دارواش (سرده)

برای دیگر کاربردها، دارواش (سرده) (ابهام‌زدایی) را ببینید.

دارواش
دارواش
رده‌بندی علمی
فرمانرو:	گیاهان
(طبقه‌بندی‌نشده):	آوندداران
(طبقه‌بندی‌نشده):	گیاهان گلدار
(طبقه‌بندی‌نشده):	دولپه‌ای‌های نو
راسته:	صندل‌سانان
تیره:	صندلیان
سرده:	دارواش کارل لینه

دارواش‌ها (نام علمی: Viscum) یک سرده گیاه نیمه‌انگلی از تیره صندلیان است که برگ دارد و می‌تواند قسمتی از مواد غذایی خود را تولید کند.

کارکرد انگلی

این گیاه انگل درختان است ولی خسارت زیادی به آن‌ها نمی‌زند و گیاه انگلی خیلی مهمی نیست. بذر آن توسط پرندگانی از قبیل دارکوب در تنه درختان قرار می‌گیرد و جوانه می‌زند یا در مدفوع پرندگانی که قبلاً از این گیاه تغذیه کرده‌اند بر روی درختان می‌نشیند و جوانه می‌زند و رشد می‌کند. این گیاه دارای گل‌های زیبایی است که حتی بعضی مواقع به خاطر گل‌های زیبای آن، آن را از بین نمی‌برند و اجازه رشد آن را روی درخت می‌دهند. این گیاه ریشه خود را درون شاخه‌های سایر درختان فروکرده، شیره خام گیاه را گرفته و سپس شیره خام را به شیره پرورده تبدیل کرده و استفاده می‌کند.

ریشه‌شناسی

واژهٔ دار به معنی درخت است و دارواش در فارسی، گیلکی، مازندرانی و تالشی به معنی «علف درخت» است.

نماد

کاهنان و سلت‌ها بر این باور بودند که دارواش عصاره و جانمایهٔ تارانیس (خدای سلت‌ها)، یعنی خورشید و آسمان و تندر را درون خود دارد و هر درختی که دارواش در میان شاخه‌هایش بروید آن درخت مقدس می‌شود. در هنگام انقلاب زمستانی، کاهن اعظم، خرقه‌ای سفیدرنگ می‌پوشد و دارواش‌های مقدس را با داسی طلایی از میان شاخه‌های درخت بلوط می‌چیند. دارواش و میوه‌های ریز آن برای برگزاری مراسم مذهبی و درمانی به کار می‌رفت. کاربرد درمانی دارواش به عنوان پادزهر بسیار از زهرها، افزایش باروری در انسان و جانوران، و حفاظت در برابر نیروهای شیطانی بود. اما اینکار، بدخواهانه بود؛ زیرا دارواش، گیاهی بسیار سمی است.

در فرهنگ عامه

در فرهنگ عامه مرسوم است که در زمان کریسمس یکدیگر را در زیر تکه‌ای از این گیاه ببوسند.

گونه‌ها

• دارواش اروپایی Viscum album

جستارهای وابسته

• دارواش سوزنی‌برگ - گونه‌ای از دارواش که بومی ایران است.

منابع

• گیاهان انگلی و نیمه انگلی دکتر مازوجی
• عطری، مرتضی، واژه‌نامه علوم زیستی، همدان: ۱۳۸۴.