.[۲]
از نقاط دیدنی و گردشگری این شهر می‌توان مسجد جامع نقنه که قدمت آن به دوره تیموریان بازمی‌گردد، امامزاده میر حیدرشاه نقنه، چشمه اردوبار، چشمه سفید و آسیاب آبی قدیمی را نام برد.
طبیعت این شهر در اردیبهشت و خرداد بسیار چشم‌نواز است و تابستانی بسیار خنک دارد. بگونه‌ای که در سال‌های اخیر خیل عزیمی از گردشگران استان‌های جنوبی کشور بخصوص خوزستان را به خود جلب کرده‌است.
محتویات
تاریخچه[ویرایش]
تاریخ دقیق اسکان در مکان فعلی شهر نقنه مشخص نیست، هرچند قدیمی‌ترین تاریخ مسجل برای نقنه را می‌توان بر اساس زمان ساخت مسجد جامع نقنه که طبق بررسی‌های باستان‌شناسی به دوره تیموریان(۷۷۱ – ۹۱۱ ه. ق/۱۳۷۰–۱۵۰۶ م) بازمی‌گردد، به آن زمان نسبت داد.
وجه تسمیه[ویرایش]
به گفته برخی از بزرگان شهر، کلمه نقنه از قنات مشتق شده‌است و این به دلیل قنات‌های متعددی (به قولی ۷ دهنه قنات) است که در گذشته در نقنه وجود داشته و در حال حاضر نیز برخی از آن‌ها فعال هستند و آب آن‌ها از مرکز شهر نقنه می‌گذرد و مزارع پایین دست نقنه را آبیاری می‌کند.
زبان[ویرایش]
اکثر مردم نقنه به زبان فارسی و زبان ترکی قشقایی صحبت می‌کنند (بخشی از ساکنین نقنه که در قسمت شرقی شهر ساکن هستند از عشایر قشقایی می‌باشند که در زمان حکومت پهلوی اول و در پی سیاست اسکان عشایر در این شهر ساکن شدند). عده‌ای نیز به گویش بختیاری تکلم می‌کنند.
جاذبه‌های گردشگری[ویرایش]
مسجد جامع نقنه[ویرایش]
مسجد جامع نقنه مربوط به دوره تیموریان است و در شهرستان بروجن، بخش مرکزی، شهر نقنه واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۱۸۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[۳]
چشمه اردوبار[ویرایش]
این چشمه که در شمال نقنه و در پایین کوهی به همین نام قرار دارد در همه فصول سال پرآب است و آب گوارایی دارد. آب این چشمه اراضی پایین دست را آبیاری می‌کند. در اطراف این چشمه مرغزار زیبایی قرار دارد.
چشمه سفید نقنه[ویرایش]
چشمه سفید نقنه دارای چشم‌اندازی بسیار زیبا با چشمه‌ای بسیار گوارا و درختان بسیار زیبا و کهن در کنار کوه چشمه سفید قرار گرفته این مکان در۲کیلومتری شهر نقنه در جاده تنگ آهن واقع شده‌است. در فصل بهار و تابستان بسیار زیبا و سرسبز محلی جهت گردش مردم و در زمستان با پوشیده شدن کوه‌های اطرافش از برف محلی جهت پیست اسکی اهالی می‌شود.
آسیاب آبی نقنه[ویرایش]
آسیاب آبی نقنه در جنوب این شهر و در حاشیه رودخانه نقنه قرار گرفته‌است. این آسیاب تا دهه ۴۰ شمسی فعال بوده‌است اما متأسفانه در حال حاضر به دلیل عدم توجه و همچنین خشک شدن رودخانه (به دلیل خشکسالی و احداث سد)، جز ویرانه‌ای از آن باقی نمانده‌است.
امامزاده میر حیدر شاه[ویرایش]
امامزاده میر حیدر شاهاین امامزاده از نوادگان جعفرصادق است که همراه باعده‌ای ازانصار و شیعیان برای عزیمت به طوس از طریق اروندرود به خاک ایران حرکت نمودند و موقعی به خاک ایران رسیدند که رضا رامسموم کرده بودند و حاکمان عباسی، دستورتعقیب و دستگیری و کشتن آل ابوتراب را به حکام منطقه صادرکرده بودند وامامزاده شاه حیدر را در کنار روستای نقنه (۵ کیلومتری بروجن) کشتند. در زمان سلطنت قاجار گنبد و بارگاهی به سبک معماری قدیم به صورت هشت ضلعی بر روی مرقد امامزاده ساخته‌اند. پس از شروع جنگ ایران و عراق، کشته شدگان روستا در این مکان به خاک سپرده شدند.
لاله‌های واژگون[ویرایش]
لاله‌های واژگون در دامنه کوه‌های جنوب نقنه (کوه‌های سی دره سی و تنگ خرسی) و دشت‌ها و دره‌های پایین دست آن در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت به گل می‌نشینند. این گونه از لاله واژگون بسیار نادر است و یک اثر طبیعی ملی به‌شمار می‌آید.
