گیاهان گل‌دار

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از گیاهان گلدار)

گیاهان گُل‌دار
محدودهٔ زمانی: والانجینین پسین – اکنون، ۱۳۴ تا ۰ میلیون سال پیش
Flower poster 2.jpg
تنوع گیاهان گُل‌دار
رده‌بندی علمی e
فرمانرو: گیاهان
کلاد: نهان‌دانگان
گروه‌ها (APG IV)[۱]

نهان‌دانگان پایه

نهان‌دانگان مرکزی

مترادف

گیاهان گُل‌دار (به انگلیسی: Flowering plants) (نام علمی: Magnoliophyta) گروهی از گیاهان هستند که میوه و گل تولید می‌کنند و تشکیل‌دهندهٔ تبارشاخه آنژیواسپرم‌ها هستند. گیاهان گل‌دار، با دارا بودن ۶۴ راسته، ۴۱۶ خانواده، حدود ۱۳٬۰۰۰ سرده و ۳۰۰٬۰۰۰ گونه شناخته‌شده، متنوع‌ترین گیاهان رویان‌دار هستند.[۵] گیاهان گل‌دار، مشابه بازدانگان، گیاهانی تولیدکتنده دانه هستند اما تفاوت اصلی آن‌ها، توانایی تشکیل گُل، تولید بافت درون‌دانه و تولید میوه‌های حاوی بذر در گیاهان گل‌دار است.

فرگشت[ویرایش]

سیب خودروی اروپایی یا گل سیب

نیاکان گیاهان گل‌دار، بیش از ۳۰۰ میلیون سال پیش و در دورهٔ کربونیفر، از نیای مشترک بازدانگان فعلی، منشعب شد.[۶] قدیمی‌ترین شواهد یافت‌شده از گَرده‌های گیاهان گل‌دار، مربوط به ۱۳۴ میلیون سال قبل است[۷] و قدیمی‌ترین بقایای یافت‌شده از گیاهان گل‌دار، ۱۲۵ میلیون سال، قدمت دارند.[۸] این گیاهان، از دورهٔ کرتاسه پسین، تنوع و پراکندگی بسیار زیادی پیدا کرده و به‌مرور، جایگزین گیاهان غالب آن دوران یعنی مخروطیان شدند.[۹]

طبقه‌بندی[ویرایش]

گیاهان گل‌دار کنونی، بر اساس طبقه‌بندی جدید، به ۸ گروه مختلف، تقسیم می‌شوند:

نهان‌دانگان پایه

نهان‌دانگان مرکزی (Mesangiospermae)

تنوع[ویرایش]

انواعی از گیاهان گل‌دار

تعداد گونه‌های گیاهان گل‌دار بین ۲۵۰٬۰۰۰ تا ۴۰۰٬۰۰۰ تخمین زده می‌شود.[۱۷][۱۸][۱۹]

قدیمی‌ترین نمونهٔ شناخته‌شدهٔ یک گیاه گل‌دار، گیاه کونوارا است که فسیل ۱۲۰ میلیون سالهٔ آن کشف شده‌است.[۲۰]

ساختار گیاهان گل‌دار[ویرایش]

گل‌ها[ویرایش]

مقالهٔ اصلی: گل
کامزاکی

میوه و هسته[ویرایش]

مقالهٔ اصلی: میوه

اهمیت اقتصادی[ویرایش]

یک مزرعه گندم در شمال اسرائیل

مهم‌ترین و بیشترین کاربرد گیاهان گلدار برای انسان، کشاورزی می‌باشد و این صنعت تقریباً به گیاهان گلدار وابسته است و بیشترین حجم غذاهای گیاهی برای انسان و همچنین مقدار قابل‌توجهی از خوراک دام را تأمین می‌کنند. از بین تمام خانواده گیاهی، گندمیان از مهم‌ترین گیاهان در کشاورزی هستند. (برنج، ذرت، گندم، گندم سیاه، جو، چاودار، جو دوسر، ارزن، نیشکر، ذرت خوشه‌ای)، خانواده باقلاییان در جایگاه دوم قرار دارند. همچنین خانواده Solanaceae یا بادنجانیان نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. (سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی) و خانواده Cucurbitaceae یا کدوییان (کدو تنبل، هندوانه، خیار و خربزه)، خانواده Brassicaceae یا شب‌بویان (کلزا و انواع کلم)، خانواده Apiaceae یا چتریان و بسیاری از میوه‌های خانواده Rutaceae یا مرکبات (پرتقال، لیموترش، گریپ‌فروت، نارنگی، لیموشیرین و نارنج) و خانواده Rosaceae یا گلسرخیان (سیب، گلابی، به، گیلاس، آلبالو، زردآلو، آلو، بادام).