عمر این گیاه بسیار کوتاه است. گل‌دهی آن از اوایل اردیبهشت آغاز می‌شود و در فصل بارش پایان می‌یابد. لاله واژگون از گیاهان علفی پیازدار و چندساله‌است که تاکنون ۱۵ گونه آن در ایران شناسایی شده‌است. در دشت‌های نقنه می‌توان این گل را به رنگ‌های قرمز و زرد (که کمتر دیده می‌شود) یافت.
صنایع دستی[ویرایش]
در گذشته بسیاری از زنان نقنه به شغل قالیبافی اشتغال داشتند اما متأسفانه در سال‌های اخیر به دلیل کم رونق شدن فرش دستباف ایرانی در بازارهای جهانی، رونق این شغل نیز کاهش چشمگیر داشته‌است.
آب و هوا[ویرایش]
نزدیکترین ایستگاه هواشناسی به نقنه، ایستگاه بروجن می‌باشد که حدوداً در ۵ کیلومتری نقنه قرار دارد. از بروجن همواره به عنوان یکی از سردترین شهرهای کشور در گزارش‌ها هواشناسی نام برده می‌شود ارتفاع این شهرستان از سطح متوسط دریا ۲۴۳۲ متر است. از لحاظ اقلیمی دارای شرایط نیمه مرطوب با تابستان معتدل و زمستان بسیار سرد می‌باشد. تعداد روزهای یخبندان در حدود ۱۲۲روز در سال می‌باشد. حداقل مطلق دمای این ایستگاه به ۳۶- درجه می‌رسد و حداکثر مطلق دمای مشاهد شده به ۳۶درجه سانتیگراد بالغ گردیده‌است. بارش سالانه این ایستگاه بطور متوسط به ۳۶۰ میلی‌متر بالغ می‌گردد و دارای دو فصل خشک و مرطوب است. فصل خشک آن از خرداد تا شهریور ادامه دارد و فصل مرطوب آن از مهر ماه آغاز و تا اردیبهشت ادامه دارد. در مجموع بارش فصل زمستان به ۴۴ درصد و پاییز به ۳۲درصد و بهار به ۲۴درصد می‌رسد و تابستان ۱ در صد بارش را داراست. بروجن یکی از مرتفع‌ترین شهرهای کشور است که این خصیصه بروجن را از جهت محیط زیست حیوانی و گیاهی بسیار غنی و پر جاذبه نموده‌است.
 آب و هوای بروجن
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ژانویه | فوریه | مارس | آوریل | مـــــه | ژوئـن | ژوئیـه | اوت | سپتامبر | اکتبـر | نوامبر | دسامبر | سـال
| |
| گرم‌ترین C° |
۱۲٫۰ | ۱۵٫۰ | ۲۰٫۰ | ۲۳٫۰ | ۲۹٫۰ | ۳۰٫۰ | ۳۵٫۰ | ۳۵٫۰ | ۳۱٫۰ | ۲۶٫۰ | ۱۸٫۰ | ۱۱٫۰ | ۱۹٫۹
|
| میانگین گرم‌ترین‌ها C° |
۱۲٫۰ | ۱۵٫۰ | ۲۰٫۰ | ۲۳٫۰ | ۲۹٫۰ | ۳۰٫۰ | ۳۵٫۰ | ۳۵٫۰ | ۳۱٫۰ | ۲۶٫۰ | ۱۸٫۰ | ۱۱٫۰ | ۱۹٫۹
|
| میانگین سردترین‌ها C° |
-۱۴٫۰ | -۸٫۰ | -۷٫۰ | -۳٫۰ | ۲٫۰ | ۵٫۰ | ۱۱٫۰ | ۷٫۰ | ۲٫۰ | ۱٫۰ | -۶٫۰ | -۱۴٫۰ | ۱٫۱
|
| سردترین C° |
-۱۴٫۰ | -۸٫۰ | -۷٫۰ | -۳٫۰ | ۲٫۰ | ۵٫۰ | ۱۱٫۰ | ۷٫۰ | ۲٫۰ | ۱٫۰ | -۶٫۰ | -۱۴٫۰
| |
| منبع: وب‌گاه اداره هواشناسی چهار محال و بختیاری[۴] ۸ مهٔ ۲۰۱۱ | |||||||||||||
پانویس[ویرایش]
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مارس ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲ مارس ۲۰۱۳.
- ↑ ایسکانیوز[پیوند مرده]، بازدید: ژانویه ۲۰۰۹.
- ↑ «دانشنامهٔ تاریخ معماری و شهرسازی ایران‌شهر». وزارت راه و شهرسازی. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۹.
- ↑ «اطلاعات آب و هوای بروجن (هواشناسی چهار محال و بختیاری)». وب‌گاه اداره هواشناسی چهار محال و بختیاری. دریافت‌شده در ۸ مهٔ ۲۰۱۱.[پیوند مرده]
| مرکز شهرستان | |||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بخش |
| ||||||||||||||||||||||||||||