منابع[ویرایش]

  1. ↑ APG 2016.
  2. ↑ Cronquist 1960.
  3. ↑ Reveal JL (2011) [or later]. "Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – M". Archived from the original on 27 August 2013. Retrieved 28 August 2017.
  4. ↑ Takhtajan 1964.
  5. ↑ CHRISTENHUSZ, MAARTEN J.M.; BYNG, JAMES W. (2016-05-20). "The number of known plants species in the world and its annual increase". Phytotaxa. 261 (3): 201. doi:10.11646/phytotaxa.261.3.1. ISSN 1179-3163.
  6. ↑ De La Torre, Amanda R.; Li, Zhen; Van de Peer, Yves; Ingvarsson, Pär K. (2017-06-01). "Contrasting Rates of Molecular Evolution and Patterns of Selection among Gymnosperms and Flowering Plants". Molecular Biology and Evolution. 34 (6): 1363–1377. doi:10.1093/molbev/msx069. ISSN 1537-1719. PMC 5435085. PMID 28333233.
  7. ↑ Herendeen, Patrick S.; Friis, Else Marie; Pedersen, Kaj Raunsgaard; Crane, Peter R. (2017-03-03). "Palaeobotanical redux: revisiting the age of the angiosperms". Nature Plants. 3: 17015. doi:10.1038/nplants.2017.15. ISSN 2055-0278. PMID 28260783.
  8. ↑ Sun, Ge; Ji, Q.; Dilcher, D.; Zheng, Shaolin; Nixon, K.; Wang, Xinfu (2002). "Archaefructaceae, a New Basal Angiosperm Family". Science. doi:10.1126/SCIENCE.1069439.
  9. ↑ «Life: the science of biology - David Sadava, H. Craig Heller, Gordon H. Orians, William K. Purves, David M. Hillis - Google Books». web.archive.org. ۲۰۱۱-۱۲-۲۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۲-۲۴.
  10. ↑ Palmer, Jeffrey D.; Soltis, Douglas E.; Chase, Mark W. (2004-10). "The plant tree of life: an overview and some points of view". American Journal of Botany. 91 (10): 1437–1445. doi:10.3732/ajb.91.10.1437. ISSN 0002-9122. PMID 21652302. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  11. ↑ Palmer, Jeffrey D.; Soltis, Douglas E.; Chase, Mark W. (2004-10). "The plant tree of life: an overview and some points of view". American Journal of Botany. 91 (10): 1437–1445. doi:10.3732/ajb.91.10.1437. ISSN 0002-9122. PMID 21652302. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  12. ↑ Palmer, Jeffrey D.; Soltis, Douglas E.; Chase, Mark W. (2004-10). "The plant tree of life: an overview and some points of view". American Journal of Botany. 91 (10): 1437–1445. doi:10.3732/ajb.91.10.1437. ISSN 0002-9122. PMID 21652302. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  13. ↑ Palmer, Jeffrey D.; Soltis, Douglas E.; Chase, Mark W. (2004-10). "The plant tree of life: an overview and some points of view". American Journal of Botany. 91 (10): 1437–1445. doi:10.3732/ajb.91.10.1437. ISSN 0002-9122. PMID 21652302. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  14. ↑ Palmer, Jeffrey D.; Soltis, Douglas E.; Chase, Mark W. (2004-10). "The plant tree of life: an overview and some points of view". American Journal of Botany. 91 (10): 1437–1445. doi:10.3732/ajb.91.10.1437. ISSN 0002-9122. PMID 21652302. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  15. ↑ «Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants - Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase - Google Books». web.archive.org. ۲۰۲۲-۰۲-۱۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ فوریه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۲-۲۴.
  16. ↑ Palmer, Jeffrey D.; Soltis, Douglas E.; Chase, Mark W. (2004-10). "The plant tree of life: an overview and some points of view". American Journal of Botany. 91 (10): 1437–1445. doi:10.3732/ajb.91.10.1437. ISSN 0002-9122. PMID 21652302. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
  17. ↑ Thorne RF (2002). "How many species of seed plants are there?". Taxon. 51 (3): 511–522. doi:10.2307/1554864. JSTOR 1554864.
  18. ↑ Scotland RW, Wortley AH (2003). "How many species of seed plants are there?". Taxon. 52 (1): 101–104. doi:10.2307/3647306. JSTOR 3647306.
  19. ↑ Govaerts R (2003). "How many species of seed plants are there? – a response". Taxon. 52 (3): 583–584. doi:10.2307/3647457. JSTOR 3647457.[پیوند مرده]
  20. ↑ فلکس، پیتر (۱۳۸۸). گیاهان. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. صص. ۹۹. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۴۵-۹۴۴-۳.
  • ویکی‌پدیای انگلیسی

پیوند به بیرون[ویرایش]

  • Angiosperms – Tree of Life Web Project
  • Cronquist, Arthur. (1981) An Integrated System of Classification of Flowering Plants. Columbia Univ. Press, New York.
  • Dilcher, D. ۲۰۰۰. Toward a new synthesis: Major evolutionary trends in the angiosperm fossil record. PNAS [Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America] 97: 7030-7036 (available online here)
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=گیاهان_گل‌دار&oldid=35295919»